Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Aanbesteding.
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2643.
Zaterdag 22 Januari 1916.
27e Jaargang
het herstellen van de steenglooiing
op het buitenheloop van den
Noordelijken Vestingwal.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 eent voor binnen en buiteD Ter NeuzeD.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 sent; elke regel meer
10 oerit. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzea
Burgemeester en Wethouders van TER
NEUZEN zullen deu 24 Januari 1916,
des namiddags 3 uur, aanbesteden
Inlichtingen en voorwaarden zjjn te bekomen
bij den Gemeente-bouwmeester.
Deed onze regeering goed met het indienen
der belangrijke wetsvoorstellen, die wij reeds
vermeldden
Ongetwijfeld.
De regeering had er zich, zooals Vliegen
op het S. D. A. P. congres te Arnhem zeide,
best van af kunnen maken met een beroep
op de tijdsomstandigheden.
Er zijn meuschen, die altijd met die tijds
omstandigheden in de weer zijn.
We hebben dat in onze plaats vanwege de
anti-rev. gezien.
Maar steeds was het om doeleinden te be
reiken, die anders buiten hun bereik vielen.
De tijdsomstandigheden waren voor hen een
welkom middel om iets te verkrijgen, dat in
hun geest viel of iets te wereD, dat bun niet
naar den zin was.
Onze regeering, die door haar daden getoond
heeft den ernst der tijden te begrjjpen, meent,
dat waar de oorlog zoo lang duurt, niet mag
voorbijgezien worden het teeken, waarin de
verkiezingen van 1913 stonden.
Zij meent te moeten acht geven op de uit
spraak door de kiezers gedaan.
En al had ze op het gebied van hervor
mingen rustig kunnen nederzitten met een
beroep op den oorlogstoestand, ze heeft dat
gemakkelijke middel versmaad.
Te midden van den arbeid haar opgelegd
door den woedenden wereldbrand, heeft zij
tjjd gevonden om af te werken, datgene, waar
mede zij weldra voor de Kamev treedt.
Daarvoor verdient zij hulde.
En ziet, thans zjjn de coalitiepartijen al
bezig met Dr. Kuyper vooraan, zich tegen
deze voorstellen te kanten.
»De regeering verbreekt den Godsvrede*,
zoo werd geroepen.
Maar Minister Cort van der Linden heeft
kalm en zakeljjk betoogd, dat daarvan geen
sprake is.
Dat noch mondeling, noch schriftelijk de
regeering zich verbonden heeft, om haar pro
gram op zjjde te leggen.
Toen heeft Dr. A. Kuyper zich vergewist,
wat de regeering zou doen als hare voorstel
len verworpen werden.
Eenvoudig en oprecht antwoordde Cort van
der Linden, dat zoo het kabinet onder gewone
omstandigheden in verwerping van een belang
rijk voorstel een reden tot heengaan zou
vinden, het thans anders gesteld was, dat het
niet op een moeiljjk tjjdstip zou heengeen.
Een waardig antwoord, een antwoord van
iemand, zich zjjn plicht bewust.
Thans heeft Dr. Kuyper, heeft ook de coa
litie de handen vrjj.
Nu kan het er op los.
Men mag er op aan, dat zoo de wetsvoor
stellen behouden de Tweede Kamer passeeren,
de Eerste Kamer van hare coalitieovermacht
gebruik ;al maken, om ze te doen vallen.
De wijze, waarop de coalitiebladen, vooral
de anti-rev. zich uiten, laat daaromtrent geen
twjjfel.
Om zooveel doenlijk te bevorderen, dat de
aanhangige wetsvoorstellen het Staatsblad
bereiken, is het.noodig, dat bij de verkiezin
gen voor de Provinciale Staten dezen zomer,
door de linkerpartijen krachtig wordt gewerkt
om zooveel mogeljjk linksche leden gekozen
te krijgen.
Want de leden der Provinciale Staten ver
kiezen de leden der Eerste Kamer.
