ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. n Clan alle/ deelnemet^s FAAri'TABAIi Louis dobbelmam Ueclme-Afbeelirs No. 8140, Vrijdag 4 November 1927. 67e Jaargang. Thomas Carlyle. ABONKtMENTSPRIlS BINNENLANO. BUITENLAND. Voor binnen Ter Neuzen f 1,40 per 3 maanden Voor buiten Ter Neuzen !r. per post 1,80 per 3 maanden Bij yooruitbetaling fr. per post f fi,60 per jas. Voo; 't buitenland f 2,70 per 3 maanden franco per post Abonnementen voor t buitenland alleen bij vooruitbetaimg. r>lt blad verschlint lederen Waandag., Woenadajj- en Vrlldaiiavond. EERSTE BLAD. VI. Wij helbben in ons vorig artikel tamelijk uitvoerig den innoud geschetst van het eerste deel van den Sartor Resartus. Op die wijze kunnen wij in artikelen als deze natuurJiik niet voortgaan door zoo uit- j voerig ook de andere deelen van Car- lyle's werk te bespreken. Wij a even thans alleen nog enkele bizonderheden en conolusies. Niet zielden kan men in geschriften van hen, die een open oog hebhen voor de fouten en misstanden der hedendaag- sche maatschappij, heele stukken nit den Sartor Resartus vinden overgenomen en aamgehaald. Maar Carlyle heeft toch altijd non hoop voor die maatschappij, al j beschouwt hij haar tamelijk wel als dood. I Haar ziel zoo zegt hij (en hij ver- staat daar den godsdlienst onder) is ver- J dwenen; haar lichaam en dat zijn dan j de beStaande instellingen is aan het verdiwijnen, De mutitigheidsphilosophie j behoeft niet meer te worden gepredikt; j zij is reeds lang ijverig bezig om alles te vernielen. In de gegeven omstamdigiheden i is het maar het beste, dat men voor het j onvermijdbare buigt, en bovendien: als een phoenix nit de asch, zoo zal een nieu- we (en naar hij vast gelooft: betere) maatschappij te voorsohijn komen uit de rui'ne van de doode tegenwoordige. Over deze dingen spreekt en handelt nu Profes sor Teufelsdrockh in een hoofdstuk, dat teekenend betiteld is met: „De Phoenix". Daar zijn wonderlbare beschrijvingen in, maar het is ndet mogelijk om van deze ding-en een goed en duidelijk overz-icht te geven. Dan zijn er nog drie hoofdistuk- ken, waaruit wij lets willen mededeelen; het zevende, over de organische vezels, het achtste over ,,natuurlijfce boven- natuurkunde", en het tiende over de .dandy-sec te Wiie zijin tijd wdl begrijpen zoo ver- tel-t het zevende hoofdstuk kan dat niet, als hij vooribij zou willen zien, dat het Heden slechts een dunne laag is tus schen Verleden en Toekomst. Die toe komst wordt al, organische vezels van hetgieen komen zal, zijin niu bezig zich te spinnen. En waar niu alle menschelijke aribeid een onderliingen samenhang ver- toont, zoo zal de schepping vain het nieuwe haast onlosmakelijk gepaard gaan met de vernietiging van heel veel, dat zijn tijd heeft gehad. Daar zijn titels, die hun ontstaan nagenoeg alleen heibben ontleend aan den ootlog: hertog, graaf, maarschalk, enz. en die benamingen zullen wel lang- zamerhand verdwijnen; andere, juistere, betere titels zullen moeten worden uitge- vonden. Diogenes schrijft alleen aan den titel koning vol vertrouwen een langer be- staan toe. Koning, beteekent: heerschende, kun- nende, man die kan, en altijd moet de beheerscher der mensohlheid een koning, een kunnende, zijn. Kan ik nu mijn eigen koning kiezen Malligheid n-atu-urlijik, het leven is geen poppenspel Maar hij, die mij regeeren moet, en wiens wil hooger moet zijn dan de mijne, werd voor mij ge- kozen in en door den hemel. Alleen door aan den uitverlkorene des hemels te ge- hoorzamen, alleen daardoor is vrijheid mogelijk. Daar is een gezag boven de menschen; en