Ter Neuzensche Courant
Binnenland
Landbouwberichten
Gemengde Berichten
Buitenland
Maandag 13 Febr. 1939.
No. 9875.
TWEEDE BLAD
DE GERUCHTEN OVER DE
BURGERWACHT.
DOODGEVROREN WINTERTARWE.
EEN PROEFBALEON EN EEN
TEGENSPRAAK.
HAINAN DOOR DE JAPANNERS BEZET.
BRUTAAE OPTREDEN VAN 1NBKEKERS.
Ah
(H)NKERENTIE VAN H. M. DE KONINGIN
MET DE COMMISSARISSEN DER
KONINGIN.
H. M. de Koningin lieeft Vrijdag ten paleize
N oordeinde een bijeenkomst gehouden met de
Commissarissen der Koningin in de provin-
cien ter bespreking van die mogelijikheden,
welke zouden kunnen leid'en tot practische
uitvoering van de denkbeelden ten grondslag
liggemd aan de geestelijke en moreele herbe-
wapening.
De Minister van Binnenlandsche Zaken was
bij deze bijeenkomst tegenwoordig.
BASIS-E UKLOONEN VOOR DE
WERKVERSCHAFFING.
Met Hoofdbestuur van den Ned. Bond van
arbeiders in 't landbouw-, tuinbouw- en zui-
velbedrijf heeft aan den minister van sociale
zaken een 1 ijst van gemeenten toegezonden
waar r;aar de meening van het hoofdbestuur de
basis-uurloonen in de werkverschaffing niet
in overeenstemming zijn met bet uurloon, dat
sinds 1 Mei 193® in voormelde gemeenten
geldig is voor het vrije landbouwbedrijf.
De lijst bevat de niamen van 210 gemeen
ten.
HET AMBTENARENVERBOD EN ONZE
WEERMACHT.
Het toelaten van leden der sociaal-demo-
cratische arbeiderspartij tot bedieningen bij
leger en vloot is een gevolg van de principieel
gewijzigde bonding van deze bevolikingsgroep
ten opzichte van de weermacht, aldus wordt
gemeldt in de Memorie van Antwoord, aan de
Eerste Kamer over de Defensiebegrooting. De
leden van de nationaal-socialistische beweging
zijn kracbtans besiuit van de regeering uitge-
sloten van elk amibt in d'ienst van de rijiks-
overheid en mitsdien ook van bedieningen bij
de weermacbt.
De door enkele leden uitgesproken meening,
als zouden kinderen van ben, die, zelfs zonder
lid van de N.S.B. te zijn, worden geacht ook
rnaar dm 'eenige mate met die ibeweging te
sympathiseeren, van de officiers-opleiding
warden uitgesloten, is in haar algemeenheid
niet juistelk geval wordt afzonderlijk be-
oordeeld.
IN1TIATIEF VAN HET
TWEEDE KAMEREID VAN HOUTEN.
De beer H. S. van Houten, lid der Tweede
Kamer, beeft Donderdag in een te Winschoten
gehouden vergadering van de plaatselijke
afdeeling van den Bond voor staatspension-
neening medegedeeld, dat hdj eerstdaags de
fraotie-voorzitters in de Tweede Kamer zal
uitnooddgee tot een conferentie over invoering
van premievrij staatspensioen. Jbr. De Geer
zal worden aangezocht bet voorzitterschap
van deze conferentie op zich te nemen. Mocbt
deze conferentie geen resuitaat hebben, dan
zal de heer Van Houten, waarschijnlijk nog
dit jaar, met een initiatief-voorstel in de
Tweede Kamer komen om premievrij staats
pensioen ingevoerd te krijgen.
woordigd door Tr. W. H. van Leeuwen, presi-
dent-directeur van de Gist- en Spiritusfabrie-
ken te Delft, enl Ir. E. J. Uzerman. Voorts
was er een deputatie van bet personeel van
de Koninklijke, bestaande uit Dr. H. M. E.
Schiirmann, chef van de geologische afdeeling,
Mr. J. G. O. baron van Lynden, chef van de
afdeeling personeel, en C. Sauer, secretaris
van dten raad van beheer van het voorzienings-
fonds. De Bataafscbe Import Mij. was ver-
tegenwoordiigd door baar direoteur, den heer
E. J. Mhliler.
Verder waren er deputaties van bet perso
neel der met de Koninklijke in Engeland ver-
bonden petroleummaatscbappijeri en van de
tetat-major van de vloot dte'r Koninklijke-Sbell.
LANDGOED VAN DETERDING AAN
DUITSCHE STIOHTING VERMAAKT.
Sii Henry Deterding heeft, naar uit Ros-
tc ck gemeld wordt, in zijn testament zijn land-
goed Dobbin, met uitzondering van het woon-
huis en het park vermaakt aan de ,,Frie-
drich Heinriabstiehting", die zioh vooral de
opieidling van jonge iandbouwers ten doel
stelt.
