Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
herstemmingen.
Hit dg« Raad.
Levering van opgevorderde Wol.
No. 2687.
Zaterdag 1 Juli 1916.
27e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
De Burgemeester van TER NEUZEN maakt
bekend, dat de in ontvangstname van de in
deze gemeente gevorderde wol zal plaats heb
ben aan den Schuttershofweg op 5 Juli 1916,
van des voormiddags 6'y9 uur tot des na
middags 12 uur.
Ter Neuzen, 28 Juni 1910.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Zooals we reeds in ons vorig nummer aan
stipten,1' bracht de heer Waalkes de levens
middelenvoorziening ter sprake. Hij acht,
naar 't schijnt, bij al hetgeen op dit gebied
te dezer plaatse geschiedt, nog eene leemte
aanwezig. O. i. terecht. Hij stelde de vraag,
of het niet gewenscht was eene commissie te
benoemen, aan welke men ook een crediet
zou moeten beschikbaar stellen (hij noemde
b.v. 1000), welke zou kunnen optreden en le
vensmiddelen aankoopen wanneer een zeker voe
dingsmiddel zou dreigen in de gemeente niet
meer verkrijgbaar te zijn of alleen tegen abnor-
malen prijs. Er lag in dat voorstel zeker eene
goede bedoeling, en met een voorbeeld van den
laatsten tijd, hadde voorsteller zijne bedoeling
kunnen toelichten. Was er onlangs een fonds
disponibel geweest, waaruit eventueele risico
kon worden bestreden, dan zou het mogelijk
geweest zijn in onze gemeente eene dubbele
hoeveelheid aardappelen te verkrijgen, dan
belanghebbenden nu voor hunne rekening
durfden nemen. Begrijpen wij de zaak goed,
dan bedoelt de heer Waalkes volstrekt niet
bet vormen eener commissie die levensmidde
len zou aanschaffen om deze aan de ingeze
tenen te (bedeelen, maar wel eene commissie
die in tijd van nood als bet particulier initi
atief niet voldoende in de behoefte kan voor
zien, aanvullend op te treden. Van aankoop
en verkoop van artikelen kan natuurlijk ver
lies het gevolg zijn, maar daarom behoeft dit
nog niet altijd. Wanneer zoodanige commis
sie iets aankoopt, kan de distributie nog zoo
danig geregeld worden, dat de zaak zichzelf
betaalt. De mogelijkheid is alleen, dat men
eens iets zou overhouden, zooals men ook in bo
vengenoemd geval met de aardappelen vreesde.
Dan zou er misschien eenig tekort kunnen
ontstaan. Waar nu evenwel groote bedragen
worden besteed tot steun van de meest be-
hoeftigen in de gemeente, daar kan, meenen
wij, er ook geen bezwaar zijn, dat er van
gemeentewege ook eens iets gewaagd wordt,
in zaken die ten slotte kunnen strekken tot
voordeel der bevolking in al zijn lagen.
't Ware wellicht beter geweest, als de voor*
steller met een voorbpeld zijne bedoeling bad
toegelicht, want nu schenen de collega's hem
niet geheel te vatten en de Voorz maakte
hen misschien wel eenigermate huiverig, toen
hij er over begon te praten, dat de voorziening
van levensmiddelen alhier aan de gemeente
nog geen cent gekost had, door dat hij voor
de verschillende zaken zoodanig regelingen
heeft getroffen met belanghebbenden, dat de
zaak zelve de noodzakelijke kosten dekt, maar
dat hij er ook geen bezwaar in zou zien, als
een voorstel uit den boezem van den Raad kwam
en deze te kennen gaf, van gemeentewege
in die kosten bij te dragen. Wij zouden zeggen
waar zou dit toe dienen. Dat gaat zóó goed,
moet het veranderen, op order van hooger
hand, dan wordt bet wat anders. Dhr. Waal
kes heeft niet bedoeld ingrijpen in de be
staande regelingen, hij heeft iets nieuws willen
brengen iets dat nog niet bestaat en dat zooals
de ervaring leerde, zeer nuttig en noodig kan
zijn. Het eindresultaat was, dat de Raad,
ómdat de voorsteller nu voor het oogenblik
toch geen noodzakelijkheid van optreden zag,
het denkbeeld nog eens wil overwegen.
