rHoudt Uw gasverbruik in toom en spaart elken dag wat stroamlj algemeen nieuws- en advertentieblad voor zeeuwsch-vlaanderen Buitenland I. VAN DE SANDE No. 10.454 WOENSDAG 2 DECEMBER 1942 82e Jaargang Prestatie en winst. DUITSCH WEERMACHTSBERICHT. De Duitsch*ltaliaansche successen de Noord-Afrikaansche wateren. DOODSTRAF VOLTROKKEN. in ln November werden 166 schepen vernietigd. Sovjet-aanvallen onder buitengewoon zware verliezen mislukt. ITALIAANSCH WEERMACHTSBERICHT Wat is een energie-controleur? Verschijnt lederon Maandag-, Woensdag- en Vrljdagavond PrBsverhooging adverte-»'en toegestoan door het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart onder No. 16236 N. P. d.d. 24 Maart 1942 - AbonnementsprijsBinnen Terneuzen f 1.42 per 3 maanden; bulten Terneuzen f 1.73 par J maanden. - Bij vooruitbetallng f 6.60 per jaar. DIRECTEUR: TERNEUZENSCHE COURANT ADVERTENTlSNPer mm 10 cent, minimum per advertentie f 1.50 Rubriek kleine advertentifcn 1-5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels Dienstaanbiedingen en dienst- aanvragen 1-5 regels 52 cent, iedere regel meer 1 0 cent Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 1 0 cent meer. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentien uiterlijk 10 uur v. m. op den dag van verschijning. HOOFDREDACTEUR: N. J. HARTE TERNEUZEN - TELEFOON 2298 Ondergaan de heigrippen van kosten en prij- zein in een geleide oeconomie veronderingen, die ons aldoor voor nieuwe problemen plaat- sen, voor het winstbegrip geldt, schrijftt de N. R. Crt., uiteraard hetzelfde, zooals wjj de vorige week, uit een enkele aa.nha.Mnjg nit het artikel van prof. P. P. van Rerkum in de Naamlooze Vennootsohap hebben gezien. Als voorbeeld noemden wij de onder-bezettmgs- kosten, als een vraagstuk, dat zi>ch gemakke- lijker laat stellen dan oplossen. Duidelijk het de sdhrrjver uitkomen, hoe wij er onder den dwang der omstandiigheden wel in slagen, ten behoove van.de prijsibeheersching aanvaard- bare normen te vinden, zonder dat zulks even wel tot een bevredigende oplossing van de problemen leidt. Waarschijnlijk is dit laatste ook niet moge- lijk, in verband met het dynaanische karakter van het bedrijf sleven. Dit plaatst ons dan echt er weer voor de noodzakelijkheid om dui- <Miik te maken, waaron ^de onoplosbaarheid benxst. Een poging daartoe nu wordt o.a. aangowcnd in de Deutsche Volkswirt van 13 dezer, waarbij, wat het winstbegrip betreft, uit wordt gegaan van de opvatting, dat presta tie en winst niet mogen leiden tot het begrip prestatiewinst, omdat dit feitelijk een tegen- strijdigiheid is: een prestatie vereischt een be- looning, terwijl winst daarentegen onder alle omstandi^heden een overschot voorstelt, dat met een prestatie als zoodanig geen verband houdt. Ook prof. Van Berkum voelt «deze moeilijkheid, doch werkt het probleem in deze richting niet verder uit, daar hij zich strikt tot het bedrijfs-oeconomische geziehtspuni beperkt. (De sohrijver in de Deutsche Volkswirt, Wal ter 'Huppert, venvolgt den haas om het zoo maar eens te zeggen, echter ook op een ander jachtterrein, namelljk dat van de staatkun- diige politiek, wanneer hij het winstbegrip kop- pelt aan dat van het bezit der onderneming. Tot goed begrip hie'rvan diene, dat wat wij ge- woonlrjk netto winst noemen, het resultaat is van een aantal procesaen, welke wij tezamen het voortbrengingsproces noemen. De onder nemer nu komt niet in het genot van deze netto winst op grond van een bepaalde presta tie, maar omdat hij de jeigenaar van de des- betreffende onderneming is. Om kort te gaan, zijn wtnst berust op het edgendomsbeginsel en niet op dat van de prestatie. Terecht wordt dan opgemerkt, dat de resul- taten van een onderneming ook in een ge- leide oeconomie door externe oorzaken worden bepaald indendaad blijkt dit alweer heel duidelijk dit de kwestie van de onderbezetting zooals den omvang van orders, productie- voorwaarden en voorgeschreven prijzen, zoo- dat de winst nimmer zoomaar als belooning voor prestatie kan worden aangezien. En wat de prestatie Petreft, elke winst blijkt bij nauw- keurig onderzoek door zooveel factoren te worden bepaald, dat het niet doenlijk is, een betrouwbaren maatstaf te vinden voor de be- oordeeling van de waarde der eigenlijke on- dememersprestatie. Weliswaar behelpt men zich in de practijk met een calculatieschemabestaande uit een heloonimg voor bedrijfsleiding, rente