Van het Westelijk oorlogstooneel.
Op het Zuidoostelijk oorlogstooneel
Op Zee
5ÏNNEiNLAN"b.
UIT ONZE OMSEVIKG.
Gemengde Berichten.
Officieele communiqué's.
Antwerpen Aken.
Oe ontruiming van Hlonastir,
Oe ontruiming van Monastir.
Door Nederlanders gered.
Steenkolen.
Verhandeling van consenten.
Onlusten in Djambi.
verdedigende stelling bestormd en genomen,
zoodat- de troepen der centralen daar in de
vlakte zijn afgedaald en de Russisch-Roemeen-
sche afdeelingen geheel op Roemeensch gebied
zijn teruggeslagen.
Bij Orsova, in het zuiden, aan de IJzeren
Poort van den Donau, zijn de Roemeniërs
eveneens teruggeslagen en bereikten de Duitsch-
Ooslenrijksche troepen reeds den spoorweg
van Orsova voor Craiova, in Roemenië. Op
alle punten van de grens is dus de strijd naar
Roemeensch gebied overgebracht, van het
noorden bij den Tölgyes-pas, in het Gyergyo-
gebergte, tot het zuiden bij Orsova en Turn-
Severin.
In de Dobroedsja is niets nieuws. En aan
het Italiaansche front blijft, tusschen de Wip-
pach en de zee, de strijd bepprkt tot loop-
gravengevechten.
PARIJ8, 20 Nov. (Havas.) Communiqué.
De nacht was betrekkelijk kalm aan het ge-
heele front.
BERLUN, 28 Nov. (W. B.) (Officieel.)
Legergroep-RupprechtHet artillerievuur was
gisteren over het geheel geringer en alleen
krachtig aan de beide oevers van de Ancre.
Tusschen Serre en Beaucourt en tegen onze
stellingen ten zuiden van Miraumont in de
avonduren ingezette aanvallen mislukten met
groote verliezen In een handgranaten-gevecht
wierp onze infanterie de Engelschen uit bet
westelijk deel van Grandcourt. Bij de tegen
aanvallen van de laatste week werden 22 of
ficieren en 900 man gevangen genomen 34
mitrailleurs werden buitgemaakt. Opnieuw
trachtten de Fransc'nen van het noordwesten
uit het bosch van St. Pierre Vaast binnen
te dringen. Zij werden teruggeslagen, hoewel
een krachtig vuur den met versche strijdkrach
ten ondernomen aanval had voorbereid.
VAN DE GRENS, 18 November. (Telegraaf)
Meu heeft dikwijls bericht gelezen over 'n
nieuwen spoorweg, dien de Duitschers in het
Oosten van België aanleggen. Deze lijn moet
feiteljjk dienen om een snellere verbinding
te krijgen met Antwerpen en met Noord-België
en heeft dus stategische beteekenis.
Van Visé aan de Maas loopt ze door het
land van Herve, langs Warsage, ten Noorden
van Aubel naar Hombourg. Even voor Hom-
bourg ligt een tunnel van ongeveer 3 K.M.
lengte. Onlangs stortte deze over een lengte
van 26 meter in. Onmiddellijk riep men de na
men der werklieden af en miste er 24, die on
der de ingestorte massa begraven lagen. Te
Hombourg is een nieuw station gebouwd. Van,
hier gaat de lijn naar Moresnet. Even vóór
deze plaats ligt een prachtige nieuwe brug
van 1 K.M. iengte op pijlers, die aan hun
basis 7 vierkante meter oppervlakte hebben
't gansche gevaarte is bijna 60 meter hoog.
