ALGEMEEN NIEUWS- F.N ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Eerste Blad.
De dolende iuweelen
No. 8498
WOENSDAG 5 MAART 1930.
70e Jaargang
BINNENLAND.
FEUILLETON.
BUITEN LAHD.
door
K. R. G. BROWNE.
52)
DE VERVLAAMSCHING DER GENTSCHE
HOOGESCHOOL.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Ter Neuzen 1,40 per 3 maanden Buiten Ter Neuzen
f i go per 3 maanden Bij voor uitbetaling fr. per post 6,60 per jaar
Voor Belgie en Amerika 2.25, overige lan den 2,60 per 3 maanden fr. per post
Abonnamenten voor het buitenland alleen bij vooruit.betaling.
Uitgeefster: Firma F. J. VAN DE SANDE.
GIRO 38150
TELEFOON No. 25.
r"'r.'t-
.-*■ V' -£j a
ADVERTENTIeN: Van 1 tot 4 regels 0,80 Voor elken regel meer 0,20.
Grootere letters en clicWs wor den naar plaatsruimte berekend.
HandjelsadvertentiSn bij regelabonnement te gen verminderd tarief, hetwelk op aanvraag
verkrfjgbaar is. Inzending van advertentien liefst e6n dag voor de uitgave.
DIX BEAD VERSCHIJNT IEDEREN MAA NDAG-, WOENSDAG- en VRIJD AG A V OND.
EERSTE RAMEB.
Vergadering van Vrijdag.
Bij de voortgezette behandeling van de
rijksbejrooting zegt de beer Fock (lib.) zicb
te verheugen over het wederoptreden als
minister van kolonien van den heer De Graaff,
dien hj een krachtig bewindsman acht.
B.j het eervol ontslag van den gouverneur
van Curasao had volgens spreker dankbetul-
•Lg achterwege moecen worden gelaten.
Le heer Ossendorp (s.d.) zegt, dat bij de
techni-che hsrziening van het bezoldigingsbe-
«lu t voor de ambtenaren geen werkelijk geor-
gan.seeid overleg heeft plaats gehad. Sedert
1920 is hun levenspeil niet verhoogd. Spreker
dringt aan op nieuwe herziening.
De heer Polak (s.-d.) merkt op, dat de poli-
tleke s heidingslijn rachts-links vervaagt en
dat de scheiding conservatief democratisch
meer naar voren komt. De katholieke arbei-
ders b.ebooren in de r.-k.. staatspartij niet meer
fhuis bn moeten samengaan met de sociaal-
^TeiMdtte zegt spreker, dat er een compro-
mls tusschen sociaal-democraten en katholieke
democraten zal moeten komen. Nog criti-
seert hij het belong van prof. Steger, die blijk-
baar met wettelijke middelen de zeden
^heer. Foster (lib.) crit^eert de cijfers
van de commisrie, voor economische pohtiek.
De werkeljke toeneming van het mkomen
sedert 1915 is n et 7 doch 23 en van
het verm gen 13 (dus niet een vermmde-
fiMe™61 Pothuia-Smit (s.d.) antwoordt prof.
Rie-er dat z d 1 kheidbevordering geen mono-
polle is van rechts, doch ook door de linker-
zi de en met name door de socialistische
A J C. en vrouwenclubs geschiedt.
De heer Serrarens (r.k.) betoogt, dat de
vers eh. 1 en tusschen socialisten in diverse lan-
den meer u teenlocpen dan tusschen de katho-
lifikGD
De katholieken zien het socialisme als een
dwalirg, doch zijn niet blind voor de goede
dingen, die het heeft bevorderd.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag.
Na aanneming van eenige kleine ontwerpen
is aan de orde de voortzetting van de afdee-
ling onderwijs en eredienst der Indische e-
g D*? beer Gerhard (s.d.) bespreekt de alge-
meene onderwijspolitiek en de betrekking tus
schen het b jzonder en opei baar onderwijs en
d- voert ia'. Hij wenscht erkenmng van het
6t"evei van de inlandschs bevolking naar
mea we He schs ontwikkeling. Spreker ge-
waagt van het gebrek aan openhare scholen
en meent, dat het onderwijs in mlandsche taal
het vruchtdragendst is. Daarom dient aan-
dacht be teed te worden aan de opleiding van
goede inlandsche krachten.