voor het ondernemingskanitaal en een rdsicovergoeding voor onzekerheden, waarbij dan van kapitaal en omzetten wordt uitgegaanmaar of men aldus tot een juisten maatstaf voor de onder- nemersprestatie komt, is uit erst twijfelachtig. De specifieke ondernemersprestatie laat zich krachtens haar natuur niet reglemienteeren, omdat zij juist daar begint* waar een gelijk- vonmige ondernemers-bedrijvigheid ophoudt. Ware Iret anders, de ontwikkelingmogelijk- heden zouden stilstaan, want het zijn juist da bijzondere eigensclhappen en ideeen, welke nieuwe wegen openen; het zijn prestaties, welke ten eenenmale onmeetbaar moeten wor den geacht. In de practijk van de geleide oeconomie kan men nu wel tot zeer goede methoden van prijsbeheersching komen o.a. door het vast- stellen van een eenheidsprijs op grond van de kosten van een gemiddeld goed rendeerend bedrijtf ook prof. Van Berkum wijst in ver band" hiermede op het prestatiekaraikter van de winst, als deze ontstaat door een verlaging van de kosten maar dit veronderstelt dan toch een bepaalde, onigeveer gelijk blijvende productie met voldoende vaststaande kosten- verhoudingen. Naar haar aard echter, zoo stelt Huppert vast, blijft de winst ook in de geleide oeconomie een marktverschijnsel en zoo kan mien zich ten slotte derhalve nog af- ivragen, oif het aan den ondernemer ligt, aan zan prestatie dus, of aan ibuiten het bedrijf liggende omstandigfhedendat de prijzen boven de kosten nog een zeker netto winst laten, welke alleen door den ondernemer kan wor den getoucheerd. (Hieraan zpu dan nog de vraag kunnen wor den yastgeknoopt, of het van het gezichtspunt der volkshuishouding uit juist is, dat de prij zen zieh boven de kosten bewegen en daaf- door de voortbrenginig duurder maken. Hier mede wordt het terrein van de markt-econo- mie echter verlaten en komt men terecht bij een algemeen systeem van geregelde prijzen, zooals dit voor de Wehrmacbtsorders werd ingevoerd. Voldaan heetft ook dit echter niet; men is weer teruggekeerd tot de practijk van groepis- en eenfneidsprijzen, welke meer het karakter van marktprijlzen dragen. Bovendien moet men niet verigeten, dat het systeem van individiueel verschillend berekende kostprijzen aileen maar mogelijk is bij aanwezigheid van sl'echts een afnemer, in dit geval de Wehr- macht, zoodat het voor bungerlijtke doeleinden in het geheel niet in aanmerking komt. (Met den eenheidsprijs hlijtft het probleem van de gediffenentieerde winst bestaan prof. Van Berikum schetst dit zoowel voor den Jandbouw als de industrie want door gden normaliseering kan worden bereikt, dat alle bedrijven hetzelfde product met dezelfde kos ten voortbrengen. De prijs zal altijd weer de tendteniz hebben, overeen te komen met de kosten van het grensbedrijf, het bedrijf dus, dat onder de minst gunstiige omstandigheden werkt. zoodat er voor de andere bedrijiven een winst blijft, welke door de constellatie van de mjarkt wordt bepaald. Ailtijd weer zal het nutteloos blijken, meent Huppert, deze winst te willen regelen voligens criteria van sociale rechtvaardigheid, want het eenige beginsel, dat op de vorming van marktprijzen van heslissenden invloed is, is dat van den eigendom. De uitwassen dadr- van kam men teeengaan; het zou evenwel een even onoplosibaar probleem! zijn als dat van de quadratuur van den cirkel, de specifieke ondernemerswinst volgens den njaatstaf der prestatie te willen meten. seerde Duitsche strijdkrachten achterwaart- sche verbindingen van de Sovjets aan, vemie- tiigden trossen ravitailleeringsvoorraden en rolden een uiteengeslagen gevechtsgroep op. Tusschen Wblga en Don sloegen de troepen van het leger wederom hevige pantser- en m- fanterie-aanvallen af in nauwe samenwerking met sterke luchtstrijdkrachten. In Stalingrad slectits plaatselijike gevechtsactie. ES<gen tegen- aarwadlen in de groote bocMt van den Don hadden suoces. De luchtaanvallen op spoor- weginstallaties aan den middenloop van den Don werden voortgezet en verscheidene trans- porttreinen emstig getroffen. In het centrale deel van het Oostebjke front en in het gebied van het Ilmenmeer mislukten opnieuw alle vijandelijke aanvallen. 