ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
aanbesteding!
No. 6389.
Zaterdag 10 Juni 1916
56® Jaargang.
De Oorlog.
•a s
ABONNEMENT:
ADVERTENTICN:
m
Telefoon 25.
Pit B!U yersetiiat Maanfag-, Woensdan- en VrUdagavonH, nitgezooclerd op Feestdanpl
Wegens bet
Pinksterfeest zal
a. s. Maandag geen rwmmer
van dit blad verschijuen.
PROVINCIALE STATEN.
aan te besteden:
BINHEWLAND.
de F'TOa f- J- van DE SANDE te Ter Neuzee.
Landbouwberichten.
Per 3 maanden binnen de stad/1. Franco per post voor Nederiand 1 10
¥,en 2'Ch dUitgeefster' of buiten T" Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
BIHB,3T3 ST. A t> I
nfJ. <0t 1 regd3 7 °'40- Vo°> elken regel meer f 0 10
Driis^lwhf tPSaaf van.dnernaaI P'aatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend. 1 ue
Groofere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend
Hande sadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief
Inzendmg van advertent,en vddr S Uw den dag d=r udgave.
S T JtG M M 1 IV G
ter verkiezing van vier leden van de
Vpijdag den 16 Jasssg a.s,,
DUMOLEYN E. B
POPPE A. M.'
PUIJLAERT B. C.
VAN ROMPU J. A
VAN WAESBERGHE F. J. L. M.
Kamor Tan Kvvpliunilul uu ruUl ICilOl].
(Herziening tier kiezerslijst.)
het uitdiepen der haven
in den Margarethapolder.
Aardappelen.
Yerhooging van den bieraccijns.
Cooperatieve Knnstmestfabriek.
Kanstmest.
wefci ilfluw-Onderlinge.
j I"" 'eng/efVail 240 meter (d€ Srootste leug-
/K40'voor Ned-,ndis en Wika
,l,(; Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
brengt ter openbare kennis, dat op
van des morgans acht tot des narniddags vijf uren
de stemming ml geschieden ter vervulling van vier
plaatsen 111 de Provinciate Staten van Zeeland voor
L nrivTt vt0G deze 8e)neente behoort
De candidaten, in alphabetische voigorde zijn
Tevens wordt de aandacht gevestigd op artikel
128 van het Wetboek van Strafrecht, Iuidende
»Hy die opzettehjk zich voor een ander uitgevende
aan eene krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven
verkiezing deelneemt wordt gestraft met gelah4"
nisstraf van ten hoogste EEN JAAR." a
Ter Neuzen, 8 Juni 4916.
De Burgemeester van Ter Neuzen,
J. HUIZINGA.
De Burgemeester der gemeente TER NEUZEN:
Gelet op art. 7, 2e lid, sub. B, van het Konink-
1 ijk besluit van den 4den Mei 1896 (Staatsblad
no. 76):
Noodigt hen, die niet voorkomen op de iaatst
vastgestelde lijst van kiesgerechtig den voor de Kanxer
van Koophandel en Fabrieken te Ter Neuzenmaar
aanspraak kunnen makeu om op de kiezerslijst te
worden geplaatst, uit, daarvan voor 1 Juli a.s.
aangifte te doen.
Het model dezer aangifte is door den Heer
Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid vast-
gesteld en ter Secretarie verkrijgbaar. Om kiezer
van leden eener Kamer te zijn, moet men
A. kiezer zijn van leden van den Raad der
gemeente, waar de Kamer is gevestigd
B. aldaar bestuurder of medebestuurder zijn en
gedurende ten minste twaalf achtereenvolgende maan-
den zijn gevveest van een bedrijf van handel of
nijverheid.
Voor eene gemeenschappelijke Kamer moeten de
kiesgerechtigden, ten., opziehte van de Gemeente
hunner inwoning voldoen aan de sub A en H
hiervoren genoemde vereisohten.
Ter Neuzen, 5 Juni 1916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Burgemeester en Wethoudersrvan ZAAM-
SLAG, zullen op Vrijdag 16 Juni
1916) des voormiddags 9l/3 ure, ten Raad-
huize dier gemeente trachten
Gezegelde inschriivingsbiljetten kunnen
tot op het uur der besteding franco ter
secretarie worden bezorgd.
Inlichtingen zijn te bekomen bij den
havenmeester I. Wisse.
