ALGEMEEN NIEUW8- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Ho. 6734
Dinsdag 10 September 1918
57® Jaargang.
advertentiEn#
De Oorlog.
llaO
ABONNEMENT:
Telefoon 25.
"nit Blad versrhljHt Maai^gTwoensdas- en Vrgdagawnil, nitgezoiidera op Feestiagsa, DM to Firma P. J. YAK DE 8AKDE
MACHINIST
BINNENLAWU.
1 W'i
Per 3 maanden binnen de slad 1.—. Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.—,
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Netmm ook bij alle
Boekhandelaren, Ppstdirecteuren en Brievenbushoudera.
Van 1 tot 4 regels 0,40. w Voor elken .rcget meer f 0.10,
Bij etireet© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie word! d#
prijs slechts tweemaal berekend.
Orootere letters en clichd's worden naar plaatsruimte t>erekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarlef.
hszending van advertentie® vdor 1 imr op dep dag der uitgave.
Burgemeester en Wcthbaders
van HOEK roepen sollicitaoten
op voor de betrekking van
van het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf,
op een jaarwedde van f 1100,met vrije
woningpensioensbijdrage 8 en een
Hulp-Machinist
op een jaarwedde van f650,pen-
sioensbijdrage 8
Indiensttreding zoo spoedig mogelrjk.
Sollicitatien kunnen tot en met £4
September franco worden ingezonden
aan den Burgemeester.
®e Kabiaetssrisis.
Volge*s het Vaderl. zallen als raadslie-
den der Kroen worden veorgedragea Bin-
nenlandsche Zaken, Jhr. Mr. Oh. J. M.
Ruys de BeerenbrouekBuitenlandsche
Zaken* Mr. Dr. H. A., van Karnebeek, bur
gemeester van 's-GravenhageFinaneiSn,
Mr. S. da Vrias, wethouder van fmanciea
te Amsterdam; Laadbouw, Handel enNjj-
verbeid, Crisiszaksn, H. A. van IJsselstegn,
direeteur van den arbeid Arbeid, Prof. Air.
P. J. M. Aalberse Onderwgs, Dr. J. Th.
de Vissar Oorlog, Jhr. G. A. A. Alting
von Ge*sau; Marine, vice-admiraal W.
Naudin ten KateWaterstaat, A. A. H.
W. Konig, hoofdingeuieur rijkswaterstaat
Justitie, Mr. Th. Heemskerk en Kolonie'D,
A. "F. ltlenburg.
De Haagscbe correspondent van het
Centrum schrgft:
Naar ik uit goede bron vernam, is het
berieht, dat de heer Trip geen zitting zal
nernen in het nieuwe kabinet, wijl geble-
ken zou zijn, dat voornameiijk de eischen
voor Oorlog en Marine onvereenigbaar
zouden wezen met zijn program, minder
juist. Verwacht wordt, dat gee* katholiek
de psrtefeuille van FinanciSn zal aanvaarden,
zoodat de katholieken vier in stede van
vjjf der hunnen in het Ministerie zullen
tellen.
Wat de uitgaven voor militaire doelein-
den betreft, kan ik mededeelen, dat naar
bezuiniging zal worden gestreefd en naar
verlichting ran de mobilisatielaeten. Doen
zich geen gebeurtenissen voor op het oor-
logatooneel, waardoor de strijd weer diehter
onze grenzen zou naderen, dan sehijnt het
oogenbhk niet ver meer af, waarop met
gedeeltelgke demobiiisatie een begin zal
worden gemaakt.
Naar mg verier t$r sore kwam, ligt het
in de plannen der nieuwe regeering, een
belangrgke wgziging en vereenvoud'giBg
in het distribute-stelsel aan te brengen,
zoodat o. a. het nutteleos en schadelgk heen
en weer zenden van levensmiddelen uit en
naar versehillende plaatsen zou worden
voorkooi8n.
Een ander gewichtig punt is dat van
woningvoorziening veor groote gezinnen.
