Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
j)e splijtzwam.
Van het Westelijk oorlogstuoneel.
No. 2701.
Zaterdag 19 Augustus 1916.
27e Jaargang.
REGEERItfGSEIEREN
aankondigingen van den
Provincialen Stoombootdienst op
de Wester-Schelde,
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 7B cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen b\j alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Teief. Intere, No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M, DE JONGE, te Ter Neuzen.
De PRIJS der
is deze week 13V2 cent per 2 stuks.
De Burgemeester van Ter Neuzen.
van 20 Augustus 1910 tot nadere aankon
diging.
Ter Neuzen, den 14 Augustus 1916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Het katholieke Centrum uit een jammer
klacht.
Het blad, dat naast de andere katholieke
bladen, bij uitstek zijn best gedaan heeft en
nog steeds doet, om de splijtzwam te zaaien
onder ons volk, het blad dat als 't ware in
vreugde zwelgt, als 't berichten kan, dat de
katholieken hier of daar weer een vereeniging
hebben opgericht, waarin alléén de volgelingen
der alléén-zalig-makende kerk als lid worden
toegelaten, vindt het verschrikkelijk, dat er
in ons land z g. Protestantsche adresboeken
bestaan.
Nog verschrikkelijker vindt dit blad het,
dat er het volgend jaar een algemeen Neder-
landsch Protestantsch beroepsadresboek zal
worden uitgegeven, waarin men de adressen
van de bandeldrijvende Protestanten zal kunnen
vinden.
Op zichzelf keuren ook wij deze wijze van
scheiding-maken af. Op zichzelf komen ook
wij ertegen op, dat er onderscheid gemaakt
wordt tusschen Nederlander en Nederlander,
alléén omdat de een tot deze godsdienstige
richting behoort, de ander per ongeluk door
geboorte en opvoeding bij een ander kerkge
nootschap is ingeschreven.
Doch bladen als het Centrum, de Maasbode
e.a. missen te eenenmale het recht, zich over
dit scheidingmaken te beklagen.
WantZij zijn het die het kwaad hebben
doen invreten, steeds dieper, steeds ernstiger.
01 willen de katholieke bladen ons soms
komen vertellen, dat zij hebben meegewerkt om
ons volk één volk te doen zijn
De geschiedenis der laatste jaren is daar,
om te bewijzen, dat het de katholieken zijn,
die altijd en overal de splijtzwam hebben
gezaaid, die vereenigingen en clubjes hebben
gevormd, waarin voor andersdenkenden geen
plaats is, of, waarin, als zij dan nog zoo
goedgunstig waren, voor den vorm ook niet-
katholieken toe te laten, die niet-katholieken
niets in te brengen hebben dan leege brieljes,
of in 't geheel geen briefjes
Heeft men niet schier overal in ons land
katholieke Boerenbonden, katholieke handels
verenigingen, katholieke veilingen, katholieke
geitenfokkersvereenigingen, enz. enz. en be
staat er niet te Amsterdam een soort katho
lieke Burgerlijke Stand, waarvan leider is
een zekere heer De Wolff? En is er in den
N.V.B. dit jaar niet een massa stof opgejaagd,
doordat de katholieken ook in de sportwereld
hun verderfelijk stelsel van scheiding-maken
hebben ingevoerd
In de Haagsche bladen was nog niet lang
geleden een advertentie te lezen, waarin voor
een R.K. dansclub nog eenige dames en heeren
gevraagd werden,
Overbekend mag het heeten, dat er in ons
land zaken zijn, die uitsluitend katholiek
personeel in dienst nemen en waarvan de
patroon buigt als een knipmes als een niet-
katholiek er koopt
Yan algemeene bekendheid is het vervolgens,
dat er plaatsen in ons land zijn, in welke er
voor een niet-katholiek gezin geen woningen
beschikbaar zijn en waar de burger, die de
»verregaande brutaliteit« heeft, voor zijn
overtuiging als niet-katholiek uit te komen,
zelfs gemolesteerd wordt, zooals nog niet zuo
heel lang geleden, in de vorige verkiezings
periode. in een plaats in 't zuiden van ons
land gebeurd is.
