Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Melkvoorziening.
Pluimveevoeder.
Wil jYianiisjc ooH alles
hebben
Eei herinnering op zij» pas.
gene Vergissing.
Yan het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2725.
Zaterdag 1L November 1916.
27e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS;
Per 3 maanden 7 5 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 sent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Zij, die melk slijten aan inwoners der ge
meente, worden verzocht ter vergadering te
komen op het gemeentehuis op Maandag
13 November a.s. des avonds ten 7 uur.
De Burgemeester van Ter Neuzen,
J. HUIZINGA.
BONNEN tot het bekomen van pluimvee
voeder, voor hen die niet meer dan 50 stuks
pluimvee hebben kunnen voor de maand
December 1916 worden afgehaald op het
Distributie-bureau alhier op Maandag 13
November 1916.
Ter Neuzen, 10 November 1916.
De Hoofdcontroleur-boekhouder van
het .Distributie-bureau,
L. W. RIJNBERG.
De districtsschoolopziener-vacature in Sneek,
doet »De Tijd" den wensch uiten, dat de naar
Arnhem verplaatste heer Zelvelder zal ver
vangen worden door een katholiek, zulks op
grond, dat er van de dertien arrondissements
schoolopzieners in Friesland maar één katho
liek is.
Op dit laatste zouden wij willen antwoor
den, dat het ook ons niet wenschelijk vooi-
komt, dat de school-iüspectie een eenzijdig
karakter draagt, maar dat het toch wel wen
schelijk is rekening te houden met de gezind
heid van de streek, waar de inspectie optreedt
En die is in Friesland al heel weinig ka: holiek,
deze provincie zendt geen enkel katholiek naar
de kamer, en zelfs in de Staten zou het aantal
katholieke leden veel minder dan 9 zijn, als
de drie Rechtsche partijen niet waren gecoali-
seerd. Niemand maakt er dan ook aanmerking
op, dat het in Limburg en Brabant juist an
dersom staat met de sshool-inspectie dan in
Friesland. Daarenboven kunnen de katholieken
niet anders dan roemen over de gulheid van
de Regeering te hunnen opzichte in deze aan
gelegenheid werd niet kort geleden in de
liberale vacature in het district Haarlem een
katholiek benoemd Erger wordt het echter
dat »De Tijd* durft klagen, dat onder de
inspecteurs van het L. O. geen enkel practi-
seerend katholiek wordt gevonden. Net alsof
de Regeering, als ze een katholiek benoemt,
als inquisiteur zou hebben op te treden of
deze wel zooveel practiseert als door »De Tijd«
wenschelijk wordt geacht. Waar het openbaar
onderwijs nog altijd in de meerderheid is, is
het op zichzelf reeds eene anomalie, dat de
meerderheid van de inspecteurs mannen van
Rechts zijn, en al treft het nu zoo, dat de
inspecteur in de 1ste inspectie een Thorbecki-
aansche katholiek is, dat zal bij vaccature
wel weer anders worden. Wij vreezen, dat de
benoeming van den katholieken districtsschool
opziener te Haarlem, bij het altijd begeerige
katholieke Manusje den lust heeft gewekt,
om nu maar ook alles te hebben.
De heer Van Doorn deed een goed werk
door den heer Ter Laan, die met de bekende
sociaal democratische snoeverij alle verbetering
van het openbaar onderwijs vcor zjjue party
opeischte, er aan te herinneren, dat zijne partjj-
genooten indertjjd tegen de Leerplichtwet
Hebben gestemd. Die berinnering maakt de
sociaal-democraten altijd .bijzonder krieuwelig,
wat niet behoefde, als ze even opelijk als de
heer Duijs erkenden, dat dit eene fout is ge
weest, maar ze brachten het niet verder dan
de interruptie, dat dit eene oude koe was,
die uit de sloot werd gehaald.
