AL6EMEEN NIEUWS- EH ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. Uit het hooge Hoorden, MosterbdJsem No 7887. rijdfeg 12 Maart 1926 66e Jaargang Bekendmaking. Aanbesteding. b m n E_i i a n Or ABOftNEMENTSPRIJS: ■j usaBUMEtasuLM uxn rsvxs^Mtmaiaemifii iscrmtu mrnxm g-M H5-*® M il Voor binner. Ter Neuzen Jl,40 per 3 maanden Voor buiten Ter Neuzen fr. per post f 1.80 per 3 maanden Bij vooruitbetaling fr. per post /6,50 per jaar Voor 't buitenland f 2,70 per 3 maanden franco per post Abonnementen voor 't buitenland alleen bij vooruitbetaling. Dit blad verschijnt iederen IWaandag-, Woensdag- en Vrijdagavond. BimR/STJEI IBXj-AJD. Burgemeester en Wethouders van HOEK maken bekend dat gelegenheid tot kostelooze inenting en berlnenting zal worden gegeven op: DINSDAG 16 MAART 1926, tusschen des namiddags ddn en twee ure in het voormalig distributiebureau. Hoek, 11 Maart 1926. Burgemeester en Wethouders voornoemd, A. WOLFERT, Burgemeester. J. DREGMANS, Secretaris. Burgemeester en Wethouders van PHI LIPPINE zullen op Dinsdag 30 Maart 1928, des middags 12 uur aanbesteden Het geheel uStbreken en ver- nieuwen van de keibestrating net trottoirs - en rloleering in de Weststraat. Aanwijzing op Vrjjdag 26 Maart voor- middags 10 uur. Bestek en teekening verkrijgbarr tegen betaling van 2.ten gemeen'ehu ze alsmede bij den architect L de Bruijnb te Ter Neuzen, door wien nadere inlich- tingen worden verstrekt. P. A. RAMMELOO, Burgemeester. GEIRNAERDT, Secretaris. Philippine, 11 Maart 1926. CXX1L In de Tweede Kamer is gedebatteerd over een voorstel tot Kamerontbinding, tea einde in de tegenwoordige regeerings- crisis een beroep op de kiezers te doen. Indien ik mij niet vergis, is dit in ons par- lenaent de eerste maal, dat een dergelijk voorstel is behandeld. Mij lijkt zulk een beroep bij evenredig algemeen kiesrecht vrijwel overbodig, omdat er vrij groote kans is, dat de nieuwe Kamer ongeveer dezelfde verhoudingen zou vertoonen. Maar over dit voorstel zullen wij verder niet zeggen, daar de beslissing inmiddels reeds is gevallen, doch niettemin geeft dit aanleiding om lets van vroeger te ver- teilen. Wij hebben na de Grondwetsherzien'ing yan 3888 slechts twee malen een Kamer- ontbiniding beleefd, eens van de Tweede Kamer in 1894 en eens van de Eerste Kamer tijdens het ministerie-Kuvner. Doch deze laatste ontbinding was geen .beroep op de kiezers Zij had plaats, nadat de Eerste Kamer het wetsontwerp had verworpen, waarbij aan de Vrije Universiteit een rijkssubsidie werd toege- kend. Daar de Eerste Kamer ^ekozen wordt door de Provinciale Staten en de meerderheid in de verschillende provin- eieai een zoodanige was, dat met zekerheid kon worden voorspeld, dat een aantal vrij- zinnige leden door leden der drie coalitie- partijen zou worden vervangen, ontbrak aan deze ontbinding de mogelijkheid, dat de kiezers een ongedachte beslissing ncmen zouden. Er is slechts eenmaal zulk een ontbin ding geweest, waarbij inderdaad de kie zers door hun persoonlijke keuze hebben beslist over het lot van een belangrijk wetsontwerp, en wel over uitbreiding van het kiesrecht. Dat was vroeger verbonden aan het bedrag Rijksbelasting, dat men betaalde. Dus die belasting besliste, of men ,,geschikt" was kiezer te zijn. Ik herinner mij, dat dientengevolge geen enkel hoofd van .een school te Rotterdam kiezer was, maar tapperijhoudertjes wel. In de nieuwe Grondwet van 1888 werd het kiesrecht verbonden aan ..welstand" en „geschiktheid". Een nieuwe kieswet moest derhalve bepalen wat als redenen zouden worden aangemerkt om te voldoen aan die twee eischen. Het eerste ministe- rie onder de nieuwe Grondwet was het