Zoo woekert de splijtzwam voortzoo wordt
meer en meer het eene deel van ons volk
vervreemd van 't andere.
En dan heeft het Centrum, een der bladen
welke den treurigen moed hebben den geest
van het separatisme aan te kweeken, den even
treurigen moed zich te beklagen, als er van
niet-katholieke zijde gestreden wordt met wa
penen, welke de katholieken zelf het eerst
hebben opgevat.
Langzamerhand echter beginnen ook anti
revolutionaire organen het misselijk gedoe der
katholieke drijvers beu te worden. Het a. r.
blad »De Zeeuw* ten minste schrijft, als het
te velde trekt tegen het drijven der katholieken
op sportgebied
»Wij hebben 't reeds vroeger en meer
malen betreurd, dat de roomschen niet
even kiesch op den Zondag zijn als wij.
Maar wanneer er een liberale voetbalclub
mocht opstaan, die principieel tegen »wer-
ken« op den dag des Heeren gekant is en
daarbij vloekers en vieze-moppen-tappers
strengelijk weert, laten dan alle christelijk-
protestantsche voetballers zich aansluiten.*
Zoo gaat het kwaad zich wreken.
Nog eens, wij als vrijzinnigen keuren het
af, betreuren het, dat de geest van het sepa
ratisme steeds voortwoekert en kanten ons er
tegen, van welke zijde ook het verderfelijk
kwaad komt.
Doch als wij het Centrum hooren klagen,
kunnen wij niet anders dan glimlachend de
schouders ophalen En zeggen Wie kaatst.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
De kalmte in de laatste dagen aan het
Fransche front aan de Somme, was gelijk aan
de stilte, die den storm voorafgaat. En Woens
dagnamiddag begon de storm te woeden na
een krachtige artillerie-voorbereiding gingen
de Franschen en Engelschen tot den aanval
over op de Duitsche loopgravenlinie, die na
tuurlijk vooraf door het geschutvuur totaal in
elkaar waren geschoten. En die geheele loop
gravenlinie, ten noorden en ten zuiden van
Maurepas werd bezet door de Franschen en
Engelschen. Ten n. van Maurepas gingen zij
over een front van 1500 Meter breedte vooruit
en bereikten op enkele plaatsen den weg Guil-
lemont-Maurepas, die op ougeveer 800 Meter
van de jongst bezette stelling liep ten zuiden
van Maurepas werden over een front van 2
kilometer de Duitsche stellingen, ter diepte
van 300 tot 500 Meter, oostelijk van den weg
Maurepas naar Clery-sur-Somme, door de Fran
schen bezet.
Ook ten zuiden van de Somme werd een
krachtig versterkte loopgraafstelling genomen,
over een lengte van ongeveer 1200 Meter, tot
ten Z van Belloy-en-Santerre.
Opnieuw is dus de Duitsche linie over eenige
kilometers lengte een paar honderd meter
achteruit gebracht.
Op de rest van het front, ook bij Verdun,
schijnt niets bijzonders te zijn voorgevallen.
Aan het oostelijke front wordt de strijd
krachtig voortgezet aan de Zlota-Lipa, ten
W. en N. W. van Monasterzyska, waar de
Russen trachten de rivier ovei te trekken. Op
enkele plaatsen, zoo meldt het Russische be
richt, bezetten onze troepen den westelijken
oever. Doch de Oostenrijksch-Hongaarsche
troepen doen tegenaanvallen, en belemmeren
den opmarsch en in het Oostenrijksche be
richt wordt gezegd, dat ten W. van Monaster
zyska de O. H. troepen krachtige Russische
aanvallen afsloegen. Waar de Russen tot in
de loopgraven de Oostenrijkers doordrongen
werden zij er door een tegenaanval weder uit
geworpen.
