Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
€cu oordeel oVer de gehuwde
onderwijzeres.
D( Splijtzwam.
Theorie eti practijtj-
GEMEENTERAAD.
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2703.
Zaterdag 26 Augustus 1916.
27e Jaargang.
WÊÊtGZ** De PRIJS der
UPP* REGEERIiTGSEIEREN
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 96 cent bij Tooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bjj alle
Boekbandelaren, Brievengaardere en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regela 60 oent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdagen Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
is deze week 13'/2 cent per 2 stuks.
De Burgemeester van Ter Neuzen.
tloe weinig de onderwijzeres als moeder
zich met haar eigen kinderen kan bezig hou
den, het zal altijd meer zijn dan die duizenden
moeders, die niets te doen hebben en zelfs
niet den tijd vinden, met de kinderen samen
te eten. En het land wint aan de gehuwde
onderwijzeres eene opvoedster van de aller,
eersten rang.
The Journal of Education.
We namen bovenstaande over uit de Haag-
sche Post, omdat het in verband met wat in
onze laatste gemeenteraadszitting gezegd werd,
wel de overdenking waard is.
Het R. K. blad „Zelandia" jubelt over den
zesden Katholieken dag welke verleden week
Dinsdag te Roosendaal gehouden werd.
We lezen, dat uit het dekenaat Hulst 183
en uit het dekenaat Aardenburg 75 personen
aan den Katholieken dag deelnamen.
Om elf uur begonnen de afdeelingsverga-
deringen. De eerste afdeeling handelde over de
Werklieden, de tweede over den Landbouwers
stand, de derde over Middenstand en Hoogere
Stand, de vierde over De Katholieke Vrouw
en de vijfde over Militairen.
De conclusiën in al deze afdeelingen ge
nomen droegen allen denzelfden stempel, dien
van het meest hatelijke separatisme en exlu-
sivisme.
Bi) alles stond op den voorgrond het zich
vereenigen, voor welk doel ook, kerkelijk of
niet, in katholieke organisatie's.
Het zich afzonderen van, het uitsluiten van
andersdenkenden was schering en inslag.
We mochten reeds in een paar artikelen er
op wijzen, hoe die splitsing bij zaken, die ge
heel buiten den godsdienst 'staan, bij vele
katholieke drijvers eene ware manie wordt.
Toch heeft die drijverij dit goede, dat bij
de coalitiegenooten hiertegen eene zekere wal
ging begint te komen (men kon het de vorige
week in ons blad zien, toen wij eene uitlating
van »De Zeeuw* (chr.-hist.) aanhaalden.
Ook onder de katholieken zelf stellen vele
onafhankelijken en ontwikkelden zich te weer
tegen dit onzalig bedrijf.
Hoe harder dit clericalisme voortwoekert,
hoe meer het ook bij de eenvoudigen in het
oog loopt en hoe algemeener men als Neder
lander daartegen front zal maken.
Natuurlijk werd er in de conclusiën sterk
opgekomen tegen het lezen van linkscbe en
neutrale bladeu.
Dom houden, er den domper opzetten, wordt
meer en meer het parool.
In de Algemeene Vergadering kwam het
onderwijs ter sprake.
Hej openbaar onderwas was natuurljjk uit
den booze.
De bijzondere school zaait geen tweedracht,
zeide spreker (n. 1. pater mr. dr. Ch. Raay-
makers van Nijmegen.) »De bijzondere school
kweekt geen geloofshaat, doch liefde voor
andersdenkenden.* (Wie lacht daar?)
Frankrijk moest ook weer dienst doen, om
aan te toonen dat de openbare school opvoedt
tot haat jegens God.
Spreker vergat natuurlijk te vertellen, dat
het geslacht in Frankrijk, dat wat mede te
vertellen heeft, juist zijne opvoeding op de
bijzondere school heeft genoten.