coalitiekabinet-Mackay-Lohman. Bij de verkiezingen van 1891 werd de overwin- ning behaald door de liberale partij. Echter bestond deze partij uit een groep zeer behoudende en een groep zeer voor- uitstrevende leden. Beide groepen vond men eveneens bij de kerkelijke partijen. Het nieuwe kabinet vertoonde beiderlei schakeering: de formateur Van Tienho- wsa behoorde tot de behoudende groep, cte minister van binmenlandsche zaken Tak y*» Poortvliet tot de vooruitstrevende. aanvaardde zijn portefeuille op voor- waarde, dat hij een nieuwe kieswet mocht hkdienen, waarbij het kiesrecht zooveel monelijk kon worden uitgebreid. Toen het ontwerp werd ingediend. bleek het zulke radicale bepalingen te be- vatten, dat bij invoering dit ons vrijwel een algemeen kiesrecht zou hebben ge- schonken. De bepalingen waardoor ge- regeld werd wat onder ..welstand" en ,,geschiktheid" zou worden verstaan, wa- ren zoo buitengewoon ruim genomen, dat men kon zeggen. dat hierdoor vrijwel iedereen zou worden geacht welstand te bezitten. Het is bovendien dit wetsont werp geweest, dat de breuk tusschen Dr. Kuyper en Jhr. Lohman zoo aanraerkelijk heeft vergroot, dat de anti-revolution- naire partij zich heeft gesplitst, uit welke splitsing de latere Christelijk-Historische partij is voortgekomen. Terwijl dr. Kuyper geheel aan de zijde van minister Tak van Poortvliet stond en hem door dik en dun steunde, was Lohman juist een fel tegenstander. De tegenstan- ders beweerden ik geloof, dat nu na dertig jaar dit wel mag worden gezeqd dat Tak's bepalingen in strijd waren met de Grondwet. Immers, deze eischte wel stand en in het wetsontwerp werd die welstand uitgelegd op een wijze, die zeer zeker niet in de bedoeling heeft gelegen van den grondwetgever Mr. Heemskerk Senior. De groote liberale dagbladen bliezen een fellen aanval en inderdaad werd de behandeling van dit ontwerp iets waarbij niet alleen de hartstochten der politieke leiders in het parlement maar ook die der kiezers werden opgezweept. In geen jaren was er zulk een emotie geweest. Mis- schien was de emotie in 1878 bij de be- oorzaakt, de openbare behandeling van Kappeyne van de Copello nog grooter, maar hoewel sedert dat jaar herhaaldelijk wetsontwerpen groote spanning hadden veroorzaakt, de openbare behandeling van Tak's kieswet leidde tot een dramatisch conflict. Nog levendig herinner ik mij, hoe de leeraars op ons gymnasium het voor en tegen met hun leerlingen vriendschappe- lijk bediscussieerden, en hoe eenigen tijd later bij de verkiezingen weddenschappen werden gesloten, wie het zou winnen van de beide liberale candidaten, de pro- of de contra-Takkiaan. Het oogeublik kwan, waarop de bepa- ling, waarover het meeste verschil van gevoelen bestond, aanleiding gaf tot de- batten, waarbij voor- en tegenstanders in vuur geraakten. De tegenstand werd zoo heftig, dat algemeen werd gevreesd. dat het artikel verworpen worden zou. Toen beproefde een vriend van minister Tak, het Kamerlid De Meyier, een bemidde- lingspoging en hij diende als amendement in, dat als teeken van welstand zou wor den aangenomen: het bewonen van een huis met twee kamers. Op dat oogenblik leek dat een redding, maar men vergat, dat men dan weder moest bepalen: wat onder een Kamer verstaan worden kon. De minister verklaarde zich niet uitdrukkelijk tegen het amendement. Op den dag der stemming kwam onze Duitsche leeraar het lokaal binnen en zei: .Jongens, Tak is gered, als dat amendement wordt aan genomen, dan heeft hij zijn wet er door." Dit oordeel was algemeen. Ieder dacht, dat wat de Meyier had voorgesteld voor den minister de reddingsplank zou zijn. Toen wij de school verlieten, hingen in de