De Voorz. greep deze gelegenheid aan, om
uitvoerig mede te deelen, wat er op het
gebied van levensmiddelen voorziening is ge
daan. Bekend is, dat aanslonds voor bruin-
brood is gezorgd. Na de laatste aanschrijving
van den Minister worden geen broodkaarten
afgegeven aan inwoners met een belastbaar
inkomen boven 1200, Als men nagaat dat
in andere gemeenten dat bedrag varieert van
750 tot 3000, kan men aannemen, dat
B. en W. hier den middenweg bewandeld
hebben.
De kosten der broodvoorziening, worden
door belanghebbenden gedragen. Evenzoo is
het met de regeeringsvarkens. Met belangheb
benden &is de regeling daar ook zoodanig ge
maakt, dat {een fonds werd gevormd voor
bestrijding van onkosten. Daardoor kon, toen
een week regeeringsvarkens ontbraken bier
in de omgeving worden {aangekocht en een
f 140 worden bijgepast. In deze gemeeute
zijn sedert Sept. van het vorig jaar 812 var
kens van gemiddeld 110 Kg. beschikbaar
gesteld, wat de Voorz. berekent aan de in
gezetenen 22.330 voordeel te hebben gebracht.
Er is gezorgd voor,erwten, boonerj, rundvet,
kaas en nu wordt weer voor rijst gezorgd
(die voor 10 cent per pond te koop komt,
terwijl de winkelprijs van 14 tot 18 cent loopt)
en ook komt er naar omstandigheden goed-
koope sajet. 50 pakken zijn reeds besteld.
Met viscb ging het niet zoo goed, deze le
verde verlies. De inspecteur van politie-markt-
meester meent dat er een weg is om visch
beschikbaar te stellen zonder verlies. Hem is
verzocht dat te beproeven en hem wordt bij
voorbaat gelukgewenscbt door den Voorz. als
zijn plan slaagt.
Een zekere klacht lag in de woorden van
den Voorz. dat hij ten slotte met moeite de
laatste bruine boonen en rundvet aan winke
liers van de hand kon zetten. Toch gelooven
wij, dat omtrent sommige voorzieningen of
beschikbaarstellingen niet voldoende publici
teit is gegeven. Wij vermeenen ook dat, als ten
slotte die overschietende boonen of het rundvet
rechtstreeks waren gedistribueerd geworden,
men er niet lang over zou hebben ipoeten ver-
koopen.
Wat publiciteit aangaat, kan het niet daar
aan liggen, dat de regeeringseieren in zoo
stijgend getal moeten worden aangevraagd.
Begonnen met een bestelling van 1400 zijn er
nu reeds 14.000 voor één week aangevraagd
doch de verkrijgbaarstelling der eieren wordt
geregeld geadverteerd. De Voorz. ziet in dat
eierengebruik tevens een teeken van welvaart.
Dhr. De Jager meent dat er ook uit kon ge
concludeerd worden dat er veel zwakke men-
schen zijn. De Voorz. denkt, dat ze dan nu
zullen opsterken.
Hjj pjeent ook, dat de menschen zich wat
teveel aan oude gewoonten houden. Een vrouw
vertelde bjj het steun-conjitg dat ze al 6 weken
niets dan brood at. De Voorz. berekende dat
dan in dat gezin des middags toch ook werden
genuttigd 2 oorlogsbrooden 24 cent met
toch wel minstens voor 15 cent magarine be
smeerd, samen 39 cent. Als nu zoo'n vrouw
een kilo erwten had gekocht (regeerings) voor
22 cent met dito kluiven a 15 cent had ze
toch voor 37 cent ook een goed warm middag
maal Men moet zich een beetje in de om
standigheden weten te schikken.
