Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
EindelijH erKend.
Van het Westelijk oorlogstoonee!.
No. 2640.
Woensdag 12 Januari 1916.
27e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 76 eent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 96 oent by vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No IS.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 50 oent; elke regel meer
10 oent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
In de Vaderlander lezen wg het volgende
De heer Schaper heeft in zijne Kerstrede,
juister gezegd in de Kerstrede, die thans bij
ontstentenis van Mr. Troelstra door hem werd
gehouden, o. a. het volgende gezegd
»Vroeger kon men er roekeloozer op los
slaan. De party was nog niet sterk genoeg
en kon niet anders doen dan aandrijven. Doch
dat is veranderd. De 15 man sterke fractie
moet met beleid in de Kamer optreden. Zjj
kan zoo licht anders meer bederven dan in
jaren weer goed is te maken. Onze verant
woordelijkheid is gestegen met onze macht.»
Hieruit leert men nog eens, hoe uiterst
gevaarlyk de S. D. A. P.-Kamer-fraotie was,
toen ze in de Tweede Kamer nog zeer weinig
leden telde, toen ze er maar steeds roekeloos
op los sloeg. Adres aan hunne stem bij de
Leerplichtwet, waardoor het maar een haartje
heeft gescheeld, of het eerste Kabinet van
sociale hervorming zou hebben moeten altre
den en plaats maken voor een clericaal Kabi
net, wat de sociaal-democraten zeggen lieele-
maal niet te willen hebben,
Wij zijn den heer Schaper, die thans wel,
zooals de heer Duys, zal willen erkennen, dat
het stemmen tegen de Leerplichtwet eene fout
is geweest, erkenteljjk, dat hg onomwonden
verklaard heeft, dat, nu zijne partij iQ de
Tweede Kamer in aantal no. 3 is van de
zeven, het met het roekeloos er op los slaan uit
zal moeten wezen, maar er ontbreekt nog
iets aan d« confessie. Het zal ook uit moeten
wezen, met het vooropstellen van wenschen
op ieder gebied, waardoor wel de groote massa
wordt gewonnen, maar waarvan men vooruit
weet, dat ze niet verwezenlijkt kunnen worden,
en die men ook niet uiten zou, als men zelf
achter de groene tatel kon worden geroepen,
maar dat kan niet, omdat aan die roepstem
geen gehoor wordt gegeven, als ze komt.
Maar in dat opzicht verliest de vos nu
eenmaal wel zjjne haren maar niet zijn streken,
getuige de wittebroodactie en de melkactie,
waarvan niemand meer iets hoort, en waarop
men des dichters woord kan toepassen
Et rose, elle a vécu ce que vivent les roses
L'espace d'un jour.
Bg de herziening van hare gedragslijn zal de
S. D. A. P. echter voor deze moeiljjke puzzle
komen te staan, hoe ze hare Kamerfractie,
die tot 15 man groeide, door het beloven van
gouden bergen aan de kiezers, op getalssterkte
zal kunnen houden door het mededeelen van
de nuchtere waarheid.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Hoogst belangrgk is het bericht, dat Gal-
lipoli thans geheel door de Engelsche troepen
is ontruimd. Nadat de posities bij Soevla-
baai en bg Anzac waren ontruimd, scheen
het doelloos, dat de punt van Gallipoli bg
Sedd-ul-Bahr door de Engelschen zou bezet
bljjven, wanneer niet het plan van de Engel
sche regeeriug was, zich daar big vend te
vestigen en er op Turksch gebied, aan den
ingang der Dardanellen, een tweede Gibraltar
te stichten.
