Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
GEMEENTERAAD.
Van liet Westelijk oorlogstooneel.
No. 2639.
Zaterdag 8 Januari 1916.
27e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 6 maanden 75 oent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 oent bjj vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Intero. No IS.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 oent; elke regel meer
10 oent. Bü abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M, DE JONGE, te Ter Neuzen.
Hoe hevig de hartstochten kunnen oplaaien,
waar het kerkeljjke strijd betreft, leert ons
opnieuw het volgende stuk, dat we onverkort
uit de »N. Rotterd. Crt* overnemen
Van een misdadig Oranjevorst, van een
cipier en vankoeien.
Als een staaltje van de bombastische over
drijving, waarmede het Gereformeerde volk
wordt opgezweept ten heiligen oorlog om de
verovering der Ned. Herv. Kerk, diene het
volgend redactioneel artikel uit de Waarheids
vriend (hoofdredacteurds. M. van Grieken).
De schrjjver heeft het over »de grootste
ramp voor ons vaderland.c Men denkt aan
de mogelijkheid van oorlog? Lezer, er zijn
erger dingen dan oorlog. Luister slechts.
»De grootste ramp voor ons Vaderland is
de pressie, de inzinking, de verwarring, op
het erf der aloude Gereformeerde Kerk. Want
niet alleen, dat heele streken van ons vader
land door het modernisme verwoest zijn en
overgegeven aan allerlei zondebedrijf, onver
schilligheid, ellende en jammer. Maar door
héél de Kerk heen is die verwarring, dat de
Kerk niet meer zich zelf is, geen eigen karakter
heeft, geen eigen leven heeft maar luk
raak heen en weer gaat om van alles te proeven,
over alles te spreken en niets ta doen dan
verwarring stichten. Het is een volksramp
geweest toen men de Nederlandsche Kerk
der Reformatie in 1816 gemuilkorfd heeften
in boeien heeft geslagen. Toen men haar
beljjdenis heeft vastgelegd en krachteloos ge
maakt door allerlei dwaze, zondige bepalingen
en omschrijvingen. Toen men geloof en on
geloof, waarheid en leugen ging gelijk stellen
in de Kerk des Heeren, welke alleen te
vragen heeft naar Gods Woord en zich te
bewegen heeft in Gods wegen. Der natie is
onnoemelijke schade berokkend door die hoog
hartige, dwaze, zondige, der waarheid vijandige
daad, op Kerkelijk erf bedreven, onder leiding
van een van de Oranje-vorsten.
Lezen wij goed? Vormen »God, Oranje
en Nederland* bij dezen Gereformeerden schrij
ver niet langer een onverbrekelijk bondge
nootschap Neen Aan een Oranjevorst wordt
veel vergeven, maar dat Willem I „het insti
tuut van 1816* heeft ingesteld, maakt hem
in de oogen der belijdenismannen weinig
minder dan misdadig.
»Koning Willem I,« heet het bij ds. van
Grieken, »heeft het aangedurfd de Kerk des
Heeren in dezen lande van haar karakter te
berooven en haar te klinken in een synodaal-
dwangbuis, dat den dood zou worden voor
het gezonde, krachtige leven van het lichaam
des Heeren, welks hoofd de verheerlijkte Ko
ning in den Hemel is en welks schat is Gods
dierbaar en eeuwig-blijvend Woord. Regeeren
met administreeren verwarrend heeft deze na
zaat van den Vader des Vaderlands de Kerk
des Heeren in dezen lande een slag toege
bracht, die ontzettend is geweest, waarin een
volksramp besloten lag."
Het requisitoir is niet malsch een volks
ramp veroorzaken, de Kerk des Heeren een
ontzettenden slag toebrengen en in een dwang
buis klinken het lichaam des Heeren dooden.
