ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6123.
Zaterdag 19 September 1914.
54e Jaargang.
De Oorlog.
ABONNEMENT
ADVERTENTIfiN
Telefoon 25.
Sit 8!aa Terschjjat Maandag^, Woeesflag- en YrijiiagaToM, ultpzosderA op Feestdagen, h(j ds Firma P. J. VAN BE SAHDE te TerNanzen.
BINNENLAND.
Per 3 maanden binnen de stad 1.Franco per post voor Nederland y 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij aile
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
*-~v
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij cSirectes opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering van j.l. Woensdag hielc
de tijdelijke voorzitter, de beer Lieftinck,
ter installatie van den benoemden voorzitter,
ongeveer de volgende rede
Hooggeachte heer Borgesius
De wijze waarop de Kamer u als nummer
een op de voordracht voor bet presidium
h<?eft geplaatst, beeft doen zien hoe de
Kamer over uw presidium in het afgeloopen
zittingjaar denkt. In zeldzame eenstemmig-
heid heeft de plaatsing als eerste op de
voordracht plaats gehad. Zeer zeker is dat
vereerend voor u en ten bewijze hoe de
Kamer uw werkzaamheden in de afgeloopen
periode heeft gewaardeerd.
Van verschillende kanten heeft men u
in de Kamer en in het land gekend in
uw verschillende werkzaamheden gadege
slagenin uw vol arbeid besteed leven
hebt gij getoond wie gij waart, maar men
had u nog niet gezien als president.
Men kende u als Volksvertegenwoordiger,
als Minister, als Kabinetsformateur, als
warm partijleider. Maar men kende u nog
niet als voorzitter der Tweede Kamer.
Maar ook als zoodarig hebt gij getoond,
de man te zijn van wien verwacht werd
energie en karakter. Gij hebt het presi
dium bekleed op een wijze, die verre boven
mijn lof verheven is.
Er worden aan den voorzitter der Tweede
Kamer hooge eischen van intellect en karakter
gesteld. Gij hebt getoond in mime mate
die eigenschappen te bezitten. Gij hebt
met onverdroten ijver en met de scherp-
zinnigheid en kennis, u eigen, onze ver-
gaderingen geleid.
En niemand onzer zal ontkennen, dat
gij steeds de grootste onpartijdigheid bij
de leiding der debatten hebt getoond.
Wij danken u voor hetgeen gij gedaan
,"bt en wij bevelen ons aan voor hetgeen
gy verder doen zult.
Een moeilijk jaar licht achter ons, moei-
Iijk in dubbelen zin voor u als leider.
L-nge, zeer lange dagen en avonden liggen
acnter ons, en ik hoop, dat dit. jaar, wat
den duur betreft, althans wat gemakkelijker
voor u zal zijn.
Ik kan mij niet denken, dat de Kamer,
kans zal zien, het record van het vorig
jaar te slaan. Ik kan mij niet voorstellen,
dat de Kamer ook nu weer tot Maart aan
het werk zal blijven.
Ik hoop dat u kracht, moed en gezond-
heid geschonken mogen worden aan ijver
ontbreekt het u niet om ook dit jaar
ons weer te leiden in goede banen, tot heil
c zegen van het vaderland. (Bravo's).
De heer Goeman Borgesius neemt den
voorzitterszetel in en zegt ongeveer het
volgende
Mijne Heeren
Voor de tweede maal op voordracht van
uwe vergadering door H. M. de Koningin
aangewezen om het voorzitterschap der
Tweede Kamer' waar te nemen, betuig ik
mijn erkentelijkheid voor het in mij gesteld
vertrouwen.
Bet wordt door mij op hoogen prijs
gesteld uit de voordracht te mogen zien,
dat mijn streven om een onpartijdig voor
zitter uwer beraadslagingen te wezen. wordt
gewaardeerd.