Van Moresnet loopt de lijn voort over Gemme-
nicti naar Aken (Temperblend). Er zijn vier
sporen, behalve in den tunnel en op de brug,
waar er alleen dubbel spoor is. Nabij de Duit-
sche grens loopt van Moresnet een nieuwe
lijn naar Ronheide, naar de groote lijnJLuik
Herbestal—Aken (hoofdstation) en een twee
de zijtak van Moresnet naar Hergenrath naar
dezelfde hoofdlijn. De vroegere verbindingen
Luik Hërve Aubel Gemmenich Aken
(T.) en Welkenraadt, Moresnet Gemmenich
en eindelijk bedoelde hoofdlijn Luik Ver-
viers Herbestal Aken blijven bestaan, zoo
dat er gelegenheid is voor snel verkeer
Aan de nieuwe lijn arbeiden Belgen, Italia
nen, Duitschers en krijgsgevangen Russen,
die hun kampen te Hombourg, Aubel en op
andere plaatsen hebben. Die Italianen zijn
werklieden, die voor den oorlog de Rijnstreek
en het Ruhrgebied werkzaam waren. De Rus
sen mogen geen omgang hebben met de bur
gerij, aan wie 't verboden is dezen paria's
voedsel te geven.
Oe Duitsche terreur in België-
Vier lungers terechtgesteld.
Naar men weet, zijn vóór eenige weken te Has
selt 18 Belgische burgers door de Duitsche
militaire overheid ter dood veroordeeld. Aan
stonds heeft Z. Em. de Nuntius van Brussel,
in naam van Z. H. Paus Benedietus XV, stap
pen aangewend om voor deze veroordeelden
genade te bekomen. Dank zij deze hooge tus-
schenkomst, werden slechts 4 der 18 veroor
deelden ter dood gebracht te weten de hee-
ren Kusters, Dubois, Wauters en Mossart.
Aan al de anderen, ook aan burgemeester
Goienvaux van Namen en aan de twee geeste
lijken Burlet en De Rijck, werd genade ge
schonken.
Van tie Grens.
Begin Oct. werden in de stad Eecloo werk
lieden opgeroepen om in den omtrek boomen
te rooien en verdedigingswerken aan te leggen.
Het gold hier dus wel dedelijk pressing tot
militaire arbeid. In begin November waren
deze groepen klaar met den aangewezen ar
beid en 1 Nov. werden zij ten getale van 60
naar Gent gevoerd en vermoedelijk verder
naar Duitschland, maar hiervan is den familie
leden niets bekend. Den 7en Nov. moesten
weer 50 burgers in dezelfde richting vertrek
ken. Na dien datum ging het vervoer aldps
in kleine groepjes voort en in de stad twij
felde men er niet aan of alle weerbaren zullen
zoo langzamerhand worden heengezonden.
Te Antwerpen weigert het stadsbestuur de
lijsten der werkloozen aan de Duitsche over
heid af te geven. Allerlei personen worden UjU
op het Zuiderstation geroepen, waar men hun
papieren naziet. Wie werkloos is of naar het oor
deel der Duitschers niet genoeg verdient, krijgt
de keus, een arbeidscontract te teekenen voor
drie of zes maanden tegen vrij hoog loon. Wie
echter weigert te teekenen, wordt onmiddellijk
naar Duitschland gezonden.
Een officieel schrijven, aan alle burgemees
ters gericht, eischt van deze, de lijsten dér
werkloozen uit te leveren, zoo niet, dan zulleji
burgers van allerlei rangen en standen worde n
weggevoerd.
LONDEN, 20 Nov. (Handelsblad.) De »Dai y
Teiegraph« meldt uit Rome, dat volgens ii -
lichtingen uit particuliere bron, de Duitsche s
en Bulgaren Monastir ontruimden, toen :e
ontdekten dat de weg naar Prilep door e
Serviërs werd bedreigd. De ontruiming begcn
al eenige dagen geleden, maar veel voedse -
voorraden en materieel moesten worden ach
tergelaten. De vijand dwo.ng de burgerbevo -
king weg te trekken en stak vele huizen in
brand.
LONDEN, 20 Nov. (Handelsblad.) De Daily
Chron.« verneemt uit Parijs, dat de bezetting
van Monastir een groote prestatie is van het
kleine Servische leger en dat, al worden ze
zeifs niet geheel aan zich zelf overgelaten, er
toch weinig hoop is voor de Bulgaren van
Boyadief op hulp van Mackensen, die in de
Dobroedsja wordt vastgehouden. Militaire des
kundigen hechten groot belang aan de ver
meestering van de hoogten ten oosten van
Monastir, die de vijandelijke verbindingtusschen
Monastir en Prilep beheerschen en die voor
de operatiën der geallieerden in deze streek
van overwegend belang zijn.