Daar is veel voor te zeggen, evenals voor
de opmerking, dat er wel wat te veel bewe
ging over de aardappelen gemaakt is, daar
men toch elk jaar een periode heeft dat de
oude slecht en schaarsch worden of niet meer
te krijgen, terwijl de nieuwe nog peperduur
zijn. Wonderlijk vond de Voorz. bet ook
dat de menschen zoo aan bet oude hechten,
dat men liever 65 cent per 5 ons betaalde
voor varkensreuzel, dan bet voor 50 cent be
schikbaar gestelde regeeringsrundvet. Hierom
trent zouden naar we denken de huismoeders
den Voorz. wel kunnen aantoonen dat dit
niet is een hechten aan het oude, maar dat
de gebruikswaarde van het rundvet in de
huishouding die van varkensreuzel niet kan
evenaren. Ook kregen we nog een beschou
wing van dhr. Dees, dat eigenlijk oedoeld
scheen als een verdediging van de aardappel
teelers, dat ze maar alles hebben uitgevoerd.
Hij gaf de besturen van Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag een standje, dat ze in het voor
jaar, toen de aardappels nog billjjk te koop
waren geen voldoende voorraad hebben aan
gekocht. Hij meende dat ze dat niet deden,
uit vrees dat dan de rotte voor gemeentere
kening zouden komen.
Jammer dat zijn partijgenoot, de wethduder
Van der Molen uit Rotterdam hier niet aan
wezig was, die had hem dan wel eens kunnen
antwoorden op de wijze zooals deze dat dhr.
1 eenstra (op wie dhr. Dees zich beriep) in de
Tweede Kamer gedaan beeft. Ook gaf dhr.
Dees de ingezetenen die over geld kunnen be
schikken, doch geen voorraad aardappen aan
schaften een standje. Dat komt niet te pas
men moet voor voorraad zorgen, dat moeten
de boeren immers ook doen, betoogde hij.
Nota bene. Hebben glle burgers, al kunnen
ze over geld om te koopen beschikken gele
genheid om voor een geheeleb winter aard
appelen te bergen. De woningen en erven in
de kom der gemeente zjjn geen boerenhofsteden.
Dat zal misschien dhr. Dees later ook wel
eens ondervinden als hij den zee- (of raads-
heeren) boulevard troont
Met dat al, gevorderd is de betrokken zaak
niet veel, alleen kregen we omtrent een en
ander een interessant kjjkje. We hebben hoop,
dat het toch wel in orde komt- Moge dat zjjn,
vóór zich omstandigheden voordoen, die op
treden noodig maken
De herstemmingen Vrijdag in Zuid-Holland
en Gelderland gehonden hebben aan de vrij
zinnigen winst gebracht.
Er werd in Gelderland een zetel gewonnen
door links te Arnhem en te Voorst.
Bjj de stemming was evenwel te Zalt-Bom-
mel een zetel verloren gegaan, zoodat thans
de stand in Gelderland is 35 rechts tegen 27
links. Voordien was deze 36 rechts tegen 26
links.
In Zuid-Holland was de stand vroeger 48
rechts tegen 34 links. Nu is deze geworden
44 rechts tegen 38 links.
Bij de herstemmingen werden te Rotterdam
5 zetels op de rechterzijde veroverd, waar
tegenover links een zetel mist te Leiden, die
bjj de stemming verloren ging.
Het sterkste feit te Rotterdam i$ de val
van B. J. Gerretson (Chr^hist.) die het met
5906 stemmen aflegde tegen B. J. v. Stopele
(s d.) die 5941 stemmen bekwam.
Er werd algemeen verondersteld, dat Ger-
retaqn er niet uit te krijgen was.
Een scherpe strijd is het geweest, dit wijzen
de cijfers uit.
Maandag (26 Juni) hadden de herstemmingen
in Overjjsel plaats, te weten in Ommen en
Zwolle. Alle 3 de aftredende liberalen werden
herkozen, zoodat de Provinciale Staten van
Overjjsel om zjjn.
In Drente doen thans twee terkeljjke can-
didaten hun intrede en wel voor Hoogeveen.
In Noord-Holland, waar de stand vóór de
verkiezingen 54 links tegen 23 rechts was, is
hjj nu 55 links tegen 22 rechts. Links wint
1 zetel en had er bij betere samenwerking in
Amsterdam nog minstens 2 kunnen winnen.
In Utrecht zijn door rechts twee zetels ge
wonnen, wat de stemmen nagaande, anders had
kunnen zijn.