Ik hoop met den tijdelijken voorzitter,
dat mij de kracht zal worden geschonken
uwe vergadering naar behooren te leiden
en eenigermate te voldoen aan de goede
verwachtingen, die de tijdelijke voorzitter,
wien ik bij deze voor zijn al te waardeerende
woorden dank breng, omtrent mijn beleid
verklaarde te koesteren.
Ik weet, dat mij ook dit jaar weer onder
deze ernstige omstandigheden, als voorzitter
een moeilijke taak wacht. Ik heb echter
gemeend, de mij opnieuw aangeboden functie
te moeten aanvaarden omdat ik meen tp
mogen rekenen op uw aller steun en mede-
werking, die ik zoo dringend noodig heb
en waarop ik ook het vorige jaar niet te
vergeefs een beroep heb gedaan.
Nooit heeft de Tweede Kamer hare werk
zaamheden in een nieuw zittingjaar aange-
vangen onder zoo abnormale omstandig
heden als ditmaal. Om ons heen in een
groot deel van Europa ellende en ver-
woesting, binnen onze grenzen wel geen
oorlog, maar bezorgdheid, economische en
financieele druk, gepaard aan een noodza-
kelijke mobilisatie, die nog moet geband-
haafd blijven, maar een druk waarover niet
wordt geklaagd, Diet wordt gemopperd door
een volk dat bereid is om, als het moet,
tegen elken aanval zijn neutraliteit en zijn
zelfstandigheid te verdedigen.
Maar die abnormale omstandigheden
zij zullen naar alle waarschijnlijkbeid, vooral
als de oorlogstoestand geruimen tijd duurt,
en er is helaas nog zoo weinig uitzicht
dat het spoedig anders worden zal die
abnormale omstandigheden zullen ook van
invloed zijn op onzen arbeid.
Wij hebben dit reeds gevoeld in Augustus
1.1., toen wij, nadat de gewone wetgevende
arbeid was afgeloopen en wij op zomerreces
waren, werden bijeengeroepen voor de be-
handeling van wetsontwerpen, die geen uitstel
gedoogden. Waarschijnlijk zal ook nu weer
spoedeischend werk van onsgevraagd worden,
dat wij weten het niettemin hoogst
belangrijk kan zijn, maar waarbij de groote
hervormingen die in voorbereiding zijn en
die in gewonen tijd van ons verwacht worden,
eenigermate op den achtergrond geraken.
Maar hoe dit ook zij en welke voorstellen
wij ook mogen behandelen, ik vertrouw dat
dezelfde geest waarvan in den laatsten tijd
de Kamer zoo overtuigend blijk geeft gegeven,
ook in de periode die voor ons ligt, ons
alien zal bezielen.
En ook ons volk ik meen het te
mogen uitspreken het zal, vereenigd met
H. M. de Koningin, zooveel mogelijk het
vaderland trachten te dienen. En de een-
dracht die zich alom in den lande heeft
geopenbaard, zij zal ongetwijfeld tot den
einde worden volgehouden.
Zoo zij het(Bravo's).
Be millioenennota.
De Minister van Financien wijst er, volgens
de fl. Crt., in zijn //millioenennota" reeds
dadelijk op, dat wat de begrooting voor
1915 betreft, omtrent dedaarop voorkomende
cijfers de voornaamste beslissingen reeds
waren genomen en aan de toelichting nog
slechts de laatste hand moest worden gelegd,
toen de gebeurtenissen plaats grepen, welker
politieke en economische gevoigen sedert
dien alle aandacht van de Regeering hebben
gevorderd. Het lijdt wel niet den gering-
sten twijfel of de tegenwoordige crisis en
de zeer groote buitengewone uitgaven, welke
zij medebrengt, zullen er toe nopen den
financieelen toestaud geheel opnieuw onder
de oogen te zien, en de cijfers, zoo van
uitgaaf als van ontvang, aan een algeheele
herziening te onderwerpen.