Hieraan zal groote aandacht wordea ge-
wjjd. Ben ik wel ingelicht, dan zou met
W oog daarep een wgziging van de Wo-
ningwet in overweging worden geaomen
en deze tot de punten van het regeeriags-
program behooren.
De „Nieufv-Amsterdam".
Bij het Departenaent vaa Buitenlandsche
Zaken is berieht ontvangen datde„Nieuw-
Amsterdam" Donderdag uit New-York naar
Nederland is vertrokken met een voile
lading.
Waavuit deze bestaat is nog niet bekend.
Aan boord bevindt zich de heer Lovink.
de afgetreden directeur van Landbouw in
Nederlandseh-Indie.
Eeu Nederiandsch protest tegea dea
Daitschen duikbootoorlog.
(Officieel.) Het Ministerie van Buite*-
lasdsche Zaken daelt het navolgende mede
Aan Hr. Ms. gezaat te Bvrlijn is opge-
dragen bjj de Duitsche regeering, in aaa-
sluiting op de protesten die de Ned.
regeering van den beginne af heeft doen
hooren tegen de vernietiging van schepen,
op grond hunner aaawezigheid in het zg.
z/Sperrgebiet" een ernstig vertoog in te
dieuen tegea het in den grond beren vaa
7 Nederlandsche visschersvaartuigen door
een Duitsche duikboot op 24 Augustus j.l.
te weten de K.W. 34 (Neerlandia II), K. W.
33 (Neerlandia III), K.W. 26 (Majoor
Thompson), K.W. 125 (Marja Johanna),
K.W. 169 (Hollandia), K.W. 175 (Secunda)
en IJ.M. 237 (Stella).
De gezant heeft in opdracht om, behalve
tegen de niet te rechtvaardigen vernietiging
zelve, ook te protesteeren tegen het feit,
dat versckilienda schippers werden ge-
dwongen een verklaring te onderteekenen,
waarvas zij den inhond niet kenden en
bovendien aan te dringen op teruggave der
van boord der visschersvaartuigen genomen
goederen.
Boikboot eontra hotter.
Een door nietj gereehtvaar-
digd optredea.
(Officieel.) Het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt mede
Op 7 Augustus 1.1. is de hotter ffKrom-
menie 1" IJM. 274, terwgl hij zi«n in de
z.g. vrpe vasrgeul bevond, door een Duitsche
duikboot heschoten. Er vielen achtereeia-
volgeas twee schoten, terwgl de bamanning
zi«h onder dek bevoed. Toen de beman-
ning aan dek was gekosaea, bssloot rnea,
een duikboot gewaar wordeade, in overgling
het visehtuig in den steek te klen en te
vluchten. De duikboot gaf daarop Ban de
Kroaamenie I" de voile laageen der
mannen werd getrofien ea overbed spoedig.
De ^Krommenie I" draaide terstond bij
de duikboot kwsm langszij en gaf, nadat
men bad te kennen gegeven naar Neder
land te willea terugkeeren, toestemming da
reis te vervoigen.
Aan Harer Majesteit's gezant ta Berlgn
is opgedragen bij de Duitsche regeering
teges hat tseedogenlccze optredea ran da
duikboot een ernstig protest in te dienen
en schadevergoeding te vragen, in het bij-
zonder tan behoeve van de nagelateu ba-
trekkingen van den overleden visscher.
Uit het preees-verbaa! van het gebeurds
bleek, dat de duikboot zieh op bstrekkelgk
geringen afstand van ds //Krommenie I"
bevoud, dat dit laatste schip voor zgn set
lag en zgn bewegingsvrijkeid mist#.
Bet optreden van ia duikboot, die aan
de #Kronimenie I" opeens de voile laag
gaf, in plaats van te stinen, te roepen of
te praaien, was onder de gegeven om-
standigheden door niets gerechtvaardigd.
Koffte.
De vorige week aija per stoomschepsn
Maasstroom enEeiastreom vandeHolIandsch#
Stoombootmaatschappg, ongevcer 9000 balen
koffie, afkomstig uit het stoomschip Lom-
bok, van Londen te Amsterdam aaagevoerd.
