algemeen nieuws- en adyertentieblad voor zeeuwsch-vlaanderen.
No. 6118.
Dinsdag 8 September 1914.
54e Jaargang.
ADVERTENTlfiN
ABONNEMENT
B1NNENLAND.
Telefoon 25.
Bit Blad verschijnt Maandag^, Woensdag^ en Yrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Nenzen.
kostelooze vaccinatle en revaceinatie,
Benedictus XV.
pmona
Per 3 maanden binnen de stad /l—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 tlUl* op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders
der gemeenteZAAMSLAG maken
bekend dat op Woensdag 9 en 16
Sept. a. s., telkens des namiddags te
2 tirenten Raadhuize de gelegenheid
zal zijn opengesteld tot
Tan de ingezetenen die zich daartoe
ten gemeentehuize kunnen aanmelden, met
medebrengiDg van de z. g. trouwboekjes.
Zaamslag, 7 Sept. 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOH. DE FEIJTER, Burgemeester.
J, STOLE Lz., Secretaris.
Postverbinding met Belgie.
Volgens bericht van bet postbestuur te
Antwerpen kunnen naar Belgie alleen brieven
en andere stukken worden verzonden met
bestemming naar plaatsen gelegen in de
prov. Antwerpen, O.- en W.-Vlaanderen
en in het noordelijk gedeelte van Belgiscb
Limburg. (//St.-Ct.")
Vitvoer van rijst verboden.
Bij koninklijk besluit is de uitvoer van
rijst verboden van den dag der afkondiging
van dit besluit (3 Sept.) totdat hieromtrent
nader zal worden beslist.
Om graan te svaren.
Door bet Tweede Kamerlid den heer
Gerhard werden de volgende vragen gericht
tot den Minister van Landbouw
1. Yerdient het naar het oordeel van
den Minister geen ernstige overweging om
het verbruik van granen en andere voe-
dingsmiddelen voor de vervaardiging van
alcoholische dranken te verbieden voor
den geheelen duur der huidige buitenge-
wone omstandigheden
2. Is de Minister bereid ten deze onmid
dellijk de noodige maatregelen te treffen
Minister Treub anlwoordt
1. Het verdient naar de meening van
den ondergeteekende geen aanbeveling, om
het verbruik van granen en andere voediDgs-
middelen voor de vervaardiging van alco
holische dranken te verbieden, aangezien
daardoor de gistproductie onmogelijk zou
worden. Bovendien is de Minister van
meening, dat niet meer dan strikt nood-
zakelijk is, in het economisch leven be-
hoort te worden ingegrepen.
2. Op grond van het bovenstaande is
de Minister niet voornemens eenige maat
regelen terzake te treffen.
Zorg voor den winter.
De voedingscommissie van het Steun-
comite te Haarlem heeft, volgens het R. N., na
het voorschot f 50,000 door den Raad
verstrekt, voedingsmiddelen ingekocht, ten-
einde later behoeftige gezinnen te kunnen
helpen aan een maaityd, bestaande uit
aardappelen en groenten.
Daarvoor zijn nu ingeslagen onder meer
30,000 pond heereboonen, groote hoeveel-
heden snij boonen en andijvie, verder erwten,
boonen, koolrapen, uien, wortelen en tarwe.
A1 de gekochte groenten laat men inmaken
en bergt men in de reusachtige kelders van
de daarvoor afgestane brouwerij't Scheepje
aan het Spaarne.
De commissie heeft het voornemen met
de uitreiking der voeding niet voor November
aan te vangen en dat dan te doen in twee
distributielokalen, midden in de stad.
Vrij vervoer voor militairen.
Door den Minister van Oorlog is de
volgende regeling betreffende het militair
vervoer over de spoorwegen en de tram-
wegen ter kennis gebracht van de autori-
teiten der landmacht
lo. Een voor den militair kosteloos
vervoerbewijs, voor spoor, tramweg of
stoomboot kan worden verstrekt aan de
onder de wapens zijnde gezinshoofden, mits
de aanvrage daartoe door elken belang-
hebbende geschiedt onder mededeeling, dat
zijn beperkte geldmiddelen hem niet toe-
staan zijn reis te bekostigen.