INCIDENTEN BIJ VOETBAL-
WEDSTRIJDEN.
•Het Tweede Kamerlid' de heer Van der Zaal
(a.r.) stelde aan de Ministers van Justitie en
Binnenlandsche Zaken de volgende vragen:
Hebben de ministers er kennis van ge-
1.
Op de vragen van bet communistiscbe
Tweede Kamerlid Wijnkoop betreffemde den
invloed door die nationaal-socialistisehe bewe
ging in bepaalde burgerwacht-organisaties
uitgeoefend, beeft die minister van binnen
landsche zaken als volgt geantwoord:
Bepaalde fedten, als door den vragensteller
bedoeld, zijn niet bekend, waarblj zij, aan-
geteekend, dat met de uitdrukking van den
vragensteller ,,het hoofdbestuur der burger
wachten in Nederland" bedoeld1 zal zijn het
hoofdbestuur van den Nederlandschen bond
van vrijwillige burgerwachten. Wei zijn ge-
ruchten dienaangaande vernomen, welke ge-
rucbten echter bij een ter zake ingesteld on-
derzoek niet voldoende gefundeerd bleken te
zijn.
Ter uitvoering van het bepaalde in art. 5,
lid 1, onder b, van bet Kon. besiuit van 2
Juli 1938, houdende bepalingen tot uitvoering
van die wet op de weerkorpsen, zal in de
fctatuten der burgerwachten de bepaling moe-
len worden opgenomen, dat van het lidmaat-
sehap van de burgerwacht zijn uitgesiloten zij,
die naar het oordeel van den burgemeester
niet TOldbende zekerheid bieden, dat zij onber-
roepebjk zullen gehoorzamen aan die bevelen,
bun door of namens bet wettig gezag te geven.
Tevens zal in de statuten bet bestuiur der bur-
gear,waobt de verplichting moeten worden op-
getogd om de leden ten aanzien van wie naar
bet oordeel van den burgemeester gegronde
twijfel rijst, dat zij onberroepelijk zullen ge
hoorzamen aan de bevelen, bun dloor of na
mens het wettig gezag te geven, van het
lidmaatschap te ontheffen.
Haendoor zal, naar vertrouwd wordt, rede-
Lijkerwtjze worden voorkomen, dat niet ge-
zagstrouwe elemeniten: van de burgerwachten
dieel zullen uitmaken,.
DE BEGRAiFENIS VAN
SIR HENRY DETERDING.
Het stoffelijk overscbot van Sir Henri
Deterding, oud-directeur-generaal van de N.V.
Koninklijke Nederlan dsche Petroleum-maat-
scbappijis Vrijdag op het landgoed Dobbin
ter aarde besteld.
De Nedterlandsche en Duitsche vlaggen
waaiden: op bet landgoed balfstok. In de hal
weird dtes moigems te 11 uur 30 een, plechtig-
bedd gehouden, waarbij slecbts de naaste
familie en antieme vrienden tegenwoordig
wiairen.
Te Dobbin zijn bonderden telegrammen en
brieven van condoleance ontvangen uit de ge-
beele wereld. Talidjike officieele vertegenwoor-
dage/rs uit verscbeidene landen bevonden zicb
ter plaatse. Er waren kransen van de Neder-
landscbe regeering, van rijikskanselier Hitler,
van generaal-veldmaarschalk Goring, van den
rijksstadhouider van IMecklemburg, van Ir. J
E. F. de Kok, directeur-gemeraal van de
Kon'inklijike, van Walter Clarck Teagle, presi
dent van de Standard Oil Oom,p,any, van de
maa-tschappij Rhenania, van de Ossag te Ham-
bung en van tallooze andere personen en in-
stebingen.
Elr bestond, zooals te verwacbten was, zeer
veel' belangstelling voor de plechtigheid. De
directie van de Koninklijke Petroleum Mij.
was vertegenwoordigd dloor de heeren Ir. J. B
Aug. Kessler, Mr. J. C. van Panthaleon baron
van Eck, beiden uit Lomdten, en J. M. de Booy
uit Ben Haag. Van de directie der Shell
Transport and Trading Cy waren er de d'irec-
teur F. Godberg en de commissarfe1 Sir Andrew
Agnew. Het college van commissarissem van
de Koninklijke Petroleum Mij. was vertegen-
nomen, dat op Zondag 5 Februari 1939 na af
loop van een voetbalwedstrijd te Tilburg
vecbtpartijen hebben plaats gebad, waar-
tegen de politie met gummistok en blanken
sabel moest optreden?, dat d'e scbeidsrechter
werd bedreigd, zoodat deze zicb genood'zaakt
zag, de bescberming van de politie te vTagen,
die hem per auto naar het station heeft ge-
bracht; en dat een der voetbalcluibs politie-
bescherming tegen het publiek moest in-
roepen
2. Hebben de ministers er kennis van ge-
nomen, dat op den zelfden Zondag tengevolge
van een voetbalincident te Almelo kettingen
en een pobtiecordon Apeldoomsche spelers
moesten beveiligen tegen het pubbek?