Gedurende de laatste maand zgu nu iu
't geheel ongeveer 45,000 balen koffie uit
de door Engeland opgevorderde Neder-
landsehe steomsehepen Lonabok, Rhea,
Thalia en Danae in ons land aaegekdmen.
Deze hosveelhaid kan gedurend# ruim vier
maanden in de behoefte naar het tegen-
woordige rantsoen voorzien.
In de Amerikaansehe havens Charleston,
New-York, Newport News en Norfelk
liggsn 104,543 balen koffie, afkomstig uit
de door Amerika in die havens gevorderde
Nederlandsehe stoomschepen Adonis, Zee-
landia, Gorontalo, Ternate en Celebes. De
kans, dat ook deze hoeveelheid naar hier
Eal worden verssheept, is, naar men meldt,
zeer gering.
Een cemit6 van vrouwen ran
veehandelaren.
In Hatel de l'Europe te Utrecht werd
eergisteren een vergadericg gehouden van
vrouwen van veehandelareiv. De uitsckake-
liug van den veehagdel door de Regeering
had de vrouwen van de veehandelaren er
toe gebrachfc een comite te vorraen ten
einde een actie te gaan voeren.
Met algemeene stemmen werd besloten
tot de stichtirg vaa een definitief eomite.
De volgeade dames werden tot leden
van het bestuur aangewezen mevr. Goud-
smit uit Rotterdammevr. Van Hes nit
Amsterdam mevr. Bylkema uit Huizum,
mevr. De Vries uit Rotterdam mevr, Blod
uit Watergraafsmeermevr. Boele uit
Eindhovenmrvr. Hartog nit Amsterdam,
en mevr. Teeuwen uit Utreeht.
Bg de rondvraag werd beslotea zich tot
den Minister te wenden, met verzoek om
in de commissie van advies op het Rjjks-
kantoor voor Vae eu Paarden ook een vrouw
te benoemen.
Calcinm carbid voor liclitlooze gezinnen.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft een circulaire tot de bur-
gem eesters gericht, waarin verklaard wordt,
dat er van de zijd? Ses Ministers geen be-
zwaar bestaat, dat gerneentebesturen des-
gewenscht een voorraad carbid voor den
a.s. winter inkoopen, waarvan de verkoop
zal kunnen plaats hebbea onder toepassiug
van de heperkende bepalingen, vastgesteld
bij beschikking van 14 en 16 Februari en
3 April 1918. Tegen een reehtstreeksche
levering door de gemeentebesturen bestaat
geen bezwaar, indien de calcium-earbid in
't algemeen most dienen ter vervanging
van andere verliehtingsmiddelen, door de
abnormale tijdsomstandigheden niet meer
verkrijgbasr.
Geen grootere hosveelhedem zullen mo-
gen wordea algeieverd dan voor een zuinig
gebruik noodzakelgk is, en de afgifte zal
beperkt raoeten worden tet de z.g.n. lieht-
looze gezinnen, in hoeveslheden bg boven-
bedoelde beschikkingen gen»?md.
Mochten de burgfemeesters willen over-
gaan tet reehtstreeksche distributie van
ealcium carbid dan moeten zij zich maan-
delgka wenden tot het Rijkskantoor van
Verlichtings- en aanverwante Produeten,
afdeeiing II, Parkstraat 103, te 'a Graven-
hagc, onder opgave van het santal lieht-
looze gezinnen, dat in de afgeloopen maaed
ealcium-carbid ontving ea de verstrekte
hoeveelheid.
Het verdient, in vetband met dezuioig-
heid, welke ten aanz;en van calcium carbid
geboden is, de voorkeur perceelen aan te
sluiten aan een elee'risch net, indien mo-
gelijk.
De „Maasland".
Hier te laeda is berieht ontvangen dat
het stoomschip wMaasland", dat op uitr6is
is naar Buenos-Ayres, oua graa* te halea,
te Halifax is aangekomen.
Jam en marmelade.