Zaamslag, 6 Juni 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOH, DE FE1JTER, Burgemeester.
J. STOLE Lzn., Secretaris.
De' Nederlander schrjjft, dat de oorzaak
van de aardappelschaarschte moet gezocht
worden in een ongdoofelijke schavuiten-
streek van enkeJe bij den uitvoer betrokken
exporteurs en een regeeringscontroleur die
waarschijnlijk door den exporteur in quaes-
tie (een of meer) is omgekocbt.
De zaak moet zich als volgt bebben
toegedrsgen De regeiing van dem uitvoer
geschiedt door de z.g.n. Aardappelen-Ver-
eemging ouder Rijks-controle. In die
Aardappelen- Vereeniging zitten uiteraard
ue groote exporteurs, die tegelijkertijd des-
kundigen zijn.
Nu was in overleg met de Regeering
jepaald, dat de zoogenaamde wit-vieezige
aardappelen, die voor de codsumptie van
geen waaide zijn, mocbten worden uitgevoerd,
en van dezen uitvoer hebben enkele expor
teurs gebruik gemaakt tot het smokkeJen
van groote partjjen consumptie-aardappelen.
ko,n echter niet ge'Scbieden zonder bulp
en medeweten van een der rijks-controleurs,
die aan de grens de taak der douane ver-
gemakkelijken. Toen de Regeering van den
verboden uitvoer de lucbt kreeg en de
burgemeesters telegrafeerden om de aard
appelen aan te houden, waren de geladen
wagons (of scbepen) telkens juist tevoren
vertrokken.
Daaruifc bleefe, dat de smokkelaars werden
ingelicht en van de voornemens der re
geering op de hoogte waren. Het departe-
ment moet toen een vaisch bericht hebben
uitgegeven, slechts aan zeer enkelen als
zoodamg bekend, en ook dit bericht. be-
reik.t.e.ndeg jeJtaortegr_TWn
controleurs, die reeds bekend moet hebben
en onmiddeliijk ontslagen is. Het onder-
zoek tot het instellen van een strafver-
voiging tegen den exporteur, die van valscbe
verklaringen en stukken gebruik moet
bebben gemaakt, is reeds in vollen gang
Het Nederl. Correspondentiebureau in
Ben flaag meldt
In verband met de opdrijving van de
aardappelprijzen wordt ons van bevoegde
zijde medegedeeld, dat bet Rpks Centraal
Administratiekantoor en de Aardappelver-
eeniging tot heden aan alle aanvragen van
burgemeesters om beschikbaarstelling van
consumptieaardappelen hebben kunnen vol
doen.
De prijs van de elders verstrekte aard
appelen is gesteld op 4,50 per 106 K.G.,
op plaats van afladiDg. Rekent men hierbij
50 cts. voor vracht en onkosten, dan is de
prijs ter plaatse ongeveer 5 per 100 K.G.
of ongeveer 3,50 per H.L. van 70 K.G.
Bij bet 2e Kamer afdeelingsonderzoek
van het voorstel tot verhooging van den
bieraccijns wezen sommige leden op de be-
kende bezwaren tegen belastingen op voor-
werpen van algemeen verbruik.
Vrij algemeen kon men zich echter ver-
eenigen met het denkbeeld, ook uit den
accijns op bet bier een belangrijk hoogere
bate te putten dan daaruit thans verkregen
wordt. In de tegenwoordige omstandig-
heden acbtte men dan ook het voorstel,
waarvan een meerdere opbrengst van
3,600,000 wordt verwacht, voldoende ge-
wettigd.
Ofschoon het voorstel tot afschaffing
van den accijns op azijn, dat met het voor
stel tot verhooging van den accijns op
bier gepaard gaat, bjj verscbillende leden
bestrijding vond, juichten vele anderen
daarentegen het voorstel toe.
Tegen bet voorstel tot verhooging van
het invoerrecht op bier kwamen enkele
leden op, voor zoover die verhooging van
bet recbt tot f 7 per H.L. meer omvat
dan noodig is om met de accijnsverho.iging
gelijken tred te houden. Zij zagen daarin
een protectionistische strekking en vrees-
den represaillemaatregelen door het bui-
tenland.
Persgesprek met
■Dir. Mr. De Savornin Lohinan.
