Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
jtet öranjcboelj.
Van het Westelijk oorlogstoooeel.
No. 2695.
Zaterdag 29 Juli 1916.
27e Jaargang.
REGEERIITGSEIEEEN
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Intere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 sent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M, DE JONGE, te Ter Neuzen.
is
De PRIJS der
deze week ó'/2 cent per stuk.
De Burgemeester van Ter Neuzen,
Van de Nederlandsche regeering is wederom
verschenen een Oranjeboek, bevattende de di
plomatieke bescheiden door onze regeering
met de verschillende oorlogvoerenden staten
over verschillende kwestie's gewisseld.
De lezing van dit Oranjeboek kunnen wjj
ieder ten zeerste aanbevelen.
Die hier de officiëele stukken nagaat, komt
een weinig op de hoogte van de moeilijkheden,
waarvoor deze regeering wegens den wereld
oorlog is komen te staan.
Hij kan zich een oordeel leeren vormen
(op bescheiden wijze) over dingen, waarover
velen spreken, zonder dat ze er eenig begrip
van hebben.
Het is ook een maatstaf, waarnaar het bul-
tenlandsch beleid onzer regeering kan worden
beoordeeld.
Bladen van verschillende richting hebben
zich over den inhoud van het Oranjeboek doen
hooren.
En al blijkt men het niet op alle punten
eens met de gevolgde gedragslijn, over het
geheel ademt de pers tevredenheid over het
gevoerde buitenlandsch beleid.
Het R.-K. dagblad De Tijd toont zich zeer
tevreden over Minister Loudon en spreekt van
logische redeneering en hooge opvattingen
van het recht.*
Het oordeel van de R.-K. Maasbode is even
eens gunstig. Het blad zegt
»Aan beide zijden (der oorlogvoerende par-
tjjnen n.l. Red.) moet het besef onderhouden
worden, dat Nederland geen anderen maatstaf
wenscht te gebruiken dan die van het volken
recht en van zijn eigen bestaansrecht en sou-
vereiniteit*.
Het Handelsblad evenwel constateert zwakte
van onze regeering in het geval van de Tuban-
tia en is ook niet goed te spreken over de
getorpedeerde Nederlandsche handelschepen
Palembang, Eemdijk, Rijndijk.
Het N. v. d. D. wjjst ook op eenige zwakke
plaatsen, maar eindigt eene beschouwing toch
aldus
>En dan erkennen wij dat, over het geheel
genomen, uit dit Oranjeboek een geest van
waardigheid, fierheid en ijver spreekt, bij het
behartigen van 's lands belang in uiterst moelijke
omstandighedeneen goede geest, waarvoor
wij het tegenwoordige ministerie van buiten-
landsche zaken gaarne hulde brengen*.
In een volgend artikel hopen wij uitvoeriger
op dit Oranjeboek terug te komen.
Het is in de hoogste mate leerzaam en
belangwekkend voor ieder, die werkeljjk, een
beetje op de hoogte wil komen.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Woensdagmiddag meldden Londen en Berlijn
ongeveer gelijktijdig, dat na eenige dagen van
afwisselende gevechten, het dorp Pozières in
zijn geheel in handen der Engelschen is.
Een nieuw succes voor de bondgenooten dus.
»De inneming van Pozières*, zegt de cor
respondent van de Daily Telegraph, >is voor
de Duitschers langs de heuvellinie van Thiep-
val tot het bosch van Foureaux het begin
van het einde. Pozières was een van de ge
weldigste Duitsche bolwerken tegenover la
Boiselle.*
Dit lijkt ons Tolkomen juist uitgedrukt, mits
men de woorden »het begin van het einde
voor de Duitschers* niet als op zichzelf staand
beschouwd, maar als een éénheid met de
daarbij behoorende beperking »op den heu
velrug van Thiepval naar het Foureauxbosch.*
Van dien (lagen) heuvelrug zijn de Duit
schers reeds een aanzienlijk deel kwijt en zij
zullen de rest ook nog wel verliezen. Wat zjj
er nog van hebben, is voornamelijk het dorp
Thiepval en een terreinverhevenheid ten Noor
den van het dorp nu door de Engelschen ge
nomen Pozières. Daarachter wordt het landschap
nog wat zwakker glooiend.