In verband hiermede wordt er met nadruk
op gewezen, dat de ingediende ontwerpen
niet meer dan een formeele beteekenis heb
ben, en dat bepaaldelijk de daarop voor
komende traktementsverhoogiDgen niet
kunnen worden gehandhaafd.
De dienst 1912.
Het dienstjaar 1912 leverde een nadeelig
saldo op dengeheelen dienst van /ll,264,233,
en een voordeelig saldo op den gewonen
dienst van f 3.312.560, hetgeen gunstiger
is dan ten vorigen jare verwacht werd op
den geheelen dienst 2.116.855 eD op den
gewonen dienst 2.067.706.
De dienst 1913.
Volgens de voorloopige gegevens zal de
totaaldienst 1913 een tekort opleveren van
12.432.761, doch de gewonen dienst een
overschot van 3.082.849.
Dat het op 9.753.140 geraamde tekort
op den gewonen dienst van dit dienstjaar
ten slotte voor bovengenoemd overschot
heeft plaatsgemaakt, is geheel het gevolg
van den grooten opbrengst der middelen.
Omtrent de vermoedelijke uitkomsten van
het loopende dienstjaar 1914 zijn tengevolge
van de bijzondere omstandigheden ditmaal
nog minder dan anders ramingen te maken,
welke ook maar eenige waarde hebben.
De Minister beperkt zich tot een opgave
van de tot heden toegestane en bereids aan-
gevraagde kredieten.
De oorspronkelijke begrooting had een
eindcijfer van f 254.561.823 (waarvan
buitengewoon 20.953.600) sedert zijn
hoofdstukken verhoogd waardoor het eind
cijfer stijgt tot 320.300 638.
De dienst 1915.
In verband met het hierboven opgemerkte
wordt op de details van de begrooting voor
let dienstjaar 1915 minder diep ingegaan
dan gewooDlijk.
De uitgaven zijn in totaal geraamd op
255.112.854.
Een zeer belangrijk deel van de stijging
der uitgaven is het gevolg van bestaande
wetten en organisaties, waarvan verschillende
verhoogingen tot het voile bedrag onver
mijdelijk zijn, zoolang de betrokken rege-
lingen ongewijzigd blijven.
Stelt men de ramingen van ontvaDgsten
en uitgaven tegenover elkander, dan vindt
men dat geraamd wordt
in uitgaafgeheele dienst 255.112.854,
gewone dienst 226.745.793 in ont
vang f 216.206.805 - (geheele dienst) en
205.968.565 (gewone dienst), latende een
tekort van f 38 906.049, op den geheelen
dienst en f 20.777.228 op den gewonen
dienst.
Ter verkrijging van de middelen tot
dekking van het tekort waren door den
Minister wetsontwerpen in gereedheid ge-
bracht of, voorbereid tot verhooging van
de opbrengst van verschillende belastingen
Het behoeft echter geen betoog zegt
de Nota dat deze ontwerpen thans een
belangryke wijziging zullen moeten onder-
gaan.
Ondanks de in de begrooting aan te
brengen bezuinigingen, zal met de ontworpen
verhooging en uitbreiding der bestaande
belastingen thans niet meer kunnen worden
volstaan. De groote eischen welke aan de
schatkist zijn en nog verder worden gesteld,
zullen, in verband met de lagere opbrengst,
welke tengevolge van de crisis van de meeste
der bestaande middelen is te verwachten,
noodzaken van de natie grootere offers te
vragen. Zoodra, al is 't slechts bij benade-
ring, zal zijn te bepalen met welk bedrag
de middelen versterking behoeven, zullen
daartoe de noodige voorstellen worden aan
geboden.
Engeland en onze handel.
In verband met een natuurlijke bezorgd
heid, dat Duitschland zou worden gebaat
door invoer van artikelen, die laatstelijk
of oorspronkelijk uit EDgeland komen be-
toogt The Globe dat het zaken doen on-
mogelijk moet worden gemaakt aan
maatschappijen in Engeland ingeschreven
die inderdaad werktuigen zijn van Duitsche
kooplieden of financiers wonend in Duitsch
land, of welker aandeelen voor de meer-
derheid in handen zijn van Duitschers.