't Is wel brutaal om na de beruchte con
clusiën in de afdeelingsveigaderingen nog met
een stalen gezicht op de Algemeene Vergade
ring te durven zeggen, dat de bijzondere
katholieke school geene splitsing en verdeeld
heid brengt.
En de bezoekers slikken het als zoete koek.
Zoo werkt in ons kleine land de splijtzwam,
waar de geheele coalitie schuld aan heeft,
verder.
De R-K. partij gaat hierbij het verst en
woekert met hare heillooze splitsing tot bij
voetbal en knikkerspel toe.
Men zal het nog binnenkort beleven, dat
een bok van een R-K. geitenvereeniging zal
gedesavoueerd worden, omdat ze klaver heeft
gesnoept op het veld van een neutralen boer.
Aan ons vrijzinnigen de taak om licht te
brengen, waar men het ter wille van macht
en voordeel met alle geweld donker houdt.
Wij moeten in ons arme, verdeelde land
het kwaad aanwijzen, het verkeerde trachten
uit te roeien en steunen hen, die te midden
van grove onkunde en machtsmisbruik voor
vrijheid en recht strjjden en zoo ten bate van
het algemeen optreden.
Ook in het land van Hulst zijn zulke ver
lichte en degelijke mannen.
Aan hen onze hulde en medewerking.
In den A(lgeraeenen) N(ederlandschen) D(ia-
mantbewerkersbond), de machtigste vakorgani
satie in ons land, is een conflict ontstaan, dat
vérstrekkende gevolgen zal hebben voor de
geheele vakbeweging en voor de moderne in
't bijzonder een ramp dreigt te worden.
Deze organisatie van diamantbewerkers, de
hechtste steunpilaar van de arbeidersbeweging,
heeft nagelaten te geven, wat zij van den
werkgever steeds met klem, met kracht van
argumenten heeft geëischt en wat ook wij, als
waarlijk vrijzinnigen, zeer billijken eisch achten,
n.l. een rechtspositie voor den werknemer. Nog
erger, zij heeft, toen zij zelf aan haar bestuur,
dat haar gemaakt heeft tot wat zij thans is,
n.l. een model-organisatie, en dat feitelijk in
haar dienst staat, dus haar werknemer is, geen
rechtspositie gaf, de door het bestuur zelf
voorgestelde rechtspositie verworpen
Mannen als Henri Polak, wien ook de po
litieke tegenstander een eere-saluut brengt,
heeft zij niet alleen steeds zonder rechtspositie
gelaten, doch haar die zelfs ontnomen, toen
de voorstellen daarvoor inkwamen. En om
welke redenen Die zijn niet opgegeven. De
leden hebben eenvoudig bij referendum gezegd
Gij wordt bedankt. Wij hebben u steeds onze
zaakjes laten opknappen, wij hebben u, uw
geheele leven, uw geheele werkkracht laten
geven aan onze zaak, tot dank krijgt gij niets,
Blijft gij, die steeds gewerkt hebt, om ons een
rechtspositie te bezorgen, er zonder.
Ondankbaarder kan het schier nietEn
een beter voorbeeld van het verschil in doen
en laten van de heeren, als zij werknemer en
als zij zeil werkgever zijn, is niet te vinden,
't Is hier ook, theorie is bij hen heel wat anders
dan practijk.
Doch met dat al dreigen de knapste orga
nisatoren op vakbeweginggebied voor de or
ganisatie, welke zjj zoo groot gemaakt hebben,
verloren te gaan. Want Henri Polak schreef
het zoo duidelijk in het orgaan van den Bond
thans is er voor ons in de organisatie niets
meer te doen.
En de bemiddelingscommissie dreigt te laat
te zullen komen
Ons spijt het op een dergelijke wijze en om
een dergelijke reden heengaan van mannen, die
getoond hebhen, iets machtigs te kunnen
wrochten de organisatie zelf zal er te eeuwigen
dage de gevolgen van hebben te dragen. Want
zij zal in den vervolge moeten zwijgen als er
hier of daar voor een billijke rechtspositie te
werken valt.
