ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-YLAANDEREN. No. 6139. Dinsdag 27 October 1914. 54e jaargang. De Oorlog ABONNEMENT: ADVERTENTIEN Teleioosi 25. BINNENLAND. -..•idaasasat Per 3 maanden binnen de stad 1.-. Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Irjjlie en Amenka overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10. Bij direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tanef. Inzending van advertentien voor 1 lUlir op den dag der uitgave. Het buis van H. M. de KoniDgin-Moeder heftft met ingang van gisteren voor acht weken den rouw (en wel voor zes weken halven en voor twee weken lichten rouw) aangenomen wegens het overlijden van prins Wolrad Friederich van Waldeck en Pyrmont. De nieuwbenoemde Minister van finan- cien, Mr. Treub, heeft Zaterdagochtend 10 unr aan dat departement de portefeuille uit handen van zijn ambtsvoorganger, den heer Bertling, overgenomen. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft den Commissarissen der Koningin medegedeeld, dat het bij hem geen bezwaar ontmoet, dat vluchtelingen zoo noodig voor rijksrekening worden ondergebfacht bp par- ticulieren. Daarbij zal echter de grootste zuimgheid moeten worden betracht en dus geen ver- goeding kunnen worden gegeven boven een bedrag van 30 ct. per dag en per persoon. ifr ioer van suiker in Engeland. Gmtrent een algeheel verbod van invoer van suiker in Engeland was Zaterdagochtend noch aan het ministerie van Buitenlandsche Zaken, noch bij de Engelsche legatie offi- eieel bericht ingekomen. TJitvoer van aardappelen. Men meldt aan de N. R. Ct. over den uitvoer van aardappelen In de laatste dagen heeft men zich hier te lande eenigszins ongerust gemaakt over den uitvoer van aardappelen. Dat voor die ongerustheid minder grond bestaat dan velen wellicht meenen, moge blijken uit de volgende cijfers Onze aardappeloogst kan voor 1914 veilig geraamd worden op 3000 millioen K.G. (het kriel inbegrepen). Gewoonlijk worden hier te lande jaarlijks pl.m. 700 a 800 millioen K.G. tot aard- appelmeel vermalen, terwijl gemiddeld 400 a 500 millioen K.G. worden uitgevoerd. Deze uitvoer heeft hoofdzakelijk plaats in de maanden September, October en No vember. Tot 17 October j.l. waren uitge- voekd 120 millioen K.G. Ter vergelijking met andere jaren kan worden medegedeeld, dat in 1911 voor 1 November alleen naar Duitschlaud 2 millioen K.G. werd uitgevoerd. Tenslotte kan nog worden opgemerkt, dat de aardappelen, die worden uitgevoerd, het overgroote deel behooren tot tarwe -met geleverd te worden,' wegens vol- j doenden aanvoer uit het buitenland. De koop kan desverlangd ongedaan worden gemaakt. (^- ^-) Mijnhout. Het Stbl. No. 502 bevat het Kon. besluit van 22 dezer, houdende tijdelijke opheffing van het verbod van uitvoet van mijnhout. Uitvoerverbod van lood. Het Stbl. No. 501 bevat het Kon. besluit van den 22sten October, houdende intrekking van de tijdelijke opheffing van het verbod van uitvoer van lood. De tijdelijke opheffing van het verbod van uitvoer van lood was toegestaan bij Kon. besluit van 14 Augustus 1914 (Stbl. No. 411). Uitvoer van gebruikte ledige zakken. De Ministers van Landbouw, Nijverheid en handel en van financien brengen terkennis van belanghebbenden, dat de uitvoer van gebruikte ledige zakken zal kunnen worden toegestaan onder voorwaarde, dat een gelijke hoeveelheid gevulde zakken weder wordt teruggezonden. Hiertoe zal een