Doet deze griezelige vorst niet denken
aan de bloederige sprookjes van Grimm
Maar het is een sprookje van Grimm
Wapt de booze koniDg heeft een cipier, en
gelijk in de overige sprookjes is deze cipier
ook een oude, honderdjarige vrouw. De Ned.
Herv. Kerk zegt ds. van Grieken, is »onder
regime van de synodale organisatie" nu »een
gevangene onder de hand van den cipier, door
den Koning aangesteld welke cipier, tot eere
gekomen, zijn tyranniek karakter hoe langs
hoemeer heeft geopenbaard op onverdragelijke,
stootende, ergerlijke wijze.
Men gruwt en snakt naar het eind van het
sprookje, waarin alles ten slotte immers won
derbaarlijk goed pleegt af te loopen. De ver
teller gaat voort, en vraagt zich af„En zal
nu de Kerk des Heeren geknecht blijven, om
zich te bukken onder de hand van den ge
weldigen verdrukker, die haar beroofd van
haar vrijheid, die haar verhindert naar 's Heeren
Woord te spreken, in 's Heeren wegen te
wandelen en 's Heeren waarheid uit te dragen
naar allen kant
Neen God zal haar verlossen. »Hoe? Ja,
dat weten we niet. Maar als de Heere het
redeloos gedierte wist te gebruiken om de ark
weer terug te brengen in het midden Zijns
volks, toen deze om der zoode wil, door de
Filistijnen was meegevoerd, och, dan weet de
Heere ook in onzen tijd wel een weg te vin
den. om het huis, dat naar Zijn naam genoemd
is, te herstellen en weer op te bouwen."
Het beeld van de koeien, dat »redeloos ge
dierte,* schijnt de schrijver op den beden-
daagschen belijdenisstrijd bizonder toepasselijk
te vinden. Immers hij herhaalt het. »Wij
wijzen,* zegt hij, »nog eens op de zogende
koeien uit het land der Filistijnen, die de
arke des Heeren weer terug moesten brengen
naar het heilige land in het midden van het
volk, waarvan de Heere gezegd had hier wil
Ik wonen.*
Sprookjesachtig is ook het slotde betoo-
verde prinses, door een boos koning in de
gevangenis geworpen, door een tirannieken
cipier bewaakt, doch ten slotte door koeien
gered. Als nu de Gereformeerde lezers, die
(want dit blijkt eindelijk de strekking van het
artikel) aangespoord worden zich niet van de
NeL Herv. Kerk af te scheiden, maar in die
kerk te blijven, »om daar mee te lijden, mee
te strijden, mee te bidden, mee te werken
om, door God gezegend, straks ook mee te deelen
in den heerlijden buit,* als, zeggen we, die
Gereformeerde lezers zich nu door die verge
lijking met vredeloos gedierte* en »koeien uit
het land der Filistijnen* maar niet driedubbel
beleedigd gevoelen, zal deze sensationeele pro
paganda haar opzweepende werking wel niet
missen.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Het Oostenrij ksche oorlogsperskwartier spreekt
beslist de juistheid tegen van de Engelsche
en Russische mededeeli ngen, dat Tsjernowitsj,
de hooldstad van de Boekowina, door de Oosten-
rjjksche troepen is ontruimd, en dat de hoogten,
die deze stad domineeren, door de Russen
bezet zijn.
Er zijn, naar dit bericht meldt, zelfs geen
maatregelen genomen, die op de mogelijkheid
van een ontruiming wijzen.
Maar het Oosten rij ksche bericht gaat nog
verder, en zegt, dat de Russen nog steeds
ten oosten van Tsjernowitsj staan, aan de
grens van Bessarabië, waar zij sedert maan
den stonden, zonder dat de Russen een stap
zijn vooruitgekomen.
Het Russisch bericht is sedert een paar
dagen reeds met deze meededeeling in strjjd.
Het maakt nog steeds melding van gevech
ten ten noorden van Tsjernowitsj, waar, naar
de Russen beweren, opnieuw stellingen van
de Oostenrijkers in Russische handen gevallen
zjjn, en waarbij 18 officieren en meer dan
1000 soldaten werden gevangen genomen.