Het blad wil daartoe het zijne doen door
het geven van publiciteit.
Ook de handel over Nederland of aDdere
neutrale landen langs indirecten weg dus
met Duitschland moet onmogelijk worden
gemaakt.
Er zijn artikelen zooals bij v. koper, die
geen contrabande zijn en die toch voor een
oorlogvoerend land van beteekenis zijn.
Het geval wil, dat plotseling tal van aan-
vragen gedaan worden uit Rotterdam, daar
in ligt een aanwijzing, dat men wil pogen
over die haven handel te drijven naar
Duitschland.
Dan acht het blad een soort van handels
censuur noodig, op de wijze van het toezicht,
dat wordt geoefend op de Engelsche filialen
van Duitsche banken. Controle zou moeten
worden geoefend over alle contracten door
dergelijke maatschappijen gesloten, die om
geldig te zijn het visum van den Board of
Trade zouden moeten hebben. Uitklaringen
naar Nederland door Duitschers, die onder
een Engelsch masker handelen, moeten on
mogelijk worden gemaakt. Als straf zou
'n ontneming van de license handel te
drijven, kunnen dienen.
Het middel dat in het Lagerhuis 1.1.
werd aangekondigd, n.l. het verleenen van
het recht de boeken in te zien, gaat som-
migen niet ver genoeg, maar zegt The
Globe, het zal heel wat consternatie kunnen
veroorzaken in bepaalde kringen in de city,
vooral als aan dit recht terugwerkende
kracht wordt verleend tot 4 Augustus.
De mededeeling in het Lagerhuis van de
regeeringsbanken zegt
Handel drijven met den vijand is naar
het gemeene recht een misdaad. Geen be-
talingen mogen worden gedaan aan vijanden
zelfs niet als de betaling volgt uit contracten
gemaakt voor den oorlog.
De Board of Trade moeten worden ge-
machtigd zich te wenden tot den recbter
om een volmacht tot onderzoek van de
boeken en beseheiden van firma's en maat
schappijen tegen welke redelijke grond voor
verdeuking bestaan.
Als een firma of maatschappij in hoofd-
zaak in relatie staat tot een vijandig land
wordt deze bevoegdheid verleend zonder
bijzondere volmacht.
Het is niet geoorloofd handel te drijven
met een filiaal in een neutraal land van
een firma of een maatschappij gevestigd in
Duitschland of Oostenrijk.
Het verdient de aandacht zegfThe Globe,
dat de procureur-generaal noganderestappen
aankondigt waar het in Engeland inge
schreven maatschappijen geldt, die bijna
geheel in handen zijn van of bestuurd worden
door Duitsche onderdanen.
Financial News gaat nog een stap verder
en maakt op in't oog vallende plaats gewag
van een stuk van zekeren heer Jane, die iu
Land and Water den oorlog ter zee besprekenc
zegt, dat men als men den oorlog spoedig
ten einde wil hebben maar liever //oorlog
moet verklaren aan alle neutralen, die op
't oogenblik Duitschland van levensmiddelen
voorzien. Men moest Duitschland door
honger tot overgave dwingen.
Van de Britsche vloot en daarvan alleen
hangt de einduitslag af. Als die de vrije
hand kreeg zou zij in staat zijn Duitsch
land binnen een maand door honger tot
overgave te dwingen.
Gelukkig zijn er geen teekenen voegt
de Nieuwe Ct. hieraan toe die erop
wijzen dat de Engelsche regeering al
schijnt zij dan vastbesloten om elken toe-
voer naar Duitschland voorzoover die van
haar afhangt, af te snijden naar zulke
heetboofden zou luisteren.
Invaliditeitsrente.