zekerheid gesteld moeten worden, bedragende het dubbele der waarde van de zakken welke worden uitgevoerd. Belang- hebbenden dieDen zich tot het verkrijgen van een dergelijke voorwaardelijke ontheffing van het uitvoerverbod te wenden tot het ministerie van financien, onder bijvoeging van de noodige bescheiden, waardoor aan- nemelijk gemaakt wordt, dat een gelijk aantal zakken als wordt uitgevoerd weder gevuld zal worden ingevoerd. (Stct.) Het Grieksche stoomschip India is 3 dezer met een lading graan (ongeveer 4500 ton) voor de Nederlandsche regeering van de Platarivier naar Rotterdam ver- trokken. (N. R. Crt.) voor 0 soorten, die hier te lande in normale om- standigheden weinig of niet worden gegeten. Tarwebloem. Naar het Hbld. verneemt, zal van re- geeringszijde met ingang van 28 dezer den Nederlandscden meelfabrikanten vergunning worden verleend, van de door de regeering te verstrekken partijen niet alleen ongebuild, maar ook wederom bloem te malen en deze bloem van 2 November af ter beschikking van consumenten te stellen. Zoodra deze maatregel in werking treedt, zal de thans geldende Amsterdamsche broodverordenmg worden opgeheven en de bijmenging van iijstemeel bij de tarwebloem weer verplicht worden gesteld. Uitvoer van brood. De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft aan de burgemeesters van de grensgemeenten, voor welke de staat van beleg is afgekondigd, de volgende circulaire gericht (d.d. 21 Oct. 1914): //Naar mij wordt medegedeeld, heeft de uitvoer van brood in sommige grensge meenten den laatsten tijd een zoodanige uitbreiding ondergaan, dat mede met het oog op den beperkten graanvoorraad, hier te lande ernstig de vraag moet worden overwogen, of het niet in het belang dei bevolking dier grensgemeenten wenschelijk is daartegen maatregelen te nemen. in verband hiermede heb ik de eer u in over- weging te geven voor het geval, dat in uwe gemeente de brooduitvoer de laatste weken aanmerkelijk is toegenomen, met de militaire autoriteiten ten uwent, aan wie de bevoegd- heid is toegekend, den plaatselijken uitvoer te verbieden. overleg te plegen, teneinde een verbod van uitvoer van brood uit uwe gemeente te verkrijgen. Gaarne zal ik in zoodanige gevallen van u het resultaat van het overleg vernemen". Graanaankoot). Ingevolge een Ministerieele aanschrijving behoeven de voor de Regeering in IJ- en Haarlemmeriiedepolder gekochte 950 ILL. Drijvende Mijnen in de Noordzee. Het Zaterdagavond te IJmuiden van Londen binnengekomen stoomschip Lapwing meldt, tusschen den mond van de Theems en het Maas-vuurschip twee drijvende mijnen gepasseerd te zijn, welke zeer gevaarlijk voor de scheepvaart ronddreven. De kapitein liet het stoomschip ten anker gaan en wachtte het stoomschip Maasstroom op, dat eveneens van Londen naar Rotterdam bestemd was. De gezagvoerder van de Lapwing rappor- teerde het gebeurde toen aan den kapitein van de Maasstroom, waarna beide zeer voorzichtig gezamenlijk naar IJmuiden zijn gestoomd. (N.R. Crt.) Terugkeer der Belgische vluchtelingen. Naar wij vernemen, zijn de heeren Van der Molen en Gerritson, leden van de Tweede Kamer, dezer dagen in Antwerpeu, Mechelen, Leuven en Brussel geweest om zich persoon- lijk op de hoogte te stellen van deli toestand in de steden en in de omliggende dorpen en zoo mogelijk een antwoord te krijgen op de vraag, of het voor Belgische vluchtelingen nu reeds geraden is naar hun land terug te