ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6577.
Zaterdag 1 September 1917.
57e Taargang'.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Salve! Regina Nostra.
De Oorlog.
B1NNENLAND.
6EMENGD£ BERICHTEN.
Telefoon 25.
Bit Blad versdiynt Maandag^, Woensdag- en Yrydagavond, nitgezonderd op Feestdagen, by de Firma P. J. YAH DE SANDE te Ter Ruuzen.
lOHlRSTE] BL
fet 3 maanden binnen de stad I.Franco per post voor Nederland /1.10.
®sf vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65k
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40, Voor elken regel meer 0.1
Bij dinecte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt d%
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van adverfeutien voor 1 UUP op den dag der uitgave.
Crisis-aangelegenheden.
Naar wg vernemen, bestaat bg den
Minister van Landbouw het voornemen om,
onafhankelijk van het lot van de Export-
Centrale, een algeheele wijziging te brengen
in de organisatie van de Regeeringsbemoei-
ingen met de volksvoeding. Bg deze nieuwe
organisatie, die haar beslag reeds heeft ge-
kregen, wordt, onder leiding van de com-
missie van bgstand, waarvan de heeren
Krbller, Reitsma en Schim van der Loeff
leden zijn, ook een afdeeling crisis-aange
legenheden gevormd, met een splitsing in
drieen, een afdeeling van landbouw, een
voor handel en een voor ngverheid, elk
onder leiding van een hoofdambtenaar,
waarvoor eerste krachten aanwezig zgn. Ten
behoeve van dezen nieuwen dienst wordt in
den tuin achter het perceel Rneuterdgk 8,
waarin die commissie van bgstand is ge-
vestigd, een geheel nieuw groot kantoor-
gebouw van hout opgetrokken.
De verschillende commissies van toezicht
zullen alle komen te vervallen. (Ned.)
Rijst.
(Officieel). Volgens een telegrafisch be-
richt van den gouverneur-generaal zgn met
het oog op moeilijkheden in de voorziening
van rijst in Nederiandsch-Indie, tengevolge
van het gebrek aan scheepsruimte de heeren
E. A. Zeilinga, president van de Javasche
Bank, M. C. Koning, directeur van de Ko-
ninklijke. Pakketvaavtmaatschappg, en E. de
Kruyff, hpofd van de afdeeling ngverheid
en handel van het departement van land
bouw, ngverheid en handel, in een commissie
vereenigd, om van raad te dienen nopens
de geregelde voorziening in den invoer van
geuoemd artikel.
Duitsch vliegtuig geland.
Dinsdagmorgen vroeg is er te Valther-
mond een Duitsche vliegmachine met drie
officieren neergekomen. Wegens gebrek
aan benzine moest het vliegtuig landen.
De Amerikaansche uitvoer naar Holland en
de andere mogendheden.
Reuter seint uit Washington
Wilson heeft een proclamatie uitgevaar-
digd, waarin de verscheping van goederen
naar de onzijdige staten in Europa, behalve
indien daafvoor consent is gegeven, wordt
verboden. Bevendien wordt de lgst van
goederen, waarvoor consenten noodig zgn
bg verscheping naar de Geallieerden en
niet-Europeesche onzgdigen, uitgebreid met:
katoen, alle vleeschsoorten, suiker, en de
meeste andere Amerikaansche uitvoerwaren.
In een verklaring bij deze proclamatie
zegt Wilson, dat de Regeering zal zorgen
dat geen Amerikaansche voortbrengseleu
rechtstreeks of indirect den vijand ten goe-
de komen.
Regeeringskringen zien in deze order een
voorbode van een streng toezicht op den
uitvoer als oorlogswapen, en als politiek
van strikte rantsoeneering der landen, die
aan Duitschland grenzen. Uitvoeren naar
Duitschland en zijn bondgenooten worden
formeel verboden.
Wilson zegt, dat het doel der proclamatie
niet is, den uitvoer te verhinderen, maar
er toezicht op te houden. Het is niet de
bedoeling, noodeloos den Amerikaauschen
buitenlandschen handel te belemmeren,
maar eigen behoeften te waarborgen, en
eveneens in de behoeften van alle volken,
die tegen Duitschland oorlog voeren, te
voorzien. Daarnevens is het America's
wensch en bedoeling, aan de behoeften van
de onzgdigen tegemoet te komen, voorzoo-
ver de hulpbronnen van het land dat toe-
laten, mits de zekerheid bestaat dat deze
uitvoeren noch rechtstreeks, noch indirect
den vgand ten goede komen.