3. Zijn de ministers niet van oordeel, dat
maatregelen behooren te worden genomen,
opdat voetibalwedstrijden, waardOor de Zon
dag wordt ontheiligd', de Zondagsrust wordt
verstoord en waardoor van de politie buiten-
gewone zware diensten worden gevraagd en
die bovendiien tot excessen als de vorenge-
noemde leiden, niet meer plaats kunnen
vinden
Het Tweede Kamerlid de heer Droesen
beeft aan den Minister van Economische
Zaken de volgende vragen gesteld.
1. Is het den minister bekend, dat zeer
veel, in sommige deelen des lands bijna alle,
wintertarwe is doodgevroren
2. Acht de minister het niet zeer ge-
wenscht, dat d'e mislukte tarwe zooveel moge-
lijk vervangen wordt door zomertarwe en niet
door gerst, aardappelen en andere gewassen,
waar,van de afzet tocb reeds groote moeilijk-
heden ontmoet
3. Zoo ja, is de minister dan bereid het ter
bereiking van dat doel meest geschikte mid-
del aan te wenden, namelijk een verhooging
van den tarweprijs voor het oogstjaar 1939?
4. Is de minister bereid, met het oog op
den aanstaanden zaaitijd, zijn beslissing spoe-
dig bekend te maken?
DE DRUK OP HET KNOPJE.
De Haagsche Post schrijift:
'Het gerucht om de befaamde ..kogelgaat-
jes" is in de Duitsche pers even plotsebng
geluwd als bet was opgedraaid, Nadat ten
gevolge van een zeer nauwikeurig on derzoek
de ..aanslagen der 'joodsoh-marxistiscbe op-
hitsers-intemationale op het leven van Duit
sche diplomaten" niet anders dan afkeurens-
waardige kwajongensstreken waren gebleken,
zwegen de dagbladen |der ons zoo vriendschap-
pelijik gezinde (men heeft het van den Leider
gehoord) Oostelijke buren in alle talen na-
tuurlijik zonder |Ooik rnaar edn procent van bun
lasterlijfce beschuldigdngen in te trekken.
Als wij op bet onverkwifckelijike onderwerp
nog even teruigkomen, doen wij dit alleen om
te vertellen van een kijikje acbter de scher-
men der Duitsche persmaohinerie, dat een
onizer lezers bij een bezoek aan de Duitsche
..Oostmark" toeval'ldg heeft gekregen. Kort
nadat de aanslagen" in Amsterdam en Den
Haag waren geconstateerd, fcreeg hij op het
rediaotiebureau van een nationaal-socialistisch
partijblad, welks hoofdredaoteuir een oude
kennis van hem was, een nog niet gezet arti-
kel in handen, dat op de bekende, beschaafde
wij'ze de ,,kogelgaatjes" tot uitgangspunt
koos voor een beleedigende en dreigende po-
lemiek tegen Nederland. De haren rezen onzen
landgenoot te berge, toen hij de grove ver-
wijten tegen zijn vaderland, zonder een
schijn van bewijs uitgesproken, te lezen
kreeg. ,Maar geen woord van waar", riep hij
verontwaardigd uit. „Bat kan ik mij best
voorstellen", was het antwoord van den
boofdredacteur. ,,Maar wat kan ik er aan
doen? Ik heb het artikel kant en klaar van
het ministerie van volksvoorlichting en pro
paganda ontvangen en ik moet bet opnemen.
Een journalist beeft bet tegenwoordig niet
gemakkelijk!" De Hollander dacht er het
zijne van.
Maar wie beschrijft zijn verbazing toen zijn
vriend hem eenige dagen later een nieuw
bevel aan alle Duitsche bladen toonde: ,,Over
de aanslagen in Holland mag niets meer ge-
pubbceerd worden". Blijkbaar was de Wil-
helmstrasse (Von Ribbentrop) bij den Wil-
helmplatz (Gobbels) tusscbenbeide gekomen.
Maar welik een droeivig en gevaarlijk perspec-
tief: een man in Berlijn, die er behoefte aan
beeft, drukt op een knop en slasfsche pen-
nen in het gebeele rij;k trekiken ten strijde
tegen een klein volk, dat geen ander verwijt
treft dan dat .er kiwajongens (en niet eens in
uniform!) met knikkers hebben gegooid. De
stemming van een volk is op zoo'n manier ge-
makkelijik op bet kookpunt te brengen. Giftige
gassen zijn versohrikkebjk, maar giftige inkt
kan nog gevaarlijker zijn. Wie kan er nog
twijfelen aan de onmisbaarheid van een on-
afhankelijke pers
DE BIJENKORF STAAKT DEN VERKOOP
VAN WINDBUKSEN.