2o. Dat ter beoordeeling van den on-
middelijken chef in denzelfden zin een ver
voerbewijs kan worden afgegeven aan niet
gt zinshoofden, wanneer het bepaald onbillijk
zou zyn deze niet bet voorrecht van gezins
hoofden te doen deelen, in verband met
zeer bijzondere omstandigheden, waarin zij
verkeeren.
3o. Dergelijke vervoerbewijzen voor de
heen- en terugreis worden uitsluitend ge-
geven naar de woonplaats of tydelijke
verblijfplaats van het gezin of naar het
daar naastbijgelegen station, dan wel voor
hen, bedoeld onder 2o naar de plaats waar
aanwezigheid noodzakelyk is.
4o. Bedoelde vervoerbewijzen hebben
alleen betrekking op verloven overeenkomstig
de door den opperbevelhebber van land-
en zeemacht gegeven orders nopens verlof,
Het vergaan van de stoomschepen
Alice H." en „Houtd\jk".
De vorige week zyn uit Hamburg te
Rotterdam aangekomen de geredden van
de stoomschepen Alice H." en //Houtdjjk",
die, zooals we reeds vroeger meldden, in
den nacht van den 20sten Augustus in de
Finsche golf op mynen geloopen en ge-
zonken zyn.
Naar de Tel. meldt heeft zich, blykens
de scheepsverklaring, door de heeren T.
Terwiel, lste-officier van de Alice H.",
en H. Kuiken, kapitein van de ,/Houtdijk",
voor den Nederlandschen consul te Reval
afgelegd, de ramp als volgt toege-
dragen
Op den 18den Augustus, 's morgens 8
uur, verlieten beide stoomschepen Petersburg
met orders voor Helsingborg. Zij waren
zeewaardig. Een uur later bereikte men
Kroonstadt, waar men een geleide van het
havenbestuur kreeg tot het passeeren van
het Russisch oorlogsschip. Te 1 uur
's middags verliet men Kroonstadt begeleid
door een Russischen loods en met een
marine-officier aan boord, welke de schepen
tusschen de mijnen door zou brengen. Te
2 uur verliet de loods de schepen by het
eerste wachtschip en onder geleide van
een loodsstoomschip werd de vaart vervolgd.
Om halfzes namiddags vertrok het loods
stoomschip en kon men zonder gevaar
verder stoomen.
Op den 19den Augustus, 's morgens half
zes, werden de schepen door een Russische
gouvernementsstoomboot aangehouden en
werd last gegeven onmiddellijk de Papen-
wickbocht binnen te loopen en daar verdere
orders af te wachten. 's Morgens om acht
uur ging men in die bocht voor anker en
om elf uur heesch het gouvernementsstoom-
schip de vlag en gaf het signaal om te
volgen. Om twaalf uur's middags verlieten
beide stoomschepen met nog 11 andere de
Papenwickbocht, begeleid door de gouver-
nementsstoom boot.
Om tien minuten voor zeven bracht deze
stoomboot alle schepen bij het eiland Nargon
en werd medegedeeld, dat men zich nu
buiten het mijnenrayon bevond en ieder
schip zonder gevaar de reis kon voortzetten.
Tot zoover zijn de scheepsverklaringen
van de heeren Terwiel en Kuiken gelijk-
luidend.
Die van den heer Terwiel /Alice H.")
luidt dan verder
Wy zetten koers op Helsingborg. Om
8 uur 's avonds peilden wij Surop Zuid
76 gr. Oost en Packerort Zuid 5 gr. West.
Van daar stuurden wij West half Zuid 27
mijlen en dan nog West 18 mijlen.
