ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOF. ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No, 6385.
Donderdag 1 Juni 1916.
56e Jaargang.
DRANK VET.
IIIBlItlll HSIAFT
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 25.
Dit Blad versGhijnt Maandag-, Woansdag- en Vrydagavond, uitgezonderd op Feestdagen, hU de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Neuzen.
BINNENLAND.
FEUILLKTON,
3 maanden binnen de stad f\.Franco per post voor Nederland y 1.10.
■SiJ vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buixenland 2.—.
-.^en abonneert zich bi] de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend,
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
brengen ingevolge artikel 12, le lid der Drankwet,
ter openbare kennis dat bij hen is ingeko'men een
verzoekschrift om vergunning voor den verkoop
van sterken drank in het klein van ADRIAAN
KAAN, van beroep timraerman, te Ter Neuzen,
voor het benedenlokaal van het perceel plaatselijk
gemerkt 14 en. gelegen aan de Markt.
Binnen twe% weken nadat deze bekendmaking
is geschied, kan ieder tegen het verieenen van
het verlof schriftelijk bij Burgemeester en
Wethouders bezwaren inbrengen.
Ter Neuzen, 29 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZ1NGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 30 Mei.
M. U. L. O. en U. L. O.-wei.
Aan de orde is de voortzetting der be-
raadslagingen over de regeling van het
meer uitgebreid lager onderwijs en het
uitgebreid lager onderwij?.
De heer Van der Molen betuigt, volgens
het versiag der H. Crt., zijn blijdschap over
dit reeds in 1901' beloofde ontwerp en
over het feit, dat nu de lager onderwjjs-
inspecteurs zijn gehoord, die er zeer mee
ingenomen zijn. Het ontwerp is niet ideaal,
maar waarborgt, voor zoover men zien kan,
een behoorlijke ontwikkeling. Spreker
protesteert tegen de klachten over sommige
inrichtingen van het bijzonder onderwjjs,
voor zoover deze in de rapporten der
onderwijsinspecteurs doorschemeren. Zij
laten zich daarbij, naar 'tschijut, wel eens
door'iets anders leiden dan door hun kennis
der Lagfer Onderwijsweh
Zoo kan men in het versiag der inspec-
tie van 1912 de opmerking vinden, dat de
meeste M. U. L. O. scholen 6-jarige volks-
scholen zijn, met een M. U. L. 0. vak ge-
completeerd. Spreker heeft dit nagegaan
en bevonden, dat van de hier bedoelde 61
bijzondere scholen 12, en van de 40 open-
bare 2 scholen als overgankelijke M. U. L. 0.
scholen worden beschouwd.
De heer Van Wijnbergen meent, dat het
bevriezingsartikel de ontwikkeling van het
M. U. L. 0. zeer heeft belemmerd en dat,
terwijl juist dit onderwijs in de praktijk
zeer op prijs blijkt te worden gesteld. Bet
huidige ontwerp brengt weliswaar verbste-
ringen, maar voegt tevens andere verkeerd-
heden in, bijv. waar het verbiedt Let aan-
stellen van M. O.-bevoegden.
En dit, omdat ergens in Brabant een
onderwijzer met akte M. 0. schoonschrijven
is aangesteld en men wil voorkomen, dat
dit meer zal geschieden.
len aanzien van het zevende leerjaar
kan geen incidenteele beslissing worden
genomen.
Maar spreker wil niet alle bezwaren
vooropstellen en liever aanvaarden, wat er
aan goeds in de wet is.
Als zoodanig beschouwt spreker het feit,
dat de wet nu geeft de erkenning en de
omschrijving der beide takken van uitge
breid onderwijs en ten tweede krijgen we
nu twee vakken meer, namelijk staatsin-
richting en handelskennis.