iNaar aanleiding van de voorgevallen inci-
den ten met windbuksen heeft, zooals bekend,
de vereeniging ter bestrijding der bandeloos-
beid zicb in een request gericht tot den mi
nister van Justitie teneinde tot verkoop-ver-
bod van windibuksen te komen. Tegelijkertijd
ricbtte de vereeniging een verzoek aan de
groote warenbuizen, om eigener beweging den
verkoop stop te zetten. Maandag ontving de
secretaris der vereeniging van de boofddirec-
tie der ,,Bijenkorf' een brief, waarin wordt
medegedeeld, dat het artikel windbuksen niet
meer verkocht zal worden, noch door bet
hoofdkantoor, noch door de filialen. De ver
eeniging heeft onmiddel'lijik haar grooten dank
betuigd voor zooveel medewerking.
OVER GAiSMASKERS EN PRIJZEN.
,Een berichtje in een van onze ocbtend-
bladen van de vorige week zal, schrijft het
Handelsblad, menigeen missehien even aan het
denken hebben gezet. Er werd namelijk ge-
spioken over veertig millioen gasmaskers,
welke m En»e!and aan de burgerbevolking
waren uitgereikt en waarvan de kosten zoo'n
vier millioen pond hadden bedragen. Volgens
Ba.rtjes beteekent dat dus per gasmasker een
prijs van om en nabij de 85 cent.
En de eerste vraag is dan natuurlijk deze:
maar waarom moet er bier te lande voor een
masker dan tocb nog altijd zoo tusschen de
d'rie-en-een-half en vijf gulden worden neer-
geteld?
Het antwoord is vrij eenvoudig: een kwes-
tie van kwalitedt.
Maar kunnen wij, zoo wordt er gevraagd,
het dan ook niet met die Engelsche kwaliteit
af? Waarom treikt ook niet de Nederland-
sche regeering achtmillioen maal 85 cent
uit 6.8 millioen
Voor een antwoord op diie vragen zullen we
de zaak een beetje breeder moeten stellen en
nogmaals even in het kort dienen te herrnne-
ren aan bet standpoint van de Nederlandscbe
regeering en vele autoriteiten op luchtbescber-
mingsgebied ten aanzien van het gasgevaar.
Jin deze kringen redeneert men dan onge-
veer aldusIn tijd van oorlog zal een ons aan-
vallende vijand nimmer van groote hoeveel-
heden gas gebruik maken omdat hij daar
later bij een eventueele bezetting van ons
gebied, zelf m e d e de nadeelige gevolgen van
zou ondervinden. Met Engeland staan de
zaken echter heel anders. Dat zal practiseh
gesproken van het vasteland af nooit te be-
zetten zijn. Een landing van een vreemd
leger aan de Engelsche kust mag wel als uit
gesloten worden beschouwd. Wie dus Groot-
Brittannie wil verslaan, zal er al zijn energie
op moeten nichten om de bevolking aldaar te
demoraliseeren en te intimideeren. Dat kan
natuurlijk nooit beter gebeuren dan door mid-
del van heel veel luohtaanvallen, met bom-
men en gas. En zoo bezien neemt Engeland
wel een geheel andere positie in dan Neder
land en moet de Engelsche regeering er veel
aan gelegen zijn, dat haar onderdanen zich
tegenover de dredging van een gasaanval
eenigermate ruistig gevoelen. Aldtus de rede-
neering van verscbillende Nederlandscbe
autoriteiten.
Wjel zouden wij echter van onzen kant de
practische waarde van deze goedikoope En
gelsche gasmaskers eenigermate in twijfel
willen trekken. Het gaat hder zeer waar
schijnlijk om hetzelfde masker, waarvoor de
Londenaars in de spannende Septemberdagen
queue gingen maken. De kwaliteit van dat
masker is ons bekend en daarvoor kan onze
waardeering tocb moeilijik zeer groot zijn. Op
zeer primitieve wijze zijn daarbij immers een
soort zeildoek, een bij.zondere eenvoudige fil-
tenbus en een micaplaatje tot een masker
samengevoegd. Veel is daarmee niet uit te
ricbten. Eenige beweging van beteekenis
staat dit masker niet toe, want daarvoor
gaat de ademihaling veel te zwaar. Zoodat
men er eigenlijk niet mee ,,wegvlucbten" kan,
doch wel gedwongen is om ergens in huis heel
rustig op een stoel te blijven zitten zoo
men daar tenminste zoo gauw de kans voor
krijgt.
Tegelijik ddene men ook te bedenken, dat de
Engelsche regeering, indien zij de geheele be
volking had willen voorzien van een masker
van de kwaliteit van het Nederlandscbe volks-
gasmasker, niet 35 millioen, maar zeker een
150 millioen gulden zou hebben moeten uit-
geven! Terwijl zij nu, ook met deze eenvou-
diger maskers, tenminste bereikt beeft, dat
althans het moreel van de bevolking veel
beter is nu zij zich eenigermate beveiligd
weet.