winkels de bulletins, dat minister Tak. nadat de Kamer het amendement had aan genomen, het woord gevraagd had en tot ontstellende verbazing. ja toorn der Ka- m,erleden, verklaarde. dat hij daartoe door de Koningin-Regentes gemachtigd het wetsontwerp introk. Een scherpe polemiek openbaarde zich in de pers. Men verweet den minister, dat hij 1°. verzwegen had, dat hij die machtiging reeds had aangevraagd, in dien het bij de behandeling van zijn ont werp niet naar zijn zin ging, 2°. dat hij nagelaten had om het amendement De Meyier onaannemelijk te verklaren. Ik geloof, dat het tweede verwijt inderdaad terecht is uitgesproken. Jammer genoeg heeft deze historie aan den voorsteller van het amendement, die het uit goede bedoeling, om zijn vriend te redden, had ingediend, zijn Kamerzetel gekost. Het scheen, dat het hem kwalijk werd geno men, dat hij van te voren zich niet beter had vergewist van de gezindheid des mi nisters. Toen daarop de Regentes op advies van Tak, doch tegen den wensch van Van Tienhoven, die hierom terstond aftrad, de Kamer ontbond en een beroep deed op de kiezers, geschiedde dit natuurlijk, om dat Tak verwachtte, dat de meerderheid aan hem gelijk geven zou. Het vie! geheel anders uit. Op het toenmalige kleine kie- zerscorps, vooral in de groote steden. hadden de groote liberale dagbladen veel meer invioed dan tegenwoordig het ge- val is, nu het corps zoo groot is gewor- den. Zelden is de verkiezingscampagne zoo heftig geweest. Ditmaal groepeerde men zich in de meetings niet naar de par tijen van links of rechts, maar naar pro of contra Tak. Slechts in 1905 zijn naar mijn meening de hartstochten der kiezers nog feller opgestookt. Tengevolge van die tijdelijke splitsing bij de stembus ver- kregen de liberalen in de nieuwe Kamer eigenlijk eenige zetels meer dan met hun getalsterkte overeenkwam. Wat aanvan- kelijk niemand had qedacht geschiedde: de tegenstanders van Tak verkregen de meerderheid. Taks beroep op de kiezers bleek een misgreep te zijn. Het ministerie trad af en werd vervangen door het kabi net Roell-Van Houten, die aan ons volk een nieuwe kieswet vol van allerlei spits- vondigheden als examen- en spaarbank- kiezers schonk. Een der groote verbete- ringen was, dat voortaan door de offi- cieele candidaatstellmgen het geheim be- waard blijven kon. Voor 1897 moest men zelf op papier-v3 den naam van zijn candidaat schrijven. Er waren patroons, die voor hun bedienden het briefje schre- ven en hen dwonger.' om onder hun toe- zicht het papiertje in de bus te werpen. Ook kon men stemmen op wiien men wil- de. Ik heb in Rotterdam aan het stadhuis de verbalen der verkiezing zien hangen. Behalve de candidaten der kiesvereeni- gingen stonden er vele tientallen namen op met ieder een paar stemmen. terwijl qrappenmakers stemden op Erasmus, Uilenspiegel enzoovoorts. Het amusante van een stembusopening was. dat, wat thans niet meer voorkomt. er geregeld een aantal versjes in de bus lagen, die door den burgemeester werden voorge- lezen. Ik bewonder den moed van hen, die het voorstel hebben gedaan om de Kamer te ontbinden, want in onze parlememtaire ge- schiedenis is het nog nooit voorgekomen, dat wie een ontbinding provoceerde er voordeel van heeft gehad. T. g. T. