Het overlijdenjvan Paus Pius XI
TERNEUZEN, 13 FEBRUARI 1939.
Negrin en Del Vayo in de centrale zone.
Negrin ien Del Vayo, die Vrijdag per v-lieg-
tui(g iuit Toulouse vertrokken zijn, zijn in-
middels te Alicante, de haven aan de Zuid-
Oostkust van -Spanje aangekomen. op door-
reis naar Madrid.
Zij hebben zich direct met de autoriteiten
in verbind'ing geisteld.
Del Vayo heeft verklaar-d, dat de evaeuatie
der ibevolking en het Catalaansche leger naar
Frankrijk onder -normale omstandigheden ge-
schied. Hij zeide, dat de ministers met de
Fransche autoriteiten hebben gesproken over
de hiuisvesting op Franisch grondtgebied.
Negrin en Del Vayo hebben een bespreking
gehad met Miaja. Zij zullen ook een bezoek
brengen aan de Midden-, de Zuid'e-lijke en de
Oostelijke zone.
Robert Hodgson, de Britsche agent bij de
autoriteiten van Franco, is Zaterdag uit Lon
don naar Burgos vertrokken, waar hij Zond'ag
zou aankomen.
Britsche diplomatieke kringen bepalen zich
er toe er aan te herinneren, dat Hodgson de
laatste dagen op het Fareigh Office tal van
bespreki-ngen heeft gevoerd en dat hij der-
halve in het bezit is van de noodige instruc-
ties voor de vervulling van zijn missie na de
jongste gebeurtenissen in Spanje.
Later werd gemeld, idiat Negrin en Del
Vayo te Valencia zijn aangekomen en verder
dat Madrid voortaan het hoofd'kwartier van
de regeering zal vormen. Te Valencia werd
toen gezegd1, dat door de 'komsit der ministers
in ide centrale zone het volk zijn kr'achten
weer verzameldte voor verderen weerstand.
Er -kon thans geen twijfel meer bestaan, zoo
meldde men, omtrent de voortzetting van den
strijd en -de benoeming van Miaja tot opper-
bevelbebber van alle istrijdkrachten werd' ge-
noemd als een aanwij-zing omtrent de ibedoeiing
van die regeering. Ook gedurende dte laatste
eritieke -d-agen in CatalOnie was er nimmer
eenige inzinking in het moreel van- de bevol-
king geweest.
Gedurende een bijeenkomst van de ver-
t egenwoo r dig er s van alle partijien van den
Madrileenschen gemeenteraad is een tfouw
betuigd aan de tegenwoordige regeering. De
afgevaardigden verklaaBden zich berei-d tot de
n-ood-zakelijike opofferingen tot verdediging
van de irepubliek en van de Spaansche onaf-
hankelijikheid.
Puigcerda bezet.
De achterhoede van het ti-ende republikein-
sche legercorps, dat nog stand hield langs
den weg van Seo de Urged naar Puigcerda,
heeft zich Zaterdag moeten terugtrekken on
der den id'ruk van Franco's tanks. In den loop
van den middag heeft de staf van het republi-
keinsche leger zich aangemeld bij de Fran
sche grenspost te Bourg-Madame. Langs alle
wegen, die naar Frankrijk leiden, bewoog
zich een ononderbroken stroom van soldaten,
die ham heil zoehten op Fransch grondigebied.
Des morgens hadiden dte republikeinen nog
tamelijk sterken tegenstand geboden, maar
toen ook de vijan-d-elijk-e artillerie Bolvir hevig
Het stoffelijk overschot van Paus
Pius XI naar de Sixtijnsche kapel
overgebracht.
Op dezen mooien vervroegden voorjaarsdag
heeractg: te Rome diepe ro-uw. Reeds vroeg
werden van alle kerktorenis de klokken geluid.
Weldra verschenen ook de eerste vlaggen
halfstok en dan is er nauwelijks een huis
meer aan te wijzenwaar niet het dundoek
ten teeken van rouw droevig neerbangt. Ook
alle ministeries, de zetels van de fascistische
partij, het Veneziapaleis, enz. nemen -deel aan
dezen rouw en natuurlijk ook de zetels van
alle buitenlandsche gezantschapp enconsula-
ten en wetenschappelijke inste-llingen.
In de Vaticaansche stad en verder ook in
alle gebouwen welke aan de heiligen stoel
toebehooren, hangt de Pauselijike vlag wit en
geel, halfstok. Het Italiaansche ho-f heeft
een rouw van acht dagen uitgeschreven. De
schouwburgen, bioscopen en andere p-laatsen
van puiblieke vermakelijkheid te Rome waren
Vrijdag gesloten en zullen ook gesloten zijn
op d'en dag, waarop de Paus zal worden bijge-
zet. Op de scholen werd aan de j-e-ugd Vrijd-ag-
morgen het bericht van het overlijden van den
Paus medegedeejd, waarna het onderwijzend
personeel een kort overzicht van het leven
van Pius XI gaf, waarna den leerlingen vrijaf
werd gegeven, met het vermaan naar de ker-
ken te gaan en d'aar te bidden voor het ziele-
heil van den afgestorvene.