H. BERTRAND.
En welke wonderbaarlijke vormen kwa-
men niet te voorschijn bij iedere vangst,
die het sleepnet deed! Visschen met ko-
gelronde lichamen en een langen staart,
zoo dun als een draad; dieren die er uit-
zagen als een groote zak, terwijl de bek
de helft van het lichaam besloeg; verder
lei tie monsters in de gedaante van een
slang, voorzien van scherpe tanden en vis
schen met een kort lijf, een langen vlak-
ken staart, dicht gfeschubd en met een gc-
weldigen kop met groote oogen. Builen-
dien bevatte het net nog allerlei kreeftcn,
sierlijke zeesterren en zoo voor t.
Waarvan leven deze dieren in de diep-
te, waar iedere plantengroei, zooals u zelf
zegt, ontbreekt? vroeg Hans.
De plantengroei houdt op een diepte
van tweehonderd meter op, dat is waar.
Men mag echter niet vergeten, dat masi-
sas overblijfselen van planten en dieren,
als een voortdurende stofragen, op den bo-
De heer De Yisser wijst er op, dat de
belangsteliing der bevolking voor M. U.
L. 0. verbazend toeneemt. Tal van cor-
poraties in ons land nemen tegenwoordig
jongelui op, in het bezit van een M. U.
L. O.-diploma.
Tegen dit ontwerp koestert spreker be
zwaren. Ze betreffen de verwarring tua-
schen M. U. L. 0. en M. 0., de groote ver-
antwoordelijkheid der hoofden bij een zoo
veelomvattend systeem van onderwijs e. a.
De voorstanders der school zijn bet vrijwel
hierover eens, dat 't M- D. L. 0. moet zijn
de overgang van 't klasse naar het vak-
onderwijs. De strijd tu3schen M. 0. en M.
U. L. 0. zal door dit ontwerp worden ver-
scherptde idee van het ineeusehakkelings-
rapport is feitelijk prijsgegeven. Hierdoor
is spr. niet con amore voor 't ontwerp.
Maar er zijn omstandigheden, die op bet
oogenblik deze bezwaren niet al te zeer doen
wegen al betreurt hij wel, dat onze mooi
opgezette middelbare school in de verdruk-
king geraakt. De voordeelen, aan bet ont
werp verbonden, be wegen hem echter, er
voor te stemmen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
de heer Cort van der Linden, betuigt zijn
ingenomenheid met het feit, dat ondanks
enkele bezwaren niemand zich tegen bet
ontwerp verzet. De Minister legt er den
nadruk op, dat 't ontwerp allesn bet U. L.
0. en M. (J. L. 0. raakt, docb in geen
enkel opzicht 't U. L. 0. De Minister is
daarbij uitgegaan van de volgende beginseien
de subsidieering moet biijven, wat zij was
de grondsiag moet zoo breed mogelijk
worden gemaaktde vrijheid van bet ulo
en mulo mocht niet worden benadeeld
(zoowel eind onderwijs als voorbe-
reidingskarakter moesten tot hun recbt
komen)bet karakter van ulo en mulo
als lager onderwijs moet ongeschonden
worden bewaard.
Het stelsel van den heer Gerhard is niet,
voor verwezenlijking vatbaar, want het
onderwijs in het algemeen wordt geschaad,
als ulo en mulo er-voikomen van worden
losgemaakt. De beer Tydeman vindt bet
niet goed, dat men vergoeding uitkeert
naar "den maatstaf der minima. Welken
maatstaf wil de beer Tydeman dan? Zijn
denkbeeld voert noodwendig naar algeheele
vergoeding der kosten van het onderwijs
en hierin treedt de Minister niet. Boven-
dien is 't de vraag of een ander vergoedings-
systeem aan de onderwijzerssalarissen ten
goede zou komen.
Nopens bet denkbeeld om de inrichtingen
te verplichten, on- en minvermogenden op
te nemen, merkt de Minister op, dat het
hem voorkomt, dat bet niet aangaat, in
dezen tijd aan het bijzonder onderwijs een
dwang op te leggen.
Het is zeer de vraag, of men in den
korten tijd, dat bet mulo duurt, 2 a 3
talen aan de kinderen kan leeren, zoo, dat
zij er iets aan bebben. Het is beter, te
volstaan met 1 taal en landbouw of han-
delsonderwijs er bij te nemen.
