Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Kit de Tweede Kamer-
Zondagsrust.
MARCELLA GRAGE.
No. 2482.
Woensdag 24 Juni 1914.
25e Jaargang
.FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij Tooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No 15
AD VERTEN TIEPR IJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelyk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Dezy 'cm rant verschijnt elkep W oen» (lag- en Zaterdagmorgen bfl den üitgeyer M. DE JONGE. te Ter
Voor het eerst vanaf September was presi
dent Borgesius door ongesteldheid niet op
zijn post. Daar ook de heer Van Nispen
(Nijmegen) afwezig was, Troelstra aan de
Zwitsersche meren zit, en de nestor Lieftinck
eerst later kwam, voerde mr. Lohman als
oudste in jaren het presidium. De heer
Lohman las, voor de beraadslaging begon,
namens mr. Borgesius, een betuiging van
innig leedwezen voor met den dood van
overste Thomson, dien men ook in de Kamer
om zijn kennis en zijn karakter had leeren
waardeeren. Staande hoorden alle leden de
rede van mr. Lohman aan. Namens de
regeering betuigde mr. Cort van der Linden
zijn innige deelneming, terwijl alle woord
voerders der verschillende partijen bij het
artikel der begrooting, waarover zij spraken,
aanvingen met een woord van hulde aan
Thomson's nagedachtenis.
De Kamer begon daarna aan de behandeling
van de suppletoire begrooting voor hoofdstuk
X. Daarin zat één post, die tot zeer uit
voerige discussies leidde. Aan de kerkbesturen
in Zuid-Limburg, waar de mijnbevolking sterk
is toegenomen, wordt voor de geestelijke
verzorging der bevolking sinds eenige jaren
een subsidie van een 3000 uitgekeerd! De
Kamer is daarin nooit gekend en de heer
Ireub vond het terecht noodig, de Kamer te
doen beslissen. Van de H.H. Albarda, Ketelaar,
1 er Spill, kwam een krachtig verzet tegen
den post. Meerderen achtten dit subsidie
ongrondwettig. De verdediging kwam uit
sluitend van rechts, terwijl de minister de
beslissing aan de Kamer liet. Zuiver links
tegen rechts werd de post in de middagzittino-
vei worpen, loen nu een voorstel kwam over
de Vereeniging voor Vrouwenarbeid een
subsidie van 500 voor haar jaarboekje toe
te kennen, kon de rechterzijde, met behulp
der sociaal-democraten, zich een zoete wraak
verzekeren. Het voorgestelde subsidie werd
verworpen.
De heer Noltir.g, het vroegere Kamerlid
voor Amsterdam, kreeg, hoewel de heer
Schaper den post bestreed, zijn 850 per
jaar voor een onderzoek naar den toestand
ran de kellners en koffiehuisbedienden.
Een rouian uit Ierland.
ROSA MULHOLLAND.
55)
Toen stond een der rechters op, degeen met
die harde, scherpe trekkeD, die gedurende het
verhoor voortdurend scherper geworden waren,
en toen hij zjjnen bril atnam en met zijnen
kouden ongevoeligen blik de zaal rondzag,
daalde plotseling de hoop van hen, die in de
onschuld van den gevangene geloofden. Bjj de
eerste afgemeten woorden, die over zijne lippen
kwamen, begrepen Kilmorey's vrienden reeds,
dat hq verloren was. De eisch was de dood
straf, en het feit dat de tweedo rechter zijne
oogeD herhaaldelijk afwischte, maakte dit
trenrig ooneel nog aandoenlijker.
Verscheidene dames bogen het hoofd en
begonnen te schreien, maar Marcella zat
rechtop en staarde met droge oogen voor zich
uit. Wq gaan de vreeseljjke oogenblikken
tusschen de uitspraak van den eisch en den
terugkeer van de jury na hare beraadslagingen
stilzwugeud voorbij. De uitspraak luidde
„schuldig."
Nog één oogenblik staarden Marcella en
De heer Schaper bestreed ook een verhoogd
subsidie aan den Tuir.bouwraad, doch na ver
dediging door den heer Van Doorn, ging ook
deze post er door.