De „Ned." geeft thans plaats aan het ver-
slag van een ondierhoud, dat de in o,ns land
vertoevendie ver tegen woordigcr van het
Weens die „Fremdenblatt" geliad heeft met
Jhr. Mr. A. F. de Savornin Loilman. De
journalist werd uitdrukkelijk gemachtigd lot
publiceering van dat onderiioud.
Over de niogelijkheid van vredesonderhan-
delingen liet de heer Lohman zich volgen-
derw'ijze uit: „Het-is mdjne overtuiging, dat
zoowel de Duitsdie Keizer als de Rijkskan-
selier den vrede willen. Ik geloof trouwens
niet, dat de Duitsche Keizer persoonlijk den
oorlog begeerd heeft. Zonder twijfel wil
ook Grey den vrede. De moeilijkheid is
editer tweevoudig: een psychologische, in
zooverre men de bronnen van den haat niet
sloppen kan, en de Engplsche staatsman
meer dan eenig ander door het volkssenti-
menl gebonden is; andererzijds is op dit
oogeidilik de militaire situatie in het voor-
deel van de Centralen, terwijl de Geallieer-
den op de gevolgen der blokkade wachten,
alzoo op tie toekomst.
In ieder geval is het een stap vooruit,
dat men niet meer gewaagt van Duitsch-
land's vernietiging, doch zich bepaalt tot
die van het Duitsche militairisme. Deze
leuze ttioest Grey als exponent der volks-
slemming aanheffen. Maar welk parool' van
ethischen aard blijft buiten dat over? Nu
is, van mijn standpunt, de vernieliging van
den militairen geest zonder twijfel eenideaal,
maar Engeland wil tot de verwezenlijking
a.!1. daf ;C''eaa' dezelfide wapeneu (van iiet
lnilitairisme) gebruiken. Hoe langer de oor-
log duurl, des te militairistischer naar Rus-
sisch model wordt liet zelf; ook op de neu-
iraien werkt het militairisme door en zeKs
Holland is op het oogenblik meer milita-
nshsch dan te voren; ja, zelfs verlangt En-
g el and, .egeti Belgie's wil, dat dit land den
algeineenen woerplicJit zal invoeren.
Gij ziet dus, dat precies het- tegendeel ge-
schiedl van hetgeen Engeland zegt te willen
en dat het ideaal slechts zeer in de verte'
wenkt.
Dit in het oog gehauden, is het niet te
zien, hoe met vredesonderhandelingen reeds
'U' zo.u worden hegonnen, tenzij dan
p ,df Cfpraten verslagen werden en de
i.ntente at Jus op eenig tegenwicht kon wii-
zen. diet is alzoo een misverstand, dat men
mij heeft laten zeggen, dat ik van een Ita-
lmansdie nederlaag een spoedigen vrede ver-
wachtte. Het militair overvvicht der Cen-
trale mogeiuiheden is op dit oogenblik een
Dezen toestand wil Engeland niet erken-
nen en daar andererzijds Duitschland op ziin
overwinnaar.ssIandpunt blijft staan, is een
erns ige grondslag voor overeenstemming
met aanwezig, at zijn dan ook de weerop-
richtmg van Belgie, de outrunning van
hiankrijk, de grondvesting van een konink-
Hjk Pouen, en de oHtrulming van Servie
door den Rijkskanselier niet afgewezen. Be-
treffende de beide laatste punten moet ook
Oosten rij k-Hongarije zich uitspreken, en
Ponsonby richtte zich dus tot een niet-com-
pelent adres. In Holland maakt men onder-
scheid tusschen Pruisen en Oostenrijk-Hon-
ganje; da! men aan het laatste voorkeur
historisch,Tis ',laarvan"'i''u"h dat Pruisen milt-
r r X J. 1 I
Voor alles echter mv/J. 9IL z,ju verleden
organisatie der staten worden voorbereid,
zooals dit door Javne Hill in zijn bekend
boek is ontwikkeld.
Wie geen militairisme wil, verlangt de wi-
pens sleclits te voeren tot verdediging van
bet recht, en niet voor „revanche'' of voor
materieele voor deelen.
Wilson's optreden is mij, ondanks zijn aan-
hieden van goede diensten, afgezien van net
bepaalde in art. 3 'van het Haagsche Vredes-
traclaat, niet volkomen duidelijk. Meer wil
ik daarvan niet zeggen."
„Wie is die schavuit!"