Zou bet diploma der Vereeniging voor
Handelsonderwijs kunnen strelrken voor
ontheffing van het examen voor het nieuwe
diploma? heeft de beer Van Wijnbergen
gevraagd en bij bedoelde dit als een over-
dem der zee neerzinken. Zij worden voor
bederf gevrijwaard door het zeewater. Deze
overblijfselen leveren voldoende voedsel op
voor de meeste diepzeevisscheil, terwijl an
dere soorten zich met de lager georganiseer-
de voeden. De naluur zorgt er wel voor,
dat ieder tot zijn recht komt.
En deze man, die zich uit pure liefheb-
berij wijdde .aan dergelijke onderzoekiiigen,
die uren doorbracht, ja gelieele dagen zelfs,
met in zijn hut de zeldzame dieren te on-
derzofeken, die het sleepnet aan de opper-
vlakte bracht en ze daarna op spiritus
zette deze man zou een lage misdaad op
zijn geweten hebben?
Berg'er hielcl zich doof, telkens wanueer
Hans pogingen aanwendde om hem van het
tegendeel te overtuigen. Hij was brommig
en slecht geluiind, slechts een enkelen keer
schertste hij met de kleine Ellen, die nu
geheel hersteld was.
Ellen was nog le jong om de beteekenis
van hel verlies, dat zij door den dood harer
oivders geleden had voor haar geheele leven,
volkotmen te kunnen beseffen, maar zij had
toch dikwijls oogenblikken, dat zij naar haar
vader en moeder verlangde. Dan kroo.p zij
in een hoekje en schreide liar tversclieurend.
Over haar lot kon mien eerst beslissen, als
men een groote haven zou hebben bereikt.
Berger kende slechts iden naam van haar
ouders; hij zou het eerste consulaat, dat
zij bereiklen, opdragen, onderzoek naar haar
gangsmaatregel. De Minister heeft er
geen bezwaar tegen.
De ontwikkeling leidt van zelf tot de
aannetning van meer dan 7 leerjareD. De
cijfers wijzen dit onweersprekelijk uit.
De heer De Visser heeft er over geklaagd,
dat de mooi uitgedacbte middelbare school
der ineenscbakelingscommissie door't M. U.
L. 0. wordt verdrongen.
De Minister echter geeft de voorkeur aan
de school, zooals die door het leven zelf
is gevormd en in de maatschappij is opge-
bouwd, het mulo, boven de school der
coinmissie, hoe mooi ze ook moge zijn
uitgedacht.
De Minister heeft de middelbare akte op
de (J. L. 0. scholen willen weren om bet
klasse-onderwijs op de U. L. G.-school te
bandhaven. De mogelijkheid om tweeerlei
kategorie van ouderwijzers op de U. L. 0.-
school te brengen, wil de Minister ontgaan.
Rcp'jcken.
Bij de replieken betoogt de heer Gerhard
dat zijn doel was, uit te doen komen het
karakter der twee geledingen van het onder
wijs en daarnaast het subsidie voor elk der
twee. Hij ziet echter geen kans, die karak-
teristiek te behouden zonder het ganscbe
subsidiestelsei in gevaar te brengen. Daarom
strekt hij bet amendement, hetwelk U. L. 0.
en M. U. L. 0. van het L 0. los wilde
maken, in.
Spreker stelt daarvoor in de plaats de
Volgende motie
De Kamer, overwegende, dat het gewoon
lager onderwijs behoort te zijn de grond
siag van alle onderwijs, waaraan 'tU. L. 0.
en het M. U. L. 0. zich moeten aansluiten,
van oordeel, dat de subsidieering van
elk dezer soorten vaD onderwijs behoort te
geschieden naar regelen voor elk van de
geledingen 'van dit onderwijs afzonderlijk
te stellen,
gaat over tot de orde van den dag.
De motie zal op een nader te bepalen
dag worden behaodela.
De algemeene beraadslagingen worden
gesloten.
Artitoelsgewijze bohandeling.