De heer Van Zadelhof (s.d.) betoogt dat
de i:lande-s het belang inzien van onderwijs
op westerschen grordslag. Het betrekkelijk
geringe aartal onderwijskrachten vmdt zijn
oorzcak ir de te lage salarissen.
WEG-QUAESTIE OP ZTJID-BEVELAND.
Uit het nader antwoord van den Minister
van Waterstaat op de vragen van het Tweede
Kamerlid, den heer Kersten, betreffende ver-
breeding van den verbindingsweg tusschen den
nie .wen verkeersweg door Zuid-Beveland1 en
den over Krabbendijke voerenden weg, blijkt
dat er geen aanleidmg is om de verharding
Vervolg.)
van den verbindingsweg op Rijkskosten bree
der te maken; wel zal de berm, ter breedte
van 0.75 M. aan weerszijden van den weg
worden verhard, waardoor twee rijwielpaden
zull n ontstaan.
Bierbij wordt opgemerkt, dat voor den aan-
leg van den weg en vdor de thans in uitvoe-
ring zijnde ve-betering van de dorpsstraat de
weg ter plaatse slechts een verharding had
\an 3 M. breedte, welke maat ook voor dh
verhardir g op den verbindingsweg is aanga-
horden, en dat rijwielpaden ter plaatse ont-
braken.
BEVORDERING VAN RADIO-
VAK ONDERWIJS.
Te Utrecht vergaderde dezer dagen de Ver-
eenigirg tot bevordering van de Vakopleiding
onder voorzitterschap van mr. H. Smeenge,
met de afgevaard gden van eenige bij de vak-
opleidi ig betrcfkken vereenigingen. Het doel
van deze vergadering was te komen tot een
centraal lichaam, dat tot taak zou hebben de
ulfzending van radio-vakonderwijs te bevorde-
ren en te ve zorgen. Het vraagstuk werd in-
ge'eid doar den heer R. C. van Ree te Maas-
t-icht. Deze gaf een overzicht van_ de ver-
schU'ende slap pin, die de vereeniging en de
do r haar i gestelde radio-commissie reeds
hebben gedaan. Uitvoerig werden daarna de
verschillende perspectieven belicht, die deze
vorm van "o d rwijs bij het bsstaande tekort
aan vakscholen in Nederland aanbiedt. De
spreker zette daarna uiteen^ hoe naar zijn
meenirg het onderw'ij's moet worden gegeven,
Vei volgens werd er op gewezen, voor welke
g'oepen van personen het radiovakonderwijs
in a'nmerking komt: de leerlingen van de
piattelandsteekenscholen en de opgroeiende
vak ieden, d e op het oogenblik in het geheel
geen tbeoretische vakopleiding ontvangen.
Daa-naast zullen de uitzendingen van belang
kunnen zijn voor de oudere vaklieden en de
geoefarde industrie-arbeiders. Voor deze laat-
s e grrepen zullen de uitzendingen echter
mee- het karakter van vakvoorlichting moe
ten d agen.
Voor de nrjverheidsscholen zijn schooluitzen-
d ngen, waarbij specialiteiten speciale vakon-
de werpen behandelen, van groote beteekenis
v o- het prikkelen van de belangstelling van
de leerli-gsn. Van groot belang wordt het
geacht, dat de leerlingen de scholen verlaten
iret een warme belangstelling in alles, wat
met hun vak samenhangt.
Na ultvoerige bespreking besloot men in
p-incine te trachten als meest geschikten or-
gai'sa' ievorm voor het geven van dit onder-
w is een feelers tie op te richten. De vereeui-
ringen zullen binnenkort worden uitgenoodigd
tot de federatie toe te treden, waama de op-
richtingsvergadering zal worden gehouden.
I EEN INTERNATTONAEE WEG OVER
ROOSENDAAL?
Men schrijft aan de N. R. Crt.
Zoo nu e.i dan wordt uit Roosendaal ge-
schreven over een aan te leggen nieuwen weg
van het Zuiden naar Rotterdam. Deze weg
zou o/er Roosendaal moeten komen, en daar-
toe zou de ge r.eentelijke weg Belgische grens
Rocsendaal door het Rijk moeten worden
overgenomen.