In alle kerken van Rome zijn den geheelen
dag rouiwdiensten gehouden. Op het St. Pie- j
tersplein staat een talrijke menigte om toe te
zien bij het druk verkeer van Kardinaals,
hooge prelaten, leden van het diplomatieke
corps en van den Ro-meinschen adel, welke
zich ten paleize begaven voor het rouwbe-
klag. Hoewel de menigte op een afstand ge
houden wordt, knielen toch telkens eenvoudige
menschen uit het volk neer op de granieten
treden, welke toegang geven tot de bronzen
deur en bidden zoo in de open lucht. Van de
bronzen deur zelf, die een dubbe-le deur is,
heeft men een der bei-de deuren gesloten. Dit
is in Italie de gewone wijze om aan te duiden,
dat er een doode in het huis is. In het geval
van de bronzen deur wekt het bij menigeen
herinneringen, daar immers van het jaar 1870
tot 1928 toe steeds een der beide deuren ge
sloten bleef ten bewijze dat het Vaticaan
rouwdte over de verloren wereldlijke macht.
iNadat in den voormiddag prof. Mistruzzi,
de bekende beeldhouwer en medaillonsnijder,
die o.a. de fraaie Vaticaansche munten heeft
ontrworpen, het doodenmasker van den Paus
had genomen, werd het stoffelijke overschot
door de medici door middel van injecties ge-
balsemd. Dit was tegen drie uur in den
namiddag gesohied. In vroeger eeuwen was
het gebruikelijk, dat de ingewanden uit het
lichaam werden verwijderd en afzonderlijk
werden bijgezet in de kerk van Vincentius en
Anastasia, bij de fontein van Trevi.
Dit geschiedt tegenwoordig niet meer. Na
de balseming is het stoffelijk overschot Vrij-
dagmiddag om vier uur naar de Sixtijnsche
kapel overgebracht, waar een chambre ar-
dente is ingericht. De Kardinalen, de leden
van het diplomatieke corps, de hooge geeste-
lijkheid en de Romeinische adel kan diaar
langs den gestorven paus defileeren en bij
hem bidden. Hienmede is een oude gewoonte
in eere hersteld. Vroeger immers werden de
Pausen steeds den eersten dag na hun dood
naar den Sixtij-nschen kapel overgebracht,
doch toen in 1878 Pius IX stierf, besloot de
toenmalige Camerlingo der Roomsche Kerk,
Kardinaal Peccd, den doodte onmiddellijk naar
de St. Pieterskerk te doen brengen en dit,
omdat men vreesde, dat de Italiaansche auto
riteiten, die op een voorwendsel schenen te
waehten om zich in Vaticaansche aangelegen-
heden te kunnen mengen, den eisch zouden
stellen, d'at aan eenige reigeeringsautoriteiten
zou worden toegestaan, te constateeren, dat
de Paus werkelijk overleden was en men wilde
aan Italiaansche autoriteiten geen toegang
began te bombardeeren, moesten zij vandiaar
wijken en vonden de oprukkende troepen de
Seigredal vrij voor zich. Aan het eind van
den midd'ag hehhen zij toen Puigcerda bezet,
dat op dat oogenblik voor ten deele in brand
sitond. Spoedig daarop bereikten zij ook de
grenspost Boug-Maclame. Een officier begaf
zich fot halverwege de internationale bruig,
waar hij twee offioieren der Fransche mobiele
garde ontmoette. De officieren drukten elkaar
de hand. Vrijdagavond om 6 uur waren bijna
40.000 man republikeinsche troepen uit Puig
cerda over de Fransche «grens gekomen. De
omigeving van Bourg Madame zag er uit als
een groot kamp fantastisch veriicht door tal
rijke kampvuren.
Nadat 10 rechtscbe vliegtuigen reeds een
aanval hadden ondernomen op Madrid, hebben
twintig recbtsche 'toestellen binnen een uur
tijd's onigeveer 150 bommen op Valencia ge-
worpen. Een aantal dezer bommen kwam neer
bij de Britsche schepen Mirupanu en Narvia.
die echter niet getroffen' werden. Tot dus-
verre zijn geen dooden of gewondeij gemeld.
De burgeroorlog nog maar een
kwestie van dagen?
United Press meldt uit Perpignan: Gesprek-
ken met betrouwbare Spaansche zegsiieden
hebben doen bldj'ken, dat alles er op wijst, dat
de burgeroorlog aan bet centrale front in een
week of 10 dagen beeindigd zal zij'n. De toe-
stand is zood'anig, dat het ineen'Storten van
het verzet uitsludtenid een kwestie van' tijd is.
Men wijst er hier op, dat alleen de havens
Valencia, Alicante, Almeria en Cartagene nog
in handen der republikeinen zijn. De oorlogs-
industrie is geconcentreerd in Alicante en de
voorraden munitie bevinden zich in Cartagena
en Sagunto.
Deze puoten zullen in de komende dagen,
aldus verwacht men, blootgesbeld worden aan
een hevig bombardement. Naar verluidt is het
zeer wel mogelijk, dat Negrin gedwongen zal
zijn den vrede te onderteekenen, als hij een-
maal met zijn legerleiders heeft gesproken in
Albacete of een ander centraal punt.