„De Metaalbewerker" schrijft:
Toen de Minister van Oorlog de vorige
week; bij de behandeling van het buitenge-
wone crediet in het parlexment, de aandacht
vestigde op het feit, dat een der munitiefa-
brikanten in ons land ter verhooging der te
maken winst, het liarde staal zacht maakte,
vroeg de liberale heer Ter Spill: Wie is die
schavuit? De Minister meende diens naam
te moeten verzwijgen. Waarom is ons niet
recht duidelijk^ iwant het jgeval vis in de plaats,
waar bedoelde sabotteur gevestigd is, een
publiek geheim.
Wij zouden over het geval misschien niet
schrijven, ware het niet, dat ook de arbei-
ders van deze handeling weder de dupe
worden.
De firma Nering Bogel, te Deventer, is
ook leverancier van granaten en heeft het
staal daarvoor zaclit laLen maken. De ar-
beiders, die daai-aan werken, krijgen hun
extra in tariet verdiend toon als de granaten
zijn goedgekeurd en moeten dat missen, nu
bedoelde granaten door de legerautoriteiten
zijn afgekeurd. Dat is natuurlijk een groote
onbillijkheid, want deze afkeuring ligt bui
ten hun schutd, docli is het gevolg van de
door de firma gepleegde handeling.
Naar aanleiding van dit bericht in „De
Metaalbewerker" heejtt de directie der De-
venter ijzergiieterij en machinefabriek, voor-
dat zjg zich derhalve nogmaals genood-
zaaict ziet alle bestellers uitdrukkelijk te
waarscbuwen tegen bet plegen van bande-
jingen, die in st.rijd zijn met bet bestel-
lerseontract van Augustus 1915;
dat met alleen de garantie kan worden
lngenouden, doch bovendien aan hen, die
deze bepalingen overtreden, geen leveringen
voor den oogst 1916/17 zullen geschieden.
De Commissie van voorbe.-eiding tot
strehting eener Cooperatieve Kunstmest-
iairiek meent, dat tbans de tijd aan-
gebroken is een besluit uit te lokken, om
tot sfichting eener cooperatie overtegaan.
^11 is zoo ver gevorderd, dat ruim 20.000
aan deelen toegezegd zijn en ze vertrouwt.
dat dit aantal binnenkort nog belangrijk
stpgen zai. De Landbouw vereenigiugen
in Zeeland en afzonderlgk staande land-
bouwers worden daarom uitgenoodigd on
I een algemeene vergadering.
Ten opziehte der bestuursbenoeming zal
aan de vergadering voorgesteld worden die
benoeming aldus te doen geschieden Onder
elkander wijzen de aanwezigen van
bchouwen-Duiveland, Zuid-Beveiand, Qos-
telgk Zeeuwsch-Viaanderen, Westelijk
A.-Brabant en N.-Holiand 2 bestuursleden
en die uit Westelijk Zeeuwsch-Viaanderen,
Walcheren Noord-Beveland, Tholen en
bt. Pbihpsland en Z.-Holland elk 1 bestuurs-
aan" Z«' aldus aangewezen zijn,
zullen aan de A. V. voorgesteld worden
en indien geen bezwaren er tegen ingebracht
worden, verkozen verklaard worden.
been J. L. Nering Bogel, meegedeeld, dat
inderdaad ter Vergemakkelijking van den ar-
beid een kleine partij stalen staven „handr
Warm" was gemaakt en op deze wijze tot
granaten Yerwerkt. Opzet met min-oirbare
bedoelingien was er hoegenaamd niet in het
spel geweesl. De directie heeft zich met het
munitiebureau in verbinding gesteld, dat op
het oogenblik geen nadere mededeelingen
kon doen. Schietproeven zullen, naar de
firma meende, nog moeten aantoonen, of en
in .welke mate de op bovenomschreven wijze
vervaardigde granaten minder deugdelijk wa
ren. Intusschen gaf de directie grif toe, dat
er een fout is begaan, zij 't in onwetendneid.
Men was nu door ervaring tot beter inzicht
gekomen en zou tegen herhaling van 't ge-
beurde waken.
De Kunstmest-Commissie maakt bekend
dat haar ter oore is gekomen, dat van verschil-
lende zijden pogingen in het werk worden
gesteld. bestellers vanChilisalpeter te bewegen
tot verkoop aan derden van de door hen
uit de stoomschepen Andijk en Riouw als-
nog te ontvangen partij en
gehouden van de Zeeuwscbe Landbouw-
Onderlinge onder leiding van den beer H.