De Nederlandscbe bewindslieden achten dus
een dergelijke uitreiking aan de g-e heele
bevolking niet noodig; waardoor bet finan-
cieel meteen beter mogelijik wordt om mas
kers van iets foetere kwaliteit aan te sdhaf-
fen voor die diensten, welke eventueel bun
hulp zouden moeten verleenen bij een lucht-
aanval. Want al gelooft men dan niet aan
gasaanvallen op Nederland in bet g r o 6 t,
tocb wordt wel met de mogelijkiheid gerekend
van een aantal 1 o c a a 1-geworpen gasbom-
men om hulpdiensten het werk te bemoeilij-
ken wanneer deze, na een bombardement, een
brand willen blusschen, een ravage wenschen
op te ruimen of een storing beoogen op te
heffen.
De bladen, die behooren tot de Asahi Sjim-
boen-organisatie, en nog enkele andere Ja-
panscbe dagbladen weten mede te deelen, dat
bet departement van buitenlandsche zaken te
Tokio antwoorden heeft geredigeerd op de
nota's van Engeland, de Ver. Staten en Frank-
rijk inzake het open deur-beginsel en bet be-
ginsel van gelijke kansen voor alien in China.
Dit antwoord zal aan de ambassadeurs te
Tokio der betrokiken landen worden overhan-
digd, zoodra tenminste bet antwoord zal zijn
goedgakeurd door bet Japansche kabinet.
Volgens de Asahi Sjimboen zal het ant
woord uit vijf punten bestaan. Eerst zal de
Japansche politick ten opzichte van China en
Japan's doel ter invoering van een nieuwen
staat van zaken in iOost-Azie nog eens wor
den uiteengezet. De Japansche regeering acht
zoo'n nieuwe orde van zaken in Oost-Azie
noodig voor de instandhouding van den
wereldvrede, terwijl de oeconomische samen-
werking tusschen Japan, Mantsjoekwo en
China een scbakel is in den ketting van oeco
nomische ontwikkeling der wereld.
In de tweede plaats blijft Japan den grond
slag aanvaarden van eerbiediging der rech-
ten en belangen van derde mogendheden in
China, zulks met bet voorbehoud van onver-
mijdelijke beperkingen, die samenhangen met
kwesties van de nationale verdediging en de
verkrijging van oeconomische autonomic door
Japan voor China. De grondslagen van de
Japansche politick zullen worden geeerbie-
digd in die Chineesche gebieden, waar de
mihtaire operaties zijn afgeloopen.
In de derde plaats kan Japan de bewering
niet aanvaarden, dat het verdragen zou heb
ben gescbonden. iHet negen mogendheden-
verdrag tocb houdt geen rekening met de
werkelijkheid, wijl Japan genoodzaakt was
geweest tot daden over te gaan om ziobzelf
te verdedigen tegen de anti-Japansche pob-
tdek en de provocaties van de Kwomintang-
regeering.
4. Onder de huidige omstandighcden kan
Japan geen mogelijkiheid zien voor onderhan-
delingen met de betrokken mogendheden over
een wijziging van het negen mogendheden-
verdrag of oiver andere verdragen nopens
China.
In de vyfde plaats geeft de Japansche
regeering de toezegging, dat zij geen moeite
zal sparen om aan de betrokiken mogend
heden de Japansche politick inzake het inci
dent in China uit te leggen. Ja, Japan is zelfs
bereid om met de betrokken mogendheden
elik afzonderlijk onderhandelingen te voeren,
indien deze mogendheden rekening willen
houden met de reabteiten in China en een
syimpathiek begrip toonen voor het Japan
sche standpunt.
'Het is tenslotte maar jammer voor deze
berichten van de Asahi Sjimiboen en andere
Japansche bladen, dat de woordvoerder van
het departement van buitenlandsche zaken te
Tokio bet bericht tegenspreekt; bij heeft ver-
klaard, dat de zaak zelf nog in studie is en
dat het nog niet vaststaat, of een antwoord
zal worden gegeven.
GROEIENDE BELANGSTEELING IN DEN
VEASBOUW.
Een medewerker van de N. R. Crt. in het
Noor<Jen schrijft
.Concurrent"-zaad wel 34 millioen per H.A,
mag gebruiken. De te zware bemesting ver-
oorzaakt te veel legering. Er wordt te veel
op kilo's gewenkt en de kwaliteit va.lt tegen.
Speciaal blijkt dit den vlasser, die zich daar-
door door het Groningsche vlas teleurgesteld
voelt.
Naar sprekers oordeel geschiedt bet pluk-
ken in Groningen veelal te vroeg en te ruw.
Er dient beter geplukt en ook beter gerepeld
te worden. Wat dit laatste betreft, gaat men
met de repelcursussen in de goede richting.