Het net toegehaald!
Zoo is dan nu, schrijft H. Crt., het nood-
lottige net, dat de Entente om de Centrale
rijken heeft gespannen, om alien toevoer
uit de overige wereld te voorkomen, ook
om de neutrale landen, ook om ons land
been, officieel toegehaald. Feitelijk liet het
net al sedert eenigen tijd nagenoeg niets
meer tot ons door, maar de toestand was
nog niet geregeld, nog tijdelijk. Nu is de
rantsoeneering der neutralen door Amerika
vastgesteld.
Zullen we nu althans zooveel toegevoerd
krijgen,dat wij voor gebrek in den ke
rn enden winter worden bewaard De voor-
Hoort Gij niet den beiaard klaat'ren
't Lied der bronzen stemmen vlucht
Jubelschallend door de lucht.
Over stad en land en waat'ren
Juicht der klokken vroolijkschaat'ren
U ter eere, Koninginne
Ziet Gij wel het dnndoek wapp'ren
Hoog van huis en torentrans,
Schitt'rend in den morgenglans
Ruischt der banen vroolgk flapp'ren
Onder 't statig opwaarts wapp'ren
Heil zg U, o, Koninginne
Bloemen, sterren, strikken sieren
Mannenborst en vrouw en kind.
RoodWit—Blauw, Oranjelint
Langs de blonde lokken zwieren
En den juichkreet troonwaarts stieren
Leve lang, o, Koninginne
Heden is 't de Dag der Dagen
't Feestlied schalt door stad en ouw.
Voor U, Hooge Koningsvrouw
Klopt het hart met sneller slagen,
Zweert U bij 't ontstuimiger jagen
Houw en Trouw, o, Koninginne
Langs de Noord- en Westerboorden,
Van het Oosten en het Zuid,
Allerwege, zacht en Iuid
Klinkt 't in velerlei accoorden,
Samensmeltend tot dees woorden
Spaar o, Heer de Koninginne
A. WEHRENS.
Sas van Gent, 30 Aug. '17.
uitzichten zgn niet bemoedigend. Wilson
zegt, dat de rantsoeneering der aan
Duitschland grenzende neutrale landen ten
doel heeft, te beletten dat de vijand der
Entente direct of indirect van Amerikaan
sche producten profiteert. Direct of indi
rect, daarin schuilt voor ons het
donkere spook
Wilson moge dan zeggen, dat de ge-
troffen maatregel geen uitvoerverbod is,
doch enkel contrdle op den uitvoer be-
oogt, de groote vraag is, of het voor
ons niet feitelijk op uitvoerverbod zal neer-
komen.
Amerika zal allereerst zorgen, dat zgn
eigen behoeften zgn gedektdaarna wordt
gezorgd voor de bondgenooten. En biijft
er dan nog wat over, dan kunnen de neu
tralen ook wat krijgen. Maar als men
weet, hoe enorm de behoeften van de En-
tente-landen zijn en hoe slecht zij zelf,
tengevolge van den oorlog, in die behoeften
kunnen voorzien, dan begrijpt men, hoe
onzeker dat restje is Maar steler is
een overschot voor de neutralen beschik-
baar. Dan kunnen wij daarvan alleen krij-
gen, als vaststaat, dat Duitschland er niet
van profiteeren zal. Niet directN. 0. T.-
garantie of iets dergelijks, uitvoerverbod
van het ingevoerde artikel, krachtige be-
strijdiiag van de smokkelarij zouden den
waarborg kunnen geven. Maar ook
indirectHoe dit te bereiken Voert
Amerika b.v. tarwe bij ons in, dan kan het
broodrantsoen stijgen, dan hebben wij min
der noodig van bepaalde producten van
onzen bodem, b.v. aardappelen, of groenten,
of vleesch. Van die producten komt dus
een deel vrij voor uitvoer, ook naar Duitsch
land. En ziedaar zoo redeneert men
immers bij de Entente Duitschland in
direct gebaat door den invoer uit Amerika
in Nederland.
Dat geldt voor voedingsmiddelen en voor
allerlei andere artikelen, grondstoflen voor
onze ngverheid enz.
Practisch zou hef hierop neerkomen, dat
alle uitvoer van ons land naar Duitschland
zou moeten worden stil gezet om hier de
onmisbare levensmiddelen en grondstoffen
uit Amerika te krijgen. Maar zonder uit
voer naar Duitschland men weet het
geen invoer uit dat land, geen invoer van
steenkolen, die wij hier juist boven alles
noodig hebben. Nog gezwegen van de over-
productie van verschillende artikelen in ons
land, voor welter uitvoer wij op Duitsch
land zgn aangewezen.