diit gezag is onder en tus- schen de menschen aanwieizig. Helden- vereering is den mensch als ingeschapen; het is ook onuitroeibaar bij ons, menschen, en het is de hoeksteen en zal de hoeksteen blijven bij de echte en goede regeerings- vormen in de toekomst. Zal er dan ook een nieuwe Kerk, zal er dan een nieuwe godsdienst zijn Onze profeet ziet de vezels daarvan reeds groeien in dagbla- den en boeken. iDaarom moet, zegt hij, de geloovig-e ziel moed houden; luister slechts aandachtig Als deze profeet zooveel hecht aan godsdiienst, en daarop zoo aandringt, komt er natuurlijk een vraag bij ons bo ven: Hoe zal de mensch zich voor den godsdienst gewonnen geven, waar toch immers de godsdienst het wonder ver- onderstelt Carlyle heeft deze tegen- werping reeds voorzien, en daarom be- handelt hij de wonder-ikwestie in zijn achtste hoofdstuk over ,,natuurlijke boven- natuurkunde". Twee bedenkingien Worden er vooral tegen het bestaan van het „wonder" in- gebracht. In de eerste plants heeft men beweerd, dat wonderen onmogelijk zij.n, waar zij indruischen tegen d« natuurwet- ten; en ten tweede acht men wonderen vaak volmaakt overbodig, en meent men zelfs, dat het vromer is niet aan wonde ren te gelooven dan wel. Tegen deze beide bedenkingiein komt Carlyle nu met groote kracht op, en dat wel vooral, om- dat hij op zijn eigenaardig, en zeker niet weinig verlheven, standpunt de holheid dezer redeneeringen beter doorziet. (Car lyle verschuilt ziich ook hierbij natuurlijk weer achter de woorden van den profes sor in de allenlei-wetenscihap. Heeft ddt alles echter nog wel iets te maken met de kleeren-philosophie, waar- om het immers in den Sartor ging Hij zal het u zeggen. Er zijin twee geheim- zinnige schijnbeelden: tijd en ruimte, die eigenldjk een soort van gewaden zijn, die de wonderen verbergen. Als ik iets eens zie, is het dan een wonder En houdt het op een wonder te zijn, wanneer ik het twee ikeer zie of tweehonderd keer of twee millioen maal Hier blijlkt, dat de tijd dik- wijls een gewaad is, dat wonderen ver- bergt. Is dan echter wat zoo vaak beweerd wordt het werkelijke mirakel geen schending der natuurwetten Op die vraag luidt het antwoord een wedervraag: Wat zijn die natuurwetten Voor mij zou welilicht de opstanding van een ge- storvene uit de dooden geen schending, maar een bevestiiging van die wetten zijn; en misschien had'den wij hier dus te doen met een nog dieper liggende wet, die nu eerst ontdekt is, en die, door middel van de geestelijke kracht opgespeurd, ons met haair s'toffelijke kracht zal dienen, zooals dat met alle wetten het geval is geweest. Op zoo'n wijize gaat het dan voort. Wat zijn todh, zoo word't er gevraaiqd, wat zijn toch die onwrikbare regelen, die het volmaakte statuteriboek der natuur vormen? Was de mensch dan met zijn onderviinding tegenwoondig bij de schep ping, om te zien en na te gaan, hoe alles toeging Zijn dan eentige van de meest wetenschanp eli jke individuen neerge- doken tot op en in de grondslagen van het heelal, en hebben zij daar geleoenheid gehad om alles te bekijken Nam de Scihenoer hen dan in Zijn vertrouwen, zoodat zij Zijn grondplannen en bestekken van bit onbegrijpelijike heelal konden lezen en zeggen: ,,dat en niet meer dan dat stond of lag daarin" Maar zoo is het Ihelaas (of gelukkig) uiet. Die ,,weten- schapoelijke" individuen zijn nergens an- ders geweest dan daar, waar wij ook zijn, en zij hebben slechts een haarbreedte die per gezien in de diepte dan wij. in die biepte, die oneindig is en bodemloos en grenzeloos. Zeker ziin deze gedachten