keeren. Ze hebben zich daartoe in vei- binding gesteld zoowel met militaire als met burgerlijke autoriteiten en in alle plaatsen gesproken met teruggekeerde vluchtelingen en onveranderlijk was het advies van alienterugkeeren. Terugkeeren is zoowel in het belang van de vluchtelingen zelf, als in dat van het land. Bijzonder op de gegoeden rust, volgens Belgische voormannen, in dezeu een° dure plicht. In Antwerpeu werd dit letter!ijk op deze wijze uitgedrukt//zij hebben niet langer het recht het hernemen van het leven hunner stad te laten af- hangen van hen, die haav in den nood niet verlTeten", en als waarschuwing werd daar- aan toegevoegd, dat eigenaars van winkels en zaken en ook bewoners van particuliere huizen bij langere afwezigbeia wel eens onaangename verrassingen zouden kunnen beleven, wanneer de overheid zich genood- zaakt acht, ambtelijk tot het openen van hunne eigendommen over te gaan. Ook stadsambtenaren en bedienden moeten ten spoedigste terugkeeren. De stvengste maatregelen zullen genoinen worden tegen hen, die nog langer voor de roepstem der overheid doof blijven. Alleen door terugkeer van alien is herstel van het maatschappelijk leven mogelijk. Het zwaar3t is die terugkeer voor hen, wier eigendommen zijn verwoest, wier huizen zijn verbrand of stukgeschoten en die niet zeker zullen zijn aanstonds in hunne vroegere woonplaats werk en brood tevinden. Toch waren alle autoriteiten, zoowel j Belgische als Duitsche het er over eens, dat elk burger naar zijne gemeente moet terugkeeren, waar de overheid zoo mogelijk zal helpen om in de eerste behoeften te voorzien. Langzaam herstelt het maat schappelijk leven zich weer. Op alle wegen zag men vluchtelingen terugkeeren en in Antwerpen waren Vrijdag reeds veel meer winkels geopend dan Woensdag. Zelfs waren weer groenten, vruchten, gevogelte en visch op de markt te koop. Allerlei geruchten. omtrent het opvangen van mannen tusschen 20 en 4e> jaar, die naar Duitschland opgezonden zouden worden, om daar veldarbeid te verrichten, of zelfs tegen de Russen in 't vuur gezonden te worden, werden ten stelligste tegen gesproken. I Daar is geen sprake van. Zelfs burger- wachten, die hunne wapens neergelegd hebben, zullen onverlet gelaten worden. Alleen de dienstplichtigen volgens Belgische wet, zullen als kiijgsgevangenen worden beschouwd. Zeer verontwaardigd toonden hoogge- plaatste Belgische personen zich over de onwaardige geruchten, die onder de Belgen liepen, als zou de heer Dr. Louis Franck door de Duitschers zijn omgekocht. Tegen- over het edele voorbeeld van toewijding dat Dr. Franck op dit oogenblik geeft, dcor zijne stad in de tegenwoordige moeilijke omstandigheden, dag en nacht met zijne aroote gaven te dienen, werd gesteld het doen van hen, die tot dekking van eigen houding thans in het buitenland rustig leven van het meegenomen geld en critiek oefenen op hen, die in de binge ure op de bres gebleven zijn, om het belang hunner stad te dienen. Belgische vluchtelingen. Naar het Vad. meldt, staat het vast, dat de Fransche en Engelsche regeering weldra een belangrijk deel van de zorg voor de Belgische vluchtelingen van ons zullen overnemen. Het voornemen bestaat om Fransche schepen ter beschikking van de vluchtelingen te stellen, ten einde daarmede uit ons land te worden overgebracht naar plaatsen in Frankrijk en Engeland, waar voor hen vanwege de regeeringen van die landen zal worden gezorgd. In