135 pant- serwagens werden kapotgeschoten. In de Cyrenaica sloegetn de Duitsch-Italiaan- sche troepen aanvallen van vijandelijke pant- serwagens af. Luchtaanvallen overdag en des nachts waren op Britsche kampen en gemo- toriseerde strijdkrachten gericht. Gpvecnts- vliegers vielen ot> Tunesisch gebied vijandelij ke colonnes met bommen aan en brachten den vijand aanzienliike verliezen aan zware wa- pens, voertuigein en pantserwagens toe. In het Oostelijke deel van de Middelland- sche Zee bracht een Duitsche duikbootjager onder bevel van den eerste luitenant-ter-zes Kleiner de door de Engelschen overgenomen voormialig' GriekscMe duikboot Triton tot zinken en nam de bemanning gevangen. In de bezette Wjestelijike gebieden en boven het Kanaal werden 7 Britsche vhegtuigen om- laa,g geschoten. Duitsche #a vers zetten de aanvallen overdag op de Zuidkust van Engeland voort en he- schoten met goed gevolg sipoorwegdoelen. Sedert op 15 November in een extra-hericht melding is gemaakt van de groote successen van de Italiaansehe en de Duitsche luchtmachx en de Italiaansehe en de Duitsche marine m den strijd tegen de Amerikaansch-Britsche in- vasievloot VTk.)r de kusten van Noord-Afrika zijn de successen nog aanmerkelijk vergroot. In totaal werden in den tijd van 7 tot 25 No vember in de havens en kustwateren van Fransch Noord-Afrika 23 koopvaardij- en transportschcpen van tezamen 155.000 brt. tot zinken "ehracht. Elf koopvaardij- en transportschepen van totaal 100.000 brt. werden zoo zwaar bescha- digid, dat zij naar alle waarschijnlijkheid ge- zonken zijn. 65 schepen van tezamen 398.000 brt. werden beschadigd, ten deele zoo zwaar, dat zij waarschijnlijk ger-uimen tijd niet bruik- baar zullen zijn. Aan oorlogsschepen werden twee slagschepen en drie vliegkampschepen beschadigd, een dezer laatste zeer ernstig. Vijf torpedobootjagers en konvooischepen werden vernietigd, alsmede vijf kmisers. 28 kruisers, torpedobootjagers en andere konvooischepen werden beschadigd. Bovendien werden in de haveninstallaties aan de Noord-Afrikaansche kust tijdens bijna dagel^ksche aanvallen zware vernielingen engroote branden veroorzaakt, waardoor nog meer voor de ravitaileering waardevol mtaterieel vernietigd werd. (Bij vonnis van het Deutsche Obergericht van 8 October 1942 is Gerardus Marie Theo- dorus Putter, wegems het in .bezit hebben van verboden wanens, ter dood veroordeeld. In weerwil van alle oproepen tot inlevermg der wapens heeft Putter een pistool met scherpe patronen, een ploertendooder en een dolk in zijn bezit gehad en getracht schiet- wapens te koopen. Het vonnis is, nadat de mogeliikheid van gratieverl eening onderzocht was, Dinsdag voltrokken. In den tijd van 20 tot 30 November vernie- tigden troepen van het leger in de hrandpun- ten der gevechten in het fcosten 1024 Sovjet- pantserwagens. Door luchtaanvallen en lucht- doelartillerie der luchtmacht werden nog 148 pantserwagens vernield. Aan het Cyrenaioafront vonden slechts plaatselrj'ke gevechten plaats. Britsche colon nes en een luchtsteunipunt werd door de lucht macht met bommen en vuurwapens aangeval- len. Duitsche en Italiaansehe pantsertroepen vielen met siterken steun der luchtmacht op- rukkende gemotoriseerde vijandelijke forma- ties in Tunesie aan en maakten gevangenen. Gevechtsvliegers bombardier den overdag en des naohts haveninstallaties in Bone en Algiers, onder andere werd ten groot trans- portschip getroffen. In het Zuiden van Engeland vielen jacht- vliegtudgen overdag verschillende militaire in- stallaties aan en schoten boven zee twee vij- aindelijke vliegtuigen neer. Twee eigen toestel- len worden vermist. Zooals in een extra bericht is medegedeeld hebiben Duitsche zee- en luchtstrijdkrachten in de maand November in totaal 166 schepen van tezamen 1.035.200 brt. tot zinken ge- bracht. Zwaar beschadigd werden 102 sche pen, waarvan een zeer groot aantal nog als totaal verloren moet worden beschouwd. (Het opperbevel van de Duitsche weermacht maiakte Maandag hekend: In het Oosten van den Kaukasus stortten herhaalde Sovjet-aanvallen onder zware ver liezen, voor den vijand ineen. iSedert 27 Nov. Werden bij deze afweergevechten 60 vijande lijke pantserwagens vernietigd. Jachtvliegers schoten 15 vijandelijke vliegtuigen neer. In de Kalmukkensteppe vielen gemotori- Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte Dinsdag in een extra bericht bekend: Duitsche zee en luch.tstrjjdki-ach.ten hebben in November in totaal 166 schepen met een inlhoud van 1.035.200 brt. in den grond ge- boord. De successen van September werden met 23.500 brt. overtroffen. Daarmede is het tot dusver hoogste resultaat van