De nog voortdurend inkomende aanvragen
om rente krachtens artikel 369 der Invalidi-
teitswet doen het bestuur der Rijksverzeke-
ringsbank onderstellen, dat voor het loopende
jaar op een uitgaaf van /11.000.000 moet
worden gerekend voor renten krachtens de
artikelen 369 en 370 dier wet toegekend.
40,000 Briefkaarten van dankbe-
tuiging aan onze Koningin.
Het zijn wel eigenaardige gelukwenschen
die H. M. onze Koningin op Haar laatsten
verjaardag ontving, schrijft hetR N. Zonden
de Belgen uit het vluchtoord een hartelijk
telegram, niet minder warm is een van
Duitsche zijde ontvangen gelukwensch.
De redactie van de //Miinsterische Anzeiger"
gaf uit naam van 40,000 abonne's, die
gedeeltelijk vlak bij de Nederlandsche grens
wonen, ter eere van Hr. Ms. verjaardag
uiting aan hun blijdschap over dit heuglijk
feit en dankte Haar verder voor de liefde-
volle behandeling van zoovele uit Belgie
naar Nederland gevluchte Duitschers. Het
telegram zal gevolgd worden door een
pakket van ongeveer 40,000 briefkaarten,
waarop de genoemde abonne's hun instem-
ming met de gezonden gelukwenschen
betuigen.
Graanprijzen.
De prijs, waarvoor her. buitenlandsche
graan, dat voor regeeringsrekening is aange-
kocht, ter beschikking zal worden gesteld
van meelfabrikanten en molenaars, is naar
wij vernemen' nog niet vastgesteld, maar
indien deze prijs zoo hoog zou moeten zijn,
dat de bepaling van het prijsmaximum voo;
tarwemeel zou moeten worden verhoogd,
zou dit voor de regeering geen reden kunnen
zijn om eigenaars van voorraden binnenland-
sche tarwe, onversehillig of die voorraden
in handen zijn van handelaars of van graan-
boeren, toe te staan de prijzen er van zoo
hoog te stellen, dat deze categorie van
ingezetenen buitengewone winsten zou beha-
len op kosten van b£t broodetend pnbliek.
(N. R. Crt.)
Be suikerqnaestie.
In verband met het bericht in het Avond-
blad van Woensdag, dat de Minister van
Landbouw, Nijverbeiden Handel overweegt,
voor de oplossing van de moeilijkheden
inzake de suiker, mede met het oog op het
tegengaan van opdrijving van de suiker-
prijzen, gebruik te maken van de bevoegd
heid, welke de Levensmiddellenwet geeft,
tot inbezitneming van de Suikervoorraden,
leeft de Minister gistereu meegedeeld, dat
ret zijn voornemen is, bij de uitvoering
van dezen (maatregel zooveel mogelijk
rekening te houden met de verschillende
lona-fide-overeenkomsten inzake koop en
verkoop van ruwe of geraffineerde suiker,
welke voordat het vorige bericht bekend
werd, zijn gesloten, maar dat met contracten,
die van gisteren af gesloten zijn, geenerlei
rekening zal worden gehouden.
(N. R. C.)
Vrij vervoer voor militairen.
Op een schriftelijke vraag van het Kamer-
id den heer Ter Laan (Den Haag), of vrij
vervoer kan worden toegestaan aan degenen,
die onder de wapenen zijn wegens de
mobilisatie en die voor een dag of enkele
dagen naar hun haardsteden mogen gaan,
hebben de Ministers van Oorlog en van
Marine eveneens schriftelijk geantwoord,
dat vrij vervoer kan worden toegestaan
aan gezinshoofden, die dit aanvragen en
verklaren, dat hun beperkte geldmiddelen
hun niet toestann, zelf de reis te bekostigen.
Voorts kan het ook gegeven worden aan
niet-gezinshoofden, wanneer ter beoor-
deeling van den onmiddellijken chef
het in verband met zeer bijzondere om
standigheden bepaald onbillijk zou zijn,
hen niet te doen deelen in het voorrecht
van gezinshoofden. (N. R. C.)