Om een uur 's nacht van den 20sten stiet
het schip op een myn en het geheele voor-
schip werd uiteengeslagen. Het stoomschip
zonk niet. Wij stopten dadelijk en lieten de
booten halverwege neder, in afwachting van
wat verder gebeuren zou. Te 1 uur 25
minuten stiet het schip op een tweede mijn
die onder de machinekamer kwam en ont-
plofte. Nu begon het stoomschip onmid
dellijk te zinken. De geheele bemanning
ging in de booten en men maakte, dat men
weg kwam. Toen men in de booten was,
ontplofte eeD derde myn onder het achter-
schip. Tegelijk met het stoomschip zonk
ook de stuurboordsreddingsboot, waarin zich
de kapitein J. R. Smit met zijn vrouw en
een gedeelte van de bemanning bevonden.
Twee uren bleef men nog in de omgeving
van de plaats, waar het stoomschip ge-
zonken was en slaagde men er in den 2en
officier Ch. Currie en den donkeyman A. van
der Windt, die op stukken hout ronddreven
en zich van zwemvesten voorzien hadden,
te redden. De heer Ourrie had bijna twee
uur in zee gelegen. Beiden hadden in de
stuurboords-reddingboot gezeten, die ver-
moedelijk door de zuiging van het zinkende
stoomschip in de diepte verdwenen was.
Van de tien andere menschen uit deze
reddingboot is geen spoor meer gezien.
Om vier uur in den morgen is men,
zeilende van de plaats des onheils vertrokken,
koers zettende naar het eiland Dago. Om
twaalf uur 's middags landde men in de
buitenhaven van dit eiland.
Na het vertrek by het eiland Nargon luidt
de scheepsverklaring van kapitein Kuiken
(Houtdjjk) als volgt
Om acht uur passeerden wy Packerort
8V» Engelsche myl op koers west */4 zuid
magnetisch. Nadat wij 39 mijl afgelegd
hadden, stieten wij 20 Augustus 12 uur
50 minuten des nachts pp een mijn, die in
het voorruim van het schip een groot gat
sloeg, zoodat dit langzaam begon te zinken.
Wy streken direct twee reddingbooten, die
bemand werden. Kapitein Kuiken verliet
het laatst bet schip. Om 1 uur 5 minuten
is het stoomschip op een tweede myn ge-
stooten, die onder het ketelruim ontplofte
en het geheele schip stuksloeg dadelijk
daarop ontplofte een derde myn onder
de machinekamer.
Om 1 uur 7 minuten verdween de
Houtdjjk" in de golven en door de zuiging
tegelijk een van de reddingbooten met alien,
die zich er in bevonden. Men had nog
opgemerkt, dat de vrouw van den len
machinist F. Verkammen het schip niet
zonder haar man, die naar de machinekamer
was gesneld, wilde verlaten. Men heeft
hen niet weder gezien.
Uit de reddingboot, waarmede kapitein
Kuiken en elf anderen behouden van het
zinkende schip kwamen, is nog overboord
geslagen en verdronken de kok W. J. de
Korte. Twee uren heeft men nog ter
plaatse rondgeroeid, om zoo mogelijk hulp
te verleenen, maar men hoorde of zag
niets meer.
Daar wind en zeegaug sterker werden,
heeft men, voor den wind zeilende, eindelijk
in den morgen van den 20en Augustus, om
half elf, de buitenhaven van het eiland
Dago bereikt. Een van de bemanning, die
licht gekwetst werd, is sedert geheei hersteld.
Aan boord van de //Alice H." heeft men
niets van het onheil, dat de Houtdijk" over-
kwam, bemerkt, en omgekeerd evenmin.
Voor de nagelaten betrekkin-
gen van de slachtoffers van
de jrHoutdijk" en de //Alice H".