De Minister van Landbouw, Ngverheid
en Handel heeft vastgesteld de volgende
maximuaaprgzen voor huishoudjam en buis-
houdmarmelad#
Kieinhandelprijs voor uitgewogen jam of
marmelade 1,05 per K.G. of 0,11 per
per i/io K.G. (St.ct
De Minister van Landbouw, Nijverheid
sn Handel heeft met ingang van 1 October
vastgeiteid de volgende raaxisaumprijzen
voor jam en marmelade
K'einhandelprijs voor jam of marmelade
lo. verpakt in glazen, potten of blikjes,
miMmuminhoud 0,45 K.G., f 0,85
2o. verpakt in kistjes, minimumiuhoud
0,45 K.G. 0,78
3o. verpakt in giazen, potten of blikjes,
minimuminhoud 0,9 K G., f 1,65
4o. verpakt ia kistjes, miaimuminhoud
0,9. K.G., 1,50.
Bepaald, dat bovengenoemde prgzen met
ingang vaa keden reeds gelden voor huis
houdjam em huishoudtnarmelade.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de voedselvoorziening meldt
In verband met de vetschaarschte, is het
van belang, dat een beboorlijke hoeveelheid
jam tegen redelijke prgzen ter beschikking
van de bevolking komt. Daarom heeft de
Minister van Landbouw besprekingen doen
houden met de Nederlandsche Vereenigirig
van Fruitverwerkers, met het resultaat, dat
de fabrikanten etteljjke millioenen K.G.
jam (aardbeien, frambozen, bessen, fram-
bozen en bessen, en kersen) aan de regee
ring zullen leveren in kistjes van 10 K.G.
Daardoor zal een distributie van jam
kunnen plaats hebben deze distributie zal
geschieden op boas. De prijs, waarvoor
deze jam verkrijgbaar zal worden gesteld,
is 1.15 per K G. of 11 cts. per ons.
De fabrikanten zullen het recht hebben,
Yio van him voorraad pulp te verwerken
tot huishoudjam, die zij in kleine verpakking
in den handel mogen brengen. Hierbij
zullen eehter maximumprijzen in aeht
moeten worden genomen.
Yerbod yervoer zaaiuien.
De Minister van Landbouw, Njjverheid
en Handel heeft het vervoer van zaaiuien
verboden. (St.ct.)
Wild en schadelijk gedierte.
De Minister vau Landbouw, Nijverheid
en Handel, gezien art 26 der Jagtwet, over-
wegende, dat in verband met de bestaande
buitengewone omstandigheden doeltreffende
maatregelen behooren te worden geaomen
tot voorkoming van schade aan gewassen
door wild of schadelijk gedierte, breugt ter
algemeene kermis, dat, ingeval door wild
of schadelijk gedierte belangrgke sehade j
aan gewassen wordt teegebracht, door hem
voor bepaald aangewezen terreinen baiten-
gewon# machtigingen tot hat schieten of
op andere wgze bemeesteren van deze die-
ren zullen worden verleend.
Desa machtigingen zullen niet worden
verleend, dan nadat
a. het adviss van deskuEdigen is inge-
wonnen smtrent den aard en den omvang
der schade en de raaatregelen em deae te
voorkomen
b. belanghebbenden bg de jacht op die
terreinen in de gelegenheid gesteld zgn het
wild of het schadelijk gedierte binnen eeD
bepaalden termijn te beteugelen of op te
ruimen.
Ter toeliehting van bovenstaaDds kennis-
geving diene het volgende
Art. 26 der Jachtwetgeeft zonder eenige
beperking aan den Minister van Landbouw,
Ngverheid en Handel de bevoegdheid tot
het verordenen van maatregelen tegen de
nadeelen, ontsiaande uit te greote vermeuig-
vuldiging van wild of schadelijk gedierte.
Yolgens het tweede lid van het artikel is
genoemie Minister bevoegd buitengewone
machtigingen tot het schieten of op andere
wijz© bemeesteren van wild of schadelgk
gedierte in gesloten of open jachttijd te
verleenen of te laten verleenen, met toe-
kenning van de bevoegdheid urn honden te
gebruiken.