Na de ontruiming van Soevla-baai en Anzac
werd van verschillende zjjden de mogelijkheid
hiervan besproken. Maar de uitkomst heeft
deze meening geloochenstraft. Thans is ook
de zuid-westeljjke punt van Gallipoli door de
Engelschen ontruimd. Zjj hebben de pogin
gen om de Dardanellen te forceeren opgege
ven. Het schijnt, naar de Engelsche berichten
te oordeelen, dat de ontruiming met evenveel
zorg en op dezelfde verrassende wjjze heeft
plaats gehad, als die van Soevla-baai. De
Engelsche generaal Monro meldt, dat alle
kanonnen en houwitsers konden worden me
degevoerd, behalve 17 versleten stukken ge
schut, die echter vernield konden worden,
voordat de troepen heengingen. De Britsehe
verliezen bedragen één man, die der Franschen
geen enkelen.
De Turken spreken nog wel van zware
verliezen, die de geallieerde troepen leden,
en van een ontzaglgken buit, dien zg achter
lieten. Maar dit zal wel zeer overdreven zgn,
evenals het Turksche verhaal over den groo-
ten slag, die aan de ontruiming voorafging
en deze noodzakelijk maakte. Ware dat het
geval geweest, dan zou immers geen enkele
afdeeling zonder aanzienlijke verliezen de sche
pen hebben kunnen bereiken.
Juist de verrassende en zorgvuldig voorbe
reide aftocht moe3t het mogelijk maken, dat
bijna zonder verliezen de troepen werden in
gescheept. Al is het bijna ondenkbaar, dat de
Turken zich nu voor de tweede maal hebben
laten beetnemen, en dat de volgehouden strijd
door enkele atdeelingen, om de inscheping van
menschen en materieel te kunnen volbrengen,
een zoo groot succes heeft gehad maar de
resultaten toonen aan, dat de Engelsche gene
raal ook dezen inscheping met buitengewone
zorgvuldigneid heeft voorbereid en uitgevoerd.
Dit neemt echter niet weg, dat de Turksche
blijdschap over het opgeven van een strijd om
den weg naar Konstantinopel in bezit der ge
allieerden te brengen, volkomen begrijpelijk
is. Het breedvoerige verslag van Sir lan Hamil
ton over den strijd aan de Soevla- en Anzac-
baai en bij Sedd-ul-Bahr en Tekke Boeroen
toont, dat daar door de Engelsche, Fransehe,
Indische, Australische en Nieuw-Zeelandsche
troepen met heldenmoed is gestreden, en dat
deze troepen wel ontzettende verliezen leden,
maar ook den Turken belangrijke verliezen
toebrachten. Maar uit dit rapport blijkt tevens,
dat niet steeds de Engelsche officiereu het be
lang inzagen van hetgeen gebeuren moest. Op
een oogenblik, schrijft Sir Ian Hamilton, gaf
generaal Stopford, inziende welk een belang
gemoeid was met het voortzetten der poging
om den vijand aan te vallen, zgn divisie-com
mandanten last, op te rukken, daar anders
alle voordeelen van de verrassende landing
zouden verloren gaan. Doch de divisie-com
mandanten meenden, naar 't schijnt, dat(opruk-
ken onmogelijk was. De troepen waren uit
geput en niet meer in staat te vechten, na de
vermoeienis van een nachtelijke landing en
een gevecht in den heeten morgen. Maar men
vergat, dat ook de Turken uitgeput en ge
desorganiseerd waren, en dat een opmarsch de
overwinning had kunnen verzekeren. Generaal
Stopford, die bovendien meende geen voldoende
artillerie ter ondersteuning te hebben, gat nu
bevel, dat met het oog op de onvoldoende
artillerie geen frontaanval zou worden gedaan,
doch dat loopgraven die men zag, zooveel
mogelijk moesten worden omgetrokken. En
in dit bevel, zegt Sir Ian Hamilton, ligt de
oorzaak van de mislukking van den aanval op
den 8en Augustus.
Tegen deze voorstelling van de zaak in het
officieele rapport van Sir Ian Hamilton, komt
sir Frederik Stopford, de commandeerende ge
neraal, die deu aanval leidde, op, en hg diende
bg den minister van oorlog een verzoek in,
om het ernstige verzuim, dat Sir Ian Hamil
ton hem in het rapport toeschrijft, aan een
onderzoek te onderwerpen.