Bij de artikelsgewijze behandeling ver-
dedigt de heer Gerhard een amendement
op art. 1, strekkende tot schrapping van
bet vak handelskennis- van de lijst der
verplichte subsidievakken.
De heer Otto verdedigt een amendement,
strekkende tot schrapping der staatsinrich-
ting van die ljjst.
De beer Tydeman bestrijdt beide amen-
dementen, omdat beide vakken op school
zoo stiefmoederiijk bedeeld worden en de
beeren Koster en Van der Molen sluiten
zich bij deze bestrijding aan. Minister
Cort Van der Linden kan zich met de
ammendementen niet vereenigen.
De stemming-
Het amendement-Gerhard (schrapping
van handelskennis) wordt met 28 tegen 26
stemmen verworpen.
Dooy aanneming van een amendement-
Van der Molen zonder koofdelijke stemming
(strekkende om in het vak //geschiedenis"
ook op te nemen de gescbiedenis der staats-
inrichting van Nederland) komt het amen-
dement-Otto te vervailen.
familie Le doen.
Welken weg echter liet Mr. Dikson zijn
„Vliegende Leeuwerik" nemen?
Door een dwaas intermezzo zou men 'ml-
woord op deze vraag verkrijgen.
Op zekeren moirgen Mr. Dikson, Bgr-
ger en Hans zaten op het dek Under de
zonnelent te onlbijten verscheen Richard
Perroquet plolseling, in een opgewonden
stemming, voor zijn heer en gebieder. Hij
was, evenals alUjd, onberispelijk gekleed en
huppelde, daar de kalme ziee hem dit ver-
oorloofde, met grade over de planken, tot-
dat hij vlak voor Mr. Dikson stond.
Jlijnheer, neem<t u mij niet kwalijk
Mr. Dikson kon meestal een glimlaeh niet
oniderdrukken als de drukke Franschmm,
wlens geschiktlicid als kamerdiienaar hij ech
ter niet miskende" voor hem verscheen.
Wat is er, Richard?
Mijnheer moet mij niet kwalijk nemen,
maar men houdt mij op onverantwoorde-
lijke wijze voor den igek en ik, Richard
Perroquet, valet de chambre van u, Air.
Dikson, die slechts werkzaam geweesl ben
in de voornaamste oud-adellijke families van
mijn groot vaderland, kan mij zooiets on-
inogelijk laten welgevallen. Ik ben buiten
mijzelven, Mr. Dikson, buiten mijzelven.
De drie heeren legden gelijktijdig mes en
vork neer en keken den opgewonden ka-
merdienaar verwonderd aan.
Wat is er dan? vroeg de eigenaar van
Slinister Posltiiuna.
Op de volgende vragen van het lid van
de Tweede Kamer, den heer Schaper, in
verband met de ongesteldheid van den
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel
1. Kau de Minister aan de Kamer mede-
deelen, of de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel nog langen tijd rust
zal moeten nemen
2. Indien dit het geval is, acbt de
Regeering zich alsdan tegenover bet lands-
belang verantwoord, voor een in dezen tijd
zoo gewichtig departement zelfs geen Minister
ad interim te benoemen
3. Zoo ja, hoe worden dan op dit
oogenblik de zaken aan bet Departement
van Landbouw geregeld en aan wie is de
leiding hiervan toevertrouwd Hebben per-
sonen, buiten het Departement staande,
hierop rechtstreekschen invloed
luidt bet antwoord van den heer Cort
van der Linden, Minister van Staat, Minister
van Binnenlandsche Zaken, tijdelijk voor-
zitter van den raad van Ministers. (Inge-
zonden 29 dezer)
Het laat zich aanzien, dat de Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel na
betrekkelijk korte rust de dagelijksche leiding
van zijn Departement weder zal kunnen
op zich nemen.
Het landsbelang vordert niet de tijdelijke
vervanging van den Minister van Landbouw,
Nijverheid en handel.
De algemeene leiding van het Departe
ment is toevertrouwd aan den Secretaris-
Generaal, op den voet zooals zulks bij ver-
loven der Departamentsboofden gebruike-
lijk is.