Machtiging om tegen den wil van
den eigenaar of den gebruiker van den
grond of van den jachtgerechtigde wild of
schadelijk gedierte te bemeesteren zgn,
voor zoover bekend, ondar de werking van
de tegea woordige Jachtwet nog niet verleend.
Het Ijjdt eehter geen twgfel, zoowe! op
grond van den tekst van ganoemd artikel
als vaa da beraadslagingen, bij de behan-
deling van da wet gevoerd in de Tweede
Kamer, dat de Minister /iaartoe de bevoegd
heid heeft.
Thans heeft de Minister van Landbouw,
Njjverheid eu Handel van deze bevoegdheid
gebruik gemaakt, zulks uit hoofde van het
buitengewooa groote belang, dat onder de
bestaande omstandigheden bg de voedsel
voorziening van ous volk betrokken is.
De Minister zal even wel geen machtiging
tot het bemeesteren verleenen zonder des-
kundige voorlichtiDg omtrent de verschT-
lende vragen, die kunnen worden gesteld
en zonder den belanghebbenden de gelegen
heid te geveB, zelf het euvel te keeren.
Hij vertrouwt, dat deze daaraan wel de
voorkeur zullengevenboventemoetendulden,
dat anderen op hun ierrein het wild an het
sehadelijk gedierte komen beteugelen of
opruimen. (St.ct.)
A&rdappelen.
Namens de centrale commiseie uit de
arbeidersbeweging heeft, naar het Volk
meldt, de heer Fimmen gisteren eaar
aanleiding van de jongste beschikking be-
treffende de maximum aardappelprijzen,
een telegram aan Minister Posthuma ge-
zonden, waarin hij o. m. zegt. i
- Het zij mij vergund Uwe Excellentie er
nadrukkelgk op te wgzen, dat een storm
van verontwaardiging onder dt arbeiders
is te voorzien, nu openlijk voedsel wordt
gegeven aan het besef, dat het eene ge-
deelte van de bevolking wordt bevoorrecht
feoven het andere, dat den koopkrachtigen
gelegenheid wordt gegeven, zieh beter voed
sel te verschaffen, dan de minder bedeelden.
De aardappelenpiijs, die het vorig jaar
gold, was voor de arbeidersklasse reeds te
hoog in verhouding tot de waarde van het
noodzakeljjke voedingsproduet. Doch nood-
gedwongen legden de arbeiders zich er bij
neer, aangeziem deze prgs voor alien gold
en zij droegen het ortfecht, dat meerge-
goeden op fraudulenze wjjze hun rantsoen
konden verhoogen, met merkwaardige kalmte
Nu zij eehter uit uw beschikking de conse-
quentie moeten trekken, dat de mindere soort
aardappelen goed geuoeg vosrhenzjjn, omdat
een prys van Q1/^ eent per K.G. door hen
niet betaald kan worden, nu heb ik de op
goede gronden rustende overtuiging, dat
zg deze kalmte zullen verliezen. Ik mag
u niet verhelen, dat de megelijkheid van
een ernstig conflict geenszins een veronder-
stelling zonder meer is.
Ik veroorloof mij mitsdien uwe Excel
lentie beleefd, doch met den meesten na-
druk te verzoeken-onverwgld een andere
aardappelen-prgsregeling te ontwerpen en
naast de rantsoeneering eenzelfden maximum-
prgs voor alle soorten vast te stellen.
Naar aanleiding van de prijsbepaling door
de regeering voor zand- en kleiaardappelen
resp. e»p en 9Vi cent per K G., hebben
B. en W. van Groningen aan de regeering
versocht, den prijs van klei-aardappslen eok
nu weer op cent per K.G. te bepalen.
Distributie-artikelen voor schippers.
De Minister vaa Laadbouw, Njjverheid
en Handel heeft tot de burgemeesters de
volgende circulaire gericht
Nog steeds bereiken mij klachten omtrent
onvoldeende verstrekking van regeeringi-
artikelen aan schippers. Meer in het bjj-
zonder is zulks het gevai met die goederen,
die, zooals harde zeep, euiker, sago en ver
micelli, niet in de schippersbeekjes vermeid
8taan.