Gezwegen ook van de groote politieke
moeilgkheden, waarin een algebeel verbod
van uitvoer van ons land naar Duitschland
ons vermoedelijk zou brengen stel, dat
men dan van Entente-zijde in onze behoefte
aan steenkolen wilde voorzien moeilgk
heden, die ons misschien in den oorlog
zouden meesleepen.
Hoe men deze netelige zaak ook bekijkt
wij zitten ia de knel en geraken er steeds
meer in. Er zal niet anders op zitten dan
onze behoeften zoo goed mogelijk aan te
passen aan de moeilijke omstandigheden,
den raoed niet te verliezen en ondanks alles
dankbaar te zijn als tenminste de oorlog
zelf, die vreeselijkste van alle bezoekingen,
ons biijft bespaard.
In beslag genomen koffie.
De president van het prgzenhof te Lon
don publieeerde heden de reden, die hebben
geleid tot de veroordeeling inzake de 1300
ton koffie, geschat op een waarde van meer
dan 100.000 in beslag genomen op neu
trale stoomschepen, varende van Brazilie
naar Skandinavische en Nederlandsche
havens aan het eind van 1015 en begin
1916, verscheept door G. Trinks Co. te
Santos. De rechter verklaardev<5or den
oorlog was Brazilie de grootste producent,
Hamburg de grootste distribuant en Duitsch
land de grootste verbruiker van koffie ter
wereld. Het eerste jaar van den oorlog
ontving Duitschland groote hoeveelheden
koffie door bemiddeling van de neutrale
landen, welke zijn normaal verbruik te
bbven gingen. De rechter constateerde het
feit, dat in neutrale landen een uitgebreid
complot bestond, welks leden op bedriege-
lijke wjjze als geconsigneerden optraden,
maatschappijen vormden enz., ten einde de
goederen uit Santos de Britsche blokkade
te doen passeeren en deze naar het hoofd-
kantoor van Trinks te Hamburg te ver-
zenden.
Op vier der eischen werd hooger beroep
toegestaan.
Alleen zaak-reizigers?
De //Maasbode" meldde
z/Hardnekkige geruchten doen den laat-
sten tijd de ronde, dat tegen 15 Septem
ber a,s. de reizigers, die voor hun genoegen
op reis gaan, uit de treinen zullen worden
geweerd. Aileen zij, die reizen voor zaken,
zullen door de treinen worden vervoerd.
Deze reizigers moeten dan voorzien zgn
van een reispas, verstrekt door den bur-
gemeester hunner woonplaats. De autori-
teiten, bij wie wij omtrent de juistheid
dezer geruchten navraag deden, hullen zich
in een zekere geheimzinnigheid'1.
Aan het ^Hand". verzekerde men echter
van bevoegde zijde, dat dit gerucht absoluut
onjuist is.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Waarvan men de Voorloopige Regeering
in Rusland ook. moge beschuldigen, zeker
niet van gebrek aan moed, om den binnen-
landschen toestand over de geheele wereld
open te leggen, schrijft het Hbl. Alle zwak-
heden van het leger, alle moeilijkheden,
waarmede de Regeering te kampen heeft,
legt zij openhartig bloot en zonder er doek-
jes om te winden bespreekt zij in het open-
baar de gevaren, waaraan het land bloot-
staat. Dat zij niet altoos een wenschelijke
objectiviteit daarbij betrachtte, ligt natuur-
lijk aan het standpunt, waarop zij zich
plaatst, aan den gezichtshoek, waaronder
zij de dingen ziet. Het staat wel vast, dat
de jongste strijd aan het Galicische front
door Rusland is begonnen. De offensieve
beweging, die de bondgenooten van Rus
land verwachtten, werd door Kerensky be-
volen, in strijd met de wenschen van Broe-
silof. Aanvankelijk slaagden de Russen erin,
eenige voordeelen op de Duitsch-Oostenrijk-
sche legers te behaien. Zij hoopten, naar
luid hunner berichten, weldra Lemberg te
hernemen, en bezetten inmiddels Halitsj, en
rukten zelfs tot Kaloetsj op.
Eerst toen gingen de Duitschers over tot
den tegenaanval, die, mede door de weige-
ring der Russen om verder-te vechten, leidde
tot den Snellen terugtocht in Gaiicie en de
Boekowina.