Personen buiten het Departement staande
worden als deskundigen geraadpleegd, doch
van beslissenden invloed is daarbij geen
sprake.
Uitvoer van planlenvezels.
Het Stbld. no. 212 bevat een Kon. be-
sluit van 27 dezer boudende wijziging van
bet verbod van uitvoer van plantenvezels.
Het eenige Artikel van het Kon. be-
slnit van 20 April 1916 (Stbld. no. 165),
wordt gelezen als volgt
De uitvoer van plantenvezels en van alle
daaruit vervaardigde artikelen is verboden
van den dag der afkondiging van dit be-
sluit.
Wij behouden Ons voor, dit verbod
tijdelijk op te beffen of in bijzondere ge-
vallen daarvan ontheffing te doen verieenen.
Uitvoer van sponsen.
Het Stbld. no. 213 bevat een Kon. be-
sluit van 27 dezer boudende verbod van
uitvoer van sponzen.
De uitvoer van sponzen is verboden van
den dag der afkondiging van dit besluit.
De Kroon beboudt zich voor, dit verbod
tijdeljjk op te belfen of in bijzondere ge-
vallen daarvan ontheffing te doen verieenen.
Kalk.
Te Maastricht dreigt door gebrek aan kalk
malaise in het bouwvak. Men heeft zich
tot den Minister gewend, en de bemoei-
ingen bebben er toe geleid, dat de Duitscbe
overheid heeft toegezegd, den" uitvoer van
kalk uit Belgie toe te staan.
„De Vliogende Leeuwerik" nog eens.
Wat er is, mynheer? lets ongehoords.
Ik kwam daar juist bij den kok, anders
een verstandig man, wiens goede eigenschap-
pen ik zeer goed weet te waardieeren, in
hel bijzonder zij.n voortreffelijke ragouts,
ik kom bij den kok om mij het menu te
laten geven, ten einde het u te brengen.
Daar overhandigt mij die man een briefje,
waarop bovenaan geschreven staat: Don
derdag
Donderdag? vraag ik. Hadden wij gis-
teren dan geen Dinsdag?
Zeker,- antwoord! de brutale kereL Gis-
teren hadden wij Dinsdag en vandaag heb
ben wij Donderdag met uw permissie!
Monsieur Perroquet haalde diep adem.
Gistereh Dinsdag, vandaag Donder
dag, is zooiets ooit vertoond? Natuurlijk
wilde de man mij voor den gek bouden
en om hem terstond op zijn plaats te zet-
ten, begaf ik mij naar den kapitein.
Mr. Aberkroon, vroeg ik hem ik
had hem altijd voor een verstandig man
gehouden Mr. Aberkroon, wat voor een
dag Is het vandaag?
Donderdag, monsieur Perroquet.
Glsteren was het toch Dinsdag, ka
pitein.
Glsteren was het Dinsdag en vandaag
is hel Donderdag, antwoondde hij leukweg.
Ik weet, mijnheer, dat de kapitein, na u,
de eerste hier op liet setup is, en ik waagde
Opgebradil.
Wolff seint uit Emden
Het Maandag ais verdacht van verspie-
ding naar de reede van Borkum opge-
bracbte Nederlandsche zeilschip Cormoran
is vrpgelaten, nadat de verdenking van
spionnage ongegrond was gebleken.
Een jubilc.
Ter gelegenheid van het 25-jarig jubi-
leum der Philips' Gloeilampenfabrieken te
Eindhoven worden 2 en 3 Juni groote
feesten gehouden, door de directie aange-
boden aan het personeel.
Het programma daarvan ziet er schit-
terend uit, het is buitengewoon veelbe-
lovend. Er zijn verschillende vermakelqk-
heden een complete kermis, twee stoom-
caroussels, rodelbaan, cake-walk, enz. enz.
Een groote gecostumeerde optocbt van 11
praalwagens en 650 deelnemers wordt ge
houden. Diners en verschillende volks-
spelen komen verder o.m. nog voor op het
program der feestviering, welke met een
vuurwerk wordt besloten.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
In 'afwachting zijn we schrijft hgt „Alg.