dezen oorlog bereikt. Duikbooten hebben daarvan in het Noorden en Zuiden van den Atlantischen Oceaan, op de IJszee, in de randwateren van den Indi- sahen Oceaan en voor de kusten van Fransch Noord-Afrika, 149 vijandelijke koopvaarders en transportschepen met een inhoud van 955.200 brt. vernietigd. Duitsche motortorpe- dobooten hebben op de Noordzee en in het Kanaal 8 schepen vernield met een inhoud van 20.000 brt. Gevechtsformaties van het luchtwapen hebben 9 koopvaarders met een inhoud van 60.000 brt. tot zinken gebracht. Zwaar beschadigd, zoodat een aanzienijk deel nog als totaal verloren moet worden be- schouiwd, werden door Duitsche duikioooten 30 schepen, door het luchtwapen 72 schepen. Onder de moeilijkste weers- en gevechts- omstandigheden hebben Duitsche duikhooten dus in November hun hoogste maandelijks resultaat van September j.l. met rond 200.000 brt. overtroffen. In den strijd tegen oorlogsschepen hebben onze duikibooten in Ntovember tot zinken ge- fcrajiht drie ki-uisers, zes torpedobootjagers. twee corvetten en een duikboot. Met torpedo- treffers besehadiigden zij een viiegtuigmoeder- schip, twee kruisers, drie torpedohootjager; en verscheidene beveiligingsvaartuigen. 'Het luchtwapen heeft een duikboot vernield en een wrij kleine Britsche oorlogsbodem. Bovendien werden een slagschip of zware kraiser, vier vliegtuigmoederschepen en 28 kruisers, torpe dobootjagers en kleinere oorlogsvaartuigen voor een deel verscheidene malen getroffen. In de gemelde getallen zijn de zware verlie zen van de Sovjetrussische handels- ein trans- portvloot niet opgenomen. Het luchtwapen heeft aan de kust van de Zwarte Zee, op de Kaspische Zee, op de Be- redenwolga en op het Ladogameer 19 t(rans- portschepen, sleephooten en andere vaartui- gen van de meest uiteenloopende grootte, o.m. twee tankbooten tot zinken gebracht. Zes en twintig ravitailleeringsvaartuigen der bolsje- wieken van allerlei aard werden beschadigd. Door luohtaanvallen is voorts een bolsjewisti- sche kanonneerboot in den grond geboord. Twee andere kanonneerbooten, een lucht- afweerschip en twee motortorpedobooten wer den beschadigd. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte Dinsdag bekend: Sovjet-Russische aanvallen irt het gebied ten Noordoosten van Toeapse stortten met groote verliezen voor den vijand ineen. Ook in den Terek-sector werd de vijand deels in tegen- aanvallen afgeslagen. De gisteren voortge- zette aanvalspogingen der Sovjets tusschen Wolga en Don mislpkten met buitengewoon groote vijandelijke verliezen. De Duitsche tegenaanval sloeg hen tot achter hun stellin- gen van uitgan.g terug. Talrijike gevangenen werden gemaakt en fouit Jjinnengebracht. Plaatselijke aanvallen in de groote bocht van den Don mislukten. Eska- ders gevechts- en slagvliegtuigen en dudkbom- menwerpers ondersteunden met goede uitwer- kinig de troepen van het leger. Formaties jachtvliegtuigen schoten 43, luchtdoelartillerie acht sovjetvliegtuigen neer. Drie eigen toestel- len gingen verloren. Troepenvenblijfplaatsen en spoorweginstallaties aan den middenloop van den Don werden overdag en des nachts gebombardeerd. Ten Zuidwesten van Kalinin en in het ge bied rond Torxmez duren de verbitterde ge vechten voort. Geveehtsvliegtuigen gn duik- bommenwerpers omdemamen deels ifi scheer- vlucht vernietigende aanvallen op gereed- staande pantserwagens, marcheerende colon nes en voertuigcolonnes van den vijand. Bed rjj vigil ©id in Cyrenaica en Tunis. Het weermaohtbericht van Maandag luidt als volgt: In de Cyrenaica werden aanvallen van ge- pantserde vijandelijke afdeelingen afgeslagen. In den sector Tunis werden vijandelijke colon nes, welke door pantserwagens gesteund wer den, tpt staan °ebracht. Zij verloren talrijke vrachtauto's. Door een aanval van strijdkrach ten van de spdl werd een belangrijke stelling veroverd. Eenige Rngelsch-Amerikaansche tanks werden vernield. Bovendien werden er meer dan 200 gevangenen gemaakt, onder wie 21 officieren. In weerwil van het ongunstige weer hebben onze afdeelingen bommenwerpers Algerrjn- sche vliegvelden heviig bestookt, waarbij vier vliegtuigen op den grond vernield werden. Havenwerken en verscheidene opslagplaatsen werden getroffen. Boven de Cyrenaica werd een vlieigtuig door Deutsche jagers neerge- schoten. Britsche vliegtuigen hebben talrijke bom men lten vallen op Tripolis en lichte schade veroorzaakt. Eir ziin 