't Wekte terecht verbazing, dat het millioen
subsidie aan de tentoonstelling te Francisco
geen discussie uitlokte. Wij vinden het
inderdaad kras, dat zooveel geld verspild
wordt aan een tentoonstelling, waarvan het
nut voor ons land zeer twijfelachtig is.
De heer Duys bepleitte voor de ambtenaren,
die voor het opmaken der vijfjaarlijkscne ba
lans der Rijksverzekeringsbank avondwerk
moeten verrichten, extra betaling. De minister
weigerde dit, de ambtenaren kunnen volgens
hun instructie verplicht worden tien uur daags
te werken en zelfs met het avondwerk mede,
bereiken zij dit maximum lang niet. De mi
nister wil wel extra-betaling geven voor bui
tengewoon werk, als b. v. art 369 der wet-
Talma met zich medebracht, doch niet voor
werk, dat tot den gewonen arbeid van de
Bank behoort, zooals het opmaken der balans,
al komt dit dan maar eens in de vijf jaar.
Bij de regeling van werkzaamheden werd
een voorstel-Duymaer v. Twist, gesteund door
dea keer De Jong, om de reorganisatie van
de opleiding der marinematrozen niet meer
voor het reces te behandelen, aangenomen
met 35 tegen 33 stemmen.
De Kamer bleef Dinsdag steken in een
wetsontwerp tot verhooging van hoofdstuk
VII B. De heer Drion besprak daarbij de
verpachtingen der zalmvisscherijen. De minis
ter bleek Woensdag evenwel'niet bereid in
het stelsel van verpachtingen de veranderingen
aan te brengen, die de heer Drion bepleitte.
Na afdoening van een aantal kleinere ont
werpen kwam de welsprekendheid 's middags
eerst recht los. Bij een suppletoire Jndische
begrooting waren niet minder dan 20 sprekers
ingeschreven. In die begrooting lokte vooral
de toekenning van f 10000 subsidie aan de
vereeniging „Oost en West", voor de stichting
van een bureau ten einde jongelui in te lich
ten omtrent de vooruitzichten in Indië heel
wat discussie uit. De heeren Boogaert en
bcheurer vreesden dat de christelijke jonge
lingen niet in aanmerking zouden komen,
want tot dit paganistisch bureau zouden zij
zich niet wenden.
Ovei dezen post zal Dinsdag worden beslist.
Kilmorey elkander aan; toen boorde men
eenen doffen slag, die echter door de opge
wondenheid onder de menigte onopgemerkt
bleef, en het doodsbleeke gelaat van het jonge
meisje verdween van de plaats in den flauw
verlichten hoek, waar z(j gezeten had.
Vader Daly en de oude Bridget hadden
dien ayond eenen treurigen rit huiswaarts met
Marcella, die nog altjjd bewusteloos was in
hunne armen dankbaar, dat zij ten minste
het doodvonnis niet had hooren uitspreken
m®®r,..,evende vo°r den vreeseljjken onver-
mqdelijken dag van morgeD.
HOOFDSTUK XXXIII.
Dood eu leven.
Duisternis en wanhoop heersehten in het
huis op Merriou Square, waar twee zwaar
beproefde vrouwen de eerste uren eener bope-
looze, ontroostbare smart doorleefden. De
hartverscheurende kreet der moeder, toen zij
het ontzettend bericht vernam, werd gevolgd
oor een vlaag van woesten waanzin, die na
eenigen tjjd week, zonder dat echter haar geest
weer helder werd. Gelukkig, dat hare krank
zinnigheid haar het ongeluk deed vergeten,
waardoor zjj in dien treurigen toestand ge
komen was. Zq geloofde, dat Bryan voor zijn
genoegen eene buitenlandsche reis deed. Hij
was van plan eene reis om de wereld te maken
en zon niet voor over een jaar terugkomen.
De stuwadoors-theoloog Duymaer v. Twist
informeerde naar de Dreadnoughtplannen.