de buitenlandsche pers werd deze uitweg ook reeds aangeduid. Is onze Regeering ongeneigd, dien weg te betreden ^-) Bet vluchtelingen-vraagstuk. Nog pas is uit Ylissingen er op gewezen dat wlj bijzonder moeten oppassen voor het schuim der Antwerpsche bevolking, dat natuurlijk evengoed (en beter) hier te lande als in Belgie zijn slag kan slaan en onze liefdadigheid uitbazuinend, liefst op onzen zak blijft leven. Van andere zijde zoo schrpft het Nieuws v. d. Dag bereiken ons opnieuw waarschuwingen tegen het gevaar, dat onze volksgezondheia dreigt. Van tweeen een (meenen wij)al deze dames en heeren van verdacht allooi moeten zoo snel mogelijk, willens of niet, ovei de Belgische grens teruggebracht, of indien de Duitschers hen daar tegenhouden in een afzonderlijk kamp voorloopig opgeborgen en streng bewaakt worden. En de overigen De goede, maar ten deele berooide elementen r1 Men moge trachten die menschen te over- reden, maar wij voor ons zouden in geen geval de verantwoordelijkheid op ons willen nemen, hen tegen hun wil terug te zenden, Stelt men zich wel voor wat er nog gebeuren kan, en hoe dan ons geweteU spreken zou, na al den lof, die thans allei- wegen gebracht wordt aan onze gastviij- heid en menschlievendheid Er zijn, dunkt ons twee dingen te doen Zij, die hier willen blijven, moeten (v O' zooveel dat met het oog op onze eigen werkloozen doenlijk is) aan den arbeid gezet worden. Het leegzitten en rondloopen moet zooveel mogelijk worden tegengegaan Ook voor de naar Engeland uitgeweken Belgen beveelt de Times iets dergelijks aan. I En voorts onderhandele onze Regeering met die van Engeland, Frankrijk desnoods met de regeeringen van andere onzijdige staten, om het onderhoud der uitgewekenen voor gezamenlijke rekening te nemen. V\ lj zien in een behoorlijke rekening voor kost en inwoning indien gratis-verstrekking op den duur onzen krachten te boven gaat niets vernederends. De heele wereld begrijpt, dat Nederland in een uitzonderingstoestand verkeert, en dus Nederlanders met hun ontzaglijke lasten onmogelijk kunnen voortgaan, aan een halt millioen vreemdelingen maandenlang den kost te geven. De heer Fan Kol over de gruwelen in Belgie. Een redacteur van het Persbureau M. S. Vaz Dias heeft een onderhoud gehad met het Eerste Kamerlid Van Kol, die na een lldaagsehe reis door Belgie weder teVomr- schoten is teruggekeerd. De heer Van Kol deelde mede, dat hi) spoedig weder naar het door den oovlog o-eteisterde gebied zal vertrekken. Het doel zijner reis is, zich op de hoogte te stellen van het verloop van den oorlog. Hiervoor zijn hem reeds belangrijke gegevens ver- strekt, welke het gevolg waren van zorg- vuldige enquetes door personen binDen en buiten het Rijk staande. De heer Van Kol heeft de navolgende reis gemaaktMaastricht, MoulantI ise, Luik, Tienen, Leuven, Brussel, Enghien, Ninove Brussel, NivellesBrussel, Waveren, JodogneLoncin, Jemeppe, Seraing, Luik. Tweemaal is de heer Van Kol van Luik naar de Ardennen geweest, eenmaal over Louvegnee, verder van Luik naar Maastricht, Kessel, Lier, Mortsel, Berchem, Antwerpen, Mechelen, Dendermonde, Melle, Gent, Sel- zaete, Sas van Gent, Ter Neuzen. De gecursiveerde plaatsnamen zqn die steden en dorpen, welke volgens den heer Van Kol geheel of bijna geheel verbrand of verwoest zijn. De algemeene indruk, die het Kamerlid ontving, was die van ontzetting en weemoed over zooveel ver- nieling, aangericht