We kunnen dus op politieken strijd rekenen.
Maar de Godsvrede dan
Wezen we er reeds het vorige jaar niet op,
dat de Eerste Kamer reeds 3 maal stelling
tegen het Ministerie genomen had
En is het niet bekend, dat de Standaard
den Godsvrede voorstond, als er voor de partjj
winste te behalen was, maar anders niet
Moet eindeljjk onze wetgeving stil bljjven
staan, opdat later Standaard en andere coali
tieorganen zegevierend vragenWat is er
nu gedaan
En al heelt ons Ministerie reeds een staat
van dienst, dien het met eere mag toonen,
ook bjj de thans ingediende wetsvoorstellen
mag getuigd worden, dat het gewerkt heeft
met kloeken jjver en hooge rechtsopvatting.
Wij dienen dus tegen den zomer gereed te
staan met alle man, met volle kracht.
Mocht dan ondanks aller krachtsinspanning
het doel, het brengen van groote, reeds jaren
lang wachtende hervormingen, niet bereikt
worden, dan rust niet op het ministerie de
schuld, niet op ons, maar dan drukke met
volle zwaarte de verantwoordelijkheid voor
mogeljjke verwerping op de rechterzijde.
Aan den arbeid dus om te verwezenlijken,
wat verwezenlijkt kan worden.
DE OORLOG.
Terug in het vaderland.
PARIJS, 19 Jan. (Havas.) Tien Franschen,
die als grijzelaars naar Duitschland waren ge
voerd, onder wie Frepont, de prefekt van het
Noorderdepartement; Jacomet, procureur-
generaal te Doui Noel, senator van het
Oisedepartement, zijn gisteren in Frankrjjk
teruggekeerd. Zij vertellen van een nieuwe
wjjze van behandeling waaraan zij onderworpen
werden. Zjj werden n.l. achtereenvolgens geïn
terneerd gedurende drie maanden in het fort
Hirson, zes maanden te Rastadt, waar zjj in
gezelschap van Duitsche veroordeelden werden
opgesloten, een maand te Celle en te Han
nover voordat zjj de grens passeerden werden
zjj onderworpen aan een verfoeilijk onderzoek
aan den ljjve.
VAN DE GRENS, 17 Jan. (Telegraaf).
Men is te Cappellen bjj Antwerpen zeer be
zorgd over het lot van een inwoner, M. F.
wonende in een herberg op den Antwerpschen
Steenweg.
Ruim veertien dagen geleden kreeg deze bur
ger bezoek van twee mannen, die zich voor
Brusselaars uitgaven. Ze namen bjj hem hun
intrek. Na enkele dagen brachten ze 't gesprek
op de grens.
De heeren gaven voor naar Calais te moeten,
in 't belang van 't land. Ze verlangden van hun
gastheer, dat deze hen helpen zou met over
schrijden van de grens.
Maar de man antwoordde, dat zulks niet in
zijn macht lag.
De bezoekers bleven en brachten steeds 't
gesprek op 't zelfde onderwerp terug.
Wel tienmaal weigerde F. op hun voorstel in
te gaan.
Eindeljjk, na veertien dagen kreeg hjj ver
trouwen in de vreemdelingen. Ze spraken op
oprechten toon, keurden 't Duitsche bestuur
af en hun accent was volmaakt Brusselsch.
De burger wilde hen dan helpen, om naar
Nederland te vluchten. Hjj liet een houten
lijst maken, om door de draden te sluipen en
bracht zijn gasten naar de grens bij 't blokhuis
te Putten. Daar ontmaskerden de beide ke
rels zich plotseling als Duitsche agenten. F.
werd gevangengenomen en naar Antwerpen
geroerd.
Eerst verwachtte men een eenvoudige ge
vangenisstraf, maar nu schjjnen de Duitschers
het feit een ernstiger karakter te willen geven,
want beweren ze, het geldt hier niet alleen
een eenvondige ontvluchting.
En M. F. zou daarom te Brussel gevonnist
worden.