eenvoudig, men kan ook miet ontkennen, dat men dergelijke beweriniqen ook heden ten dage soms weer vernemen kan, maar demand, die al dadelijik de mogelijkheid van alle wonderen ontkent, zal er toch reeds oeen vrede mee hebben. Dan gaat onze schrijver echter verder: Gij roept het verledene op en de toe komst. Het gordijn van het gisteren valt neer, en dat van morgen rolt omhoog, maar gisteren en morgen bestaan beide. Dring met uw oog door het element van den tijd in dat der eeuwigheid. Geloof, zooals gij geschreven vindt staan in het heiligdom der menschelijike ziel, evenals alle denkers uiit alle tijden het daar god- vruchtig hebben gelezen, dat Tijd en Ruimte niet God-zeif zijn, maar schepse- len zijn van God; dat er dus bij God zoo- wel een algemeen Hier als een eeuwig- durend Nu bestaat. Dan toont hij aan, dat ruimte en tijd wonderen vefbergen; dat wij dus ook door deze gewaden moeten leeren heenzien, om de werkelijikheid, dat is God, te aanschou wen, overal. ,,Maar waarvandaan komen wij En waarheen gaan wij Het verstand weet het niet, het geloof weet het niet; men weet alleen maar, dat de weg gaat van Mysterie tot Mysterie, van God naar God". Tenslotte zouden wij nog iets vertellen uit het tiiende hoofdstuk over de Dandy- secte. Begonnen wordt met de vraag: wat is een dandy Ziehier Carlyle's omschrij- ving: Een dandy is een kleerendragend miensch; een man, wiens amibt, bediening en levensdoel bestaat in het dragen van kleeren. El'ke kracht van zijn ziel, geest, beurs en persoon wordt heldhaftig ge wijd aan dat eene doel: aan de kunst na melijk om kleeren op juiste en nette wijze te dranren; als anderen zich kleeden om te leven, leeft de dandy om zich te kleeden. Deze Dandy-secte is niets anders dan een nieuwe wijziginq van het oude bijgeloof: zelfvergoding. Teufelsdrockh heeft er zelfs geen bezwaar tegen, indien men dit een soort duivel-aanbitdding zou willen no em en, Deze lieden helbben hun tempels, en ook hun heiiline boeken, die zij „fatsoenlijke romans" noemen, en de professor heeft een poging gedaan om zich er door te wer. ken, maar't is hem niiet gelukt. Eindelijk was hem, waar hij altijd bij het lezen van „fatsoenlijike romans" een onuitsprekelijken last kreeg van slaap neigiinnen, te Weissnichtwo een vel mis- druik in handen gekomen, waarin de Fir- ma StiUsohweigen en Co. boeken uit En geland ontvangt. En daarin vond hij de zeven geloofsartikelen van de Dandy secte, waarvan wij er een paar hier laten volgen (de nummers 2, 5, 6 en 7). Z luiden: Een rok ma" niets aan zich heb ben, dat op een driehoek lijikt. De goede smaaik van een gentleman ontwikkelt zich neraens beter dan in zijn ringen. Het -is den mensch (onder zekere beperkende be- p>alingen) geoorloofd witte vesten te dra g.en. En: de broek moest juist recht boven den hak hangen. Teufelsdrockh bepaalt er zich toe, deze geloofsartikelen" onbepaald te veroor- dieelen. En dan komt de tegenstelling ook lier weer. In datzelfde koninkrijk, waar deze Dandy-secte zoo welig tiert, heeft de professor de broederschap der arme-sla- ven ontdekt, die zich ondersoheiden door een bijzondere kleeding en een speciaal diieet. Zij dragen ook nog andere namen, als: voddenkrabbers, straatmadelieven, maar de oorspronkelijke naam sc'hijnt toch ,arme slaven" te zijn. Ook ten opziohte van hun dieet hebben zij hun eigen giebrui- cen evengoed als in zake hun kleeding, die hoofdzakelijk uit lompen bestaat. Zij zijn worteleters, enkalen eten ook visch, 5,v. pekeJjharing. Hun gewone voedsel is de aardappel zon-der eenige toespijs, be- lalve miisschien ,,lawaaisaus". Als