Men doet het voorkomen, alsof men van
Be gis;he zijde zeer enthouslast is over een
n euwe route Antwerpen—Rotterdam, via
Rocsendaal, en dat op Belgisch gebied groote/
sot men worden besteed om daartoe te gera--
ken.
Icderdaad worden dit jaar tusschen Es-
schen en Capellen groote bedragen verwerkt,
doch niet om een intemationale route te
makea (daartoe is de weg veel te bochtig en
te sm.nl), iraar om een bestaanden weg, die'
in s echten toedand is en belangrijke plaats-^
jes met Antwerpen verbindt, in goeden toe
stand te brengen. Aan een internationalen
weg deakt men niet.
Dezer dagen hebben eenige hooggeplaatste
ambtena en van den Belgischen waterstaat het
geheel e traject CrppellenEsschen Roosen-
deeiKruislandDinteloordWillemsdorp af-
gereden. Ze hebben vastgesteld dat de weg
naar Esschen vele bochten vertoont, dat
vcorts het traje t RoosendaalWillemsdorp
alle fcehaive een intemationale route is te noe-
men, en h bben zeer verbaasd gekeken, dat,
terwijl te Moerdijk prachtige booten liggen,
man het z er gebrekkige transportmiddel te
W llemsdcrp voldoende achtte voor een in-
tematio.nale route.' Het is voorts gebleken,
dat dj route WillemsdorpAntwerpen veel
korter en veel b ter is over Bergen op Zoom
dan ove Roosendaal, waarbij komt, dat het
traject ook veal korter is op Belgisch gebied.
„Weet u wat u doet, meneerBill
Salmon hier. gaat justement naar Yeo-
burv terug. Hij is me komme vertellen,
dat me stoelen nog niet klaar zijn, terwijl
Ik er meer als een maandmaor
daor stelt u naturelik geen belang in
Vraag of u met hem mee mag rijen
Fanshawe-Smith keerde zich naar den
eigenaar van den vuurtoren-baard toe.
..Zoudt u me naar Yeobury mee willen
nemen?"
Bill Salmon draaide zich om met het
air van iemand, die zich verbaast over een
geluid, dat hij aehoord heeft, maar dat hij
niet thuis kan brengen.
Bij het zien van de vragende uitdruk-
king op het gezicht van Fanshawe-Smith
werden zijn om-walde oogen van een
vaderlijke welwillendheid.
„Jao, daor he-je cjelaik in", stemde hij
toe. „'t Is snik
„Mag ik mee riiden naar Yeobury!
„Zal een bietie harder motte praote. Ik
bin een bietje doof, begreep-u
Fanshawe-Smith zette zich schrap en
praatte harder. Mr. Bolitho sprong op of
een wesp hem gestoken had; een jonge
kraai viel uit een nest boven in een boom,
vlak-bij; Mr. Alfred Byng liet van schrik
de magneet uit zijn handen vallen; een
paard in een weide aan den overkant van
den weg steigerde en galoppeerde weg;
Bill Salomon knikte phlegmatiek.
„Bestig", zei hij. ,,Klim der maar op'V
Fanshawe-Smith klom ,,der" dankbaar
op. Mr. Bolitho gaf nog eenige opmer>
kingen over woord-houen in zaken ten'
beste; Bill Salmon verrichte het geheim-
zinnige ritueel, dat aan het zich in bewe-
ging stellen van een „Ford" moet voor-
afgaan en de auto reageerde erop door
een uitstekende imitatie van een aard-
beving in een fabriek van tinnen artikelep
ten beste te geven. Daarna zette ze zich
in beweging en reed rammelend en pie-
pend en krakend den weg naar Yeobury
oP.
HOOFDSTUK XVI.
Gevaren in hindedaag.
I
n<
Zoo op het eerste gezicht zou men den*>
ken, dat de heeren George Merriweathei11
Ashburnham Carr en Decimus Todd;c
toen ze op dien mooien zomermorgen'
door de „Ford-auto" lawaaii'g wegge^;
voerd werden van de plek, waar het-
schaakmat-zetten des heeren Turtle zich'
voltrokken had, een genocglijken ochtend1'
te g-emoet qingen, aanaezicn ze door het
lachende 'Somersetsche lentelandschap1
reden in een auto, die het cigendom was
van iemand anders en die daarbij kon
bogen op een keurige uitrusting, bestaan-K
de uit fauteuils (twee stuks) en tafel (een
exemplaar). Maar ten ccrste is het inte-''
rieur van een hermetisch-gesloten vracht-
auto wel de aangewezen plaats bij storm''
of watersnood, maar niet om van daaruitS
het voorbij-glijdende landschap te bewon-
deren. t Ten tweede was deze bewuste
Ford veel meer een bezienswaardige an-
tiquiteit op wielen dan een motor-vehikel.