Weliswaar wordt nog ontkend, dat Miaja
eenige rechtstreeksche verbindtagetn heeft met
de vredtesagenten van Franco, doch men meent
te weten, dat Miaja en de andere legerautori-
teiten Negrin hebben aangeradien, te pogen de
best mogelijike voorwaardien te verkrijgen door
bemiddelinig van Frankrijk en Engeland.
De beslisising zou voor de deur staan.
DE TERREUR IN PALESTINA.
Zeven Arabieren ter dood veroordeeld.
Te Haifa zijn zeven Arabieren ter dlood ver
oordeeld wegens het dragen van vuurwapenen
en verzet tegen de Britsche troepen. Met bet
oog op zijn 'leeftijd is een achtste tot levens-
lange gevangendsstraf veroordleeld.
De Arabische stakingen.
De mi'litaire bevelhebber van Jeruzalem
deelt mede, dat hij voomemens is in geval
Arabische winkeliers weer hun winkel® zullen
sluiten deze zaken even lanig te verbieden te
heropenen als een staking heeft geduurd.
verleenen tot de Vaticaansche paleizen, waar-
in de Sixtijnsche kapel gelegen is. Alle Pau
sen, die na Pius IX hebben geregeerd, zijn
den eersten dag na hun dood overgebracht
naar de troon'zaal. Thans echter wordt op-
nieuw het gehruik van vo6r 1870 gevolgd.
De Paus ligt op een met rood fluiweel he-
kleede baar. 'Hij is gekleed in het witte Pau-
selijke statiegewaad met den met goud afge-
zetten witten mijter op het hoofd, met roode
handschoenen en roode kousen. Leden van
de edelwacht houden de wacht en zullen tot
't oogenblik der begrafenis den gestorven
Paus geen oogenblik uit het oog verliezen.
Zaterdagmorgen om 9 uur zouden de Bis-
schoppen en de Aartsbisstchoppen van geheel
Itahe die te Rome bijeen waren gekomen om
de feesten in verband met het jubileum der
verzoening bij te wonen, zich in de Sixtijnsche
kapel vereenigen en daar het officium pro
pontifice de functo ibijwonen. Dit gebed zou
worden uitgesproken door een hoogen pre-
laat. Men kiastd'aartoe steeds iemand, die
bij'zonder goed het Latijn beheerscht in den
regel, en dat is ook thans 't gSval, den secre-
taris voor de Latijnsche brieven. Na dezen
dienst te hebben hijgewoond zullen de Bis-
schoppen in de Paulijnsche kapel bij een mis
in requiem tegenwoordig zijn om zich daarna
naar de consistoriezaal te begeven, waar zij
de inmiddels in congregatie vereenigde kardi
nalen huide zullen bewij;zen.
Vrijdag bevondem zich reeds 40 Kardinalen
te Rome. Deze zullen iederen dag in congre
gatie tezamen komen om beslissingen te
nemen inzake het bestuur der kerk en vooral
inzake alles wat op het conclave betrekking
heeft, hebwelk men voorbereidt. Alle Kardi
nalen hebben thans souvereine macht, doch
aan vier hu.nner komt de uitvoerende macht.
Dit zijn de oud!ste der Kardinalen-Bisschop-
pen, d.i. Grainto Pignatello del Monte, Bis-
schop van Ostia, de oudste der Kardinaal-
priesters, d.i. Ascalesi, de Aartsbisschop van
Napels, de oudste der Kardinaal-diakenen, d.i.
Caccia Dominioni en als vierd'e Kardinaal
Pacelli, als camerlingo der kerk.
Zaterdag in den namiddag is het stoffelijk
overschot van den Paus overgebracht naar de
sacramentskapel in de St. Pieterskerk, waar
het volk van Rome den Paus een laatste hulde
kan bewijzen.
Het is nog niet geheel zeker, wanneer de
Kardinalen zich in conclave zullen vereenigen.
Tot nu toe was de termijn steeds negen dagen
na den dood van den Paus. Tijdens het laat
ste conclave echter is er van de zijde van een
der Amerikaansche Kardinalen een klacht in-
gekomen, dat het niet mogelijk was binnen
zoo'n korten tijd te Rome te zijn, en het is
daarom, dat een der eerste regeeringsdaden
van Pius XI geweest is, den termijn welke
verstrijken kan tusschen het sterven van een
Paus en de eerste bijeenkomst van het con
clave, te bepalen op uiterlij'k 18 dagen. Wij
nemen dus aan, dat het conclave op 28
Februari zal beginnen. doch het kan ook wel
eerder gebeuren, indien n.l. de Kardinalen uit
Zuid-'A'merika, die het verst afwonen, binnen
de 18 dagen te Rome moohten aankomen.
Langer dan tot 28 Februari kan echter in
geen geval worden gewacht. Tot op den dag
waarpp het conclave begint, wonen de Kardi
nalen gewoon in Rome in hun eigen paleizen.