De vooruitgang der Engelschen ontwikkelt
zich dus wel in een gunstige richting (dwars
op de verder Noordelijk gelegen hoofdstellin
gen der Duitschers,) Maar het gaat langzaam.
Het dorp Pozières zelf moest huis voor huis
worden genomen. Menig huisje ging weer
verloren en moest opnieuw worden bestormd,
voor de Engelschen het definitief in bezit
hadden.
Als het op deze manier verder gaat, gaat
het langzaam en vóór dat zelfs het nog over
gebleven stuk van den zooeven genoemden
heuvelreeks den Duitschers zal zijn ontrukt,
zullen van beide kanten nog duizenden in het
zand bijten.
En ook nadat die heele heuvelreeks zal zijn
bezet, zijn er geen aanwijzingen, dat het ter
rein veel minder gelegenheid tot weerstand
zal bieden dan datgene wat nu reeds veroverd
is. Want die zacht glooiende heuvels leverden
geen bizondere obstakels op. Die waren meer
de dorpen, de boerderijen, de molens en de
suikerfabrieken, en die zijn er ook verder naar
het Noorden genoeg. Maar de boscbgevechten,
die zoo hardnekkig en zoo bloedig zijn ge
weest. die hebben de Engelschen achter den
rug. Boschjes zijn er voorloopig aan hun
linkerflank niet meer.
Pozières ligt aan den weg van Albert naar
Bapaume. Even voorbjj Pozières en iets hooger
dan het dorp ligt een molen en het is waar
schijnlijk, dat de Duitschers daar ter plaatse
een nieuwe stelling hebben betrokken. Van
dien molen zal men spoedig wat hooren.
Als er gevechten aan den gang zijn, kan
men iedere nieuwe gevechtsactie naar believen
als het vervolg en het complement van de
voorgaande beschouwen of als het begin van
een volgende. De correspondent van de Daily
Telegraph doet het laatste, maar men kan ook
zeggen, dat met de vermeestering van Pozières
nu een reeks stellingen van West naar Oost
in het bezit van de Engelschen is gekomen,
die te zamen een geheel vormen, en de po
gingen, om daaruit op te rukken,, een nieuwe
periode in den grooten slag zullen vormen.
Wij weten niet of die pogingen snel genoeg
zullen slagen om tot een doorslaand succes
te leiden, maar, gelijks reeds opgemerkt, voor
de derde maal heelt generaal Haig de aankomst
van weer nieuwe versterkingen gemeld, en
daarom is een slechts langzame en moeilijke
vooruitgang te verwachten, die groote offers
van beide zijden zal vergen. En als de voor
uitgang zoo langzaam blijft gaan, is, althans
hier ter plaatse, geen doorslaand succes meer
te verwachten. De tegenstander heeft te veel
tijd om telkens weer op zijn verderen opmarsch
nieuwe moelijkheden in de weg te leggen.
Erzindzjan in handen der Russen. Men kon
het reeds enkele dagen zien aankomen. Men
weet, dat na den val van Erzeroem de Tur
ken versterkingen naar het Oosten van Klein-
Azië hebben gestuurd. Maar het eenige wat
deze konden uitwerken was, dat de Russen
voorshands niet verder naar het Westen op
schoten. Wel verre van op dit gevechtsterrein
nadat hun groot offensief tegen de centralen
was begonnen, te verslappen, hebben de Russen
ook hier nieuwe troepen tot een nieuw offen
sief in het gevecht gebracht. En wel met vol
komen succes. Door de inneming van Er
zindzjan is inderdaad, zooals ook het St. Peters-
burgsch Agentschap heeft opgemerkt, de ver
overing van heel Armenië voltrokken.