Deze interruptie deugde niet, om de een
voudige reden, dat we sinds 1901 maar twee
jaren lang een parlementair vrijzinnig Kabinet
hebben gehad, het Kabinet-De Meester, dat
er niet aan zou hebben kunnen denken, als
er toen nog geen Leerplichtwet was tot stand
gekomen, om deze op het ministrieel program
te brengen, en dat wel om de toemalige sa
menstelling van de Eerste Kamer. Het staat
dus vast, dat, als de sociaal-democraten in
1901 hun zin hadden gehad, we thans nog
zonder Leerplichtwet zouden zitten, eD wie
met ons weet hoeveel onze volksontwikkeling
in de laatste 15 jaar zelfs van deze onvol
doende Leerplichtwet heeft geprofiteerd, zal
erkennen dat de sociaal-democraten, die in
het gezelschap van oer-conservatieve liberalen
de Leerplichtwet tot een stuivertje op zijn
kant hebben gemaakt, in de onderwijsaange-
legenheid iets op hun staat van dienst hebben,
dat van|buitengewone beteekenis is, in verkeerden
zin, en dat hen tot groote bescheidenheid
zou komen manen, als deze eigenschap niet
door een als anti-propegandistische absoluut
verworpen werd. Wij willen deze groote tout
gaarne met deze mantel der liefde bedekken,
vooral omdat de S. D. A. P. sinds dien van
het aalles of niets* zoo goed als geheel terug
is gekomen wij hebben pas het verschijnsel
beleefd, dat door den heer Troelstra aan de
vrouwen, die den eisch stellen Geen Grond
wetsherziening zonder algemeen vrouwenkies
recht, eene vaderlijke vermaning is toegediend
over haar utopisme. Maar wij zullen, net als
de heer Van Doorn, dien mantel der liefde
oplichten, telkens als de sociaal-democratrische
Chantecler met de bewering aankomt, dat op
onderwijsgebied doorzijn kraaien de zon opging.
Berichten van 7 Nov. brachten de tijding,
dat het mandaat van den tegenwoordigen
president der Vereenigde Staten niet hernieuwd
was, maar dat de republikeinsche candidaat
Hughes was gekozen.
Door de geheele wereld verbreidde de tele
graaf onmiddellijk dit nieuws en alle groote
bladen leverden een levensbericht van Hughes
en hielden beschouwingen over de internatio
nale politiek.
Hierover heerschte echter onzeksrheid, al
wist men dat een der krachtigste strijders
voor Hughes' candidatuur, de ex-president
Roosevelt, pro-geallieerd was.
Van Hughes wist men omtrent zijne ge
voelens over het optreden van Amerika naar
buiten, niets.
Maar de stemmen waren niet zuiver geteld.
De uitslagen der Westelijke staten waren nog
niet bekend.
En nu alles bekend is, blijkt, dat Wilson
opnieuw werd gekozen.
Thans kan de telegraaf opnieuw werken
en naar alle wereldhoeken verkondigen, dat
eene groote vergissing heeft plaats gehad en
de oude toestand bestendigd blijft.
Toch is deze vergissing niet zoo onbegrij
pelijk.
De Oostelijke staten (t. w. die welke naar
de zijde van Europa liggen) gelden ten allen
tijde als de barometer, waarop men den uitslag
kon aflezen.
Zoo ging het bij iedere presidentsverkiezing.
Voor men den uitslag in de Westelijke Staten
wist, kon men zeggen, wie voor het volgend
vierjarig tijdvak president zou zjjn.
Deze reis heeft de berekening echter gefaald.