Op den avond voordat het conclave beginnen
zal, komen zij echter alien tezamen in het
Vatieaanseh paleis en dan worden onder hen
de kieine appartementen verloot, waarin zij
gedurende de dagen van het conclave zelf, zul
len verblijf houden. Van dat oogenblik af zijn
zij geheel en al afgesloten van de buitenwereld
en vereenigen zich 's morgens en des namid-
dags in de Sixtijnsche kapel om den nieuwen
Paus te kiezen. Er hebben dan iederen dag
vier verkiezingen plaats, n.l. twee des mor
gens en twee des namiddags, zoolang tot een
der aanwezigen twee derde van het totale
aantal stemmen op zich zal vereenigen, welk
aantal noodig is om tot Paus te worden ge-
koizen. Men neemt aan, dat 60 Kardinalen
aan dit conclave zullen deelnemen.
Indien aan het vereischte aantal echter nog
eenige stemmen anltbreken, ging men vroeger
meestal tot verkiezing bij toenaderimg of acces
over. Dit acces bestond hierin, dat wanneer die
meerderheid bij het stemmen naar een bepaal-
den persoon overhelde, d'e Kardinalen, die tot
dusver op een anderen persoon hadden ge-
stemd, tot den persoon der meerderheid kon-
den overgaan. Volgens een bepaling van Leo
XIII in 1892 'is de pauslkeuze bij acces verval-
ien en geschiedt de keuze thans door een of
meer stemmingen, waardoor silechts een stem
hoven de hdft wordt gevorderd. In 1904 werd
deze bepaling door Pius X bekrachtigd.
In vmegeren tijd kon zelfs, wanneer het
vereischte aantal stemmen bereikt was, som-
mige buitenlandsche vorsten door middel van
den Kardinaal, die hen vertegenwoordigde,
het recht van veto uitoefenen en dus de Paus-
keuze verbieden. De laatste monarch, die dit
recbt genoot was keizer Frans Jozef, die, na
dat het meer dan een eeuw lang met was toe-
gepast, bij het conclave in 1903 er gebruik
van heeft gemaakt. iBij dit concla-ve kreeg de
Kardinaal Rampolla reeds op den allereersten
dag het vereischte aantal stemmen, doch
Kardinaal Puzyna maakte hekendl, dat Frans
Jo'zef, zich beroepende op het aloude recht,
het veto uitsprak. Kardinaal Rampolla stond
als bijzonder anti-Duitsch bekend. De uit dit
conclave voortgekomen Paus Pius X heeft het
oudte recht afgeschaft.
Defile langs het stoffelijk overschot
van den Paus.
Van Zondagmorgen aoht uur af is de me
nigte toegestaan te defileeren langs het stof
felijk overschot van Paus Pius XI in de kapel
van het Heilig Sacrament van den St. Pieter.
De dag van de uitvaart is nog niet vastge-
steld. Men gelooft echter, dat de bijzetting
Maandagavond of Dinsdagmorgen zal ge-
schieden.
Het stoffelijk overschot zal worden bijge
zet in de onmiddellijike nabijheid van het graf
van Pius X, in overeenstemming met den
wensch van den overleden Paus.
Het college van Kardinalen heeft Mgr.
Mella di Santella benoemd tot gouverneur
van het conclave en de Kardinalen Caccia,
Dominioni, Nasalli, Rocca en Canali belast
met dte voorbereiding daarvan.
Kardinaal Dowghety (Philadelphia) en
kardinaal Muindelein (New York) zijn Zater
dag naar Rome vertrokken om aan het con
clave deel te -nemen.
Het Amerikaansche Huis van Afgevaardig
den heeft zijn beraadslagingen over de bewa-
peningsboodschap van Roosevelt tot Dinsdag
uitgesteld. Heden zou het slechts bijeenkomen
om een motie van rouwbeklag naar aanlei-
ding van het overlijdten van den Paus aan te
nemen.
Men meldt uit Rome aan de N. -R. Crt.
-Alle personen in het Vaticaan, die wij heb
ben kunnen benader-en, waren het er over
eens, dat het een uitstekende gedachte is ge
weest, den gestorven Paus weder volgens het
oude gehruik, dat men in 1878 voor het eerst
had verwaarloosd, een dag lang in dte Six
tijnsche kapel op de baar te leggen. Den in-
druk, dien men kree-g bij het bezoek aan de
kapel, was werkelijk overweldigend. De
chambre ardente in de gr-ootsche o-mgeving
met als aohtergrond 'Het laatste Oordeel van
Michelangelo, terwijl van de zoldering profe-
ten en sibyllen neerzien, bood ee-n scho-uw-
spel als noodt eenige andere zaal.
Zaterdagavond heeft, nadat reeds een groote
menigte het voorrecht had gehad de kapel
te betreden, Ciano, de Italiaansche minister
van buitenlandsche zaken, den overleden
Paus hulde bewezen, terwijl Zondagmorgen,
kort nad'at de Italiaansche bisschoppen zich
in de kapel hadden vereenigd, de Italiaansche
kro-onprins bij het stoffelijk overschot k-wam
bidden.