Ten derde waren de fauteuils zoo solide
ingepakt, dat er geen kijk op was om ze
CRISIS-GEVAAR IN DUITSCHLAND.
De groote coalitie die in Duitschland de re-
geering voert, is schrijft de N. R. Crt., ver-
deeld geraakt over de kwestie hoe het geld
gevonden moet worden ter bestrijding van het
tekort van ongeveer 100 millioen mark, dat
het gevolg is van de steeds hooger geworden
eischen voor de steunuij-keering uit het fonds
voor verzekering tegen Iwerkloosheid. De re-
geeringscoalitie bestaai, van rechts naar
links, uit de volkspartij, het centrum, de de-
mocraten en de sociaal-democraten. Onder
dezen willen de sociaai-democraten het geld
bijeenbrengen uit een buitengewone heffing
van de aangeslagenen in de inkomstenbelas-
ting die ten minste 8000 mark uit loon of
salaris trekken. Deze heffing wordt „nood-
offer", offer voor buitengewone omstandig-
heden van nooddruft, genoemd en in die be-
naming ligt opgesloten, dat zij een tijdelijk
karakter zou dragen. Moldenhauer, de rijks-
minister van financien, en de volkspartij uit
wier gelederen hij voortgekomen is, verzet-
ten zich met hand en tand tegen deze bui-
.tengewone opcenten van de gesalarieerden
en hebben een non possumus uitgesproken in
besluiten van hun Rijksdxggroep en van den
nationalen raad der partij. Zij achten zulk
een belasting-politiek in strijd met den heelen
geest van de financieele hervorming welke de
regeering op haar program heeft en waarvan
het erkende doel is, verlichting van de lasten
van de Duitsche producenten en aanmoedi-
ging van sparen en daardoor van kapitaal-
vorming.
Het coalitie-kabinet onder den sociaal-
democratischen rijkskanselier Hermann Miil-
ler staat dientengevolge wankel en, als dr.
Moldenhauer, de rijksmlnister van financien,
zich verplicht acht af te treden, kan het
nauwelijks anders dan dat hij de heele volks
partij uit de regeeringsmeerderheid meetrekt.
Zonder de groote coalitie is, naar de ervaring
geleerd heeft, echter geen standvastige re
geering mogelijk en dus zou dan alleen de
weg voor een zakenkabinet of ambtenaren-
kabinet of hoe men het anders zou willen
noemen, openstaan. Maar zelfs dit zou dan
nog een oplossing moeten vinden, waarmee
een meerderheid in den Rijksdag zich kan
vereenigen, dus met het een of andere com-
promis. Maar het is duidelijk dat de tegen-
woordige regeering dan even goed nog haar
uiterste best zou kunnen doen om een com-
promis te zoeken.
Het bemiddelingsvoorstel dat de democra-
ten in een vergadering van hun Rijksdag-
groep aan de hand gedaan hebben, is de em-
stige overweging waard. Zij stelt voor een
gedwongen rijksleening te sluiten waarvan
alle belastingbetalers met een inkomen boven
gebruiks-klaar te krijgen en een tafel
iieeft geen nut als men niets heeft om
erop te zetten. En ten vierde waren
George noch Mr. Todd in de stemming
om te gaan „tuffen". Deze factoren, plus
de benauwd-warme atmosfeer tusschen
de zes wanden waren de oorzaak, dat een
diepe neerslachtigheid .zich van de beide
gevangenen meester maakte, toen de
derde wanhopige poging van George om
de aandacht van den chauffeur te trekken
niets dan een paar ontvelde knokkels en
een in-gescheurden duim-nagel opleverde.
,,Wel, wel, zei Mr. Todd na een stilte,
die vijf minuten of vijk weken al naar
men rekenen wil, volgens de klok of vol
gens de gevoelens der betrokken per
sonen geduurd had, „zoo'n ochtend
hebbik van me leve nog niet meege-
maakt. Heb jij idee, waar we heen
gaan?"