in het rampspoedige Belgie. Bevoegde personen vertelden, dat er minstens evenveel Belgische burgers als soldaten gedood zijn. De berichten in de bladen zijn beneden de werkelijkheid. Veel crewelddadigheden van allerlei aard zqn gepleegd, ook tegen vrouwen, die door de betrokken personen uit den aard der zaak worden geheim gehouden. De heer Van Kol roemde zeer het op- treden der Hollandsche consuls, met name te Antwerpeu en Gent, in het belang der Hollandsche onderdanen en in het algemeen I belang, evenals hun flinke houding tegen- over de Dnitsche autoriteiten, wat meestai gunstige resultaten opleverde. Het Holland sche gezantschap te Brussel is overstelpt met werk, maar verricht met energie, moed en toewijding zijn moeilijke, doch schoone taak. Holland, zeide de heer van Kol, kan tegenover de bistorie trotsch zijn op wat het doet, zoowel binnen als buiten het land. Omtrent de beweerde waudaden deelde de heer Van Kol mede, dat hij een uitgebreid onderzoek heeft ingesteld en dat hij getuige- nissen ontving van volkomen betrouwbare personen en zelfs van officieele lichamen. De heer Van Kol is er zoo goed als van overtuigd, dat wel in het begin van den oorlog bij Vise, doch o. a. geenszms te Leuven door Belgische burgers op Duit schers geschoten is. Volgens den heer Van Kol hebben de Belgische soldaten zich dapper gehouden, ondanks de z. i. gebrek- kffie leiding en het gemis aan moed, oat voffiens hem zou bestaan hebben bij sommige officieren, vooral bij die der linie-regimenten, wier houding niet sterk genoeg gelaakt zou kunnen worden. gezet en waarin de landbouwers worden uitgenoodigd voor 1 December op te geven hoeveel superfosfaat ieder noodig heeft. Opgaven, na dien datum gedaan, zullen niet meer in aanmerking kunnen komen. De fosfaatquaestie wordt dus opgelost de kali-aanvoer is ook al geregeld, zoodat nu nog de stikstofbemesting overblijft. Er moet nu nog gepoogd worden vol- doende Chili-salpeter of Norge-salpeter aangevoerd te krijgen. Maar als de Nooid- zee door mijnen zou worden afgesloten, zou dit een ramp zijn voor onzen landbouw, want dan kon geen salpeter worden aan gevoerd en zonder salpeter is geen oogst mogelijk. In dit geval zon beproefd kunnen worden Norge-salpeter uit Noorwegen, waar het bereid wordt, over Denemarken en Duitsch land naar ons land te vervoeren. Geen tekort aan fosfaatmest. Dezer dagen is in Den Haag een bqeen- komst gehouden van den heer P. van Hoe^, directeur-generaal van den landbouw, me de directeuren van de verseh.liende super- fosfaatfabrieken in Nederland, ten einde den toestand van de fosfaatmarkt te bespr. cea. Duitschland heeft den uitvoer van tuomas- slakkenmeel verboden, Belgie zal ook wel niets kunnen leveren, zoodat de g.befele landbouw, wat zijn fosfaatbemestiog betreft, thans is aangewezen op supertoslaat. De directeur-generaal van den la-.dbouw vroeg nu, of de genoemde fahneken m staat zouden zijn de noodige hoeveelheid foslaat te leveren. Het antwoord hierop was beve- stigend, doch onder een voorwaarde, dat spoedig kon worden opgegeven hoeveel de landbouwersnoodig hebben. De fosfaat fabrieken toch werker. grootendeels voor den uitvoer, en nu willen zij de landbouw wel helpen, doch dan moeten zy spoedig weten, hoeveel er noodig is. Hiernaar kan dan ook de productie der fabriekeu geregeld worden. Binnen een paar dagen zal daarom van den directeur-generaal een publicatie ver- schijnen, waarin de