De Nordd. Allg. Ztg. kan er dus volko-
men terecht. op wijzen, dat de voorstelling,
door Kerensky gegeven: dat de legers van
het revolutionaire Rusland door Duitschland
en Oostenrijk werden aangevallen, onjuist is.
Het geschil over de aanbieding van een
afzonderlijken vrede is moelijk uit te ma-
ken voor wie de bijzonderheden van de ge-
schiedenis niet kent. Kerensky betoogt, dat
zijn regeering met verontwaardiging het
aanbod van een afzonderlijken vrede heeft
afgeslagen; in de Nordd. Allg. Ztg. wordt
daartegen aangevoerd, dat zulk een vredes-
aanbod niet is gedaan, doch dat in de Rus-
sische pers de redevoering, die Bethmann-
Hollweg op 30 Maart openlijk in den Rijks-
dag hield, als een vredesaanbod werd op-
gevat. Het tweede aanbod, waarvan
kerensky sprak, bestaat, naar de Nordd.
Allg. Ztg. uiteenzet, slechts in de verbeel-
ding van den Russischen dictator.
Kerensky acht zich echter verplicht,
tegenov^r de bondgenooten van Rusland om
den strijd voort te zetten en gebruikt alle
middelen der demagogie om dit doel te be
reiken. Ondanks den slechten toestand in
het leger, den wanhopigen financieelen toe
stand in het land en den wensch der Russen
om geen vierden oorlogswinter in te gaan.
Daarvoor diende ook de redevoering van
Kornilof, den opperbevelhebber, die na een
schildering van de anarchistische toestan-
den in het leger en van de gebreken, die in
de aanvulling en voorziening heerschen, toch
meende in staat te zijn, door krachtige
maatregelen, de bestaande gebreken te her-
stellen en de legers van Rusland ter over-
winning te kunnen voeren.
Alle redevoeringen in de nationale confe
rence te Moskou gehouden zijn oorlogsre-
devoeringen, alle woorden, die er gesproken
werden, ademen den onverzoenlijken geest,
die den strijd wil voortzetten, „perisse le
monde."
De verwachting, dat de wijziging van het
regeeringsstelsel in Rusland een anderen
geest aan het roer zou brengen, is gebleken
onjuist te zijn. En in dit opzicht waren de
mededeelingen, die Lloyd George aan Hen
derson deed, over een verandering in de
Russische opvattingen volkomen juist. De
geest, die sprak uit de redevoering van Ke
rensky op 21 April, waarin hij zeide, dat
voorgoed het oude oorlogsprogram gewij-
zigd was en dat Rusland geen plannen meer
had tot kneveling, verovering en annexatie,
heeft plaats gemaakt voor een nieuv/en oor-
logsgeest, die den strijd wil voortzetten tot
het „bitter einde."
En ook de binnenlandsche politiek heeft
een wijziging ondergaan.
De woorden, die Kerensky sprak tegen-
over de vrijheidsbeweging in Finland, getui-
gen van den wensch, elke zelfstandige be-
tooging in dit gebied met geweld te onder-
drukken. De Russische Regeering heeft den
Finschen Landdag ontbonden, en de pogin-
gen om heropening van dien Landdag door
te zetten,.zullen, naar Kerensky dreigde, met
geweld worden verhinderd. Dat dit geen
ijdele bedreiging is, maar het vaste voorne
men van de Russische Regeering, blijkt uit
de mededeelingen in de Stockholmsche bla-
den, dat in Rusland buitengewone maatre
gelen worden genomen, voor het geval de
Landdag zou pogen bijeen te komen. Ko-
zakken en gepantserde auto's worden ge-
reed gehouden, om op het eerste bevel naar
Finland te vertrekken. De wijze, waarop de
Russische Republiek de vrijheid der door
het Tsarisme onderdrukte volken behandelt,
zou er toe kunnen leiden, zooals Kerensky
zeide: dat zij de tijden van het Tsarisme zul
len terugwenschen
De pogingen echter, die Kerensky heeft
aangewend om de klove te dempen tusschen
de Kadetten en de Sovjet, schijnen niet ge-
slaagd te zijn. De leden van den Raad van
Arbeiders en Soldaten hooren de toespraken
aan, die een kadetten-geest ademen en door
Miljoekof schijnen te zijn opgesteld, en
weten niet wat zij ervan denken moeten.