Spr. zeide te verwacbten, dat, wanneer Gro
ningen aan sprekers raadgevingen ge/volg
geeft, het mogelijik zal zijn beter vlas voort
te bi engen en in het buitenland betere prijzen
te bedingen voor het eigen vlasproduct. Het-
geen spr. ook hoopte, want de situatie op de
wereldmarkt Is zoodanig, dat weliswaar het
gebruik van linnen aohteruit gaat, maar dat
er een gering aanbod van stroovlas dreigt te
komen. De Baltische landen en Rusland voe
ren niet meer uit en wat zij in 1939 zullen
verbouwen, zullen zij zelf gaan verwerken.
Framkrijk tracht door een premiestelsel het
vlas door eigen fabrikanten te doen verwer
ken. Daardoor zal de Belgisohe vlasser dit
voorjaar en ook het volgend jaar meer on
Nederland-sch vlas zijn aangewezen.
Na afloop van de inleiding van den heer
Laurense vond er een uitgebreide nabespre-
kmg plaats, waarbij Ir. De Jonge een uiteen-
zetting gaf van hetgeen er van de zijde van
den Bandbouwvoorlichtingsdienst reeds ge-
daan wordt en nog gediaan zal worden om°de
vlasoultuur op hooger peil te brengen.
Dr. Dorst constateerde met genoegen, dat
het rassenprobleem, thans anders wordt ge
steld dan voor.heen. 'Het is niet meer witbloei
tegenover blauwbloei, maar ieder ras, hetzij
wit, hetzij blauw, moet afzonderbjk op zijn
eigenschappen ondenzocht worden. Of de
verbouwers meer zullen overgaan tot vlas-
rassen met meer kwaliteit en minder kilo's
per H.A., hangt hiervan aof de Belgische
koopman voor de betere kwaliteit ook meer
zal betalen. Voorts wees deze spr. er op, dat
vlas een lastig artikel is om op kwaliteit be-
oordeeld te worden, aangezien er drie groepen
menschen aan te pas komen, te weten de boe-
ren. de vlassers en de spinners. Bovendien is
de tijd. van zaaicn zeer belangrijik. Vroeg ge-
zaaid vlas geeft meer vezel, kan meer stik-
stof gebruiken, geeft minder acbteruitgang in
kwaliteit. Bij vroeg geplukt vlas heeft men
relatief meer vezel per K.G.
Ir Veenstra merkte op, dat de gemeente
Stedum de grootste vlasdichtheid bezit Het
had spr. verwonderd dat, terwijl Groningen in
vroeger jaren blijkbaar kwaliteitsvlas produ-
ceerde, er tegenwoordig niet meer enkele boe-
ren zijn, die dat doen. Verder vroeg hij den
mleider, of het kwabtedtsvlas in voldoende
kwantuim in Beligie te plaatsen is. Een belang-
rijke zaak achtte spr. het, de kwaliteitsver-
betering te organiseeren door groepsvorming.
In zijn antwoord voerde de beer Laurense
nog aan, dat de Belgische kooper bereid zal
zijn voor de betere kwaliteit Nederlandsch
vlas 001k hooger prijzen te betalen. Het komt
dikwijls voor, dat een teler een goede en een
minder goede partij gezamenlijik aanbiedt. In
zulke gevallen komt er een prijszetting tot
stand, waarin de meerwaarde van het goede
product niet tot uiting komt.
BOMVRIJE SOHUILPEAATSEN VOOR
DE BRITSCHE BURGERBEVOLKING.
Be Britsche steden die in aanmerking
komen voor de gratis levering van de thans
in aanmaak zijnde stalen bomvrije schudl-
plaatsen voor huisgezdnnen, hebben van mi
nister Anderson het verzoek ontvangen, bin-
nen een week een voorloopige schatting in te
zenden van het benoodigde aantal. De leve
ring zal in de derde week van deze maand
een aanvang nemen en gratis zijn voor huis-
gezinnen met een inkomen beneden een be-
paald bedrag. De levering zal beperkt blijven
tot de gebieden, die bij een aanval het meest
gevaar loopen.
Officieel wordt te Tokio meegedteeld, aldus
meldt Reuter, dat Japansche troepen geland
zijn op het eiland Hainan gelegen voor de
Zuidkust van China, tegenover Fransch Indo
china.
Vrijdagochtend hebben eenige eenheden van
het Japansche leger, in nauwe samenwerking
met de vloot, met goed sucees een verrassen-
de landing op het eiland verricht. Zij zeiden,
dat zij bun posities wilden consolideeren en
zich over het eiland verder zullen verspreiden.
De woordvoerder van het departement van
buitenlandsche zaken heeft aan de pers ver-
klaard, dat d'e ontscheping van Japansche
troepen op het eiland Hainan geschied is uit
mihtaire noodzaak. Hij voegde hieraan toe,
niet te kunnen zeggen of het hier een blij-
vende of een voorloopjge bezetting betrof. Hij
gaf toe, dat Frankrijk van deze actie niet op
de hoogte was gesteld. Op de vraag, of Japan
Duitschland en Itabe gewaarschuwd had,, ant-
woordde de woordvoerder natuurlijk".