drank- g;:bruiken zij mel'k (sterk verdund) of whisky. Vervolgens wordt die huisinrichting der Dandv's met die der voddenrapers verge- leken. Deze beide secten zijn nu, volgens den schrijver, op het oog-enblik bezig En- geland onder elkander te verdeelen. Straks zullen zij miisschien aan 't vechten slaan Vrij abrupt eindigen straks hoofd stuk en boek. INGEZONDEN MED EDEELINGEN. O, wat waren de recensenten boos 1 En de meesten hunner kenden zoo weinig Duitsch (of heelemaal niets), dat zij de satyre niet eens begrepen, die er stak in al die pseudoniiemen. Een Amerikaansch criticus sdhreef zelfs, dat in Amerika een dergelijk schrijver kortweg gelyncht zou zijn. Ook hij „durft niet beslissen, wat eigenlijk de beidoeling van den auteur is". Hoogst waarschijnlijk schreef hij was oel-delijk voordeel het voornaamste doel 1" Zoo weinig werd Carlyle begre pen, om dan van ,,waardeering" maar heelemaal te zwijgen 1 In een volgend arbikel hopen wij iets mede te deelen over Carlyle's Geschiede- nis der Fransche Revolutie. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. Hebi Gij rheumatiek! Lijdt Gij aan jicht? Aarzelt dan niet maar gebrulki Aspirin-tabletien In origineele verpakking met den oranjen band. Masseer dan nog met Spirosal-oplossing het eenige wrljfmlddel, dat diep in de huid dringt, en Gij verkrijgt oogenblikkelijk verzach- ting van al uwe pijnen. Want Aspirin en Spiroial Genezen U geheel en all Weiger namaak of losse ta-bletten. 42. WORKUMSCHE GASFABR1EK. J.l Maandagavond kwam de raad van Workum in sp jedvergadering bfleen, o.a. ter bespreking van de ernstige toestanden, welke aan de gasfabriek zouden beersehen. Omdat deze van persoonlgken aard waren wilde de voorzitter geen inliehtingen verstrekken. De raad ging dan ook in geheime zitting. Naar nader bericht wordt, heeft de raad den directeur der gasfabriek benoemd tot baasfi'ter in dit bedrijf. ITAL1E EN SPANJE. Het Italiaansche smaldeel dat te Tandzjer de vlag heeft vertoond, bp welke gelegen- heid een toelichting is gegeven van de beteekenis 'an dit vertoon in verband met Italie's miskende rechten in Marokko heeft eergisteren het anker weer gelicht. Bij wpze van zionebeeldig synchronisme lichtte vurv Elder's in dit blad is de laatste kleuKanncncevan afgedr;uKt,waaiJmeded3serYe van complcir is. Zendt de J dekieurde adverlenh'en uilerlijh vqor ZQNovember a.s. aan: S3 HOOGSTRAAT 106, ROTTERDAM. keuevsns het vereischte acntal FAAi~j-BQt!3, n.!. lO B0HS van V^ons. o/ 5 BOMS van 1 ons, of 2 BOMS van V2pond. Vermelc/t !n U\J brief duidelijK: a) rtaam en voornamen b) -Adres tadstroat en hvi3nummer, O Leeftijd, d) daam dercouranh waaruit de adVertentiengekniptirjn. Frcnheert Uu) brief boldoende, onvoldoendegefran keerde brieven worden jievJeigerdy tegelpk de Spaansche kruiser Principe Alfonso te Barcelona zijn anker om den koning van Spanje naar Napels te brengen. Dit bezoek kan evenmin zonder politieke beteekenis zijn als dat van het Italiaansche eskader te Tandzjer. Het zal gelegenheid geven tot gesprekken over verinniging van de betrekkingen tus- schen Italie en Spanje, die zich reeds door een gemeenschappelpke dictatoriale politick in het binnenland tot elkaar aangetrokken moeten voelen. Tandzjer, waar Spanje een bijzondere positie begeert en Italie ook meezeggenschap wil hebben, zal een voor- naam onderwerp van gedachtenwisseling worden. Een Spaansch blad levert reeds commen- taar op de wenscheljjkheid van de Spaansch- ltaliaansche entente met Portugal als derde. De gemeenschap van belangen tusschen Spanje en Italie aan de