21 dooden en 43 g4won- dea onder de iinwoners. Een nieuwe luchtaanval in den afgeloopen nacht op Turiin pedaan, veroorzaakte geen belangrijke schade. Een bommenwerper werd door artillerie getroffen en viel bij Nichelino neer. Bij den vorigen aanvad werden drie vij andelijke vlieigtuigen neergeschoten. Het aan tal slachtoffers van den vobrgaanden aanval bedraagt in totaal 15 dooden en 22 gewonden onder de burgerbevblking. Het weermachtbericht van Dinsdag luidt als volgt Bedrijvigheid van vooruitgeschoven ele- menten aan het front in Cyrenaica. Concen- traties van vijandelijke, gemotoriseerde strijd- middelen werden gebombardeerd door onze vliegtuigen in de zone voor de woestijn en twee toestellen werden door Duitsche jagers op den grond vernield. Gepantserde eenheden van de Spil hebben, gesteund door de lucht macht, geopereerd tegen in beweging zijnde Engelsch-Amerikaansche strijdkrachten in de streek van Tunis. Eenige gevangenen bleven in onze handen. Duitsche en Italiaansehe jagers hebben tijdens gevechten vijf Britsche vliegtuigen neergeschoten. Aanvallen op Palermo, Gela en Vita (Tra- pani)' hebbem slechts liohte schade veroor zaakt; de afweerhatterijen troffen 2 toestellen, waarvan er een in zee stortte en het tweede neerkwam bi- Stavno di Biviera. Vijf .der in- zittenden. werden p-evangen igenomen. Het aantal slachtoffers van het laatste bom- bardement op Turiin en omigeving bedraagt 14 dooden en 8 gewonden. Een reddingswater- vliegtuig is van zijn taak niet op zijn basis teruggekeerd. DE FRANSCH-DUrTSCHE BETREKKINGEN NA TOULON. Berlijn acht klaarheifl nu dringend noodig. De correspondent der N. R. Crt. te Berlijn telefoneerde Ziondagavond ;Het gebeurde te Toulon en de daaruit voort- vloeiende politieke en militaire consequenties beheerschen op het oogenblik nog voor een belangrijk deel de Duitsche publiciteits-orga- nen. Het is te begrijpen, dat deze aangelegen- heid met de geheurtenissen van Vrijdag- j.l. zelf niet is afgedaan. De kwestie, of de wapenstilstand van Compibgne de betrekkin- gen tusschen Duitschland en Frankrij^ nog regelt, is op den achtergrond geraakt. Van overwegend belang is, dat naar Duitsche op vatting Frankrijk nu op het punt is aange- land waar het beslissen moet. Het zal zijn toekomstigen weg definitief en precies moeten bepalen, opdat geen enkele onduidelijkheid meer heerscht. Aan den brief van Hitler aan Petain valt te ontleenen hoe men zich in Duitsche vooraan- staande kringen de toekomstige betrekkingen tusischen beide landen voorstelt. Toulon be- teekent slechts het einde van de reeks mis- verstanden en dubbelzinnigheden van een, zoo als de opvatting hier is, al te doorzichtig en geraffineerd willen afwachten. Wat de com- mandanten te Toulon onder leiding van admi- raal de la Borde hebben gedaan, wordt als symptomatisch beschouwd voor de gedrags- lijn, of tenminste voor het streven van het allergrootste deel van de Fransche militaire bevelhebbers. Men heeft niet alleen tegen de uitdrukkelijke aanwijzingen en bevelen van den regeeringschef gehandeld, doch ook tegen de door maarschalk Pbtain als opperbevelheb- ber gegeven instructies. Laval heeft bij voor- beeld op den dag, dat de troepen van de spil Toulon binnenrukten. bevolen, dat ook hier alle tegenstand achterwege moet blijven. en dat de vloot noch uitvaren noch tot zinken mocht worden gebracht. Het resultaat is be kend: de Duitsche maatregelen konden welis waar een eventueel uitloopen van de vloot verhinderen, echter niet het tot zinken foren- gen van een zeer groot aantal eenheden. Hetgeen te Toulon aan den dag is getreden ziet men hier als de wilsuiting van een be langrijk deel van het Fransche officierencorps van de laagste tot de hoogste rangen, in welk verband men den naam van generaa'i Weygand hoort noemen. Hieruit volgen de voorwaar- den welke Duitschland noodzakelijk acht met het oog op een toekomstige samenwerking voorwaarden, die dus daaruit zullen bestaan, dat de Fransche weermacht een zoodanige hervorming ondergaat, dat zij in de toekomst ingesteld is op de officieele regeeringspolitiek. De weermacht immers acht men volkomen te zijn ondermijnd door invloeden, die niet alleen afwijken van deze politiek, doch er zelfs dia- metraal tegenover staan. Duitschland laat in deze het initiatief geheel aan Frankrijk. Wat bij voorbeeld met admiraal de la Borde gebeu- ren zal, moet Frankrijk zelf beslissen. Alleen