Dit is wel het voornaamste gevecht, op het
oostelijke front geleverd.
Aan de Tsjarna Bystrzyca, ten n. van de
Karpathen, worden de pogingen om door te
dringen, eveneens voortgezetdaar trekt de
Oostenrijksche troepenmacht, onder druk van
de Russen, in westelijke richting terug. En
aan den Jablonitza-pas en den Tartaren-pas
wordt gevochten bij Worochta en Ardsjelioes.
Het zijn vooral deze gevechten, ten doel heb
bende om in de Hongaarsche laagvlakte door
te dringen, die de aandacht trekken in Roe
menië, en waarvan het resultaat van groot
belang wezen kan voor de houding die de
Roemeensche regeering zal aannemen. Vooral
wanneer aan het Servisch-Bulgaarsche front
de aanvallen der troepen van Sarrail wat
krachtiger worden ondernomen en voortgezet.
Wil Roemenië gaan meedoen, dan moet het
dit snel doen want over een paar maanden
is de winter in den Balkan ingetreden en belet
het weder zoowel den strijd in de Karpathen
als in het Zevenburgsche randgebergte en in
den Balkan.
Officieele communique's.
PARIJS, 17 Aug. (Havas) Communiqué
van 's namiddags. Aan het Sommefront be
proefden de Duitschers geen enkele tegenbe
weging in den loop van den nacht. Onze
troepen organiseeren de veroverde stellingen.
De artilleriestrijd duurt voort, vooral is hij
hevig in de streek van Maurepas en den sec
tor Belloy en Santerre.
Aan het overige front was de nacht kalm.
BERLIJN, 17 Aug. (W. B.) Officieel. De
artilleriebeschieting was w. van Wytschaete,
aan en ten z. van het La Bassée kanaal, nu
en dan zeer hevig.
Nadat reeds in den ochtend een krachtige
Engelsche aanval op de lijn Ovillers—Poziè-
res en ten w. van het Foureaux-bosch was
afgeslagen gingen des avonds, na krachtige
artillerievoorbereiding en met sterke strijd
macht de Engelschen tusschen Pozières en
het Foureaux-bosch, de Franschen tusschen
Guillemont en de Somme tot den stormaanval
over. De stormaanval mislukte, evenals de her
haaldelijk, door de Franschen tot vijf maal
beproefde nacbt-aanvallen.
Na een hardnekkigen strijd zijn de, ten w.
van het Foureaux bosch en ten z. van Mau
repas in onze stelling binnengedrongen vij
andelijke afdeelingen weder daaruit geworpen.
De vijandelijke verliezen zijn groot.
Ten z. van de Somme werd gestreden in
de streek van Belloy-on-Santerre. De Fran
schen konden hier over 500 meter in onze
voorste loopgraaf voet vatten.
Ten o. daarvan en bij Estrées werd de vijand
afgeslagen.
Aan beide zijden van de Maas nam de ar
tillerieactie herhaaldelijk toe. Een poging tot
een vijandelijken aanval in het Chapïtre-bosch
werd door spervuur vernietigd.
Op talrijke plaatsen aan het front misluk
ten Fransche patrouille-ondernemingen.
LONDEN, 17 Aug. (Reuter.) Officieel. Na
gevechten in den afgeloopen nacht verlegden
wij onze linie naar voren, zoowel ten westen
als ten zuidwesten van Guillemonte. Ten wes
ten van le Forest veroverden wjj 200 yards
vjjandelijke loopgraven.