In den loop van den nac-ht hadden de Pa
ters Penetenci-ers den Paus opnieuiw gekleed
en thans met de pauselijke statied'racht. Op
het hoofd werd hem een met goud bekleeden
mijter gezet.
In den namiddag tegen het invallen van de
auisternis, is de Paus met gro-ote st-atie over
gebracht naar de St. Pieterskerk, een buiten-
gew-oon ontroerende plechtigheid. Op het toch
zoo ruiime plein voor St. Pieter was reeds
uren tevoren een dichte opeenhooping van
menschen.
Zoo heeft een menigte van ze-ker 100.000
menschen den geheelen namiddag gewacht,
zonder eigenlijk iets van belang te zien, maar
net was een heeriijke zonn-ige namiddag en
nie-mand zal er spijt van hebben gehad.
Wanneer wij de nog steeds half geopende
deur hinnengaan, welke toegang geeft tot de
Vaticaansche paleizen, waar veelkleurige oude
vaandels, ten teeken van rouw zijn opgehan-
gen, heer.scht er in de statige gangen een
plechtige stilte. De trappen en corridors,
waar het anders steeds beweeg is van prela
ten en pelgrims, liggen verlaten.
Ook de St. Pieterskerk Is vrijwel leeg. Zoo-
even hebben de kanunnikken de kerk verlaten
en zijn naar de Sixtijnsche kapel gegaan om
zich daar te voegen hij den grooten stoet, die
den overleden Paus naar de kerk zal bege-
leiden. In de groote ruimte hangt reeds een
lichte schemer, hoewel buiten de late zon nog
het St. Pietersplein veriicht. De bescheiden
licht-en van slechts weinige lampen in de roz-et-
ten van het gouden gewelf der kerk zijn ont-
stoken, geven aan den grooten tempel een
mystieke sfeer, welke deze kerk gewoonlijk
mist.
In allerijl heeft men de versiering, waar-
medte men de geheele kerk reeds had behan-
gen voor de pontificale hoogmis van de ver
zoening verwijderd, en de kerk heeft geen
andere tooi dan die wtelke architecten eh
beeldhouwers van vele -gen-eraties hier hebben
aangebracht. Na eenigen tijd nadert door de
middend'eur de stoet. 'Het is dezelfde pause
lijke stoet, die wij bij feestelij-ke gelegenheden
zoo vaak hebben mogen zien, ja, nog rij-ker
en gi'-ootscher dan gewoonlijk, do-ordat de tal
rijke kardinalen en ook de vele bisschoppen er
bijzonderen luister aan bijzetten.
Over een Paus mag geen sombere rouw be
staan, daar hij immers door zijn sterven de
glo-rie is binnengetreden. Meer dan anders
komt de stoet tot haar recht wijl de kerk
bijna leeg is. Wel mist men den orkaan van
toejuichingen, die gewoonlijk het binnenkomen
van den Paus in de St. Pieter begelaid, en
even kijkt men op naar het balcon boven de
middendeur of niet de zilveren trompetten bun
verheven tonen van de pauselijke hymme zul
len doen kliniken. Doch dan hoort men de
zangers van de Sixtijnsche kapel het Miserere
inzetten.
De Paus bee-ft geen hymnen uit zilveren
trompetten meer noodig op dit oogenblik,
waarop de gouden bazuinen door heel de
wereld den naam doen klinken van den Elfden
Pius. Onder de bij dit vage licht nog meer
dan anders door gr-ootschheid overw-eldigende
tempel gaat de stoet naar de sacraments
kapel, een kerk op zichzelf. Daar is een kata-
falk opgericht en daarop ligt de Paus voor
ieder zichtbaar opgebaard op een he-llend
praalbed. iHet is steeds gebruikelijk geweest,
dat de gestorven Paus in deze kapel gedu
rende eenige dagen opgebaard werd en wel op
een wijze, dat het volk voor een gesloten hek
knielend, zijn voeten kan kussen.
Het is mogelijk dat vandaag, wanneer de
bevolking van Rome toegang tot de kerk zal
krijgen, de houding nog zal worden veranderd.
Thans echter is er beslist geen sprake van
dat dit voor iemand mogelijk is. Daartoe is
de katafalk veel te ho-og en staat zij te ver
van het hek verwijderd. Dit hek blijft
natuurlijk gesloten. Rondom het praalbed
staan twaalf bronzen kandelaars. Aan de
vier hoeken houdten leden van de pauselijke
lijfgarde de wacht, gekleed in wit en roode
laken wapenr-okken het hoofd gedekt met
koperen helmen.
Verhetven en eenzaam ligt de Paus. Zeer
mooi zijn dezelfde wilskrachtige trekken en
zijn g-elaat onder den gouden mijter schijnt
jaren verjongd. Voor het hek knielen thans
vrienden en gen-oodigdten neer en bidden voor
het zieleheil. Als wij buiten komen staan in
het laatste licht der ondergaande voile zon
duizenden menschen op het plein en waehten,
terwijl de zw-are klanken der doodsklok-ken
van de St. Pieter boven hun hoofden beieren.