FRANKRIJK'S LUCHTMACHT.
De correspondent der N. R. Crt. te Parijs
telefoneerde Vrijdagmorgen:
De mihtaire commissies uit den Senaat
hebben Vrijdag bet voomaamste punt van de
landsverdediging aangesneden: de militaire
luchtvaart. Men weet, dat de nationalisatie
van sommige dezer fabrieken niet aan de
verwachtingen beantwoordt. De socialisten
trachten de schujld op de toegepaste methode
te gooien. Thans is men op den goeden weg
met bet inhalen van den achterstand. Ver-
ouderde arbeidsmethoden zijn door het werk
aan den loopenden band vervangen; daartoe
moesten eerst andere machines worden aan-
gesehaft. In April hoopt men de reeksge-
wijze fabricage op groote schaal in orde te
hebben.
De vliegtuigtypen moeten nu geheel naar
den eisch zijn, maar de meeste senatoren
s^.iijnen nog niet van oordeel, dat de Fran-
sche luchtmacht tegen de Duitsche of de Ita-
liaansche opgewassen is.
Aan vele teekenen laat zich vaststellen, dat
er bier te laude een groeiende belangstelling
is voor den vlasbouw op eigen bodem. We
wijzen op de onlangs in Friesland gestichte
vereeniging tot bevordering van vlasteelt en
vlasbewerking, wel'ke vereeniging reeds de
stichting voorbereidt van een school voor vlas
teelt en vlasbewerking, waar jonge arbeiders
beroepskennis kunnen opdoen. Eenzelfde plan
is in Zeeuwsch-Vlaanderen in bewerking.
'Het is vierbeugend, dat van verscbillende
zijiden de handien uit de mouwen worden ge-
stoken om onze nationale vlasnijverheid een
nieuwe kans te geven. Aan opleiding van
vlasbewerkers is hier te lande nooit gedaan.
Wat men in een tijd van boogconjunctuur
verzuimd heeft, zal men in een tijd van heel
wat lager conjunctuur moeten inhalen. Het
is toch niet voldoende dat onze Iandbouwers
bereid blijven vlas te verbouwen; het is ook
noodzakelijik dat er een kader van opge-leide
vlasbewerkers gereed staat, het nationale
vlasproduct te verwerken op een wijze, die
kan wedijveren tegen de wijze van vlasbe
werking, waarin Relgie altijd heeft uitge-
munt.
Het was dan ook een uitnemende gedachte
van de landbouwvereeniging Nittersum te
Stedum (Gr.) om den secretaris van het Bel-
gisch Ylasbaizenvenbond uit te noodigen voor
bet houden van een spreekbeurt. Er bleek
voor deze lezing van den heer Laurense te
Kortrijk een enorme belangstelling te be
staan. De groote zaal te Stedum kon de be-
langstellenden temauwernood herbergen.
Tevens waren aanwezig dr. Dorst uit Leeu-
warden, ir. Veenstra, ir. de Jonge en ir. Min-
derhoud uit Groningen, burgemeester en wet-
houders van Stedum en de rijiksinspec'teur
voor de werkverschaffing in Groningen, de
heer A. Kwast.
De heer Laurense zeide, dat hij de Gro
ningsche vlascultuur wenschte te bezien van
het standpunt der Belgische vlasfabrikanten.
Dezen hebben tegen het vlas, dat in Gronin
gen veribouwd wordt, verscbillende bezwaren,
welke grootendeels voortvloeien uit de om-
standigheid, dat men omtrent tal van vraag-
stukken, die er met betrekking tot het vlas
bestaan, nog zoo weinig weet, niettegen-
staande er toch al veel werk is verricht. Noch
de wetenschap, noch de praetijk houden vol
doende rekenschap met de eigenlijke waarde
van hdt vlas, welke voortvloeit uit de hoe-
danigbeid van bet ras (rassenkeuze), de be
mesting, de standrudmte, het plukken.
Verbreid is, aldus spr., de meening, dat wat
het ras betreft, men zich daaraan niet veel
gelegen behoeft" te laten liggen. Men zaait
.Concurrent" en dan heeft men gebruik ge-
maakt van het beste wat er bestaat. Spr.
kwam tegen deze voorstelling van zaken op.
Voor streken, die niet in staat zijn prima vlas
voort te brengen, is zij weliswaar juist, maar
voor een gebied als Groningen, dat bewezen
heeft in vroegere jaren dat het de fijn-
ste vlassen kan voorttorengen, hebben andere
rassen nog grootere mogelijfcheden.
iHet vlas, dat in 1938 in Belgie werd ge-
importeerd uit Frankrijk, waar hoofdzakel'ijk
blauwioloei wordt gekooht, had een waarde
van frs. 1.37 per K.G.het Nederlandscbe vlas
daarentegen bracht frs. 0.98 per K.G. op. De
acbteruitgang van het Nederlandsche vlas
dateert uit de na-oorlogsche jaren. Toen is
men de zorg aan het zaaien, plukken en ver
werken gaan verwaarloozen en bovenal, en dit
geldt speciaal voor Groningen, men bemest te
zwaar!