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. zijn lastig en pijn- lijk en komen tel- kens terug. Akker's Klooslerbalsem kan U er echter voor 'goed van verlossen. Wacht daarom niet langer maar koop nog heden een pot Akker's DE REGEERiNGSVERKLARING. is het vol- de bevolking voortgekomen krachten wordt gevoerd. Bevordering en organisatie van den landbouw en de nijverheid der inheem- sche bevolking. In hoever het voor het kabinet mogelijk zal zijn deze en andere voorzieningen tot een goed einde te brengen zal ook afhan- Aan de regeerings~ erklaring, door Mi- gen van de vraag, hoelang de politieke nister De Geer gisteren in de zitting van 1 verhoudingen de handhaving van het in- 1 c 1 1 - 1 - i termezzo zullen vereischen. Zoodra een parlementaire meerderheid zich zal blijken gevormd te hebben, zal het kabinet de portefeuilles ter beschikking stellen. Even- min als voor politeken steun aan het kabi- l net als zoodanig zal aanleiding bestaan voor politieke oppositie die onnoodig is zoodra de parlementaire meerderheid zich vormt en onjuist zoolang dit niet geschiedt en derhalve de ingetreden crisis den toe- stand der afgeloopen maanden zou doen j herleven. i Het kabinet vertrouwt, dat, waar ieder lid zal kunnen stemmen naar eigen zake- j lijke overtuiging, geen lid behoefte zal gevoelen, ter bemoeilijking van de regeer- taak zijn stem ooit op anderen grond te bepalen dan op eigen zakelijke overtui- ging. Te gereeder mag dit vertrouwen gekoesterd worden, daar positief noch ne- gatief belang of toekomst eeniger parle- mentaire groep ooit betrokken zal kunnen zijn bij het lot van een regeeringsvoor- stel. J In aansluiting aan het voorafgaande wordt medegedeeld, dat in deze zakelijke j sfeer ook 't gezantschap bij het Vaticaan zal worden behandeld. Het votum van 11 de Tweede Kamer afgelegd, gende ontleend: Na het aftreden van het vorige kabinet en de poging tot vorming van een nieuw kabinet is de vorming of instandhouding van een parlementair kabinet onmogelijk gebleken en schijnt .de eenige dragelijke oplossing van het kort intermezzo waarin de politieke strijd u.';hans van de regee- ringstafel rust en de 'partijen gelegenheid krijgen zich opnieuw tot samenwerking te orienteeren. De lijn, die het kabinet zich uitstippelt, is de volgende: De poli tieke vraagstukken, die verband houden met de partijgroepeering, zooals tot dus- ver heeft bestaan, blijven rusten en ge- handhaafd in het stadium van dit oogen blik. Geen lid van het kabinet zal be- schouwd mogen worden als vertegen- woordigende de partij waartoe hij be- hoort. Het kabinet is voornemens zijn aan- dacht te wijden aan een reeks vraagstuk ken, waarvan de voorziening ook thans niet buiten het bereik ligt. Meer in het bijzonder zal op de vol gende maatregelen de werkzaamheid van de regeering zijn gericht: voortgezette be- zuiniging, zoowel door vereenvoudiging November werd mede door uitgesproken en reorganisatie van den staatsdienst, als door zoo efficient mogelijk gebruik van gebouwen en andere hulpmiddelen. Belas- tingverlaging voor zoover mogelijk, zoo wel in de richting van de bevordering van kapitaalvorming als ter ontlasting van groote gezinnen, als eerste maatregel naast halveering der verdediginqsbelas- ting. Schrapping van de leeningsopcenten on de personeele belasting en op den suiker- accijns: herzieming van de financieele ver houdingen tusschen het rijk en de gemeen- ten: krachtige medewerking aan alles wat op internationaal terrein de heerschappij van het recht bevorderen kan en kan voe- ren tot oelijktijdige en wederzijdsche ver- mindering van bewapenina; samenvoeging van de departementen van Oorlog en Marine tot een departement van lands- verdediging en nadere overweging van de marinesplitsing; voortgezette versobe- ring van de weermacht, onder meer door de landsverdediging te concentreeren in mobiele strijidkrachten. waardoor belang- rijke vermindering van het afzonderlifk personeel van de vestino- en kustverde- diging mogelijk is: vereenvoudiging van j de bevelvoering en instelling van een j staatscommissie van