Het Kamerlid de heer Spiekman heeft de
volgende vragen gesteld aan de Regeering
1°. Is de Regeering bereid, voor de na
gelaten betrekkingen van de om het leven
gekomen leden der bemanning van de Rotter-
damsche stoomschepen //Alice H." en //Hout
dijk", die door de oorlogsmaatregelen van
vreemde staten te gronde zijn gegaan
voorzoover door de betrokken reederijen
niet blijvend in hun nood wordt voorzien,
iets te doen
2o. Is de Regeering bereid, om voor de
nagelaten betrekkingen der bemanningen
van zeevaartuigen, die gedurende den oor-
logstoestand tengevolge der oorlogsmaat
regelen ter zee, te gronde gaan, of als
vermist worden aangeslagen, blijvend eenige
zorg op zich te Demen, voorzoover daarin
van andere zyde niet wordt voorzien
De Minister van Landbouw enz., de neer
Treub, heeft hierop het volgende geant-
woord
Ad. lum. Thans kan naar zyn meening
nog niet worden nagegaan, in hoeverre een
voorziening als wordt bedoeld, noodig zijn
zal en tot welke consequentie zulk een voor-
zienii g zou kunnen voeren. Nadat de zee-
oorlog zal beeindigd zijn, zal worden over-
wogen in hoever er voor de Regeering aan-
leiding bestaat in deze op te treden.
Ad. Ilum. Hieromtrent kan geen toe-
zegging worden gedaan. Werd op dit oogen-
blik eenige toezegging gedaan, dan zou daar-
aan bovendien het groote bezwaarzijn ver-
bonden, dat dit lichtvaardigheid in de hand
zou kunnen werken. Zooals reeds onder I
wordt meegedeeld, zal later kunnen worden
overwogen, of er van Regeeringswege iets,
en zoo ja, wat er gedaan moet worden.
Nieuw soort brood.
Door het Station voor Maalderij en Bak-
kerij te Wageningen zyn met het oog op
de tijdsomstandigheden bakproeven uitge-
voerd, om na te gaan of naast tarwebloem
ook andere grondstoffen voor het gebuilde
brood zouden kunnen dienen. Die proeven
werden ook deels genomen op verzoek van
den Minister van Landbouw, Handel en
Nijverheid.
Omtrent de resultaten kan worden mede
gedeeld
Een vermenging van 3/4 deelen tarwe
bloem en 1/4 aardappelmeel laat zich zeer
goed verdedigen, daar het daarmede ver-
kregen brood, zelfs met water en dus nog
meer met melk, redelijk smakend kan
worden genoemd. Gebruikt men van beide
meelsoorten gelijke deelen, dan is het brood
nog wel eetbaar. Samenhang ontbreekt
echter, zoodat het zeer snel kruimelig wordt,
uitdroogt en zich moeieljjk laat eten. De
smaak is zco niet bepaald slecht, toch in
geenen deele goed te noemen.
Dergelijk brood schimmelt licht tenge
volge van het zeer booge zetmeelgehalte.
Zulks is bij bewaring van monsters al ge-
bleken. Tevens dient men er rekening mede
te houden, dat, vooral indien men voor
de helft aardappelmeel gebruikt, het eiwit-
gehalte van het brood uitermate laag is en
de voedingsverhouding (zetmeel tot eiwit)
veel te ruim wordt. Deze verhouding is
in gewoon waterbrood pl.m. 6 1/2:1 en wordt
ongeveer 12:1. De eiwitvoeding komt der-
halve zeer veel te kort.
Wat den smaak aangaat, is toevoeging
van een geringe hoeveelheid roggemeel van
bijzonder gunstigen invloed. Ook maakt
dit het deeg taaier.
Door bakproeven is vastgesteld, dat brood,
bereid van 5/8' tarwebloem, 1/8 roggemeel
en 1/4 aardappelmeel, zelfs als het met
water bereid wordt, beslist smakelijk kan
genoemd worden en zeer goed kan worden
genuttigd. Met melk gebakken, blijft het
ook voldoende lang smakelijk. Indien voor
de bereiding 1/2 tarwemeel 1/8 roggemeel
en 3/8 aardappelmeel gebruikt wordt en
zelfs half melk en half water gebezigd
wordt, is het gebak weinig smakelijk te
noemen. Bij een mengsel van tarwemeel
en rijstemeel waren de proefbrooden door
toevoeging van 30 °/3 rijstmeel aan tarwe
meel alleszins goed.