Het ontbreekt den Turken dus voorwaar
niet aan gelegenheid om tegen de Russen te
vechten en zij hoeven daartoe niet eerst troepen
naar het gevechtsterrein in Galicië te sturen.
Die Turken, die naar Galicië gaan, zijn voor
het overige waarschijnlijk niet anders dan een
klein troepje uitgelezen ijzervreters, die als
>verbroederings-Turken« dienst zullen doen
gelijk er »verbroederings-Russen« in Frankrijk
zijn.
Van Roemenië eenige nieuwe berichten
Koning Ferdinand heeft zjjn verbljjf in Sinaja
afgebroken en is te Boekarest aangekomen.
De gezanten van de centralen hebben de
zelfde reis gedaan en lang met den minister
president gepraat.
De officieuze Indépendance Boumaine wil
met een korte verklaring een eind maken aan
de vele loopende geruchten. Men moet die
geruchten niet gelooven, staat in die verklaring.
Wat men wel moet gelooven is, »dat men
met onverminderden jjver aan de vergrooting
van alle krachten der natie werkt, die het
land zijn onafhankelijkheid, zijn waardigheid
en de verdediging van zijn duurzame belangen
zullen verzekeren.* Gelijk bij zulke raadslach-
tige officieuse verklaringen meer het geval
pleegt te zijn, wordt men hier geen steek
wijzer van.
Dat men in Hongarjje de zaak als kritiek
inziet, treedt uiterlijk ook hierdoor aan den
dag, dat graat Tisza, de minister-president,
naar Zevenburgen is vertrokken.
Veel zal er nog kunnen afhangen van de
ontwikkeling van de militaire gebeutenissen op
het Galicisch front. Voor heden zjjn daar geen
nieuwe berichten over, maar verder naar het
Noorden hebben de Oostenrijkers wederom
»voor een overmachtigen druk* moeten wjjken.
In het Noordoosten van Galicië staan de
Russen alweer een twintig kilometer over de
rijksgrens en de grensplaats Brody loopt groot
gevaar. Een ontruiming wegens bedreiging in
de flank schijnt op handen.
Officieele communiqué's.
PARIJS, 27 Juli. (Havas.) Officieel bericht
van hedenmiddag
Ten Zuiden van de Somme hebben de Fran-
schen eenige vorderingen gemaakt ten oosten
van Estrées.
Vrjj hevig geweervuur bij de toegangen tot
Soyécourt.
Ten noorden van de Aisne hebben de Duit
schers na een hevige beschieting gisteravond
het vooruitstekend stuk aangevallen, dat de
Fransche linie vormt ten noordwesten van het
Bois des Buttes (in de streek van Villaubois).
De aanval is door fransche machinegeweervuur
gefnuikt.
In Champagne is het geschutvuur, dat de
Duitscher gisteren op de Fransche stellingen
ten westen van Prosnes hadden gericht tegen
10 uur 's avonds gevolgd door een krachtigen
aanval, uitgevoerd over een front van omtrent
1200 meter, welke is tot staangebracht door
Fransch spervuur, dat den Duitschers verliezen
berokkende. De Duitschers konden slechts
enkele stukken der voorste Fransche linie door
dringen waar een tegenaanval hen later uitwierp.
Aan het front van Verdun heeft de ge-
schutstrjjd in het vak van hoogte 304 en de
streek van Fleury en La Laufée weder ze
kere felheid aangenomen. De Franschen hebben
in gevechten met handgranaten eenige vorde
ringen gemaakt ten westen van de schans
van Thiaumont.
PARIJS, 27 Juli. (Reuter.) Officieel bericht
van hedenavond
Het gewone geschutvuur, dat bizonder ver
woed was op den rechter Maasoever.
Een Duitsch vlieger heef Crédy-en-Valois
gebombardeerd. Een vrouw is gedood, drie
gewonden.