waar de belangen van de bezetting worden ge raakt, bij voorbeeld vergrijpen van Fransche bevelhebbers tegen troepen van de spil, zullen natuurlijk de DUitsche en Italiaansehe #com- mandanten maatregelen moeten nemen. De brief van Hitler aan Petain het is nog niet bekend of er reeds antwoord op werd ont- vangen geeft ook te dien aanzien de richt- snoeren van de Duitsche politiek aan Laval, die de bevelen aan den commandant van Tou lon gaf, zal; naar men mag aannemen, bereid zijn, het voldongen feit van Toulon te erken- nen en in bespreking te treden over de defini- tieve regeling van de betrekkingen met- Duitschland. De stiistand van het oogenblik in de afdoening van bepaalde gemeenschappe- lijke aangelegenheden, bij voorbeeld de kwes tie van de verdere vrijlating van krijgsgevan- genen, een kwestie, welke van Fransche zijde door gezant Scapini wordt behandeld, zegt weinig wat betreft den toekomstigen vorm van de betrekkingen. Het is echter duidelijk, dat thans een toestand is ontstaan, welk2 in het belang van beide landen niet long kan voortduren. Vichy zal spoedig onder alle om standigheden moeten laten blijken, dat het de laatste consequenties uit het gebeurde wil trekken. De bestraffing van de schuldigen, hun uitschakeling uit het openbare en mili taire leven en de vorming van een homogene weermacht, zullen Jnet bewijs'moeten zijn van den wil tot het hereiken van overeenstemming. Aan den anderen kant zal Duitschland de gedane beloften die ook in Hitlers brief vervat zijn in Vollen omvang willen nako- men, vooral de toezegging, medewerking te verleenen bij de terugwinning voor Frankrijk van het verloren koloniale rijk. De vloot te Touloh is niet geheel, maar wel" voor een overwegend deel door het doen ont- ploffen en tot zinken brengen verloren ge- gaan. Sommige schepen zijn volkomen ver nield, andere iiggen met sterke slagzij in be- trekkelijk ondiep water. Daarmee bestaat de vloot, die Frankrijk nog onder zijn gezag had, niet meer. Anderzijds is door deze geheurte nissen verhinderd, dat de vloot in de macht kon komen van de Engelschen en Amerikanen. Ook van de duikbooten zullen niet veel ont- komen zijn, als gevolg van de hermetische afsluiting van bet havenbekken door de Duit sche maatregelen, in het bijzonder het leggen van mdjnen van de lueht uit. De eenige leemte in de bezetting van het Fransche territorium is opgeheven. Deze leemte werd niet alleen beschouwd als een invalspoort naar Europa, maar ook als een laatste mogelljkheid voor Fransche o-pstandige militaire bevelhebbers, om 't Fransche grond- gebied te verlaten, een mogelijkheid, waarvan tot vrijwel het laatst gebruik schijnt te zijn gemaakt. Voor het geval, dat de ten deele vernielde haveninstallaties en arsenalen weer igebruikt kunnen worden, zal aan Toulon weer de taak van marine-steunpunten van den eersten rang kunnen worden opgedragen. Aangezien in de Middellandsche Zee geen groote Duitsche een heden aanwezig zijn, zal in de eerste plaats de Italiaansehe marine hierbij belang hebben. Door zijn ligging in de Westelijke Middelland- schee Zee zal Toulon de gewenscbte beteeke- nis in zeestrategisoh opzicht kunnen krijgen. In een verslag over den toestand in Toulon wijst Havas-Ofi erop, dat het in stad en om- streken rustig is. De stad is 's avonds in een ondoordringbare duisternis gehuld en de stilte van den nacht wordt slechts verbroken door de ontploffingen, afkomstig van de tot zinken gebrachte schepen, wanneer de vlammen de kruitkamers 'bereikt hebben. Ook in het tuig- huis is het volkomen rustig. De tram rijdt normaal. De commandanten van de tot zin ken gebrachte schepen hebben zich gemeld bij den havencommandant en hem verslag uitge- bracht van de vernietigingsactie. De Messagero, aldus een bericht uit Rome, schrijft dat de mogendheden van de spil de Fransche schepen, die niet zijn vernietigd, in gebruik zullen nemen. Het blad is van oor- deel, dat de nog bruikbare vaartuigen, zullen worden gerepareerd en in de Middellandsche 'Zee in dienst worden gesteld. De corresnondent te Londen van de Zweed- sche bladen seint, dat de commentaren van de Engelsche pers ten aanzien van het ge beurde te Toulon, zeer sober zijn. De Londensche correspondent van hdfe Zweedsche blad 'Social Demokraten meldt, dat de snelheid en grondigheid, waarmee de vloot te Toulon tot zinken is gebracht, bewijst, dat deze handeling tevoren ontwoifpen en goed