George schudde zijn hoofd en gaf ant
woord met zijn handen als een megafoon
voor zijn mond om zich boven het kabaal
uit verstaanbaar te maken.
,,Nee, misschien naar Schotland.
Begonnen in de richting Yeobury,
maar minstens een paar dozijn bochten
gemaak-t gewoonweg tel kwijt ge-
Dit laatste was zeer begrijpelijk, want
Bill Salmon ouwe Bill, zooals hij ge
noemd werd leverde geheel overeen-
komstig de ongeschreven wetten van de
plattelands-vrachtrijders, zijn goederen en
boodschappen volgens een methode af,
die zoo veel mogelijk tijd in beslag nam.
De gelaatstrekken van den onverbeter-
lijken Mr. Todd vertrokken in een grijns
van pret. „Als iemand mijn een week
geleje gezegd had, dattet zou gebeuren,
dattik in een Ford-vrachtauto, ingelaje als
een zak aardappele, heel Engeland rond
een zeker bedrag de ,,oeconomisch krach-
tigen" de stukken zullen moeten nemen.
Zij zouden echter die stukken reeds komende
jaar kunnen gebruiken om er hun belasting
mee te betalen. Dit plan is natuurlijk ge-
grond op de eenigszins optimistische ver-
wachting, dat de rijksschatkist komende jaar
de moeilijkheden te boven zal zijn. Maar dan
kan men nog altijd verder zien. De spoed dien
men met de afdoening van de wetten tot in-
werkingstelling van het plan-Young in den
Rijksdag dient te betrachten, maakt een cri
sis op dit oogenblik zeer ongewenscht, want
mep weet uit ervaring hoeveel tijd er gewoon-
lijk in Duitschland gemoeid is met de einde-
looze beraadslagingen van en tusschen de
partijen in zoo'n geval.
president Hindenburg heeft, volgens zijn
gewoonte in moeilijke politieke omstandig-
heden, zijn wijze stem verheven om te verkla-
rerf, dat de buitengewone toestand een buiten-
gewoon offer, een ,,noodoffer" dus, vereischt.
Over den vorm waarin dat gebracht moet
wofden, heeft hij zich natuurlijk niet uitge-
latpn. Dit kan echter natuurlijk even goed
gebeuren in een of andere extra belasting als
in een gedwongen leening.
Na de jongste stemming in de Belgisthe
Kamer over de wet, waarin bepaald wordt,
dat met het begin van den cursus 1930'31
de voorlezingen aan de universiteit te Gent
in de Nederlandsche taal gehouden zullen
wwden, welke taal ook de officieele taal der
universiteit zal zijn, Is de vervlaamsching,
d.w.z. vemederlandsching dier hoogeschool
een voldongen feit. ,,Het Laatste Nieuws"
wijdt hieraan een hoofdartikel, onder den
bitel: „Een gelukkige dag voor Vlaanderen",
waarin gezegd wordt:
„Meer dan ooit heeft de Vlaamsche jeugd
ten aanzien van het Vlaamsche volk een
grootsche taak te vervullen. Eindelijk dus zal
zij over een hoogeschool beschikken, die het
haar ten voile mogelijk maakt, de kennis, die
zij daar opdoet, ook ten dienste te stellen van
de heele Vlaamsche bevolking. Het komt er
dus op aan, dat de Gentsche hoogeschool,
zoowel in de faculteiten als in de technische
scholen, zooveel mogelijk studenten telle,
wij leggen hler den bijzonderen nadruk op de
beteekenis van het hooger technisch onder
wijs, waarvan de inwerking op onze volks-
kracht meer dan ooit noodig is, nu het in
dezen tijd van economische crisis, zoo duide
lijk blijkt, dat een volk, om in den wereld-
strijd stand te houden, zoo flink mogelijk
moet toegerust zijn op technisch gebied.
In dat opzicht mag men getuigen, dat de
vi irvlaamsching van de Gentsche hoogeschool
ei komt op een oogenblik, waar deze, meer
d; in ooit, tot de algemeene volkswelvaart in
oiis land bijdragen kan. Zoodat deze zege-
pfaal van de Vlaamsche beweging ten slotte
it et een zelfde instemming kan begroet wor-
d in door al wie de toekomst van ons land
b ivestigen wil."