LONDEN, 27 Juli. (Reuter.) Officieel. Onze
artillerie is den heelen nacht bezig geweest.
Wjj zijn in gevechten van man tegen man
druk op den vijand big ven uitoefenen.
Vanochtend hernam de vjjand het verlorene,
maar door een ongetwjjlden tegenaanval hebben
wij weer voet gekregen in het zuidelijke deel
ervan.
Op den rechterflank hebben wij den vjjand
ten Oosten en N.O. van het Delvillebosch te
ruggedreven en het noordeljjk deel van Lon-
gueval hernomen.
LONDEN, 27 Juli. (Reuter.) Officieel van
vanavond Ten noorden van de linie Poziè
resBazentin le Petit hadden wij 200 M. van
een belangrijke vijandelijke loopgraaf ver
mees terd.
BERLIJN. 27 Juli (Wolff.). De militaire
attachés van onzijdige Staten hebben zich naar
het westeljjke gevechtsterrein begeven.
De Duitschers in België.
Men schrjjft aan bet Hand
Sinds eergisteren zijn nieuwe strengere be
palingen uitgevaardigd die het verkeer tusschen
België en Nederland geheel onmogeljjk maken.
Was het tot nog toe al een hooge uitzonderg
dat iemand met den trein Nederland verliet,
nu is voorloopig elk overschrijden der grenzen
verboden. De treinen vertrekken ledig en keeren
ledig weer. Zoo is het in elk geval, wat het
etappegebied betreft. Van de allerhoogste le
gerleiding is het bevel gekomen, en streng
wordt het uitgevoerd. Enkele reeds uitgereikte
passen werden vervallen verklaard, na telefo
nische bespreking van den grenscommandant
met het A. O. K. te Thielt (Armee Ober-Kom-
mando van het vierde leger, onder den hertog
van Wurtemberg.)
De reden van dit alles
Meest voor de hand liggend is, dat groote
troepenverplaatsing in België, in Vlaanderen
vooral, plaats grijpen. Het geheele Duitsche
leger is in koortsige actie. Men voelt de span
ning, van hoog tot laag. Ieder zegtnu komt
het er op aan. leder spreekt van de hevige
botsingen daar ginds in Frankrjjk. Groote
verliezen worden geleden, al troost men zich
met de gedachte dat ook de vijand groote ver
liezen ljjdt. Telkens nieuwe troepen moeten in
den strijd worden geworpen, en Vlaanderen
is dan mee het land waar zij strijdvaardig
worden gemaakt en van waar zjj naar de ver
schillende bedreigde punten van het front
worden gedirigeerd. Zoolang deze toestand
duurt, moeten vreemde oogen worden geweerd,
moet de mogeljjkheid van het overbrengen
van berichten worden afgesneden.
In verband daarmede zjjn ook de voorschriften
omtrent het verkeer in Vlaanderen herzien.
Ook voor voetgangers is elk gaan buiten eigen
gemeente zonder specialen reispas verboden,
leder komt weer als op een eiland te wonen.
Of de vrees voor ontsnapping van deser
teurs hierin niet ook een rol speelt 'i Op deze
wijze kan van het front moeiljjk iemand door
België heen komen, zonder ontdekking. De
enkelen die nog over de grenzen komen be-
hooren ook nu meestal tot de grenswacht.
De kans dat Vlaanderen bjj een mogeljjk
gelukken der doorbraakplannen vrjj willig zal
worden ontruimd, is volgens hoogere Duitsche
militairen uiterst gering. Al strjjdende zal
men zich vastklampen aan elk mogeljjk steun
punt, heel België en Frankrjjk door. Liever
tot den laatsten man sneuvelen op vjjandig
gebied, dan den gruwel der verwoesting doen
komen op den eigen Duitschen grond, zoo
drukte een Duitsch officier zich uit.
Moet zoo de ure der bevrjjding voor België
worden tot een uur van opperste ellende
MIZEM VOLKSBLAD.
.1