Waarschijnlijk Maandag of anders Dinsdag
zal d-e Paus worden bijigezet in d'e zjg. grotten
van St. Pieter d^w.z. in de onderaardsche
overblijfselen van de oude Pieterskerk, waar
op men de tegenwoordige gebouwd heeft. De
plaats, die hij zic-h heeft gewensoht ligt dicht
bij het graf van Pius X.
Onbedwingbare stroom naar de
St. Pieter.
-Aan „De 'Courant" wordt uit Rome ge
meld
De drukte in de Via della Conciliazione en
op bet St. Pietersplein nam Zondag een -zoo
geweldigen omvang aan, dat het Italiaansche
leger er aan te pas moest komen. De gewone
politie en de earaJbinieri hadden dringend ver-
ster-king noodig. Op een dag als dezen, waar
op in de St. Pieter de gestorven Paus wacht
op den afsc-heidsgroet van het -volk, ontwaart
men, dat vijftig jaren eeuwen niet kunnen te
niet doen. Eeuwen was Rome pauselijk ge-
bied, vijftig jaren eerst is het een stad, die
onder een -wereldlijk bestuur staat. Rome is
nog altijd allereers-t de stad van den Paus.
Honderdduizenden stroomen toe om Paus
Pius XI nog eemmaal te zien. Er is een leger
voor noodig om dien stroom te regelen en
dan nog treedt hij telkens buiten zijn oevers.
doorbreekt hij de hem gestelde grenzen. De
soldaten vormen, elkande-rs geweren vast-
houden-d of elkander de hand gevend, een
levenden ketting, maar zoodra het p-ubllek
maar even balsturig wordt, bezwijkt het.
Het publiek straft zichzelf, want door het
verbreken van het cordon ontstaat telkens
voor de poorten van de St. Pieter een ontzet-
tend gedrang, dat werkelijik levensgevaarlijk
moet heeten. Er wordt gegild, geschreeuwd
en om hulp ge-roepen, maar dan is het te laat.
Zoo'n mensehenmassa, die dringt om binnen
te k-ornen, is iets autonooms, zij schijnt be-
-zield door een zelfstandi-gen wil, waaraan de
enkelingen, die haar samenstellen, zich wil-
lo-os moeten o-vergeven. De ongelukkigen, die
zich aan den buitenkant van zoo'n drin-gende
massa bevonden, werden eenvoudig tegen de
wanden der poorten omhooggeperst.
In de St. Pieter zelf gaat alles ordtelij-k toe.
De Italiaansche kranten verk-ondigden Zater
dagavond, dat het publiek tot d-en voetkus
zou worden toegelaten, maar het hek van de
Sacraments-kapel, waarin de Paus ligt opge
baard, hlijft gesloten. De velen, die bloemen
hebben meegeribmen, leggen deze than-s maar
neer bij het bronzen beeld van den eersten
Paus, den heiligen Petrus. Zij hebben de voe
ten van den Paus niet mogen kussen, de Ro-
meinen, maar buiten worden foto's verkocht
van den Paus op zijn sterfbed en nu kussen
zij deze foto's. Men moet, om zooiets niet
overdreven te vinden, wellicht Italiaan zijn of
mdn-stens Zuidelijk bloed hebben. Maar als
Italianen vindt men zooiets dood-normaal,
zooals zoovele andere din.gen. die een Noor-
derling met vreemde oogen bekij-kt het ont-
zaglijke gedrang bijvoorbeeld voor de poor-
ten en het misbaar dat men daarbij maakt.
Bewijzen van deelneming over de
geheele wereld.
Het bericht als zou, het conclaaf op 3 Maart
plaats vinden is niet juist. Dit zal worden
gehouden op of voor 28 Maart.
In de Gazetta Officiate wo-rdt medegedeeld,
dat de Italiaansche regeering nauwkeurige
opdrachten heeft gegeven ter uitvoering van
artikel 21 van het verdrag van Lateranen, op-
dat vooral de volledige vrijhe-id zal worden ge-
waarborgd van de Kardinalen en op Ita-
liaansch gebied geen daden worden hegaan,
die op eenigerlei wijze de bijeenkomsten van
het conclaaf zouden kunnen storen.
De hulde door alle Fransche bladen aan de
nagedachtenis van den Paus gehracht is op-
merkelijk. Het kwam nog nooit voor, dat zelfs
de Huimanite en de Populaire zich in zoo
warme woorden daarbij aansluiten wegens de
houding, door wijlen Pius XI tegen het natio-
naal-socialisime en dte rassenleer van het fis-
cism-e, evenals ter verdediging van den vrede,
aangenomen.
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL.
Naar wij- vernemen is die heer Dr. C. A.
Campagne, leeraar aan de R.H.BjS. alhier, die
ook -les geeft aan' die inritehting te Oosthurg,
Zaterd'a.grniddag per auto uit Oostbuiig terug-
keerende, ruabij IJzendijike op een of andere
wijze m-et zijn auto in het onigereede ger'aakt
en in een sloot terecht gekomen. Toeges-cho-
ten personen hebben hu-lp verleend en is de
heer Dr. Campagne in vrij ernstigen toestand
naar het St. Anthon-ius-ziekenhuis te Oost
hurg overgebracht.
SCHADE AAN BESCHOEIING.