Middeliandsche Zee- stranden moet in elk geval, meent dit orgaan, in de toeikomst ertoe leiden dat zjj hun lot aan elkaar verbinden, tot beiier politick gewin natuurlgk. Engeland's positie ten aanzien van Tand zjer bijjft tusschen Italie ee Spanje in kiesch. Het wil bemiddelen, plooien en schikken, maar ie Daily Telegraph heeft er eer gisteren aan herinnerd dat de rots van Gibraltar den eenen kant van de poort van de Middeliandsche Zee vormt en Tandzjer den anderen. Eogeland kan nietgedoogen dat Tandzjer en zijn naaste omtrek, een „gebied dat voor de defensie e strategie van het Britsche rijk van vitaal belang is, in de hand van een enkele mogendheid komt" en daarom moet Spanje's rechtmatige eisch met het voortbestaan der internationale administratie (te Tandzjer) in overeenstem- ming gebracht worden." fingeland voelt ook natuurlijk voor Mussolini's eisch tot erkenning van l alie's aanspraken. Voor- zicbtig zal de Engelsche staatkunde moeten balanceeren tusschen de standpunten van Frankrijk, dat Spanje om andere redenen dan Engeland geen oppermacht over Tandzjer wil geven, van Italie en Spanje. Gelegen heid te over voor een fijn spel, zooals men dat den Engelschen diplomaten mag toe vertrouwen. MASSA-BETOOGING TE BRUSSEL. De winkeliers van Brussel kondigen aan, dat op 8 Nov. a.s. van 27j u. tot 5 u. alle winkels zullen gesloten zpn. In hun res- pectieve vereenigingen hebben zg inderdaad besloten deel te nemen aan de betooging, die wordt georganiseerd door het Verbond van Cafehouders en hoteliers. Dat Verbond is thans jjverig in de weer om de ygrootste betooging op touw te zetten, die ooit in Belgie werd gehouden". Sommige leiders voorzien een opkomst van 200.000 betoogers. Deze betooging maakt deel uit van een grootscheepsche campagne tegen de uitzon- derings wetten, die den handeldrij venden stand treffen, all daar onder meer zijn partieel drankverbod, verplichte sluiting. Te»ens wordt betoogd voor het uitvaar- digen van een wet tot bescherming van den handelseigendom. TER NEUZEN, 4 Nov. 1927. GEMEENTEL1JKE- EN DISTRICTS- ARBEIDSBEURS TE TER NEUZEN. Op 1 Nov. 1927 stonden als werk- zoekenden (betgeen niet altgd beteekent dat zg werkloos zgn) bij de Arbeidsbeurs inge- schreven Transport- en losse arbeiders 233 Op 1 Oct. '27 187 Timmerlieden 13 11 Schilders 4 Opperlieden 5 Bankwerkers 3 Centrale-Machinist 1 Magazijnkn.-Timmerm. 1 Magazijnknecht 1 n Metselaars 3 Stucadoor 1 n Zeelieden 4 3 Totaal 269 Op 1 Oct. '27 218 Bij de Correspondentschappen Axel Graauw Hulst Hoek Westdorpe Zaamslag 1 op 1 Oct. '27 1 2 6 3 1 1 6 1 Totaal 11 Op 1 Oct.'27 11 WESTDORPE Bg het verrichten van werkzaamheden op een platform in de fosfaatfabriek te Sas van Gent had de werkman de B. van hier, een aankomend luchtspoorwagentje niet bemerkt, met het gevolg, dat hij door dat wagentje van de verhooging werd ge- duwd en naar beneden viel. Na de eerste hulp te zgn toegediend, werd de getroffene door Dr. Puglaert verbonden, waarna hjj per auto huiswaarts werd vervoerd. De man werd aan den voet verwond. SCHOONDIJKE. Geslaagd aan de Theologische school te Kampen voor het prop, examen, de heeren W. Scheele en G. Ph. Pieffers. OOSTBURG. Als deskundige voor het afnemen van het examen voor machinescbrgven, der vereeniging van leeraren in machineschrgven en stenografie, op 12 November a.s. is o.m. aangewezen de heer M. A. Aalbregtse, ambt. ter secretarie alhier. WATERVL1ET Dezer dagen werd door d< n heer M. Berkmoes Govaert een Oiter gevangen NEUZENSCHE CO U RANT fvi

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1927 | | pagina 1