onderzoek of en op welke wijze, met handhaving van de be- ginselen der onderwijspacificatie, daar- aan minder kostbare toepassing kan wor- J den verzekerd. Verbetering van het wegennef: besooe- f diging van de uitvoe/ing der Zuiderzee- werken; ter handneming van qroofe pro- ductieve werken, inzonderheid tot bevor- dering van de productiviteit van den bodem en tevens bestriding van de werk loosheid. Nadere wettelijke regeling van het col- lectief arbeidscontract. Unificatie van de sociale verzekerfno: uitbreiding en toepassing der Arbeidswet. Wijziging van de Drankwet, onder meer door invoering van de plaatselijke Reiuze. Bevordering van den bloei van de fak- ken van volksbestaan, door voorlichtinq omtrent de verbetering der verkeersmid- delen en opening of bewaring d'er vreem- de nfzetmarkten. Verdere uitvoering van hef bepinsel dat in Indie het regeeringsbeleid zooveel mogelijk door of met medewerking van uit politieke overwegingen beheerscht. Te- rugroeping van den gezant op den enkelen grond van dit votum zou derhalve niet passen in de sfeer van dit kabinet en kan slechts dan op zijn weg liggen als de Kamer niet geneigd blijkt de gelden voor het gezantschap langer toe te staan. Mits- dien zal de Kamer gelegenheid krijgen voor een zuiver zakelijke beslissing, waar- aan politieke gevolgen, hoe zij ook. uit- vallen, door geen lid van het kabinet zul len worden verbonden. Het vertrouwen moge worden uitge sproken, dat de aldus te nemen zakelijke beslissing, zoolang geen nieuwe feiten van bui'tengewonen aard zich voordoen, ook voor de toekomst beslissend zal worden geacht. Niemand immers kan wenschen, dat de betrokken kwestie duurzaam de politieke ontwikkeling gaat bei'nvloeden. Volledigheidshalve worde nog opgemerkt, dat het nader aan te duiden gedeelte van de nieuwe aanvraag in elk geval zal be- hooren te worden toegestaan, daar dit zal strekken eventueel tot billijke bejegening van den betrokken functionaris in staa-t te stellen. Aan het slot merkt de Minister-presi dent op, dat het kabinet vertrouwt, dat de leden van alle partijen er in de gege ven omstandigheden prijs op zullen stellen het kabinet minder naar zijn parlementaire positie dan naar zijn daden te beoor- deelen. TWEEDE KAMER. De zitting van de Kamer werd geopend met een voile tribune. Verlof wordt ver- leend tot het stellen van vragen op een nader te bepalen dag tot de regeering: 1°. door den heer Lovink, inzake het invoeren van planten en bollen in Amerika; 2°. aan L. de Visser, inzake vervolging van com- munisten in Indie, alsmede betreffende het verblijf van den Duitschen leider Kurt Vogel hier te lande en het uitwijzen van revolutionairen. De heer Hiemstra vraagt verlof tot het houden van een interpellate inzake de bestrijding der werkloosheid. De heer Drop inzake voorkoming van ongelukken in de mijnen. De heer Van Voorst tot Voorst inzake de verdeeling van gelden ter leniging van de gevolgen van den watersnood. Hierover zal nader worden beslist. Minister De Geer legt hierop de regee- rinqsverklaring af. £)e Voorzit'ter stelt voor, vandaag de discussies te doen aanvangen. De heer Albarda wenscht dit Dinsdag te doen. Dit laatste wordt bestreden door den heer Heemskerk en gesteund door de heeren L. de Visser en Boon. De Voorzitter maakt bezwaar tegen het voorstel-Albarda. Het voorstel van den Voorzitter wbrdt aangenomen met 51 tegen 38 stemmen. AANSLAG VERGUNNINGSRECHT. Naar de Rsb. verneemt, wordt thans over het geheele land een onderzoek in- gesteld naar de aanslagen voor het ver- gunningsrecht. Het doel van dit onder zoek is om een betere regeling te treffen voor de diverse groote cafe's. TER NEUZEN, 12 Maart 