Hierbij schgnt het neeermalen te zgn
voorgekemen, dat de winkelisrs bg aankomst
van den schipper hun voorraad hadden
uitgeput, zoodat het dezen niet mogeiijk
was, zich van die artikelen te voorzien.
In verband hiermede zoude het aanbe-
veling verdienen om, althans gedureade ein
periode, een bepaalden winkelier te belasten
met den verkoop van de hierbedoelds ar
tikelen aan sehippers, aan wien dan een
voldoende voorraad hiervoor zou diene* te
worden toegeweze** Om bsvoorrechiing
te vermgden zou op gezette tgden ee*
andere winkelier met dezen verkoop moeten
worden belast.
Yoor wat de wijze van bsschikbaarstelling
van harda zeep betreft, zg verwezen naar
de circulaire van het Rijks Centraal Admi-
nistratiekantoor voor de distributie van Le-
vensmiddelen va* 14 Augustus 1918, no. 143,
terwgl va* (is verstrakkisg van audsre arti
kelen, siet in het sehippersbeekje roorko-
me*de, als suiker, vermicelli en sage ef pak-
meel, aanteekening moet worden gehouden
op de bicnenzgd# van dec omslag, Hier-
door wordt het beswaar ondervaEge*, dat
sommige sehippers van die artikelen grooter
hoeveeiheden verkrijgen dan met het rant
soen overeeakemt.
Nog breng ik, weliicht ten overvleede
onder uw aandacht, dat voor deeehippers-
bevolking levensmiddelen kunnen worden
aangevraagd boven het gemeenteraetsesn
en dat zulks aok geldt voer de bovenbe-
doelde artikelen.
ALGEMEENE TOESTAND.
De Duitscbers gaan nu, schrgft de N.
R. Crt, verder met spoed naar de Hinden-
burg-linie teYug, voor zoover zij die nog
niet hebben bereikt, of wel reeds verloren
hebben.
Benoorden de Ailette, naar den kant van
St. Gobain, hebben zg die iinis weder be
reikt. Naar Kamerijk toe hebben de Britten
de Hindenburg-linie veroverd.
Die twee vakken zullen wel spoedig de
brandpunten worden van nieuwen strijd.
De Britten zullen Kamerijk willen bereiken.
Wat op het oogenblik tusscben die tweo
punten gebeurt, is niet van beslissena belang,
De Duitschers zgn' doende ook daar op
hun oude stellingen van voor den 21sten
Maart terug te trekken.
Die verplaatsing zal nu zoo doorgaan,
tot do Hindenburg-liaie over haar geheele
uitgestrektheid is bereikt.
Gaan da Duitschers vlugger terug, dan
in hun voornemen lag Op twee Septem
ber schreef de militaire inedewerker van
de oflicieuse Norddeutsehe Zeitung, dat
volgens het plan het front nu zoodanig
was verlegd, dat het op 80 kilometer breedte
bgna volkomen recht was. De tegenstan-
der zou, als hij zijn aanvallen wilde door-
zetten, frontal® aanvallen moeten deem die
zijs eigen vernietiging ten gavolge zouden
hebben. In de du bereikte frontlinie zullen
de Duitsche troepen aan de ententelegers
de tanden laten zien, met het gevolg, dat
ze het wel zullen laten ooit weder terug
te komen. De vijanden hebben dat ook
wel ingezien en daarern probeeren zg bg
Atrecht door do Hindenburg linie heen te
komen, maar da» is alios tevergeefseh.
Tusschen de Scarpe en de Oise zal het
ententeoftensicf dus nu wel uit zijn. Onze
frontverlegging is voorloopig afgeloopen, al
zullen wss wel nog een a een klein eindje
aehteruit buiger, wat geen ongeruitheid
hoeft te fearen, als men bedenkt, dat wjj
over het algemeen nog 20 kilometer van
de oude stellingen af staan.
Zoo koa men 2den September in
de Norddeutsehe irtfge^pine lez8n, en het