voorbereid was. Slechts dat deel van de bemanning, dat voor de uitvoering van dit plan volstrekt noodza kelijk was, bevond zich aan boord. De anderen waren onder allerlei voorwendsels aan land gestuurd. De rol van admiraal Darlan bij dit alles is nog onzeker. In geen enkel bedrijf, op geen enkel kantoor mageen energie-controleur ontbreken. Bij groote bedrijven en kantoren dienen verschei dene van deze controleurs te zijn. Wat is eigenlijk een energie-controleur en wat is zijn taak en waaro-m schenken wij op deze plaats aan hem bijzondere aandacht? De energie- controleur is geroepen om er voor te zorgen, dat niet gedachteloos energie in den vorm van gas en electriciteit wordt verspild. In iedere afdeelin£ van elke onderneming, van elk be drijf en op elk kantoor behoort iemand te worden aangewezen om er op toe te zien, dat met de ter beschikking staande energie zoo doelmatig mogelijk wordt omgegaan. Het spreekt vanzelf, dat hiervoor diegene het ge- schiktst is die de zuinigheid weet te hetracb- ten. Hij zal er voor moeten waken, dat licht niet onnoodig brandt, machines niet onnoodig ingeschakeld blijven, en niet meer gas wordt verbruikt, dan noodig is. De energie-controleur heeft een zeer be langrijke taak, want op het verbruik van gas en electriciteit moet bezuinigd worden. In de bedrijven en op de kantoren zal de energie- controleur daarop hebben toe te zien. In de huishouding zij ieder lid van het gezin con- troleur! Weest zuinig met de rantsoenen. Het is Uw eigen belang! CHURCHILL REDE. Een van Churchill's bedoelingen met zijn rede van Zopdag was, schrijft de N. R. Crt., ongetwijfeld door een ernstigen ondertoon een neiging tot geringere inspanning te verdrijven, welke mogelijk in de stemming van de laatste weken had kunnen ontstaan. Het omvangrijke oorlcgspotentieel van den tegenstander, zijn beschikking over vele werkkrachten en vrucht- bare akkers, waardevolle steunpunten en bovenal een duikbootwapen, dat eerder nog zou aangi'oeien dan verzwakken, de herinne- ring aan dit alles was bestemd om het publiek ook geestelijk voor te bereiden op een zware worsteling. Derhalve wilde Churchill op geen enkele wijze hoop geven op een aanstaan einde van den oorlog; niets was er, wat vooralsnog de verwachting rechtvaardigde, dat geen ver dere moeilijke en bloedige jaren voor den boeg lagen. Wel wilde Churchill in dit verband een onderscheiding maken tusschen den oorlog in het Westen en dien in het Oosten. Het was mogelijk, dat in Europa de rust eerder zou terugkeeren dan in Azie en in dit geval zouden alle dan beschikbare Britsche strijdkrachten naar de andere zijde van de wereld worden overgebracht tot steun aan de Vereenigde Staten, China, de andere bondgenooten en de beide Dominions in den Pacific. Bij den groo- ten nadruk gelegd op den oorlog in het Wes ten was dit woord tot de veraf gelegen mede- standers uit politiek oogpunt niet overhodig. Terwijl deze onderscheiding tfisschen de beide groote strijdtooneelen geen nieuw thema is. was wel nieuw de beschouwing, die Churchill eraan vastknoopte. Het- feit toch, dat de ge- allieerdem na den oorlog in het Westen nog in een gemeenschappelijken oorlog zouden zijn gewikkeld, zou hen door hun onderlinge af- hankelijkheid geschikter maken tot een rege ling voor dit werelddeel Churchill moest van zijn standpunt uitgaan van de veronder- stelling, dat zulk een regeling bij de geallieer- den zou berusten onbelast door de mee- ningsverschillen van een kwart eeuw geleden. De spreker van gisteravond heeft blijkbaar ook de gelegenheid willen gebruiken cm den eenigszins op het tweede plan geraakten de Gaulle in een vriendelijke stemming te bren gen. Reeds was er den laatsten tijd in de Engelsche en Amerikaansche pers aandrang geoefend om een nieuwen modus van samen werking te vinden met en tusschen de beide Fransche groepen, waarvan de eene ten op- zichte van de geallieerden de oudste rechten-, de andere de grootste militaire macht bezat. Zoo men al de vroegere entente in beperkten vorm wilde herstellen, niets kon er ecbter aan gelegen zijn ook de oude Fransche tegenstel- lingen weer aanstonds te moeten overnemen. Vandaar dat Churchill eens te meer de hoop uitsprak, dat de Fransehen zelf hun lot in handen zouden nemen en dat het ,,strijdende Frankrijk" hiermee is bedoeld de Gaulle c.s daarbij een overheerschenden invloed zou hebben. Evenals kort geleden Eden lie* Churchill