PARIJS, 20 Nov. (Havas De bladen juichen
over den val van Monastir, die nog sneller
kwam, dan zij verwachten, en dien zij als een
schitterende overwinning vau Svrrail's leger
beschouwen, die het begin van het herstel van
Servië aangeeft, op dezelfde plaats en denzdtdan
dag als dit in 1912 werd voleindigd. De bladen
zien er een historische, militaire en politieke
gebeurtenis van groote beteekenis in, die een
punt van onmiskenbare waarde vormt in de
geschiedenis van den Macedoniscben veldtocht.
De moreele beteekeDis van den terugkeer der
Serviërs in Monastir zal een ernstige teleur
stelling vormen voor%Duitschland, doch voor
de Serviërs een krachtige versterking in den
strijd voor de territoriale en nationale inte
griteit. Heldhaftig, bijna bovenmenscbelijke
daden zijn dagelijks verricht door de dappere
troepen in een buitengewoon moeilijk gebied,
in bergeu en moerassen, in regen, mist en
sljjk. e,
De Servische gezant Vestnik zeide in eën
interview Dé inneming van Monastir in 19|2
verloste ons van het Turksche juk ,ik hodjp,
dat de overwinning van heden het begiii éal
zijn van de verlossing uit de banden dHi^Diift-
schers en Bulgaren. Hij verwacht, dat de ov*-,
winning van Mona-tir een grooten indruk
maaken in den Balkan en van grootfcn in
vloed zal zijn op den loqp der gebeui tenissati.
BERLIJN, 20 Nov. (W. B.) De ontruimi|ig
van Mona-tir door de verbonden legers is sadeit
dagen voorbereid. De Serviërs hadden de
Tsjerna in den bocht dier rivier overschreden,
en waren met sterke strijdmacht in noordelijke
richting vooruit gedrongen, tot zij na wissel
vallige gevechten de hoogten ten N.W. v»u
Tsjegel bereikten. Deze berg is op dezelfde
hoogte als Monastir gelegen en gaf den Ser
viërs gelegenti id de Duitsch-Bulgaarsche stel
lingen flanbeerend te beschieten.
Tegelijkertijd stieten sterke Fransche troepen
ir. de vlakte tegen de Duitsck-Bulgaa,rscbe
posities. Een voor de strategische positie vol
komen onbeteekenend punt onder groote offers
te behouden, zou onverantwoordelijk zijn ge
weest. Daarom werd tot vrijwillige verlating
van Monastir besloteu, wat te meer te begrijpen
ig, daar Monastir zonder eenige militaire waar
de is.
De Bulgaren en Duitschers bezetten de ten
n. van Monastir gelegen hoogten, van waaruit
zij den dalketel onder geschutvuur kunnen
nemen.
Het is dus een volkomen waardeloos ge
schenk, waarmede de Entente de Sarviers, die
hun land en bevoiking opofferden, beloonen.
Monastir was de laatste plaats waar de re-
geering zich ophield en waaruit de koning
verleden jaar gevlucht is. Aan den strategischen
toestand op den Balkan verandert de herneming
van Monastir niets.
Sarrail's taak, de verbinding met de uit de
Dobroedsja oprukkende Roemeensch-Russi-che
legers te verkiijgeu, blijkt volkomen mislukt.
Het groote strategische plan der Entente
zou bereikt zijn, wanneer Sarrail op zijn oo-te-
lijken vleugel vooruitrukte. Doch daar hij len
druk der Buigaren ia het oosten niet kon
vernietigen, verlegde bij zgn hoofdaanval steeds
meer naar het westen.
Doch al verzekert hij zich daardoor ook
onbelangrijke plaatselijke successen, zijn taktiek
is een openlijks bekentenis, dat hij zijn oor
spronkelijk, plan om den Roemeniërs en Russen
de baud te reikeo, voor altoos opgaf.