Wij hadden nog hoop, dat het geschil zou
worden bijgelegd, zwegen er daarom over.
Nu een compromis vrijwel uitgesloten schijnt,
dient het even gesignaleerd.
DE OORLOG.
Oe algemeene toestand.
Van meer belang dan de gevechten op het
slagveld, is de behouden terugkeer van het
onderzeesche handelsvaartuig »Deutschland«,
dat nu voor de tweede maél de reis over den
oceaan heeft gemaakt. De eerste reis naar
Amerika, toen het bestaan van dit schip on
bekend was, kon aan een gelukkig toeval worden
toegeschreven de terugreis was zooveel moei
lijker, nu het vertrek van de Deutschland*
bekend was en een aantal schepen in den
oceaan poogden jacht op deze duikboot te maken.
Voor de zeemanschap van den kapitein König,
voor den moed en de flinkheid der bemanning
van de Deutschland* legt deze welgeslaagde
reis een schitterend getuigenis af. En veel
hoogef, dan de uitvindingen van werktuigen
om den menschenmoord te volmaken, staat
deze uitvinding om, ondanks blokkade en zee
afsluiting, handelsbetrekkingen aan te knoopen
en te onderhouden met het neutrale Amerika.
De regeering van de Ver. Staten heeft in
dit opzicht een volkomen neutrale houding
aangenomen. Volgens de berichten uit Berlijn
werd er zorgvuldig voor gewaakt, dat de ter
ritoriale grens door Engelsche en Fransche
schepen werd gerespecteerd, en de voorzorgs
maatregelen werden nog verscherpt toen een
Engelsche kruiser bij nacht heimelijk in de
baai was binnengekomen. Toen de /Deutsch
land* Baltimore verliet, lagen er niet minder
dan acht Engelsche oorlogsschepen op de loer,
en Amerikaansche visschersbooten zouden net
ten spannen, om te pogen de duikboot te
verschalken.
Kapitein König wist echter de gespannen
netten en de waakzaamheid der oorlogsschepen
te ontkomen, en slaagde er in, den oceaan te
bereiken maar ook alle hinderpalen, die
hem daar zouden kunnen ophouden, te ont
vlieden. En behouden is hij met zijn kostbare
lading in den mond van de Weser terugge
keerd.
Van de »Bremen* derzelfde maatschappij,
die eveneens de reis naar Amerika zou heb
ben ondernomen, is nog nooit iets gehoord.
Zou dit schip niet vertrokken zijn Zou het
bericht ervan slechts hebben gediend pour
épater Ie bourgeois Of zou het, ongelukkiger,
onfortuinlijker dan de Deutschland* naar
den kelder zijn gegaan Later zal wel eens
blijken, hoe dat in elkaar zit.
De welgeslaagde uit- en thuisreis van de
L)eutschland« is in elk geval een feit, waarop
de kapitein, de bemanning en de reederij met
trots en blijdschap mogen terugzien.
Aan de fronten wordt krachtig gevochten
maar de resultaten zijn, tastbaar, niet groot.
Het gaat aan het Sommefront voornamelijk
om artilleriebeschietingnu weten wij al ge
noeg, welke physieke en moreele aandoeningen
zulk een voortdurend gebombardeer van de
wederzijdsche hellingen doet ontstaan. Ten
n. van de Somme bleef het in hoofdzaak bij
die artilleriebeschietingaan het Engelsche
front werden eenige aanvallen gedaan, die
echter geen resultaat hadden. Aan het Fran
sche front kwam zelfs de infanterie niet in
actie.
Ten Z. van de Somme werden de loopgra
ven, die de Franschen den 21 Augustus ge
nomen hadden, bij Estrées en Soyecourt, door
de Duitschers hernomen.