het accent vallen op de Amerikaan sche leiding en verantwoordelijkheid voor de onderneming in Fransch Noord-Afrika en de politieke zijde daarvan met name de overeen- komst Darlan-Eisenhower, zal hij niet in de laatste plaats op het oog gehad hebben. Daar- naast kan zijn nadrukkelijke verzekering van de stipte onderworpenheid aan het Ameri kaansche opperbevel in Fransch Noord-Afrika reeds het terrein voorbereiden voor eenige toe komstige militaire samenwerking, waarbij het opperbevel in Engelsche handen zou zijn. De strategische oogmerken van de ge allieerden in en om de Middellandsche Zee heeft Churchill niet anders geschetst, dan zij in de commentaren van vriend en vijand reeds opgevat werden. Een heropening van den weg tusschen Gibraltar en het kanaal van Suez moest het militaire transport versnellen en door de besparing van scheepsruimte het werk van de vijandelijke duikbooten ten deele on- gedaan maken. Een beheersching van de Noord-Afrikaansche kust moest verder de aanvalsmogelijkheden uitbreiden. Churchill stelde in dit verband een militair doel voorop, waarover den laatsten tijd wel eens onzeker- heid heeft bestaan, dat namelijk den Tune- sischen landtong geheel veroverd moest wor den. Een enkele isolatie van de vijandelijke bruggenhoofden Tunis en Bizerta zou in dezen gedachtengang dus niet voldoende zijn. In het bereiken van dit doel zag Churchill de mogelijkheid tot een omvangrijk luchtoffensief tegen Zuid-Italie, nadat tot dusver van En geland uit alleen maar de Noord-Italiaansehe steden bereikbaar waren geweest. Het offi- cieuze Italiaansehe agentschap iStefani merkt daartegenover op, dat luchtbombardementen den afloop van den oorlog niet kunnen be slissen. CHURCHILL GEEFT OVERZIOHT VAN MILITAIREN TOESTAND, Naar, volgens D.N.EB., uit Londen wordt ge meld, heeft Churchill Zondagavond een rede gehouden, waarin hij een uitvoerig overzicht gaf van den militairen toestand. Churchill verklaarde o.a., zijn hoop te stel len op de mogelijkheid, dat de ..verschrikke- lijke gevaren, die best in staat zijn ons leven en alles wat wij bezitten weg te nemen, zul len worden overwonnen". Overigens wilde de premier geen voorspellingen doen over veld- slagen, alvorens zij ten einde zijn gestreden. Wjij willen evenwel het grootste vertrouwen stellen, zoo sprak Hij,, in de generaals Alexan der en Montgemory. Het doel van onze actie in Noord-Afrika is, de Asmogendheden uit Tunesie te (verdraVen, teneinde op die wijze Zuid-Italie uit de lueht te bedreigen. iSprekende over Frankrijk, zeide Churchill, dat de Fransehen het lot van Frankrijk zelf in handen hebben, waarbij hij zeide zijn hoop te stellen op een overheerschenden invloed van het Gaullismie. Geen bliufferige, grootsprekerige stemming, geen zelfoverschatting mag de gedachten der Engelschen vertroebelen. Vervolgens besprak Churchill de kritieke ooigenblikkcn die Gr. Brittannie tot dusver in dezen oorlog had doorgemaakt. Het Britsche Empire noemde hii een wonderbaarlijke ver- eeniging van staten en assen. Ook thans moe ten de Engelschen zich weer aan de grimmi- ge en waarschijnlijk langdurige taak wennen, die voor hen ligt en aan de ziyare plichten die zij op zich hebben genomen. Bij de vermeldirug van den oorlog in Noord- Afrika sprak Churchill over de ..geweldige afstanden, waarover de oorlog zich daar uit- strekt en^pver de enorme inspapningen en ontberingen die daar van de troepen worden geeisciht." De Engelsch-Amerikaansche actie in Noord-West-Afrika en West-Afrika is van vele toevahdgheden afhankelijk geweest. Churchill legde er den nadruk op. dat deze actie onder leiding en verantwoordelijkheid staat van president Roosevelt. 'Het eerste Britsche leiger staat onder bevel van den Ame- rikaanschen opperbevelhebber generaal Eisen hower. Aan zijn aanvalsbevelen, zoo zeide de premier, zullen wij stipt gehoorzamen. Ove rigens hebben de Engelschen en Amerikanen bij deze actie tientallen hunner schepen moe ten tlootstellen aan de aanvallen der Asmo- Churchill noemde Afrika een springplank, door middel waarvan men "met den vijand in nauw geveehtscontact zou kunnen geraken. Hij maakte vervolgens ge wag van de beteeke- nis eener heropening van de Middellandsche Zee voor het militaire verkeer en van de daar- door onnoodiig word-ende lange zeereis om Kaap de Goede Hoop, waarmede „wellicht"

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1942 | | pagina 1