Een berichtgever te IJmuiden schrijft:
De vorige week werden door het Nederland-
sche stoomschip Delta, dat van New-York naar
Amsterdam onderweg is, te Falmouth 120
schipbreukelingen geland, welke gered waren
van den Britschen walvischvaarder Restitution,
nadat deze vier dagen door de Delta was ge
sleept met het doel het schip naar Falmouth
te brengen.
Behalve de bemanning, welke geheel uit
Nooren bestond, was ook een aantal arbeiders
aan boord, die in de opslagplaatsec der maat
schappij de gevangen walvisschen moesten be
werken.
Eenige dagen na het vertrek uit Liverpool
werd het stoomschip door een zwaren storm
beloopen, zoodat de zeeën zeer hoog boven het
schip uitsloegen. Niettemin ging alles goed tot
het stuurgerei in het ongereede geraakte en
het roer stukgeslagen werd. Hierdoor was het
schip een speelbal der golven, terwijl het water
in de ruimen drong en het schip langzaam
begon te zinken, in weerwil van de moeite,
welke men zich gaf om het indringende water
uit te pompen..
Men wanhoopte reeds aan een redding, toen
een stoomschip, dat het Nederlandsche stoom
schip Delta bleek te zijn, in zicht kwam en
met veel moeite ëen sleeptros overbracht.
Aïle pogingen, otp het schip binnen te bren
gen, mislukten omdat de woeste zee, gepaard
aan een barden storm, het sleepen onmogelijk
maakte. Ten slotte wilden de opvarenden, nadat
de sleeptrossen gebroken waren en nieuwe
pogingen om verbinding te krijgen faalden, het
schip verlaten, doch zij hadden nog slechts
drie booten tot hun beschikking omdat de
andere waren stukgeslagen.
In deze booten hing de geheele bemanning
over en werd toen met bovenmenschelijke in
spanning opgepikt door het stoomschip Delta.
Men ontving daar de schipbreukelingen zeer
hartelijk, ofschoon men wel eenigszins verlegen
was met een zoo groot aantal onverwachte
gasten.
De geredden waren zeer dankbaar voor de
liefderijke opneming en erkenden dat zij zeer
zeker verdronken zouden zijn als de Neder
landers hen niet gered hadden. Het verlaten
van het schip in den woedenden storm zou
nog gevaarlijker zijn geweest dan aan boord
van het ronddrijvende schip te blijven, in af
wachting of er niet van de een ot andere zijde
hulp kwam opdagen.
Het stoomschip Restitution was in 1895
gebouwd, had een inhoud van 3290 bruto tons
éri was thans, voor een jaar uitgerust, onder
weg naar de vanggronden in de Zuidzee. Eige
naresse van bet schip was de Southern Whaling
and Sealing Company in North-Shields.
Naar wij vernemen heeft onze Regeering
om in den dreigenden steenkolennood te voor
zien een belangrijke hoeveelheid Engelsche
stetnkolen aangekocht, die zoo snel mogelijk
met verschillende schepen, naar ons land zullen
worden verscheept.
De Rijkscommissie va:i Toezicht op de ver-
eeniging Groenten-Centtale, heeft aan de vei-
lingbesturen het volgende ter kennis gebracht.
Daar blijkbaar bij vele belanghebbenden de
meening bestaat, dat uitvoerconsenten, welke
ten name van een bepaald persoon verleend
zijn, zoo noodig nog weer verhandeld mogen
worden, zoodat de uitvoer van de tuinbouwpro
ducten plaats vindt door een ander dan den
gene, op wiens naam het consent oorspron
kelijk verleend was, deelt, zij mede, dat elke
verkoop vaD een consent door den oorspron-
kelijken houder, tenzij zulks in de betrokken
uitvoerregeling speciaal mocht zijn geoorloofd,
ten gevolge zal hebben, het intrekken van het
verhandelde consent en eventueel een schorsing
van den exporteur als zoodanig.
Dat het dreigen met schorsing ernstig ge-
gemeend is, blijkt wel hieruit, dat de veilin
gen telkens lijsten krijgen met de namen van
exporteurs of vereenigingen aan wie voorloopig
niet meer verkocht mag worden.
(Officieel.) Bij het Depaitement van Kolo-
n ën is ontvangen het volgende bericht van
den gouverneur-generaal vau Nederl .-Jndië
De politieke toestand in de Batang Aseistreek
is gunstigdo houding van hoofden en bevol
king is '-uitmuntend.