De Kamer heeft met 155 tegen 10 stem-
n en en 6 onthoudingen het beginsel van de
vfilledige vemederlandsching van de univer
siteit te Gent aanvaard.
Naar aanleiding van deze stemming schrijft
„Het Handelsblad van Antwerpen" o.m.:
Deze stemming, waardoor na juist honderd
jaar Belgische onafhankelijkheid de Vlamin-
gen die de overwegende meerderheid der Bel
gische bevolking uitmaken, een eigen hooge
school krijgen, moet het hart van alle Belgen,
die om de eenheid van het land bekommerd
zijn, met vreugde vervullen.
zou rijden, dan zou 'k 'em gezegd hebben,
dattie vroeger op most staan, alsie mijn
wou nemeLach, George!
George lachte dit zij in zijn voordeel
vermeld maar het ging niet van harte
en het duurde niet lang. Zijn gevoel
voqr humor, gewoonlijk in een nogal
groote quantiteit aanwezig, was tot een
derde gereduceerd door zijn ongerustheid
over Carmencita.
,,'t Heeft natuurlijk zijn komischen
leant", gaf hij toe. ,,'t Idee, dat je als
spoedbestelling vervoerd wordt! Maar ik
moest weten, wat er op dit oogenblik in
het dorp gebeurt."
„Ja, dat mosten we alle twee weten
gaf Mr. Todd ten antwoord. ,,Maar...
gomme - nikkie -allemachies-heereje-nog-
toe...!" Dit ristje klaag-zangwoorden
had zijn ontstaan te danken aan het om
een bocht zwenken van de auto, een
manoeuvre, waardoor Mr. Todd met een
sm^k tegen een van de pooten van de
bewuste tafel gedeponeerd werd.
„Verdorie", zei George, terwijl hij zijn
beenen voorzichtig uit een teedere omar-
minq van een der fauteuils lostrok en een
rol karpet van zijn gezicht afduwde die
kerel heeft het snelheids-delirium. We
rijden minstens tachtig.
Deze raming was er lichtelijk naast.
maar de grove overdrijving ervan was,
gezien de omstandigheden, te excuseeren.
Ouwe Bill liet zijn vehikel ontegenzeg-
gelijk rijden zoo hard het kon, maar dat
was niet zoo bijzonder hard. De schuld
lag bij het oorverdoovende kraken, steu-
nen, piepen en rammelen en bij het on-
rustbarende wiegelen en hellen in combi-
natie met een vaartje van een vijf en der-
tig kilometer. tt
..Waratie as-'t niet waar is zei Mr.
Todd onder het voorzichtig "wrijven van
En nu de uitspraak is gevallen, zal mens
zich afvragen, of niet het grootste ongelijk is
geweest dit gebaar uit te stellen tot het mo
ment dat een verder weigeren 's lands een
heid in gevaar dreigde te brengen.
Dat he{ een eeuw heeft moeten duren eer
aan het Vlaamsche volk een hoogeschool werd
geschonken en een centrum van universitair
onderwijs werd gegund, zal de latere gn-
slachten met verstomming vervullen.
Het was toch onaanneemlijk,,dat alleen In
de wereld een vier millioen tellende stam op
geen hoogeschool zou recht hebben, dan ter
wijl kleine volkeren, niet eens een millioen
tellend, ze sedert jaar en dag bezitten.
De dwaling der verschillende besturen dis
elkander hebben opgevolgd, de vooringeno-
menheid van de laatste overlevenden van een
geslacht, dat de Vlaamsche taal enkel goed
achtte voor de keuken en den koestal, zijn
dus eindelijk veroordeeld; alle goede burgers
zullen er zich om verheugen.