Wilson zal president bljjven, al moeten
de gekozenen hem pas in Januari kiezen.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Regenvlagen, ontzettende regenvlagen heb
ben, in de laatste dagen de operaties aan het
westfront belemmerd regenvlagen, die de loop
graven tot beken, niemandsland tot modder
poelen maakten, die de borstweringen deden
afbrokkelen en de troepen noodzaakten tot
over de knieën in de slobberige modder te
baggeren. Onder zulke omstandigheden is het
moeilijk voorwaarts te gaan, met snelle en
krachtige rukken, om vijandelijke stellingen
te bestormen, die even groote modderpoelen
zijn. Het is dan ook begrijpelijk, dat de ge
vechtsactie niet heel groot was of, zooals het
Duitsche bericht zegt, niet over matige grenzen
ging-
Slechts bezuiden de Somme maakten de
Franschen van den toestand gebruik, om den
saillant, dien de Duitschers nog steeds hadden
tusschen Deniécourt en Chaulnes weg te nemen.
De Fransche linie liep van Deniécourt naar
Chaulnes; de Fransche aanvallen hebben die
gebracht langs den weg over Fresnes, Ablain-
court en Pressoir, zoodat nu de linie loopt
evenwijdig met deu spoorweg Chaulnes
Deniécourt MarchelepotPeronne, en op 15
K.M. afstands van dien spoorweg.
In het midden gingen de Franschen nog
verder vooruit, door het bezetten van het kerk
hof van Gomiécourt, dat ten O. van Ablain-
eourt gelegen is.
Het Duitsche legerbericht erkent de juist
heid dezer voorstelling door de mededeeling,
dat de aanval plaats had aan beide zijden van
Ablaincourtde troepen, die in het zuidelijk
deel van Ablaincourt waren opgesteld moesten
worden teruggetrokken en het dorp Pressoir
ging verloren, zegt het Duitsche bericht.
Overigens werden aan het westelijk front
slechts kleine gevechten geleverd, voor zoover
de regenvlagen en de modderbeken het toelieten.
an het oostelijk front zijn de berichten
in de laatste dagen zeer schaarseh. Slechts
aan den Stochod en aan den Drielandenhoek.
bij Dorna Watra, wordt nog gevochten.
Heviger woedt de strijd, voor zoover rpgen
en sneeuw het toelaten, in de passen van het
Zevenbergsche randgebergte. De Roemeniërs,
door Russische troepen gesteund, verdedigen
zich krachtig in de passen, tegen de Duitsch-
Oostenrijksche pogingen om daardoor Roemenië
binnen te rukken. Vandaar hevige strijd, die
op verschillende punten wordt gevoerd. In
den fiölgyes-pas, waar de Russen met groote
kracht optreden, konden de Duitsch-Oosten-
rij ksche troepen nog niet vooruit gaan. De
pas, die aanvankelijk door de Roemeensche
troepen bezet was, en toen door de Oosten-
rrjksche troepen werd genomen, werd in een
Russischen aauval hernomen, en tegelijkertijd
als het ware in Èet Russische front ingelijfd,
dat daardoor bij Dorna-Watra met 40 K.M.
werd verlengd.
Maar aan de overige passen konden de
Roemeensche verdedigers hunne stellingen niet
handhaven. Eu van een hevig gevecht wordt
melding gemaakt aan den Clabucetu Baiului,
waarin de Duitscüe troepen van Falkenhayn
de overwinning behaalden, zoodat de tweede
zeer sterke afsluitlinie in den Predeal-pas door
de Duitschers werd genomen.
De eerste afsluitlinie, op de grenshoogte
aangelegd, viel met de inneming van Predeal
op 23 October.
De tweede linie steunde op drie, gemiddeld
1500 M. hooge, steile bergklompen, die links
en rechts van de passtraat den weg naar het
dal afsluiten het zijn de Clabucetu Azugi en
de Clabucetu Taurului ten oosten van de Pra-
hova en de Clabucetu Baiului ten westen van
die rivier. De beide eerstgenoemde Clabucetu's
waren reeds op 26 October door de Honveds,
op 27 October door een Duitsch regiment ge
nomen. Op 26 October was ook de strijd be
gonnen om de Baiului, die zeer krachtig werd
verdedigd, en tegen wiens steile hellingen geen
frontaanvallen mogelijk waren. Op 31 October
was de hoofdtop in handen der Duitsche troepen,
in de volgende dagen bezetten deze ook de
westelijk daaraan sluitende hoogten. De Roe
meniërs waren in een kloof gedrongen, de
eenige verbinding naar het zuiden, die echter
weldra door de Duitschers onder hun mitrail-
leurvuur kon wordeu genomen.