Aan dè Boven-Tjenakn (reehterzjjrivier van
de Kwantan-rivier in Indragiri, ten noorden
van Djamfii) had eene ontmoetiug plaats tus
schen eene patrouille onder sergeant West
broek en opstandingen, wier aanvoeder Iman
Serail met twee volgelingen sneuveldeéén
gewonde volgeling ontkwam. Onzerzijds wer
den de segaant Westbroek en drie inlandsche
soldaten licht gewond.
De telefonische gemeenschap tusschen Pa-
dang en Moera Tebo is hersteld,
Van wege den Algemeene Politiebond
in Nederland is gisteren, door den Burge
meester alhier, in de vergadering van Burg.
en Wetb. aan den beer C. Klaassen, Inspec
teur vah Politie, het gouden kruis uitgereikt
wegens 30-jarige dienst bij de politie.
Door de rijks-ambtenaren te Sas van Gent
was het rijnschip «God met ons* komende van
Duitschland en met basalt geladen en bestemd
voor België, naar Ter Neuzen teruggezonden,
teneinde de lading te onderzoeken of er smok
kelwaar aanwezig was. Bij dat onderzoek is
gebleken, dat aan boord was een hoeveelheid
van wel 30 vaten lijnolie, die men had laten
vloeien op den bodem van het schip onder de
buikhelling. De lading is in beslag genomen
en proces-verbaal opgemaakt.
Zondagmorgen sprak te Hulst de heer
Jac. Welieman van Krabbendijke voor de pas
opgerichte vrijzinnige kiesvereeniging aldaar
over het onderwerp: «Waarom Vrijzinnig?*
Een voor Hulst talrijk publiek volgde met
aandacht de met gloed uitgesproken rede welke
meermalen door bijvalsbetuigingen werd on
derbroken.
De heer Poppe leidde de vergadering en
sloot deze onder luid applaus met het uitspre
ken van de hoop, dat heer Welieman nog
dikwijls in bun midden zou wederkeeren.
Velen gaven zich als lid op.
Op een uit arbeiderskringen tot hem gerichte
vraag antwoordde de heer Welieman, dat hij
gaarne eens voor de arbeiders uit Hulst een
door hem zelf gekozen onderwerp zou behan
delen. Als zoodanig werd genoemd de distri-
butiewet.
De „Koningin Regentes".
Uit Vlissingen meldt men aan de Tel. dat
de drie achtergebleven leden van de beman
ning van de «Koningin Regentes* nog niet
uit Brugge zijn teruggekeerd.
De Duitschers hebben den voorraad levens
middelen en wijn aan boord van de mailboot
in beslag genomen en betaald.
Een verrassende ontmoeting.
Aan het station te Apeldoorn arriveerde dezer
dagen een Belgische vrouw met vier kinderen,
die sinds het begin van den oorlog niets van
baar man geboord had en niet anders wist of
bij was gesneuveld. Zjj nam de wijk naar Ne
derland en vernam dat haar man wellicht hier
ot daar geïnterneerd was. Toen vrouw en kin
deren te Apeldoorn aankwamen, zagen zij den
gezochte werkzaam op het emplacement ,ran
het station. (Hbl.)
In verschillende nieuwsbladen komen ad-
vertentiëu voor met aanbiedingen van zooge
naamde oorlogssigaren, tegen den prijs van
f 6.25 de 3000 stuks, te leveren door de si
garenfabriek »Java« te Nijmegen.
Naar aanleiding van herhaalde klachten door
afnemers dier sigaren, deelt de commissaris
van politie te Nijmegen mode, dat een sigaren
fabriek «Java* aldaar niet bestaat en de onder
rembours gezondeu sigaren van slechte kwali
teit zijn.
Oorlogshuwelijken.
De «Daily Mail* waartschuwt tegen de
lichtzinnigheid, waarmede Engelsche jonge
meisjes met de «Anzac* soldaten in het huwe
lijk treden. De Australië s, die hun korteu
verloftijd in Engeland komen doorbrengen,