A. Hanken.
Uit het jaarverslag over 1915 bleek, dat
op 31 December waren aangesloten 1057
landbouwers. In het verslagjaar kwamen
450 ongeval-aangiften in. Hieronder waren
3 patroons-ongevallen en 4 gevallen van
bedrijfsziekte geen dezer was van ernstigen
aard.
In 427 gevallen was de getroffene binnen
2 maanden hersteld. De overige 23 ODge-
vallen werden na dien termijn aan de directie
ter verdere behandeling overgedragen. Drie
van deze patienten moesten reeds blijvend
invalide worden verklaard, drie andere zijn
nog niet geheel hersteld. In hoeverre bet
noodig zal zijn ook aan hen een eene
blijvende uitkeering toe te kennen, valt op
dit oogenblik nog niet te zeggen.
Als oorzaken van de ongevallen worden
genoemdvoertujgen 35paarden 51
hoornvee II; varkens 1; honden 1; land-
bouwmachines 31 val van den arbeider 70
val van een voorwerp 12; beknelling 11;
krachtsinspanning 63snijdende werktuigen
71infectie 55 oogkwetsing 21 brand-
wonden 3 bedrijfsziekten 3 diverse oor
zaken 11.
De 427 ongevallen die door de Zeeuwsche
Landbouw-Onderlinge werden behandeld,
hebben opnieuw bewezen dat het land-
bouwbedrijf geenszins gevaarloos is. De
getroffen landarbeiders zijn, doordat de
patroons lid van de Landbouw-Onderlinge
zijn, geholpen. Ze bebben van-de Landbouw-
Onderlinge een steun gekregen, die hun
anders niet zou zijn verleend, omdat voor
de Landbouw-Ongevallen-Verzekering nog
geen wet bestaat.
De onkosten, die voor de patroons op
deze verzekering komen, bedragen 1.15
per 100.— jaarloon, of voor een knecht
die 400.loon per jaar verdient, worden
de kosten negen cent per week.
Voor deze kleine uitgave worden ook de
geldelijk gevolgen van de zwaarste onge
vallen gedekt.
De ziekte-verzekering voor inwonend
personeel heeft zich gedurende het ver
slagjaar wederom belangrijk uitgebreid. Er
zijn thans 10 afdeelingen in werking, het
aantal verzekerden bedroeg in 1914 1006.
De gemiddelde kosten bedroegen over 1915
3.11 per verzekerde.
BE „UEBER-ZEPPELIN".
Men schrijft uit Zurich, dir. 1 Juni:
Dezer dagen hadden de bewoners van dea
Bodensee (meer van Konstanz) gelegenheid
den reedis lang bij geheimzimiige mededee
lingen aang&kondigde „Ueber-Zeppelinin
zijn bijna ongelooflijke bewegingen te be-
wonderen. De nieuwe „Luftkreuzerheeft
i te was tot dusverre 168 meter) en een in-
slechts'Th mCtCr (t0t dusverre
19 tot 20 duizend kub. M. Het
E-h^'t draagt Vier g°ndels (tot dusverre
sleclits twee) en ls evenals een marine-krui-
ser bewapend met artillerie, machine-gewe-
ren, torpedo s en pantsers. Het kan vele
tonnen ontplofbare stoffen meevoeren en
•heert een hemanning van 30 lot 40 personen.
n zijn vorra gelijkt het nieuwe vaartuia vol-
Komen op een visch, en is nietlegenstaande
zijn reuzenafmeIingen stank en sierlijk van
derTrt ,;StUIUrinrk'1Uing is een geheel an
dere dan hij de vroegere modellen; zij ver-
krnik rfn achterea S^ien em voimaakt
,ruis De vier gondels zijn niet alien even
grout; voor aan de spits is de langste gon-
del bevestigd, dan hangen in liet midden van
den romp twee kleinere gondels naast el
kander, en de vierde, iels kleiner dan de
eerste hangt achteraan en reikt bijna tot
het stuur. Een loopgang. in den romp in-
gebouwd, verbindt onderling de vier <*ori-
1n w Wnar,m men dan met een trap afdaalt.
rlP,-in fllnken„van d,en romp, die 21 afzon-
deihjke gascellen draagt, ziet men voor en
achler een donkere vlek, als een grool kwa-
uraat; men zegt, dat het afsluitbare irsscn
/v,apri" kleine artillerie-slukken staan
opgesteld. (Jolwtxjvenop den romp is, even-
als hij de oudere modellen, een platform
gebouwd, waarop een stuk licht geschut
en eenig ©machine-geweren "staan. De moto-
1 en die 3000 lot 1000 pa'ardekrachten ont-
wikiielen yerleenen het schip een snelheid
dn Per uur- Het stuurvermogen
is voimaakt. Zoo draait net schip in min
der dan een halve minuut om zijn eigen as.