Een vliegeraanval opMeirelbeke
Den 3en Augustus deden Engelsche vliegers
een aanval op Gent, waarbij zij bommen wier
pen op de voorstad Meirelbeke en zestien in
woners, onder wie negen vrouwen en kinderen
doodden of zwaar verwonden. De »Strassbur-
ger Post" bevat van deze aanval de volgende
beschrijving
Het was een drukkend heete Augustusmid
dag. In de kleine straten van de Gentsche
voorstad Meirelbeke, beroemd om zijn bloem-
kweekerijen, vooral door haar azalea's, arau-
caria's en laurieren, heerscht diepe vrede.
Plotseling het geroep de Engelschen komen
Er is haast gejuich in die stemmen. De hoop
spreekt er uit, maar bet blijken Engelsche
vliegers. Het zijn er een dozijn, die hoog
vliegen. Reeds vallen de bommen. Een ge
loop en gejammer. Een soldaat roept: In
de keldersEen jong meisje roept lachende
terug We hebben er geen
Aan de wacht treden de manschappen aan.
Het bevel klinkt: Laden met vliegerpatro
nen In twee gelederen aantredenEen
pas tusschenruimteVuur op de vliegers!
Vizier 700! Saldo's op saldo's kraken.
Daartusschen bom na bom. De vliegers stij
gen hooger.
Op een weg liggen reeds vrouwen en kin
deren te bloeden. Naast de villa van esn
Hollander, een grooten kweeker, wordt in
een huis een dood kind gedragen. De vrouw
des huizes heeft een granaatscherf door de
borst gekregen, door en door
Bijna veertig huizen, eenvoudige arbeiders
huizen, zijn min of meer beschadigd. Enkele
daken zijn weggeslagen. De Duitsche officie
ren van gezondheid helpen de gewonden.
»Daar kunnen jullie de Engelschen voordan
ken De Belgen halen de schouders op.
Na een kwartier is het afgeloopen. Er is
geen militaire schade aangericht, maar wel
groote vernieling op de kweekerijen. Ver
moedelijk hebben de vliegers de kassen voor
kazernes aangezien.
De bommen hadden een vreeselijke uitwer
king. De huizen zien er uit alsof ze de ma
zelen hebben gehad. Duizenden granaatscher
ven hebben gaten in de muren geslagen.
Huldebetoon aan een Duitsch
krijgsgevangene.
Er heeft zich in Frankrijk het zeker merk
waardige vooral voorgedaan, dat een Duitsch
krijgsgevangene bij dagorder vermeld wordt.
Een krijgsgevangen, Fritz Vogt uit Mann
heim, had het zoontje van een landbouwer,
bij wien hij met eenige kameraden werkte, met
levensgevaar uit het water gered. Het knaapje
had water voor de gevangenen willen halen
was in de rivier, die langs de boerderjj vloeit,
gevallen. Vogt sprong hem na en bracht hem
levend op het droge.
Deze dappere daad heeft de chef van den
generalen staf te Nantes bij dagorder aan de
troepen bekend gemaakt. Hiervan werd op
verzoek van een gevangen Duitschen stafofficier
door bemiddeling der regeering van de Ver-
eenigde Staten aan de Duitsche regeering ken
nis gegeven.
Eerst de trek- thans de
fokpaarden.
VAN DE GRENS, 15 Aug. (Telegraaf).
Het is niet voldoende, dat België gebukt gaat
onder de verwoesting van zijne monumenten,
requisites en boeten, nu zullen de Duitschers
zich ook nog meester gaan maken van de zoo
beroemde fokdieren, de gerenommeerde stam
boekmerries.
De vorige week werden de fokkers door de
Duitsche overheid verplicht hunne lokmerries-
te Merxem ter markt te brengen. Zooa'ls der
TER MIZEMX VOLKSBLAD.
SgBggjjg** De Burgemeester van TER NEUZEN brengt
:HF83^" ter kennis van logement-, koffie- en bier
huishouders en verdere ondernemers van voor het
publiek toegankelijke bedrijven, dat van af heden op
het Gemeentehuis op de gewone kantooruren GRATIS
verkrijgbaar zijn