Tijdens het aan boord nemen van een rtieuw
anker heeft het Joego-iSlavi'sohe s.s. ,,Dubac"
schade aan de 'beschoei'ing van het kanaaldok
toegebracht. Na oauties'telli-nig van een bedrag
van f 400 kon het scbip dte reis naar Casa
blanca voortzetten.
OMHOOGGE V AREN.
Het Ned'erlandische motorschip ,,Avontuur"
dat op weg is van Belgie naar Amsterdam
is tijidlenis -die vaart op ide Wester-Schelde op
de Middelpliaat omhooggevaren en -blijven zit-
ten. De alhier geistationneerd liggenide sleep-
boot Holland" is- uitgevaren voor bet even-
tueel verleenien van assisteniti'e. Verwachit
wordt, dlait het schip bij opkomend water vlot
zal geraken.
De pogingen in- het werk gesteld om het
bovengenoemd'e Nederlandische motorschip
,,Avonibuur", dat bij Temeuzen omhooggevaren
was, met behuip van een sieepboot in diep
water ite brengen, zijn niet gesiaagd. Eerst
den volgenden dag is het schip dioo-r de sileep-
booten ,,En Avant 10" en- ..HoManid'" vlotge-
trokken.
Mede in verband met de minder gunistige
weensomstanddghedien heeft -dte „Avon'tuur",
di-e ge-laden i-s met krijt met ibestemming
Amsterdam, die -reis ni-e-t voortgezet, doch i's in
de haven van Temeuzen teruggeke-erd. Het
schip heeft -gee-n schade btekomen.
NED. PROT. BOND.
Vrijdagavond j.l. trad voor de Afd. van dien
Nedi. Prot. Bond ite Terneuzen op, Ds. L. S. P.
v. d. Ohijis, Luth. predikan-t te Schiedam met
als ondarwerp „Peer Gynt" van Ibsen. De
voorzitter open-die 'deze bijeenkomst met het
voofl-ezen van de Vrijz. bood-schap aan de
jeugd. Na nog len-kede bestuursmededeelingen
kreeg die spreker het woord. Het onderwerp
is voor een andere vereenigi-ng ter plaatse al
eens behandeld, volstaan we dius met enikete
grepen uit het behan-delde, buiten het eigen-
lijke verh-aal.
In onzen tijd, aldus spr.van coltectivisme,
kan het zin hebben, den levenisweg van een
enkel ind-ividu na te gaan. Te weinig waarde
wordt gehecht aan ieder afzomderlijk, terwijl
de collectiviteit toch dan pas gunstig is, als
alle leden- deugen; -al® w-e zelf alien ieits zijn,
dan pas kunnen we gez-amen-l-ijk wat beteeke-
nen. Spr. verklaart Ibsen's bedoeling met al de
fantasieen van Peer Gynt. De zondle heeft
-haar onvermijdeliijke gevolgen en verdooft de
bewuistheid van de eeuwige liefde. De zonddge
gedachten op ziohzel-f zijn reeds- een belet-sel
voor de goddel'ijike liefde, want booze gedach
ten -in den memsc-h, brengen nteuwe booze
gedachten voort. De -karakterloosheid ligt
als een ring om de -persoon-lijikheid en hoe over-
vloedig is de mensich in het zoaken van voor-
wendselen om niet te ha-nd-elen. Boven altes
blijft die hunkering naar de liefde. Ware
i-dealen -zijn geen luchtkasteelen, maar houden
verband met de werkel-ij-kheid.
Prof. Oasimir zegt: ,,Droombeeldlen moeten
zijn samengesteld uit hecht verbondlen we-rke-
lijkheidselementen".
Door begunstiging van een -goed1 ddel willen
ook wij dikwijis- het verkeerde in onis goed-
maken en als God in- onze -gedach-teragang
past dan beroepen wij er ons op.
Ibsen hekelt bet materialisme on-d'er invlloed
van Amerika.
Absolute zelfzucht voert tot waanzim en we
leven in een wereld van zelfzucht, in, een
krankzinniige wereld. Hoe dikwij-ls- is het met
ons als bij Peer Gynt, dat we komen -tot ruwe
verbittering in-plaats van tot zelfimkeer.
Zichzelf-zijn -iis, -ais wapensohild voeren dte
bedoeling, di-e God met onis voorheeft (aan
deze bedoeling -ontkomt niemand, waar wij
ook gaan of wat wij ook -doormaken). Ieder
kan zi'ch aan de goddtelijike liefde overgeven,
daardbor worden we nteuwe menschen en uit
deze nie-uw-e menschen moet d'e gemeenischap
d'er toekomst groei-en. Wij moeten er naar
streven, -door zelfveriooohienimg, gedragen
menischen te wordtein; d'e wereld heeft per
soon! ijkihedten noodig, die ni-et gevangen zijn in
den kronkel van karakterloosheid en dte hoo-
gere mogelij'kheden liggen ten sdotite in iedieren
mensch.
Deze h-oogere mogeiijkhedien, zij waehten!
Het boeienidi betoog werd afge-wisseld door
pianomuzi-ek van Grieg, uitgevoerd door dien
heer Uiteriindien, bekend' musicus te Rotter
dam.