Doch wat veel sterker is, onder een hoek
van 4o graden, een rich ting, die vooral hij
dj_n aa"va.' °P zeeschepen zeer gunstig is)
lijn ie vallen. V'AofkT'i<BraiS^L«Aalk_siielhei.1
is van .groot belang, wijl door den schuinen
stand het balton-massief als tref-object voor
den aanvaller beduidend verkleind wordt.
Deze „Ueber-Zeppelins" zullen dan ook
hoofdzakelijk bestemd zijn voor den strijd
met de vijandelijke vlolen.
Tot zoover de correspondent van den
„Bund".
Van andere zijde wordt dan nog gemeld,
dat de torpedo's, die deze „Ueber-Zeppelin"
voert, en waarvan ook in bovenstaande be-
schrijving sprake is, luclit-torpedo's zijn van
het systeem-Junge.- De Zweedsclve majoor
Junige vond in 1900 een lucht-torpedo uit,
die een draagwijKjte had van 15 Iv.M. en
200 K.G. onlplofbare stoffen met zich kon
voeren. De uitvinding wei'd eersL aan het
Zweedsche militaire departement aangebo-
den, dat echter geen belang stelde in deze
uitvinding. Junge trad daarna in onderhan-
deling met de Duitsche regeering, die on
middeliijk den nieuwen torpedo aankocht.
DIENSTPLICHT VOOR VROUWEN.
Er is in Duitschland laatstelijk veel ge-
schreven over dienstplicht voor vrouwen.
De gedachte is al oenige tientallen jai'en
oud, maar nooit zoo emstig opgevat als nu.
Ook in kerkelijke kringeh maakl men er
propaganda voor; zoo komt het, dat in de
„Christliche Welt" van 11 dezer het onder-
werp door een voorslander wordt ingeleid.
De sdbrijver, Hermmm Pankow, verklaart,
dat de oorlog de dringende noodzakelijkheid
van den dienstplicht voor vrouwen neeft
aangetoond. Terwijl zij grootendeels on-
voorbereid den man over 't algemeen uitste-
kend hebberi vervangen, bleken zij op linn
eigen terrein, liuishouding en verpleging,
onder de buitengewone omstandigheden te
kort te scbieten. Er is vooral in den tijd
als tegenwoordig, maar ook in gewone tij-
den, uit de vrouwei 1 wereld. voor het volk
meer nut te trekken en de vrouw zal er zelf
wel bij varen.
De schrijver stelt'zelf niet een bepaalden
vorm voor, riiaar hij geeft een beknopt en
voor buitenstaanders niet altijd even dui
delijk overzieht van de verschillende vor-
men, die worden aanbevolen. De wensoh
van enkelen bepaalt zich tot verplicht her-
halingisonderwijs met onder wij s in huishou-
den onder staatstoezieht; de meisjes kunnen
fhuis blijven wonen. Eigenaai-dig, dat de
schrijver dit onder dienstplicht brengt. An
deren willen de kweekelingen in ziekenliui-
zen, kindertehuizen, huishoudscholen en in-
stellingen voor socialen arbeid lircngen; ook
dan heeft men bestaande inrichtingen ge-
noeg, rekenen de voorstaanders uit.
Meer militairistisch zijn de voorstellen om
de meisjes op te leiden voor den dienst in
hospitalen en bureaux voor legervoeaing en
kleecting, of ze elk een mannevak te laten
leeren, om de eerste aanvalskracht van het
lager te versterken. In deze rioliting gaat
ook het bouwen van kazemes, „diensthui-
zen" met den aankleve van uniformen, gra
den en dergelijke; de schrijver noemt dit
„e,en beetje Potsdam'' in ide opvoeding der
meisjes, wat men heel nuttig acht. De eigen-
lijke diiemsltijd varieert tusschen een half en
ten hooigste twee jaar; worden er herhalings-
oefeningen aan verbonden, dan kan hij op-