In Middelburg bleef de vrjjzinnige candidaat
Mr. Adriaanse met 2597 stemmen slechts 4
stemmen achter bjj den anti-rev., die 2601
stemmen haalde.
Uit de stemmencjjfers te Vlissingen en Mid
delburg bljjkt, dat in beide districten bjj een
geregeld doorwerken der vrijzinnige beginselen
de meerderheid in de naaste toekomst beslist
links kan worden.
In de provincie Groningen werden bjj de
herstemmingen overal vrjjzinnigen gekozen.
Al is dus in het land en in het bjjzonder
in onze provincie niet bereikt, wat velen
hoopten, er is toch ten duideljjkste bewezen,
dat de wind niet rechts waait en uat, zoo in
1917 de verkiezingen voor de Tweede Kamer
plaats hebben we vol moed den strjjd in kun
nen gaan.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
De berichten over de gevechten bjj Verdun
toonen aan, dat er voortdurend hevig gevoch
ten wordt. En al is het resultaat thans nog
niet te overzien, toch blijkt het duideljjk, dat
de Duitsche troepen met meer kracht dan
ooit pogen door de Fransche linie te breken.
Door de bezetting van de hoogte, waarop de
dorp Fleury gelegen is, en die de toegangen
beheerscht tot het plateau met het fort Sou-
ville, hebben de Duitschers er wel een belang
rijk voordeel behaald. Nog is de strjjd om
Fieury niet geëindigd, nog wordt er in en
om elk huis gevochten, van kelder tot kelder
van puinhoop tot puinhoop, in handgemeen
of met granaten, maar ondanks hun heldhaf
tige verdediging, hun herhaalde aanvallen, zijn
de Franschen er niet mgeslaagd de genomen
plaatseD aan de Duitschers te ontrukken. Ook
het Thiaumont-werk, dat zoo lang en zoo
krachtig verdedigd werd, is aan de Franschen
ontnomen.
Het resultaat van dezen toestand wordt door
den Parjjschen berichtgever van de Times*
aldus omsohreven
De vijand kan verwachten in afzienbare
tijd de »groote« aanval te kunnen doen op
het plateau van Souville, het laatste bolwerk
van de buitenste verdedigingslinie van Verdun.
In mjjlen gemeten is de vooruitgang niet
groot, en hjj werd verkregen met zware ver
liezen maar toch is het resultaat belangrijk.
Voor de Duitschers is hetnu ol nooit. Iedere
honderd meter thans vooruit is van meer be-
teekenis dan iedere mjjl in de eerste maanden
van den strjjd. Het is slechts een kleine af
stand, die de Duitschers hier van de over
winning scheidt, en watjook de militaire ge
volgen van een Duitsche overwinning mogen
zjjn, het moreele belang er van voor den kroon
prins zou zeer groot zijn. Hoewel er meer
dan de val van Verdun zal noodig wezen om
het Fransche moreel aan te tasten.
Want ieder ziet, dat de strijd om Verdun
thans kriticher is dan ooit. Maar daarom
is er voor de Fransehen nog geen grond tot
ontmoediging. Iedereen ziet ook in, dat het
oogenblik thans nadert, waarin het lot van
Verdun van den algemeenen strategischen
toestand zal afhangen. Doch als de Fransche
staatslieden verklaren, dat Frankrijk besloten
is tot het einde (jusqu'au bout) te gaan, dan
spreken zjj slechts uit wat buiten twjjfel staat
vonr ieder, die bekend is met de Fransche
toestanden en den Franschen geest.
Nog verder gaat de Daily Chronicle*, die
al vast voorbereidt op de mogelijkheid, dat
Verdun genomen zal worden door de Duitschers.
»Wat wjj reeds herhaaldeljjk hebben aan
getoond is, dat de langzame maar voortdurende
vooruitgang der Duitschers, zoo daaraan geen
perk wordt gesteld, leiden moet tot den val
van de stad.*
En dan in een artikel van G. H. Perris
»Als het dan niet anders kan, laat de kroon
prins Verdun nemen, als hjj het kan maar
hjj zal er een prijs voor moeten betalen, die
al zjjn verdere verwachtingen vernietigen
TER NEIIZE1SCH VOLKSBLAD.