Met water gebakken, kan men dit brood
goed eetbaar acbten. Het eiwitgehalte is
slechts weinig beneden dat van goed witte-
brood. Wordt voor de bereiding gebruik
gemaakt van melk, dan kan men uitgaan
van 2/3 tarwemeel en 1/3 rijstemeel.
Voedingsmiddelen in Oorlog stijd.
Het komt o'ns wenschelijk voor in deze
dagen, waarin getracht moet worden op de
goedkoopste wijze in het meest voedzame
en natuurlyk goed verteerbare menschelijke
voedsel te voorzien, een overzicbt te geven
van de samenstelling der voornaamste meel
soorten, die voor een vereeniging van of
vermening met tarwemeel in aanmerking
zouden kunnen komen.
Een belangryk vraagstuk voor fabrikanten
en bakkers om een met tarwebrood het
meest overeenkomend artikel te leveren
Mogen zy nu bewijzen niet alleen fraai
brood op tentoonstellingen te kunnen leveren
doch ook aan de hand van wetenschappe-
lyke gegevens, artikelen, die het vaderland
in tijden van nood van het grootste nut
kunnen zijn
Gemiddelde samenstelling van eenige voor-
name meelsoorten volgens het Standaard-
werk van Prof. I. Konig.
Eiwitstoffen Vet Zetmeel
(in gewichtsprocenten
op de stof als zoodanig berekend.)
Tarwemeel
12.58
1.59
73.39
Rogge
9.62
1.44
73.84
Gerste
12.29
2.44
68.47
Haver
13.87
6.18
67.06
Mais
9.62
3.14
71.70
Boekweitmeel
8.28
1 49
74.58
Boonen
23.23
2.14
58.92
Erwten
25.72
1.78
57.18
Sojaboonenmeel
51.61
0.51
29.12
Bananen
3.94
1.03
77.90
Kastanje
6.80
3.40
75.77
Eikel
7.28
4.00
62.10
Aardappel n
3.61
0.30
75.16
Linzen
25.93
1.93
52.84
Rijst
6.56
0.20
77.36
Zooals we in ons vorig nummer meldden,
werd tot Paus verkozen kardinaal Giacomo
Delia Chiesa, welke eerst den 25sten Mei
van dit jaar met bet kardinaalspurper werd
bekleed. Na vijf stemmingen van het
conclave, dus in 21/, dag, was, naar het
R. N. meldt, de keuze volbracht.
De gekozene stond als aartsbisschop van
Bologna bekend als een man van gematigde
denkwijze.
Daar hij 21 November 1854 geboren is,
is hij bijna 60 jaar. In 1878 werd hij tot
priester gewijd, was eenigen tyd te Madrid
secretaris van het pauselijk gezantschap
en werd later te Rome aan het staats-
secretariaat onder kardinaal Rampolla ver-
bonden. In 1907 werd by aartsbisschop
van Bologna.
Donderdag ruim elf uur had de laatste
verkiezing plaats. Te kwart over elf kreeg
prins Chigi, de maarschalk van het con
clave bericht van de verkiezing van kar
dinaal Delia Chiesa. Om 11 uur 25 ver-
scheen de ceremoniemeester, monseigneur
Respighi, op het midden-balcon en liet het
roode tapyt met gouden franje ontrollen.
De menigte van vele duizenden hief een
luid gejuich aan. Tien minuten later kwam
kardinaal Delia Volpe, de deken van de
orde der diakenen. Op 't balkon met mon
seigneur Oapatasti aan zyn reehterhand
en deelde op de gebruikelijke wijze de
verkiezing mede van kardinaal Delia Chiesa
tot Paushy voegde hieraan toe, dat deze
den naam van Benedictus XV had aan-
genomen. De menigte barstte opnieuw in
gejuich uit en trad daarop het kerkgebouw
binnen om den eersten zegen van den
nieuwen Paus te ontvangen.