De bijeenkomst toont, dat er een groote
verdeeldheid in Rusland bestaat, tusschen
de burgerlijke partijen en den Raad van Ar
beiders en Soldaten, een gevolg van de ver-
denking en het wantrouwen die er heer
schen.
Tsjeidsje heeft een poging gewaagd, om
die verschillen van meening weg te nemen,
door zijn beroep op het volk, om de Voor
loopige Regeering krachtig te steunen. Maar
al zien alle groepen de noodzakelijkheid-ook
in, om den oorlog krachtig voort te zetten„
er heerscht verschil van meening over de
wijze waarop dit moet geschieden. En nog
meer over de vraag, of de binnenlandsche
economische en vooral financieele toestan-
den het voortzetten van den menschen- ere
geldverslindenden oorlog wettigen. Want
het is niet te verwonderen, dat de mede
deelingen van de verschillende Ministers
over de toestanden op elk gebied een gevoel
geven van hopelooze verwatring, die bij
menigeen de vraag doet rijzen „hoe dit ooit
weder in orde kan komen".
De laatste dagen is de strijd varr
niet veel beteekenis. Het Duitsche legerbe-
richt maakt melding van hevige Engelsche
aanvallen aan het front van Yperen, die
eindigden met een bloedige nederlaag; het
Engelsche bericht bepaalt zich tot de mede-
deeling, dat de Engelsche linie tusschen St.
Julien en Poelcapelle over een front van
2000 yards werd vooruitgebracht. Waar-
schijnlijk is dit ongeveer hetzelfde als de
Duitschers bedoelen wanneer zij zeggen, dat
een deel hunner linie ten N.-O. van Frezen-
berg door de Engelschen genomen is.
Aan het Oostelijk front moesten de Oos*-
tenrijksche troepen de hoogte van Soveja,
bij Kezdy Vasarhely, die zij voor een paar
dagen genomen hadden, ontruimen tenge
volge der krachtige Russische aanvallen.
Aan de Dolzok-hoogte, bij Bajan, aan de
Proeth, dwong het Duitsche artillerievuur
de Russen hun stelling te ontruimen, waar-
bij 1000 gevangenen en een batterij zwaar
gesehut in Duitsche handen vielen.
Aan het Isonzo-front bracht de strijd niet
veel wijziging in de posities.
De aangehouden bankdirecteur.
in verband met de aanhouding van den
gewezen bankdirecteur S., uit Hoogeveen,
wordt nog het volgende gemeld: De aan-
gehoudene, een elegant gekleed 26jarig per-
soon, was als mijnwerker op de mijn Emma
te Hoensbroek werk komen vragen. Hij
was door den wachtmeester Soentjes gear-
resteerd, wijl zijn opsporing in het Politie-
blad verzocht was.
Een browning met een doos patronen
werd op hem gevonden; ook had hij papier
bij zich op naam, als leerling-houwer, hij
schijnt dus voor zijn directeurschap ook.
reeds in de mijnen te hebben gewerkL
Varkens als varkensvoeder.
Een landbouwer te Hapert (Noord-Bra-
bant) heeft 16 jonge biggen afgemaakt en
als voeder aan de andere varkens gegeven.
In de herbergen wordt om biggen ge-
biljard. (Hsg.)
Te royaal geweest.
Door de directie der gemeentegasfabrie-
ken te Weesp zijn een groot aantal inge-
zetenen van den gastoevoer afgesneden we
gens het overschrijden van het toegestane
rantsoen van 35 kub. M. per maand.
Onder de „slachtoffers van dien maatre
gel behoortde directeur van de ge-
meentelijke gasfabriek.
Militair krankzinnig geworden!
Te Gorinchem werd des nachts te ruim
2 uur de schildwacht van de Sluis bij de
Linge-uitwatering door den luitenant van
piket slapende gevonden. Men wekte den
slapende en bij het zien van de brandende
lantaarn en hoorende zeggen: „Er is oor
log", werd hij door 'n hevigen schrik aange-
tast en rende met geveld geweer, eenige
schoten lossende met scherpe patronen, de
stad in.
Vrouwen en mannen, die boonen ter
markt aanvoerden, vluchtten verschrikt on*
der moordgeroep. Gelukkig werd niemand
door de schoten getroffen.
Tenslotte mocht het politie en militairen
gelukken, den krankzinnig geworden soldaat
te grijpen en onschadelijk te maken.
Een kranig stukje.
Zondagmorgen ging, op een erf aan den
Laanweg, een paard op hoi, gespannen voor