toestand wordt uiteeu- Gebrek aan levensmiddelen in Luxemburg De Luxemburgsche minister Eyschen heeft tot de Nederlandsche Regeering het verzoek gericht levensmiddelen uit Nederland naar Luxemburg te willen zenden ter voorko- ming van hongersnood. De Nederlandsche Minister van Buitenl. Zaken antwoordde telegrafisch, dat in Ne derland de uitvoer verboden is van tarwe, tarwemeel, rogge en roggemeel, gerst, grut- ten, rijst,|peulvruchten, zout, stroop, suiker, boekweit,"ma'is, ma'ismeel, gerstemeel, suiker- bieten, aardappelen en verder van alle producten, die uit haver, tarwe, spelt, rogge, gerst, boekweit en mais zqn vervaardigd. Tusschen Nieuwpoort en Ostende. Men schrqft van Vlaamsche zijde d.d. j 22 October aan de //Tel". I Waar in 1600 de Nederlandsche troepen onder 't bevel van Maurits van Nassau de Spaansche bende van Albertus versloegen, tusschen Nieuwpoort en Ostende dus, stond jaren geleden, eenzaam in de duinen, een zwart kruis ter gedachtenis aan de gesueu- velden. En bij't graven voor de grondslagen van villa's vond men soms doodsbeenderen, stukken van zwaarden, gordelriemen. Maar de oorlog zelf scheen voor altijd geweken. Men wees te Nieuwpoort het huis, waar de aartshertogin verbleef en op 't gehucht ,z Albertus" in een herberg 't bed, waarin de aartshertog zou geslapen hebben. Ik hoorde nog legenden over de Geuzen, die te Ondenburf en Ghistei nestelden. In den winter kondt ge daar wel over spreken, des zomers had men het te druk, want op 'taloude slagveld en in de omgeving waren voor de oude dorpen nieuwe verrezen, wel denzelfden naam voerend, maar tevens prq- kend met 'c lokaas //Bains. Van de duinen werden stukken gesclieurd, om er moderne dqken aan te leggen; villa s verrezen, en, waar eertijds de piechtigste stilte hing, hoorde men nu 't gejoel, 't geschetter en't geklap van de badgasten vari Duitschers niet't minst. Veel bezoekers keken liever naar de onbenullige vuurpijlen, tot hun vermaak, hun ter eere afgeschoten. dan naar de zwevende lichtjes op zee of het schijnsel der wakende schepen en torens. En er ""werd op dien internationaien dijk van Ostende tot Westende, te Nieuwpoort en elders, geflirt en ge^leid, gesmuld en gesmeerd, geschertst en gelachen...en niemand dacht er nog aan, dat in die duinen en polders vroeger gestreden was. Oorlog In onzen tijd En nu we een vredespaleis en vredesconferenties hadden Zeker, in ernstiger oogenblikken konden sommige heeren wel allergewichtigst rede- neeren over legersterktr, moderne artillene en vestingbouwkunde, maar de meesten waren het er over eens, dat die algemeene bewapening, den besten waarborg gaf voor het behoud van den vrede. En zie, weer bulderen kai onnen,en vreese- ffiker dan ooitEn e-en als in 1600, toen de heeren der regeering met an Olden- barneveldt te Ostende den uitslag van den strijd afwachten, dreunen daar weer ue huizen en trillen de ramen. Weer wordt hardnekkig de overtocht van !t rivierke, den IJzer, betwist. Weer zoekt men goede steimpunten voor 't geschut Ja, de oorlog woedt tusschen Nieuwpoort en Ostende, woedt er vreeselijk, al een week. Maar geweldiger en geweldiger bnlderen de kanonnen Zooeven rinkelden hier in de kamer, waar ik zit te schrijven te blujs de ramen kinderen roepen elkaar in de straat toe: ,/Hoor, ze sc hie ten p, UZENSCHE JRS?., -JE5 4 T"v 7 ITfc ET l^T HT i fr« l\I m

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1914 | | pagina 1