Het tweede belangrgke bericht is de onder
gang van het Engelsche slagschip »Edward
Vil", dat op een mijn geloopen en gezonken
is. Het is niet een der nieuwste, noch een
der grootste schepen van de Engelsche vloot,
het was in 1903 gebouwd en had een inhoud
van 16.600 ton. Maar vóór de »dreadnoughts"
werden gebouwd, behoorde de »Edward Vil"
tot de grootste schepen van de Engelsche
vlcot, en eenmaal voerde het schip de admi
raalsvlaag van een der Engelsche vloten. De
bemanning, van 780 hoppen, kon gered wor
den, persoonlijke ongelukken kwamen daarbg
niet voor. L)e sterkte der Engelsche vloot
blijft, ook na dit ongeval, ongeschokt.
De strijd aan de verschillende fronten blijft
van weinig beteekenis. De artilleriebeschieting
die hier en daar wordt afgewisseld met een
infanteriegevecht, brengt weinig verandering
in den toestand ook al worden eenige loop
graven genomen of hernomen, die voordien
in banden van den vijand waren.
Van den juisten toestand aan het oostelijk
front is het nog steeds moeilijk zich eeD
denkbeeld te vormen. De Russen beweerden,
dat zij Tsjartorysk aan de Oosten rij kers hadden
ontnomen. Een aanzienlijke vijandelijk macht
dreef hen weer uit dat dorp, doch daarna werd
d? vijand weder verdrongen en bleef Tsjar
torysk in Russische handen.
Het Duitsche en Oostenrgksche legerbericht
daarentegen meldde, dat niet het dorp Tsjar
torysk, doch uitsluitend het kerkhof van die
plaats door een Russische afdeeling werd bezet,
doch dat de Russen weder daaruit werden
verdreven, en dat sedert dorp en kerkhof in
Oostenrgksche handen bleven. De Oostenrgksche
artillerie vergdelde een poging van de Russen
om het kerkhof van Tsjartorysk te heroveren.
De Oostenrgksche berichten blijven betoogen,
dat alle pogingen der Russen, om in het ge
beid ten zuiden van de Pripjet, in Oost-Galicië
en langs de Bessarabische grens, de Oosten
rgksche stellingen aan te vallen en in te
drukken, werden afgeslagen. De Russen daar
entegen, dat aan de midden Strypa de Oosten
rgksche troepen over de rivier werden terug
gedrongen.
Van overwegenden beteekenis is dit alles
niet. Het is slechts een bewijs, dat, al ver
andert de militaire toestand niet veel, de
moordpartg geregeld voortgaat, en dat er
aan alle fronten voortdurend wordt gevochten
dat er voortdurend menschen worden gedood
en gewond.
Officieele communiqué's.
PARIJS, 9 Jan 's avonds. (Havas.) Offi
cieel. In Argonne is een Duitsche mijn ten
Zuiden van de Butte de Mesnil ontploft. Ge
vechten met handgranaten volgden om den
krater, in welks bezit wij bleven.
Onze kanonnen hebben een munitie-opslag
plaats van den vijand in zijn linie bij de
Fiüe Morte tot ontploffing gebracht.
In de Vogezen hebben wij StockatenNW.
van Metzeral krachtdadig gebombardeerd. De
Duitschers werden toen zij het dorp ontruim
den, door het vuur van onze kanonnen van
75 mM. bestookt. Bij Stockwier, ten N.W.
van Munster, hebben wij verscheidene branden
in de verdedigingswerken van den vgand ver
oorzaakt.
Ten Z. van den Hartmannsweilerkopf hebben
de Duitschers na een reeks van vruchtelooze
aanvallen die op een hevig bombardement
volgden, een kleinen bergkam ten N. van den
top van den Hirzstein bezet. Onze troepen,
die den top bezet hielden, zgn dientengevolge
teruggetrokken. Ons nauwkeurig gericht gor-
dijnvuur bracht deu vijand zware verliezen
toe. Het artillerie-gevecht houdt aan.