Eet varkensvleeseh
Zou het niet 't wijst zijn om voorloopig
weinig of geen rundvleesch te eten, maar
eerst de varkens te consumeeren
De varkens worden gemest met erwten
en graansoorten, die wellicht nog kunnen
dienen als voedsel voor de menschen. De
koeien eten gras, dat nog in overvloed
groeit, terwijl ook de hooibergen vol zitt< n
met hooi.
De boeren, die voor hun producten geen
geld kunnen maken, willen hun varkens
graag opruimen dan behoeven ze geen duur
varkensvoeder meer te koopen. Zij zouden
er dus in de eerste plaats meegeholpen zijn,
als in den eerstkomenden tijd veel varkens-
vleesch werd gegeten. En het verleenen
van een ruggesteun aan de boeren is een
n&tionaal belang.
Maar door het sparen van erwten, rogge
en ander koren, dat als varkensvoeder ge-
bruikt wordt, ware t. o. i. ook in 'c belang
van den minderen man, want het zou mee-
werken om't graan goedkoop te doen blijven.
(St. Ct.)
Waar de teragtocht der Buitschers
in Frankrijk tot staan kan komen.
Men mag benieuwd zijn, wat het lot van
den Duitschen kroonprins zal zijn in de
Argonne schrijft het R. N. Hij is genood-
zaakt geweest de algemeene teruggaande
beweging van het Duitsche front mee te
maken en is zijn terugtocht naar het noorden
begonnen. Het bosch van Belnoue en
Triaucourt is door de Franschen bezet.
Blijkbaar heeft het leger van den kroon
prins getracht een uitweg te vinden tusschen
de keten van de forten van Verdun naar Toul
door. Het fort Troyon, dat gedurende
enkele dagen fel bestookt werd, heeft flink
stand gehouden en de poging om laDgs dat
fort een uitweg te vinden is door den kroon
prins blijkbaar opgegeven. De opdrin-
gende Franschen hebben het fort Troyon
ontzet.
Als nu de kroonprins westwaarts trekt,
loopt hij groot gevaar. Hij is ten achter
gebleven bij de Duitsche legers, die met
zoo'n groote haast zijn teruggetrokken,
dat zij de defensieve posities, achter hen
in orde gebracht, hebben prijsgegeven.
Zoodoende zijn ze niet in staat geweest
stand te houden in de natuurlijke stelling,
gevormd ten zuiden van Reims door den
Montagne de Reims, doch zijn ze genoodzaakt
geweest de fortenlinie ten noorden van
Reims, die in gereedheid was gebracht
voor een verdediging tegen de Franschen,
te ontruimen. De nadering van de bond-
genooten in deze richting bedreigt de
Duitschers hier met een volkomen om-
singeling, indien zij hun heil zoeken in
de vlakten van Chalons.
Het is mogelijk dat de kroonprins sterk
genoeg is om de Argonne te houden en
dat de Duitschers 'n geheele frontverandering
beproeven door hun legers te laten draaien
om de Argonne als as, zoodat zij in het
Maasdal komen te staan. In dat geval zal
echter generaal Von Kluck, wiens leger het
meest westwaarts staat en bij den opmarsch
rechtstreeks Parijs heeft bedreigd, zoo hard
moeten loopen om de zwenking bij te
louden (immers, hij staat aan den uitersten
rand van den omzwaai), dat het de vraag
is, of hij de frontverandering zal kunnen
meemaken.
De Duitschers op den linkervleugel der
londgenooten hebben de verschanste posities
moeten ontruimen, die langs de Aisne
tusschen Compiegne en Soissons in gereed-
leid waren gebracht. De strydkrachten,
die van Amiens zijn teruggetrokken, zijn
opgemarcheerd tot de lijn Peronne—
St. Quentin, zoodat het er voor het oogen-
ilik uitziet, alsof 't heele Duitsche leger
jBUMwywiwTOg