D.ifii mede staat broGdor DuyniaGr op aa gaat
hij naar bed. Er komt geen Indisch ontwerp
in de Kamer of in de afdeelingen of hij spreekt
over Dreadnoughts. Als hij daarover spreekt,
knijpt hij zijn woorden nog meer af dan hij
anders doet, als het geknal van een voetzoe
ker davert zijn keelgeluid door de Kamer en
alsof hij de vijandelijke projectielen van Ja
panners, Chi neezen, Engelschen of wie ook
reeds voelt splinteren tegen zijn welgedane
gestafte, stelt hij zich in postuur, alsof hij
op de verschansingen van Albanië stond in-
plaats van in de Tweede Kamer. Minister
Pleyte vertelde hem dat het dreadnoughtplan
bij den Raad van State is. Duymaer heeft
liet direct naar Wanneperveen en Staphorst
geseind.
Men fluistert dat Duymaer vlootdominee
wordt op de eerst klaarkomende oorlogsschuit.
Mr. Marchant vroeg naar de Djambi-con-
cessies. Na het reces hoopt de minister met
voorslellen te komen. Bij een ontwerp tot
onteigening van panden voor een Haagschen
verkeersweg kapittelde de heer Rutgers zeer
terecht B. en W. van 's-Gravenhage over hun
nalatigheid inzake den woningbouw.
1 oen kondigde Kamerlid-wethouder Jansen
in bet Parlement een voorstel tot woning
verbetering van B. en W. van den Haag aan.
Waarop de heer Rutgers genadiglijk zijn
voorstel lot uitstel van het wetsontwerp
introk.
loen in Rotterdam nog niet lang geleden
Rechts de meerderheid kreeg in den Rotter-
damschen gemeenteraad, haastte zij zich om
daarvan gebruik te maken, om het houden
van optochten met muziek te verbiedende
Katholieken in deze coalitie deden hierbij
terwille van den zelotischen Calvinistischen
bondgenoot eigen levensbeschouwing geweld
aan.
Het spreekt van zelf, dat, nu de raad omging
en Links de meerderheid kreeg, de vrijheid
in deze werd hersteld, en men kan zich er
slechts over verwonderen, dat de anti-re.volu-
tionaire Rotterdammer* daarin iets vindt
„Ik ben zoo bl(j, dat hjj gegaan is", zeide
zq telkens, „want ik was altijd bang, dat die
Fenians hem in moeilijkheden zonden breogen."
„Maar het ergste is", zeide zjj dan zacht
jes tot vader Daly, „dat Marcella denkt, dat
hq haar vergeten heeft. Zij moest zich zulke
dingen niet in 't hoofd halenziet gjj wel
hoe slecht zq er uitziet? 't Is om van te
schrikken
Marcella s ljjden was van gansch anderen
aard. Zij had geen smartkreet geuit en geene
barmhartige stoornis in haar denkvermogen
had de vreeseljjke werkelijkheid uit haar
geheugen gewischt. Met witte lippen en weg
gezonken oogen trachtte zq naar vader Daly's
troostwoorden te luisteren, maar zq hoorde
niets. Het gernisch van eene eindelooze zee
weerklonk in hare ooren, en het was haar
alsof een spook, dat nog geea vasten vofm
had aangenomen, haar dreigend naderde.
»Kunt gq niet eens schreien mjjn kind
zeide vader Daly, toen hjj bemerkte, dat zijn
troostwoorden niet tot haar doordrongen.
Hemzelven liepen de tranen over de gerim
pelde wangen.
„Er zal nog tjjd genoeg zijn om te scheien
later zeide zq, „nu ga ik naar Bryan. Hij
zal rnjj reeds verwacht hebben."
Dit was op den dag na de uitspraak van
het vonnis, toen zq wist, dat zqn dood, een
afschuwelijke, onteerde dood, hen spoedig zon
schelden.
wat niet natuurlijk is, al staat haar natuur
lijk het jammeren over verloren gegane
meerderheid vrij.