Hbl." omitrent de gebeurtenissen, die zich
op het Zuid-Ooistelijk oorlog-stooneel, aan
de Grieksch-Bulgaarsche grens, zullen ont-
wikkelen. Blijkenis een Havas-bericht heb
ben de Bulgaren reeds de stad Demirhissar,
op Grieksch gelded, gelegen aan den spoor-
weg naar Seres, bezet, nadat de Griekscne
troepen deze stad iva-dd-en ontruimd. Wat
de bedoelinig der Bulgaren is, blijkt nog niet
duidelijk. Is de opnnarsdh der Bulgaren de
inieiding tot een offensief tegen de gealli-
eerde troepen op Grieksch gebied samenge-
trokken of is het de bedoeling door het be-
zetten van sirategisiche punten op. Grieksch
gebied zich alvast voor het geval van een
offensief der geallieei'den in gunstiger posi-
tie te brengen en den strijd buiten dd eigen
grenzen te houden? Dat zal later moeten
blijkan.
Volgens Havas heeft de Grieksche regee
ring, .gelijk zij dat deed toen de geallieer-
den zich te Saloniki neslelden, een protest
opgesteld tegen deze nieuwe grensschendin-
geu. Dal is natuurlijk alleen een maatregel
van deze regeering om haar figuur te red
den balen doel zulk een protest niet en
Griekenland zal het dus moeten dulden,
dat de strijd op Grieksch gebied zooal niet
wordt uitgevodhten, dan toch in elk geval
wordt begonnen. Van geallieerde zijide wordt
Ihans.meegedieeld', dat de inval der Bulgaren
groote opwinding ondier het Griefesche volk
veroorzaakt. Daaraan is natuurlijk niet te
twijfelen en vemnoedelijk zal zij nog wel
grooteor zijn dan de woede en verontwaar-
diging, waarvan indertijd Wolff ons wist
te bericblen, toen de geallieerden te Saloni
ki landden. Bulgarije wordt in Griekenland
niet vertrouwd, want bij den vrede van
Boecliarest iimmers is ook den Grieken
niet alleen den Serviers gebied toegewe-
zen, waarop de Bulgaren aanspraak maak-
ten en het is te begrijpen, dat men nu in
Griekenland met onrust ziet, dat de Bulga
ren "hel gebied binnen trekken, waarop ze
vroeger al het oog gestagen hadden, maar
dat de tweede Balkanoorlog hun deed ont
gaan. Of die onrust, of de volksbeweging,
echter van eenigen invloed zal zijn op de"
bou'ditjg der Grieksche regeering, is voor-
het dus niet hem tegen te spreken, ofsciioon
ik er toch warempel wet goeden grond voor
had. Ik steldie mij dus tevreden met mijn
hoofd te schudder en iging naar den stuur-
man
Mr. Fray, wat voor een dag is het
vandaag? vroeg ik ook hem.
Hij zat juist een bdterham met ham te
eten en deed niet eens die inoeite om op te
kijken.
Dondeiniag! zei hij koirtaf.
En nu, mijnheer, veroorloof mij u te vra
gen, of ik mij zulk een behandeling kan
laten welgevallen?
Monsieur Perroquet maakte een sierlijke
buiging en bleef, met de rechterhand op
zijn hart en met de oogen vol spanning op
zijn schouder gericht, in een gebogen hou-
ding staan,
Maar er is aan het feit niets te ver-
anderen, mijn beste PeiToquet, wij neb-
ben vandaag Donderdag!
De onovertreffelijke valet de chambre
sprong op, alsof hij door een electrisehen
schok was getroffen. Er verliepen eenige
seconden, eer hij zich in zqover had her
steld, dat hij kon fluisteren:
Neetn mij niet kwalijk, mijnheer, maar
gisteren was liet Dinsdag.
Zeer zeker, Richard, antwoordde de
Engelschman kalin. Gisteren was het Dins
dag en vandaag is het Donderdag.
(Wordt vervolgd.)
COURANT
DOOR