De voorzitter kon dezen avon-d- sluiten met
hartielijken dank voor het gebodene; velen zul
len door -deze lezing gehracht zijn tot het iezen
of herlezen van Ibsen's Peer Gyn-t.
R I.fK SPOST SPA ARB A NK
In den loop der ma-and J-anuari 1939 werd
aan het postkamtoor alhier op spaarbanktooek-
jes ingelegd f 11-7.155,27 en terugbetaald
f 50.149,66, derhalve meer ingelegd den terug
betaald 67.005,61.
Het aantal ni-euw uitgegeven- boekjes be-
droeg 70.
OVERNEMING VAN DE
STOOMTRAM BRESKENSMALDEGHEM
DOOR DE Z.V.T.M.
Zooals bekend worden reeds geruimen tijd
pogingeni aan-gewend om e-en fusie tot stand
te brengen tusschen d-e stoomtram Breskens
Mald'eghem en de Zeeuwsch-Vlaamsche Tram-
wegmaatschappij. 6 jaar geleden zijn die
ond'erhandtelingen aangevange-n. In 1936 stel-
den Gede-p. St-aten van Zeeland een commissie
in, die een jaar later moest berichten, dat het
naar niet gelukt was partijen tot overeensitem-
min-g te brengen. De Minister van Waterstaat
stelde toen -voor, die commissie met 2 deskun-
digen ud't te breiden -en de tramwegmaatschap-
pdj uit te noodigen- zich aan de uitsipraak dler
commissie -te on-dterwer-pen. De Breskens
Mald-eghem schijnt wel g-enegen geweest
te zijn daarop in te gaan, doch die
Z.V.T.M. berichtte zelfs reeds een commissie
van d-eskun-ddgen -aan 't werk te hebben gezet
tot het ontwerpen- van een plan voor samen-
voeging der maatsch'appij-en op zoodandgen
grondslag, dat dte -belangen d-er deelnemende
vennootschap-pen, al'smede het al-gemeen ver-
keersbelam-g zooveel mogelijk zou worden
gediend.
Deze commi-ssde stond on-der voorzitteracihap
van jhr. dr. O. ,C. A. van Lidth die Jeude.
Zij adViiseer-die die d-oor de commissie uit de
Staten- voorgestane fusie tusschen deze txam-
wegmaatschappijen te laten -rusten, en ze ont-
wierp een- voorstel, dat neerkwam op dte over-
neminig -van de BreskensMald-eghem door de
Z.V.T.M.
Over -d'at voorstel i-s sdnds d-oor vertegen-
woordigers dler beidie maatsichappijen oncter-
hanidield. Thans- zijn dleze naar wij- vernemen
zoover -gevorderd, dat vertegenwoordiigens het
over het principe eens zijn -geword'en en- dit
nu nog slechts wacht op de bevestiging door
-de maats-cbappij BreskensMaldeghem.
Ongetwijfe-ld zal -de fusie van alle tramweg-
maatschappijen in Zeeuwseh-Vlaanderen in den
hand aamlei-dliing zijn voor een economdischer
beheer, doch of het voo-rdeel zbo groot
is alB journalis-ten van bove-n de Schelde
voor Zeeuwsch-V-laanderen verbon-den ach-
ten aan het verdwijnen van de A. T. O.
zooals zij schrijven en het voor het
goederenvervoer weer ins-cbakelen van den
Prov. s-toom-bootdienst, is ons raadselachtig.
Indi-en die A.T.O. h-aar vestiiginig in Zeeuwsch-
Vlaain-deren zou opgeven en daarvoor niet in dte
plaats zou komen- een vervoersmaatschappij
die haar taak op dezelfde wij'ze voort-
zet en er wee-r voo-r in de plaats zou tiredlen
den toestand van voor d-en tijd dat de A.T.O.
zich hier ves-tigdte, zouden d'e inwoners van
Zeeuws-ch-Vlaanderen- de -dUpe worden van de
hi'storie wagen-s de al-sdan stijgende vervoers-
kosten.
DS. G. A. VAN DER HOOFT.
A.-s. Dinsdag 'herdenkt, onze vroegere stad-
genoot, Ds. G. A. van dler Hooft, Ned. Herv.
-pre'dikant te Overschie, dten dag, waarop hij
voor 35 jaar het predikambt te Dom-burg aan-
vaardde. Vandiaar vertrok hij ,i!n 1911 naar
zij-n tegenwoordige gem-eente, waar h-ij1 op ver-
schillend gebied ee-n vooraanstaan-de plaats
inneemit en tal van functies-1 bekleedt. Ook is
hij' lid van -het boofdbestuu-r van die Utir. Zen-
dingsvereeniginig.
DE ZEEPOSTKANTOREN VLISSINGEN—
HARWICH v.v. WORDEN OPGEHEVEN.
-Naar gemeld wordt z-ullen de zeepostkan-
toren1 V-lissing-eni-Harwich v.v. met ingang
van den- datum van -invoering van de zomer-
dienistregeling op de Nedterlandsche Spoor-
w-egen, worden opgeheven.