De weg naar Azurga lag toen voor de
Duitschers open die niet alleen deze plaats
konden bezetten, maar ook de hoogte La
Omoe, zoodat zij nu van twee zijden Sinaia,
de zomerresidentie der Roemeensche koningen,
kunnen naderen.
Links van dit gebied in den Tömöspas
gingen zij vooruit op den Hohenstein en den
Altschans (Predelas). De stellingen die de
Roemeniërs in den Bodza-pas hadden kunnen
nemen werden hun weder ontrukt.
In de Dobroedsja schijnen de Russen en
Roemeniërs een verdedigende stelling te hebben
bezet, 45 K.M. ten noorden van de lijn Tsjer-
nawoda—Constanza, waar zij de Duitscb-Bul-
gaarsche aanvallen thans zullen afwachten. Hoe
die nieuwe verdedigingslinie loopt wordt in
de berichten niet vermeldhet telegram uit
Petrograd zegt slechts, dat zij iu een streek
ligt, die door een heuvelachtig en boschrijk
terrein voor de verdediging zeer geschikt is.
Voorloopig luiden de berichten van daar
echter neg steeds, de toestand ongewijzigd is.
Van een aauval op die Russisch-Roemeensche
linie is nog nieis gemeld. Waarschijnlijk heeft
Mackensen andere plannen, die meer iu ver
band staan met het bezit van den spoorweg
over den Donau, als straks de legers over het
randgebergte in de Roemeensche vlakte ge
drongen zijn.
Officieele communiqué's.
PARIJS, 9 Nov. (Havas.) Officieel berieht
van hedenmiddag Aan het Sommefront groote
bedrijvigheid der artillerie. De Duitsche in
fanterie heeft overhaast tal van versperringen
aangelegd. Zij deed 's avonds op de Fransche
stellingen vaD Saillisel een aanval, welke geheel
werd afgeslagen na een kortstondig handge
meen.
Aan het overig front was de nacht kalm.
LONDEN, 9 Nov. (Reuter.) Officieel bericht
van hedenmiddag. Bij het aanbreken van den
dag een gasaanval ten Oosten van Armentières,
waar ook handgranaten in de Duitsche loop
graven werden geworpen.
Verder niets bizonders.
De strijd aan de Somme.
De correspondent van de *Liberté« geeft
de volgende bijzonderheden over het Fransche
succes, gisteren bij Ablaincourt behaald. Het
sein tot den aanval werd op 9.56 's morgens
gegeven. De stormkolonnes stormden voor
waarts uit de omgeving van Genermont, de
suikerfabriek, de loopgraven ten zuidoosten
van Vermandovillers en den noordelijken hoek
van het Chaulnesbosch. Op beide vleugels
van het aanvalsfront wonnen onze troepen
snel terrein. Tusschen de suikerfabriek en
Ablaincourt werden iwee linies loopgraven
vóór de groote Duitsche loopgraaflinie, welke
zich tot Hyeneourt-le-Grand uitstrekt, bijna
zonder strijd genomen. Alle verdedigers wer
den gedood of zij gaven zich over bij de na
dering van onze troepen. Op dezelfde wijze
werd spoedig 's vijands verzet gebroken tus
schen den zuidrand van Pressoir en het Chaul
nesbosch.
In het centrum was het verloop echter
anders. Hier hadden de Duitschers twee reek
sen krachtige versterkingen aangelegd, welke
zij duchtig verdedigden. Tijdens de artillerie
beschieting zochten zij dekking in kelders en
gewelven van acht tot tien meter diep. Zoodra
TER MJZENSCB VOLKSBLAD.