De „Schelde" kan zich in het doorbreken
van den Vlaamschen wil verheugen:
Wel vinden wij niet, dat deze Vlaamsche
wil zich ook hier volledig en gaaf geuit heeft
bij alle Vlaamsche leiders, maar dat tot zelfs
de uitgesproken franskiljons op enkele fos-
siele liberalen en een paar paradoksale Wal-
linganten a la Jennissen na, ten minste op het
theoretische beginsel moeten toegeven, het
bewijst dat de Vlaamsche beweging een
machtsfactor geworden is. Niet door over-
reding zijn de meesten van de tegenstanders
overgehaald, maar die macht hebben zij ge-
ducht en daarvoor zijn zij geweken. Uitdruk-
kelijk is dat zelfs verklaard geworden: moes-
ten wij niet toegeven, zoo meende de heer
Devfeze, dan zou er geen vrede in Vlaanderen
zijn. Zoo is het inderdaad. En die vrede zal
er ook niet komen of de Vlamingen moeten.
hun heele recht bekomen hebben.
De heele Vlaamsche beweging heeft tot
het vormen van die macht meegewerkt. Haar
verleden, haar geheel verleden wordt ook door
ons niet geloochend noch verloochend. Er is
van den aanvang af op dat symbool van
Vlaamsch rechtherstel door de voorgangers
gewezen: Conscience!
Er is voor geijverd geworden in de Hooge-
schoolcommissie, door al de Vlaamsche in-
tellectueelen die na Mac Deod, voor de ver
vlaamsching van Gent den kruistocht onder
hun volk ondernamen.
Door de Vlaamsche politieke leiders Van
Cauwelaert, Huysmans, Franck, is de gedach-
te gepropageerd waarom zouden wij het
beste uit hun politiek verleden verzwijgen?
Door heel de studentenbeweging is de
strijdleuze: Gent geheel of niets aangeheven
en standvastig gevolgd.
Het heldhaftige aktivisme eindelijk prefi-
gureerde de Nederlandsche Hoogeschool te
Gent geen droom meer, een daad!
Dat het na den oorlog een wankelmoedige
gang werd en het na al de gebrachte offers,
meer dan tien jaren heeft geduurd, vooraleer
men het gave beginsel ging erkennen onze
eigen politieke actie duidt aan hoe wij die
fout zien en wien wij de schuld daarvan
geven.
Maar over dat alles heen, bij deze prracl-
pieele zege, die straks nog geen volledige
practische overwinning wordt, past het toch
heden een eeresaluut te brengen aan den or-
ganisator van den strijd voor de integrale
Nederlandsche universiteit, aan den schep-
penden bezieler van de inhoudrijke gedachter
Lodewrjk De Raet.
Riotar, lid van den Parijschen gemeente-
raad, heeft voorgesteld te Gent terstond eea
Fransche school te stichten als tegenhanger
zijn nek en schouders. ,,Als ik een ren-
wagens-kweek begin, komt hij as nommer
een bij me in betrekking. De vent
hallowe houen stil, jong!"
Zoo was het. De auto maakte kner-
send halt en slingerde angstwekkend met
het naar omlaag klimmen van den chauf
feur mee. Voor de tweede maal verhie-
ven onze gevangen ridders hun stem in
een hartstochtelijk voorgedragen verlos-
sings-duo, maar voor de tweede maal
waren hun stemmen die van roependen in
de woestijn, daar de motor, dien ouwe
Bill had laten aanstaan, elk geluid over-
stemde. Hun chauffeur bleef dezen keer
maar kort weg. Na een paar minuten
slingerde de auto weer; voor hen uit brak
het kabaal opnieuw los en de niet bepaald
roemrijke Odyssee werd voortgezet.
,,Zeg", zei Mr. Todd opeens. ..waarom
zijn we hier eigenlijk ingekrope?"
George manipuleerde beschaamd de rol
karpet.
Tja..., kijk..., de quaestie is, eerlijk ge
zegd, dat ik op dat oogenblik de kluts
kwijt was. Ik dacht aan Carmencita,
dat die daar ergens liep te wandelen. zon
der te weten. wat haar boven het hoofd
hing en dat F.-S. en zijn huurlingen yrij
spel hadden, terwijl ik in mijn kerker lag
te versmachten en dat idee bracht me bui
ten mezelf. Meteen daarop, toen t tot
me doordrong, de portee van wat ik ge
daan had, bedoel ik. toen begreep ik, dat
't reuzenstom geweest was maar te bhjven
staan wachten op Turtle en excuses
maken ging toch ook niet. En dus dacht
ik. als we daar inkruipen is er alle kans,
dat hij het spoor bijster raakt en dan kun
nen we terug naar Carmencita, voor de
vijand het vuur opent".
(Wordt vervolgdT