Ten aanzien van de standsruimte is, meende
spr., nog weinig met zekerheid te zeggen.
Het nemen van prowven hieromtrent is nood
zakelijik. Het verschil in duizendkorrelge-
wicht wordt niet vold-oende in acht genomen.
Volgens in Belgie genomen proeven is 32 mil
lioen zaden per HjA. voor verscbillende blauw-
bloeirassen veel te hoog, terwijl men er van
WEGENS OPLICHTING GEARRESTE1ERD.
In het Huis van Bewaring te Rotterdam
zijn ingesloten de 39-jarige koopman D. P. B.
en de 61-jarige boekhouder P. F.
D. P. B. heeft in 1937 van een verzekeriings-
m-aatschappij een schadevergoeding voor een
brand, die in zijn houtwinkel bad gewoed,
weten los te krijgen, welke schadevergoeding
echter achthomderd gulden teveel bedroeg.
Zijn boekhouder P. F. wais hierbij medie-
plichtig. Bovenidien is D. P. B. erin gesiaagd
een tweetal firma's voor bedragen van 240
en 60 gulden te benadeelen.
JONGEMAN DOOR MESSTEEK VERWOND.
Woens,dagavond fietsten enkele kerkgan-
gers van Tricht naar bun woonplaats Hellouw.
Op den rijksstraatweg GeldermalsenZalt-
bommel voegdie zich een jongeman bij het ge-
zelscbap, die dan eens bet troepje voorbijging,
en 'dan weer achter de groep aan reed. Even
voor Meteren schoot de man het gezelscbap
voorbij.
Toen bet groepje het dorp binnenreed, stond
de jongeman daar te wachten. Hij, trok een 1
mes, waarmede hij, den niets vermoedencten
20-jarigen A. van Vugt een steek toebracbt.
De getroffene zakte hevig bloedend ineen.
Hij werd de woning van dten varkenshaiidelaar
van Hilten biranenigedragen. Nadat hem ge-
neeskundige ihulp was verleend, kon, bij naar
huis worden vervoerd.
De dader heeft met acbterlating van zijn
rijwiel d'e vlucht genomen. In den loop van
Dond'erdag heeft he politie den vermoedelijken
pleger van het misdrijf, een jeugdige inwoner
uit Meteren, aangehouden.
RIETMATTENFABRIEK AFGEBRAND.
Donderdagavond is1 te Moordrecbt de riet-
mattenfabriek ,,Moord'reoht" tot den grond toe
afgebrand. Het was omstreeks negen uur,
toen bet vuur ontdekt werd1 in het op een
uiterwaard langs den Hollandisoben IJsel ge
legen gebouw, een 28 bij 9meter groote
loods, welke uit hout en riet bestond en een
even groot afdak had. In en tegen de fabriek
lagen in totaal 5000 matten en 300 bossen riet
opgeslagen.
Na enkele oogenblikken s,tond bet bedrijf
in vollen gloed', welke dooi- de groote brand-
baarbeid van den inventaris een dergelijke af-
metinig aannam, dat die brand tot ver in de
omgeving, tot zelfs in Rotterdam toe, zicht-
baar was en o.a. te Gouda een ware uittocht
van nieuwsgierigen meerendeels op de fiets.
veroorzaakte. Door de open ligging van de
loods en door die omstandigbeid, dat de wind
in de richting van de rivier woei, bestond er
geen gevaar voor de omgeving, aan blusschen
viel evenwel niet te denken. De brandweer van
Moordrecht stond voor een hopelooze taak.
Na een uur had de vuurzee alles vemieldl.
Het bedrijf, waarin acht personen werk von-
den, behoorde toe aan dte heeren P. J. Cleiren
en D. C. Beyen, bei'den uit Goudterak. De
scbad'e bedraagt onigeveer achtduizend gulden.
Zrj wordt door verzekering gedekt. De oor-
zaak van den brand is niet bekend.
Donderdagnacht hebben enkele maninen op
zeer brutale wijze in,gebroken in een zaak in
de Ferdinand Bolstraat te Amsterdam.
Door een openstaande deur gingen zij een
belendend perceel binnen, op de eerste etage
was dit perceel slechts dOor een tufs,teenen
muairtje van den winkel gescbeiden1. Op zeer
rationeele wijze hebben d'a inbrekers het pro-
bleem om binnen den winkel te komen opge-
lOiSit. Zij braken het muurtje af, hetgeen door
de slechte kwaliteit niet zoo moeilijik was.
Door het ontsbane gat konden zij den winkel