Dan kunnen de Duitschers weer een ronken
de proclamatie over »spionnage« uitvaardigen.
Nog een geval van terreur.
De koopman S.van Aalter (tusschen
Gent en Brugge) is te Eecloo tot drie jaar
gevang, veroordeeld. Een Duitsch soldaat had
hem over de vorming van nieuwe legers ge
sproken.
»Och, nieuwe legers*, antwoordde S. ..Het
zullen weer oude en gebrekkige mannen zjjn,
zooals we hier veel zien.
oor deze beleediging werd hjj aangehou
den, veertien dagen te Eecloo gevangengezet,
eiken dag tusschen soldaten over straat geleid
en eindeljjk tot bovengenoemde straf veroor
deeld.
Twee renteniers van Eecloo, die eens een
kjjkje namen, waar Russische krijgsgevange
nen hoornen rooien, werden door veldgendar-
men aangehouden en tot 10.000 mark boete
veroordeeld.
Te Brugge. Eecloo, Gent, heeft men krijgs
gevangenen gezien twee Belgen een van de
genie en een van de artillerie. Altijd dezelfde,
die dus naar verschillende steden worden ge
voerd, om indruk te maken op het volk.
De tjjd. dat men door Rousselaere, Brugge,
Gent, gansche colonnes gevangen zag mar-
cheeren, is lang voorbij.
En nu mag men weer al die feiten »onge-
loofljjk* noemen, als gewoonlijk vermelden we
namen en plaatsen en vreezen niet voor onder
zoek naar de waarheid dezer mededeelingen.
„Het spel is gewonnen".
Uit een hoofdartikel in de Matin, waarin
betoogd wordt, dat Frankrjjk bjj den aanvang
van den oorlog niet gereed was, dat het dit
thans wel is en dat voor Duitschland de tuch
tiging begint, vertalen wjj vooreerst dit begin
»Wjj waren niet gereed: toegegeven!
ioen de oorlog in Augustus 1914 uitbrak,
ware# wjj er zeker van, dat we regelmatig
ieder jaar ons de noodige opofferingen getroost
hadden om in staat te zjjn zonder nadeel te
strijden tegen hevige en geduchte, maar over
igens beschaafde vjjanden, die trouw aan de
eer zouden zjjn.
Maar die vijanden hebben we niet tegenover
ons gevonden. Wat ook de lessen van het ver
leden geweest zjjn, wjj konden niet denken,
dat de geveinsde, grimmige souverein, die over
Duitschland regeert en in wien zich de ziel
van zjjn ras belichaamt, sedert een kwart eeuw
niet slechts aan de grens van Lotharingen en
België de machtigste en monsterachtigste oor
logswerktuigen ophoopte, maar dat hjj in de
gansche wereld kiemen van verraad zaaide en
strikken uitzette voor de vrjj beid der volken.
Hjj trot zijn maatregelen om de onzjjdigheid
van België te schenden en wjj wisten er
niets van.
Hjj betaalde vooruit de ontrouw van Bul
garije en wjj wisten er niets van.
Hjj kocht Jong-Turkjje en wjj wisten
er niets van.
Hjj had in vredestjjd al de holen in het
gebied van Soissons, al de heuvels van Cham
pagne en al de rajjn-groeven in Noord-Frank-
rjjk verkend om er zjjn troepen te legeren in
geval van tegenstand van onzen kant en een
Fransch offensief in het open veld tegen te
houden en wjj wisten er niets van.
Hjj had verstikkende gassen, bjjtende vloei
stoffen en traan-verwekkende granaten te hulp
genomen en wjj wisten er niets van.
Hjj organiseerde wapen-reserves, oorlogs-
flottilles en munitie-opslagplaatsen in Togoland
Kameroen, Tsingtao en Tanganyika evengoed
als in Rjjn-Pruisen en langs de MaasHjj
maakte vergiften voor de putten in Zuid*
Afrika en tevens brandveroorzakende stoffen
voor de troepen in Oost- en Noord-Frankrjjk
en wjj wisten er niets van.