Aan het front van Verdun hadden slechts
artillerieacties en aanvallen met handgranaten
plaats.
Op het Oostelijk front hadden, volgens het
Duitsche bericht van de zee tot de Karpathen
geen belangrijke gebeurtenissen plaats. Slechts
aan de Karpathen hadden gevechten plaats,
waarvan de Russen melden, dat twee borg
stellingen werden genomen, de Duitschers en
Oostenrijkers dat de Russische aanvallen geen
succes hadden.
Aan het Balkanfront is de strijd begonnen.
Klaarblijkelijk bepaalt deze zich tot voorpos
tengevechten. Tenminste dat is de voorstelling
van Engelsch-Fransche zijde. Het Bulgaarsche
bericht spreekt van ontzettende gevechten aan
de Stroema, waarin de Engelsch-Fransche
troepen een ernstige nederlaag leden.
In de Engelsche en Fransche berichten wordt
hierover echter niet gesproken.
Officieele communique's.
PARIJS, 24 Augustus. (Havas). Officieel
bericht van vanmiddagTen Zuiden van de
Somme hebben de Duitschers gisteren tegen
het vallen van den avond na een zeer hevige
beschieting van het bosch van Soyecourt, ge
tracht ouze stellingen met handgranaten aan
te vallen. De ,poging is dadeljjk door odb
vuur verijdeld.
Wat later zgn de Duitschers, die ten Z.O.
van hetzelfde bosch- voor een aanval gereed
stonden, door ons spervuur in hunne loopgra
ven vastgehouden. In Champagne hebben wjj
tal van verrassende aanvallen op kleine posten
in de streek van Tahure met gemak afgeslagen.
Op deD rechteroever van de Maas hebben
de Duitschers de stellingen, die wjj gisteren
tusschen Ffeury en het fort Thiaumont hebben
veroverd, hevig beschoten. Het aantal door
ons in deze gevechten gemaakte gevangenen
is meer dan 200, o.w. 5 officieren.
In de streek van Chenois vrjj hevige ge-
schutsstrjjd overal elders is de nacht betrek
kelijk rustig voorbij gegaan.
Gisteren heeft een Fransche vlieger aan het
Somme-front, door drie Duitsche vliegers aan
gevallen, zich zijn tegenstanders van het ljjf
weten te houden en er een van neergeschoten.
Het vliegtuig is te pletter gevallen bij Athis,
in de streek van Hem.
Verder is gisteren een Albatross door een
Fransch vlieger bij Epoye, ten N. O. van Reims
neergeschoten. Twee andere vijandelijke vlieg
tuigen zijn na gevechten plotseling binnen de
Duitsche linies gedoken, het eene in Cham
pagne, het andere in de Vogezen.
LONDEN, 24 Aug. (Reuter.) OfficieelVan
nacht heeft de vjjand krachtige pogingen ge
daan om het verloren terrein tusschen het
station van Guillemont en de steengroeve te
heroveren. Na een hevige beschieting die gis-
avond om kwart voor negen begon, deed de
vijand een verwoeden infanterieaanval, die zoo
hardnekkig werd doorgezet, dat hij op sommi
ge punten ODze verschansingen bereikte. Na
een scherp gevecht is de aaoval overal volkomen
afgeslagen met zware verliezen voor den vijand.
Na dezen tegenslag hervatte de vijand half
eeu 's nachts zjjn beschieting, maar heeft geen
infanterieaanval meer ond«-nomen.
Bij de Hohenzollern-redoute heeft de vijand
onze linies zwaar beschoten en een overval
beproefd, die volslagen is mislukt en nergens
onze linie heeft bereikt.
Ten N.W. van La Bassée hebben wjj een
geslaagden overval in de vjjandeljjke schansen
TER 1BH VOLKSBLAD.
De Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Donderdag den 31 Aug. 1916, des voormiddags ten
10 ure.
Ter Neuzen, den 25 Aug. 3916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