1926. HUI3VLIJTTENT00NSTELLING. Wij verwijzen onze lezers naar de in dit Hummer voorkomende advertentie be treffende de Huisvlijttentoonstelling die morgen, Zaterdag, zal worden gehouden in het lokaal //Bethel" van wege den Rirg Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen van het N. J. V. NUTSAVOND. Gisteravond trad in het Hotel Rotter dam" in een druk doer de leden van het Nutsdepartement bezochte vergader ng a's spreker op de heer Felix Timmerms ns, te Lier. Hij besprak bet on!staan van ver schillende door hem geschreven werken, o. m. het algemeene beks-nde „Paliieter" en bracht door zijn manier van vertellen een flinke dosis gezonden Vlaamschen humor, hoewel veelal niet ontbloot van diepe tragiek die herhaaldelijk uitingen van vroolijkheid bij het auditorium ver- wekten. Het dankwoord dat de voor itter, de heer Massink na afioop tot den heer Timmermans richtte was zeker ailen uit het hart gegrepen. BESMETTEL1JSE ZIEKTEN. Het aantal gevallen van besmettelijke ziekten over de week van 28 Febr. tot en met 6 Maart in de provincie Z eland bedroeg RoodvonkBigg-kerke 1. Diphth'ritis Koudekerke 1, Zierikzee 1. 0NDERL1NGE VEEVERZEKERINGS- MAATSCHAPPIJ IN HET VOORMALIG Ve DISTRICT VAN ZEELAND. Aan de rekening en verantwoording, uit te brengen in de op a.s. Maandag te Hulst te houden algemeene vergadering van deel- genooten is het volgende ontleend Afdeeling Paarden. Ontvai gsten in kas op 1 Januari 1925 f 4451prem en f 21128, inleggelden en schattingsloon f9t7, op- brengst 19 onte gende paarden f 1528, rekening-courantrt n e f 211joliszegels f 147, kw tautie7egels f 48, opgenomen gelden f 422, totaai der oni v- ngst; n f £8845.. Uitgaven K sten drukwerk. porti, enz. f362, schattingskosten, presen'h ge'den, salarissen en kosb n vierirg 25jarig estaan f 2416, uitkeering voor 22 on-eigende paarden f8307, uitkeering voor 47 doode paarden f 17323, Kamer van Kooj haidel en Fabrieken voor Handelsregis er f30, advertentiekosten f245, Vestbutie premie f 12, zegbls f 147, totaai der uitgaven f28845. Het aantal deelgenooten bedroeg op 31 Dec. 1925, 535, die te zamen verzekerden 1594 paarden voor een totale waarde van f 782300. Afdeeling Rundvee. Ontvangsten pre- mien f 5664, scha tingsloon f 263, opbrengst 24 stuks -ee f 580, po'iszegel? f69, kwi- tar.tiezegels f 20, opgenomen gelden f 2903. Totaai der ontvangsten f9502. Uitgaven terugbetaling opgenomen gel den f 455, uitkeerir g 28 stuks vee f7630, fchattirgskosten f875, drukwerk, porti en salarissen f412, bijdragen voor tentoon- stell ngen rundvee f 16, advertentiekosten f 36, rekeningcourant rente f 5. poliszegels f 69. Totasl 'er uitgaven f9502, Het aantal deelsenooten bedroeg op 31 December 1925, 285, die te zamen ver zekerden 715 stuks rundvee voor een totale waarde van f 253.755. De aan de orde gestelde statu' en wijziging bestaat uitvoorstel van het bestuur om de premie in de afdeeling B (Rundvee) te brengen van 2 pCt. op 3 pCt. Voorstel van het bestuur om de laatste alinea van aitikel 27 te laten vervallen en daarvoor in de plaats te lezen. Hij geni«t een belooning van 1 °!00 over het verzekerd kapitaal beneden f 1.000 000 en 8/i °'oo Tan het meerdere. Van de oprichtirg in 1900 tot 1 Januari 1926 is voor geleden schade uitbetaald voor 1570 (Ouks p arden f 604.000. voor 277 s uks rundvee f 57.000. 1l&Z&tiJtBit URAN1 MMEffiBitt&ftfr'l Eveneens ongeivenaaid tegen wonden k snijden, branden, stooten of schrammen e als wrijfmiddel bij rheumatiek of jicht. Overal verkrijgb. is porcdeiwa pot' 20Gr.f0.50; 5OGr.fl.-I0OGt.fl.75 Eitcht handteekenin^: L. I. Akker

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1926 | | pagina 1