Wij, vrijzinnigen, zijn toch warme voor
standers van Zondagsrust; wij willen den
Zondagsarbeid gaarne tot het strikt noodige
beperken, maar wij zijn even besliste tegen
standers van een wet of verordening, die
Zondagswijding, en dan nog wel in Calvinis
tischen zin, aan alle burgers als plicht oplegt.
En dat dit het doel der verordening was,
.wordt door het anti-revolutionaire orgaan
onverholen toegegeven, waar het schrijft:
Dies eisehte de vrijzinnige gedachte dat ge
broken werd met dit overblijfsel van het cle-
ricale bewind, hetwelk aan de Zondagswijding
eene bovenmatige beteekenis toekende.«'
In ons land, met zijn gemengde bevolking
op godsdienstig gebied, kan de Overheid er
met genoegzaam voor waken, dat ze beslist
neutraal blijft staan tegenover de geloofseischen,
die in ons volk leven, mits daarnaast natuurlijk
de godsdienstvrijheid van een elk in den meest
uitgebreiden zin van het woord verzekerd zij.
En van dat neutrale standpunt was door de
Rotterdamsche verordening afgeweken.
W e kunnen van deze zaak niet afstappen,
zonder er nog even op te wijzen, hoe onfrisch
de houding van de Katholieke raadsleden in
Rotterdam is geweest, die deze verordening
indertijd hebben helpen doordrijven. De Katho
lieken toch zijn warme voorstanders van
optochten met muziek op Zondag. Ziet maar
naar België, waar de Katholieken nu bijna
30 jaren achtereen het roer in handen hebben
zijn daar ook soms de optochten met muziek
op Zondag verboden Het tegendeel is waar
wie op Zondag in Brussel vertoeft wordt ge-
hoüen door de vele optochten met muziek,
die zeer vaak gehouden worden door de be
woners van de naburige dorpen, die op de
lustige toonen van eigen fanfarecorps vroolijk
de hoofdstad binnenmarcheeren, om na een
week van ingespannen arbeid bp den rustdag
die ontspanning te nemen, die nieuwen moed
geeft voor het werk. En ge behoeft niet eens
zoover als Brussel te gaan om u van deze
waarheid te overtuigen in Brabant en Lim
burg zult ge dezelfde ervaring op doen.
W aar zoo de zaken staan, en waar de
Katholieken, zelfs daar, waar ze onbeperkt
„Ik zie er tegen op om a na reeds bjj hem
te brengen, lieve. Ik ben van morgen bij hem
geweest, en vond lie n moedig als een leeuw.
Bedenk, dat bet nu uwe taak is te zorgen,
dat hij moed houdt. Ik ben bang dat gjj hem
allen moed ontneemt, als gq zoo tot hem
gaat."
„Ik zal hem den moed niet ontnemen. De
martelaars, die verbrand werden en aan het
kruis genageld, ontnamen elkaar ook den
moed niet. God zal ons ook wel helpen."
loen geleidde bq haar naar de gevangenis en
liet haar een nnr met Kilmorey alleen, ter-
wjji hq in de nabqbeid der cel bleef, om ter
stond te kunnen komen als het noodig was.
Maar Marcella bleef kalm. Zjj scheeD geen
gevoel meer voor haar eigen lijden te hebben
Hare gansche ziel scheen vervuld van de
noodzakeljjkheid om Bryan in zjjn ongeluk
te steunen.
„Ik zag nog nooit iemand zoo moedig zulk
eeue vreeseljjke smart dragen," zeide de ge
vangenbewaarder tot den priester. „Zjj die
schreien en flauw vallen, komen het later
wel te boven, maar eene smart als deze doet
iemand plotseling ineenzinken en sterven,
als geen handelen meer mogeljjk is."
Vader Daly was het met hem eens en
moest bjj zichzelven erkennen, dat het mis
schien nog maar het beste was, als Marcella
stierf, nadat de vreeseljjke slag gevallen was.
Alleen betwjjfelde hjj het, dat hare onnatuur-
NAAR HET EnGELSCH VAN