Hjj organiseerde in de Vereenigde Staten
een uitgebreide samenzwering om de fabrieken
van wapens en munitie te vernietigen en
wjj wisten er niets meer van dan presi
dent Wilson zelf.
Neen, we waren niet gereed.
Maar thans zjjn wjj het
De schrj)ver in de Matin schetst vervolgens
de overwinning aan de Marne als een keerpunt
in den oorlog en zet uiteen wat er nu voor
de tegenstanders van Duitschland nog te doen
overblijft. Er is nog veel onafgedaan, maar
het groote werk begint in vervulling te gaan,
met hardnekkigheid, stap voor stap en alle
schuldigen zullen gestraft worden De Duit
schers en hun dienaren kannen wel in de
stuiptrekkingen van den doodstrijd een roem
zuchtig Servië treffen en verminken, een ver
geetachtig Griekenland vrees inboezemen,
probeeren het eerljjke en verstandige Rdetne-
nië te koopen en intusschen te Brussel, War
schau, Rijsel, in den Elzas, en overal waar
hun bezoedelde vlaggen voor het oogenblik
geplant zjjn, neerschieten, ophangen en stelen
dit alles zou niet mogen voortduren en de
aandachtige volken zien na dezen bloedigen
nacht den eersten schijn van den dageraad
gloren.
Alle pogingen der barbaren zjjn mislukt.
Het is waar, dat de Duitsche duikbooten
er in geslaagd zjjn honderden vrouwen en
kinderen te doen verdrinken, maar de Engel-
sche en Fransche oorlogsvloten, die ze be
doelden te vernietigen, zijn thans machti
ger dan een jaar geleden en beheerschen alle
zeeën.
De Zeppelins moesten verwoesting brengen
in de hoofdsteden van den vijand, onze ves
tingen verpletteren en schrik zaaien in ons
leger in werkeljjkheid hebben ze wat
jongemeisjes en wat grijsaards vermoord op
de Engelsche kustmaar hun bemanningen
durven niet meer het hoofd bieden aan de
zwermen vliegtuigen, die ze opwachten en
neerschieten.
Militair gesproken kan Duitschland den
strijd nog voeren overwinnen kan het niet
meer.
Moreel heeft het alle vertrouwen in zich
zelf verloren Van al de bewjjzen, die wjj
daarvan hebben, misschien een der meest be
teekenende de geheel nieuwe genegenheid,
waarop het zich toelegt, door thans de bur-
gers-krjjgsgevangenen, die het ons uit de be
zette departementen terugzendt en die het
vroeger naar genoegen kwelde met nauw
lettende zorgen te omringen. Wanpeer men
een roofstaat zoo sentimenteel en zoetsappig
ziet doen, dan komt dat doordat hjj opgehouden
heeft te meenen, dat hij de sterkste is.«
Versterkingen aan de grens.
VAN DE BELGISCHE GRENS, 19 Jan.
(Telegraaf.) Nabjj het gehucht de Broeck, in
de nabjjheid van het fort van Stabroeck, zjjn de
Duitschers bezig de bosschen te doen rooien
van den heer De Vries, die nog in Engeland
vertoeft. Tevens werden in deze buurt tal van
loopgraven aangelegd, alle met het front naar
Nederland. De djjk tusschen Stabroek en het
fort »De Frederik*, nabjj Beirendrecht, is als
't ware in een sterk verdedigingswerk herscha
pen, waartoe alléén van de zijde van Antwerpen
toegangen zjjn aangebracht. Aan de rooiïng
der bosschen werken vele burgers, doch aan
de loopgraven en andere verdedingswerken
wordt alleen door Duitsche militairen gearbeid.
Behalve deze werken, bouwen de Duitschers
verscheidene houten barakken. In een dezer
is een groote pas aangekomen machine onder
gebracht, waarschjjnljjk voor electrische instal
latie.
TER KE1IZEIVSCH VOLKSBLAD.