Daartegenover meldt het officieele Oosten-
rijksche bericht, dat in Oost-Galicië en in de
Boekowina alle Russische aanvallen werden
afgeslagen, en dat ook de met groote hevig
heid ondernomen aanval aan de Bessarabische
grens met groote verliezen werd verijdeld.
Bij zulke pertinent met elkaar in strijd
zijnde berichten wordt het wel moeilijk een
goed denkbeeld te krijgen van wat er aan
de grens tusschen Bessarabië en de" Boekowina
voorvalt, en moet onze kennis van den toe
stand op dat deel van het oorlogsterrein zich
bepalen tot de overtuiging, dat daar wordt
gevochten.
Ook op andere fronten, maar zonder dat
daar bijzondere voorvallen zijn voorgekomen,
die ds vermelding waard zijn.
Officieele communique's.
PARIJS, 5 Jan. (Reuter.) OfficieelOnze
artillerie heeft zware schade toegebracht aan
de vijandelijke verdedigingswerken tusschen
Soissons en Reims en ook de zwakke punten
van het front in Champagne bestookt, waarbij
loopgraven werden vernield en munitie-depots
opgeblazen.
De arbeidsconferentie.
LONDEN, 5 Jan. (Reuter.) De buitenge
wone conferentie voor de arbeiderspartij,
bijeengeroepen ter bespreking van de dienst-
plichtvoorstellen, werd heden te Londen ge
houden.
Alls trade-unions waren vertegenwoordigd,
behalve de mijnwerkers.
Hodge, de leider van de partij, stelde een
motie voor, waarin het verzet van de arbei
ders tegen conscripte tot uitdrukking komt
blijdschap wordt uitgesproken over bet schit
terend resultaat van het vrijwilligers-stelsel,
maar den individueelen arbeidersafgevaardig
den in het parlement het recht wordt gelaten
naar eigen inzicht te stemmen.
Hodge zeide, dat, indien het ontwerp niet
werd aangenomen, er volledige dwang zou
komen, hetgeen voor de arbeiderspartij de
ernstigste gebeurtenis zou zijn. De spreker
werd herhaaldelijk in de rede gevallen.
LONDEN, 6 Jan. (Reuter.) In de namid-
dagzitting van het Congres ging het zeer
levendig toe. De leiders hielden zeer gema
tigde redevoeringen, zij werden echter her
haaldelijk in de rede gevallen door onverzoen-
lijken.
Het rumoerigst was het toen minister Hen
derson het woord voerde en verklaarde, dat
hij zich niet tegen het wetsontwerp (op den
dienstplicht) zou verzetten.
Sexton zeide, dat hij wilde, dat de oorlog
zoodanig gewonnen zou worden, dat van een
herhaling nooit sprake kan zijn en dat hij
daarom aan iedere regeering steun zou ver-
leenen om er een einde aan te maken.
De conferentie nam met 1,715,000 tegen
934,000 stemmen een motie van de spoor
wegbeambten aan, waarin werd voorgesteld,
dat de conferentie zich zou verzetten tegen het
wetsontwerp.
Dit geschiedde niettegenstaande de verkla
ring van Henderson, Roberts en Brace, dat
zij hun ontslag zouden indienen, wanneer hun
niet de vrije hand werd gelaten.
De parlementsleden van de arbeiders
partij houden thans besprekingen over den
toestand.
LONDEN, 6 Jan. (Reuter.) (Officieel.)
Henderson, minister van onderwijs, Brace,
parlementair ondersecretaris van buitenlandsche
zaken en Roberts, »Lord Commissioner of
the Ireasury*. de tot de arbeiderspartij be-
hoorende leden der regeering, die voorstanders
zjjn van dienstplicht, hebben hun ontslag inge
diend.