Zoodra de stemming in het conclave was
afgeloopen, werd Mgr. Boggiani, secretaris
van het conclave, met den ceremoniemeester
en den sacrista toegelaten in de Sixty nsche
Kapel. De kardinaal-deken boog met de
dekens van kardinalen-priesters en kardina-
len-diakens voor den zetel van Delia Chiesa
en vroeg hem volgens den gebruikelijken
vorm of by het Pausschap aanvaardde.
Toen daarop een bevestigend antwoord was
gegeven, werden alle baldakijns boven de
zetels van de kardinalen nedergelaten met
uitzondering van die van Delia Chiesa.
Mgr. Boggiani maakte daama met den
oppereeremoniemeester de officieele acte op
van de verkiezing en aanneming. Toen
kwamen de conclavisten de kapel binnen
en begeleidden zij den nieuwen Paus naar
de kleedkamer, waar hij de witte kousen
en de roode schoenen aandeed, het witte
kleed, het koorhemd en de roode muts.
Kardinaal Delia Volpe, deken der diakens
deed hem de roode met goud geborduurde
stolaom. Daarop ging de Paus weder naar
de Sixtijnsche Kapel terug, nam plaats op
den troon op de trede van het altaar voor
de huldiging door de kardinalen, die hem
hand en voet kusten en daarna door den
Paus omarmd en gezegend werden
Kardinaal Delia Volpe stak den nieuwen
Paus den visschersring aan den vinger en
deze stelde den ring daarna aan mgr. Demico
ter hand om er zyn naam in te laten
graveeren.
De Paus, gevolgd door de kardinalen,
verliet daarop de Sixtijnsche Kapel en begaf,
zich naar zyn appartement en vervolgens
naar het inwendige van de basiliek St. Pieter
om den zegen uit te spreken. Onmiddellijk
daarna keerde de Paus naar de Sixtij nsche
Kapel terug, waar hij ten tweeden male
de huldiging der kardinalen in ontvangst
nam.
Daarna trok de Paus zich weer in zijn
vertrekken terug. Hij bewoont op de laatste
verdieping van het Vaticaan de vertrekken,
die ook Pius X bewoond heeft, en verleende
gisteravond reeds eenige audienties. Hij
was in een uitstekend hurueur en richtte
tot iedereen welwillende woorden.
De Osservatore Romano deelt mede, dat
de Paus monseigneur Parolin, een neef van
Pius X, benoemd heeft tot kanunnik van
Sint-Pieter. Het wapen van den nieuwen
Paus heeft den vorm van een Malthezer
kruis, omdat de Paus behoort tot de
Malthezer-orde. Doordat de Paus te Genua
geboren is, heerscht er groote vreugde in
die stad over zijn benoeming. De Paus
heeft telegrafisch zijn zegen aan Bologna
en Genua gezonden.
Bij de keuze van een naam laten de
nieuwe Pausen zich gewoonlijk leidendoor
hun vereering van een hunner voorgangers.
Dat mgr. Delia Chiesa den naam van Bene
dictus XV aanvaardt, is wellicht toe te
schrijven aan het feit, dat Benedictus XIV
een der voortreffelykste Pausen, die de
Roomsch-Katholieke kerk gehad heeft, ook
als aartsbisschop van Bolongna tot Paus
gekozen werd.
Benedictus XIV werd in 1675 te Bologna
geboren en behoorde tot het bekende
geslacht Lambertini. Hij werd in 1731
tot aartsbisschop van zijn geboortestad be
noemd en werd in 1740 tot Paus gekozen.
Met schranderheid en overleg poogdehij
't aanzien van den Heiligen Stoel door
inschikkelijkheid te handhaven, en hij wist
niet alleen de Roomsch-Katholieke, maar
ook de Pvof.estantsche Vorsten jtevreden te
stellen. Hij trachtte d«m invloed der L zuie-
ten te verminderen, terwijl by de Domini-
TER
uuuamjjmwb:
COURANT