BERLIJN, 10 Jan. (Wolff Officieel. Ten
N.W. van Massiges in de streek van de boer
derij Maison de Champagne hebben aanvallen
van onze troepen tot de vermeestering van
vijandelijke waarnemingspunten en loopgraven
over een uitgestrektheid van eenige honderden
meters geleid. 423 Franschen, onder wie 7
officieren, 5 machinegeweren, em groote en
7 kleine mijnwerpers vielen in onze handen.
Een aanval der Franschen ten O. van de
boerderij mislukte.
Een Duitsch vliegeskader heeft de etappe-
inrichtingen van den vgand te Yeurne aange
vallen.
PARIJS, 10 Jan. (Havas.) OfficieelIn
Champagne heeft de vgand gisteren den door
hem aangekondigden aanval onder begunstiging
van een verwoede beschieting, vooral met
granaten, en met gebruikmaking van stikgas,
tot ontwikkeling gebracht. Zoowel overdag
als 's nachts heeft hij tot vier maal toe aange
vallen over een front van 8 kilometer, loopende
van Courtine tot Mont Tetu, ten Westen en
ten Oosten der hoogte van Misnel.
Overal heeft ons vuur den vgand gedeci
meerd en zijn offensief gestuit. Hg slaagde
er slechts een oogenblik in op twee puDten
voet te krijgen in onze eerste linie, ten Noord
oosten van de hoogte van Mesnil en ten
Oosten van Mont Têtu. Een krachtige tegen
aanval heeft hem er weer onmiddellijk uit
verjaagd. Op dit oogenblik houdt hg nog
slechts Jtwee kleine stukken vooruitgeschoven
loopgraaf bezet.
PARIJS, 10 Jan. (Reuter.) Officieel bericht
van avond
Artillerie vuur op het geheele front.
Op de Maasheuvels heeft onze hevige be
schieting vijandelijke schansen vernield.
In Champagne hebben Je met verbittering
voortgezette gevechten de Franschen in staat
gesteld, nagenoeg 't geheele verloren terrein te
hernemen.
De Duitsche krijgsverrichtingen die breed
waren opgezet zoowel wat betreft het aantal
in 'tvuur gebrachte troepen als de gebezigde
middelen, hadden ten doel belangrgke resultaten
te bereiken. Zij zijn echter op een volslagen
mislukking uitgeloopen.
Op een punt van bet breede front kwam
een geheele brigade in bet vuur.
Een Duitsch succes.
Het Duitsche hoofdkwartier deelt officieel
het volgende mede
Ten zuiden van den Hartmannsweilerkopf
aan den Hirzstein is het ons gisteren ge
lukt, de laatste van de op 21 December in
's vijands handen gevallen loopgraven te her
overen, daar 20 officieren en 1082 jagers bij
gevangen te nemen en 15 machinegeweren
buit te maken.
Oproeping wan Belgische
dienstplichtigen.
Koning Albert heeft, naar de Daily Tele
graph" meldt, een decreet geteekend, waarbjj
alle Belgen, geboren tusschen 1890/1896, die
zich in neutrale landen bevinden en zich niet
bij het leger aanmelden, als deserteurs zullen
worden beschouwd.
Het wonnis wan Noppeny.
De Luxemburgsche corespondent van de
»Tijd« schrijft
Thans worden in Luxemburg eenige bij
zonderheden bekend, die geleid hebben tot
de terdoodveroordeeling van den Luxemburg-
schen advocaat Noppeny, wiens doodvonnis
dezer dagen, naar ik u reeds meldde, door
den Duitschen keizer, door tusschenkomst der
Groot hertogin van Luxemburg, in levens
lange tuchthuisstraf werd veranderd.
Noppeny was in Luxemburg van af het
begin van deu oorlog de voorvechter der
Fransehe cultuur, toonde zich meer Fransch-
gezind dan de Franschen zelf, en was zóó
fanatiek anti-Duitsch, dat hem ieder middel
geoorloofd scheen, om de Duitschers in Lu
xemburg te dwarsboomen. Men waarschuwde