Nieuwjaar aan de grens Zeven vlieg
tuigen boven Nederland Geweer
schoten Drie tijdsaanwijzin
gen Voor de tralies.
De correspondent aan de grens schrjjft
't Is Vrijdag een schieten en poefen geweest
langs de grens van Zeeuwsch-Vlaanderen, Niet
minder dan zeven vliegtuigen vlogen bij St.
Kruis en Eede boven Nederlandsch gebied en
't was of de Nederlandsche militairen aan de
verschillende posten elkaar in 't schieten wil
den overtreffen. Van alle zijden werden de ge
weren op de vreemde vogels gericht.
Natuurlijk volgden deze kalm hun weg. Ze
verdwenen boven België. Hun nationaliteit?
De Duitsche afweerkanonen zwegen. Wil men
dus nog nader bewijs Maar aan de grens kan
men dolen en 't was natuurlijk weer een ver-
gissing
't YVerd weer stil langs de grens, tot des
avonds twintig na elf langs de gansche lijn
talrijke schoten de rust braken. Op de Bel
gische kerktorens, welker klokken gedwongen
zijn Duitschen tijd aan te wijzen, sloeg het
middernacht en de Duitsche schildwachten
schoten het nieuwe jaar in.
En toen het op de Nederlandsche torens
twaalf uur sloeg, vuurden de Nederlanders
hun geweren af
lwintig minuten later was het naar de Bel
gische tijdaanwijzing Nieuwjaar.
En vluchtelingen, getrouw aan hun tjjd,
vluchtelingen, die weemoedig vergaderd war9n
in een of ander huis, hieven een lied aan
En plechtig en aandoenlijk klonk het, nadat
't schieten bedaard was
Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief
Mijn Vlaanderen bovenal
En dan, optimistisch weer voor het nieuwe
jaar
Zij zullen hem niet temmen
De fieren, Vlaamschen Leeuw.
En eindelijk werd het weer stil langs de
grens. Overal doofden de lichtjes, patrouillee-
rende soldaten gleden langs de versperring,
schildwachten stonden op hun post, gewis
ook denkend aan hun geliefden.
't Nieuwe oorlogsjaar was begonnen.
Op Nieuwjaarsdag waren veel bewoners van
Maldegem en omstreken naar de grens ge
komen, hopend bij de poort en de versper
ring met familieleden in Nederland te mogen
spreken. De Duitschers zouden op Nieuw
jaarsdag toch wel wat lankmoedig zijn. Maar
de hoop werd teleurgesteld. Gebleven en
gevluchte Belgen mochten met elkander geen
nieuwjaarswensch wisselen. Alleen een moeder
kreeg genadiglijk verlof door de tralies aan
haar dochter dezes papieren toe te reiken,
welke het meisje voor haar aanstaand huwe
lijk noodig had.
Grensgesprekken worden echter bemoeilykt,
daar de Herr Oberste van Maldegem met den
IIerr Oberste van btroobrugge (de grenspost)
als kat en hond leeft. Wat de een toestaat,
weigert de ander en omgekeerd.
Geen inillioenengift.
Eenige dagen geleden deed het bericht
de ronde, dat de Amerikaansche millardair
Carnegie een aanzienlijk bedrag had beschik
baar gesteld voor de Belgische krijgsgevange
nen. Het bericht vond geloof en in armoede
verkeerende familieleden van Belgische krijgs
gevangenen voelden zich reeds gelukkig in
liet vooruitzicht, dat een bescheiden deel van
de beschikbare gelden ook hun te beurt zou
vallen. De ongelukkigen hebben zich echter
blij gemaakt met een doode musch.
Aan de »Köln. Zeit.* wordt n.l. uit Brus
sel medegedeeld, dat het geheele verhaal van
de schenking een verzinsel is.
TER
SBLAD.
I)u Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
yan den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Donderdag den 13 Januari 1916, dcB voormiddags
ten 10 ure.
Ter Neuzen, den 7 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZING A
