ALGEMEEN NIEUWS- EN AQ.VERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Aanbesteding.
No. 6109
Dinsdag 18 Augustus 1914.
54e Jaargang.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTlfiN
Telefoon 25,
Dit Blad verschijnt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, by de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Kenzen.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
BINNNENLAD.
Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 UUf op den dag der uitgave.
maken bekend
1. dat bij hun College eene aanvraag is in-
gekomen, om vergunning tot het leggen
van spoorstaven in verschillende wegen,
ten dienste van den aanleg van een
stoomtramweg van Dr*ie-Schou»
wen (gemeente Axel) naar Kloos-
terzande en van Neuzen naar
Zaamslag
II. dat dagelijks op de werkuren ter Pro-
vinciale Griffle inzage en tegen
betaling der kosten afschritt of uit-
treksel der stukken kan worden bekomen
door hen, die bij de aanvraag belang
hebben
III. dat binnen drie weken, te rekenen van
21 Augustus 1914, sehriftelijk bezwaren
bij hun College kunnen worden inge-
diend.
Middelburg, 14 Augustus 1914.
DIJCKMEESTER, Voorzitter.
KRUSEMAN, Griffier.
Burgemeester en Wethouders van ZA AM-
SLAG zullen op Dinsdag den 25
Augustus 1914, des voormiddags 91/s
ure, ten Raadhuize dier gemeente in het
openbaar trachten aan te besteden
de lever untie van de voor het
jaar 1915 door de verschillende
Openbare Lagere Scholen be-
noodigde Schoolbehoeften.
Voorwaarden der aanbesteding en lijsten
van benoodigde schoolbehoeften zijn ter
Secretarie op aanvrage verkrijgbaar.
Zaamslag, den 13 Augustus 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOH. DE FEIJTER, Burgemeester.
J. STOLK Lzn., Secretaris.
Bezuinigingen aan het Uof.
De Koningin heeft volgens de H. Ct. last
gegeven tot aanzienlijke bezuinigingen op
haar hofhouding en huishouden, (met behoud
van het geheele personeel), teneinde later
ruimer te kunnen bijdragen in de leniging
van den te verwachten nood.
Daartoe zal het vorstelijk echtpaar voor
eenigen tijd op meer bescheiden voet leven,
en is voor dit jaar reeds afgezien van een
verder verblijf op //het Loo," en van het
jaarlijksche bezoek aan Amsterdam, terwijl
de gebruikelijke feesten in den winter van
1915 ten hove niet .zullen worden gegeven.
H.M. wenscht dat door haar later in het
land te brengen bezoeken, niet als
officieel zullen worden aangemerkt.
Be Minister van Justitie wenscht
geenerlei opschorting van be
taling enkele uitzonderingen
voorbehouden.
De Minister van Justitie heeft thans
weer aan den Hoogen Raad, de gerechts-
hoven, rechtbanken en kantongerechten, het
openbaar ministerie bij de recbtscolleges
en aan heeren advocaten, procureurs en
notarissen, het volgende schrijven gericht
z/Naar mij van verschillende zijden en
vooral uit kringen van den handel wordt
medegedeeld, heeft mijn circulaire van
5 dezer bij een deel van het publiek tot
een misvatting van mijn bedoeling
aanleiding gegeven, welke in het belang
van een gunstig verloop van de tegen
woordige economischg. crisis zoo spoedig
mogelijk behoort te verdwijnen.
Terwijl dezerzijds daarin werd aange-
drongen om zooveel mogelijk een gedragslijn
te willen volgen, welke er toe zou kunnen
leiden, dat niet dadelijk tot maatregelen van
uitwinniDg wordt overgegaan, wanneer de
schuldenaar niet aan zijn verplicbtingen
voldoet, daartoe gedwongen door de buiten-
gewone tijdsomstandigheden, schijnen som
migen daaruit de gevolgtrekking te maken,
dat in het algemeen de ver-
plichting tot betaling praktisch
als opgeschort moet worden
beschouwd.
Het behoeft nauwelijks betoog, dat het
tegendeel in de bedoeling was gelegen, waar
een zoodanige gevolgtrekking feitelijk zou
leiden tot een moratorium, hetwelk de Regee-
thans blijkens den aanhef van evenbedoelde
circulaire juist zeer onraadzaam oordeelt.
Personen, die om redenen van eigenbaat,
met het oog op mogelijke stagnation in het
handelsverkeer in de naaste toekomst, uit
te ver gedreven voorzichtigheid, of om welke
redenen ook, betaling van hun schulden
weigeren, hoezeer zjj de daarvoor benoodigde
gelden hebben of op eenige wijze kunnen
verkrijgen, handelen in lijnrechten strijd
met 's Lands belang, verergeren noodeloos
de economische toestanden, en zijn aanleidiDg,
dat anderen, goedgezinden gedwongen worden
met betaling in gebreke te blijven, en op
hun beurt weer de bronnen voor nood-
zakelijk levensonderhoud van derden ver-
stoppen.
Een dergelijke handel wijze verdient niet
slechts afkeuring, doch behoort ook aan
leiding te geven om in het algemeen belang
tegen zoodanigen de wet in al haar gestreng-
heid te passen.
Het verleenen van de gunst van uitstel
kan slechts zijn bedoeld ten aanzien van
ben, die, hoezeer in het algemeen solvabel,
uit onmacht tengevolge van de thans heer-
schende crisis niet dadelijk aan hun ver-
plichtingen voldoen, en van wie kan worden
aangenomen, dat zij binnen niet te langen
tijd wederom regelmatig hun verplichtingen
zullen nakomen. Bijzonder uitstel aan hen,
die tot betaling niet geheel onmachtig zijn,
wier onmacht niet een dadelijk gevolg is
van den oorlogstoestand, of die binnen
redelijken termijn toch niet kunnen worden
verwacht zich finantieel te zullen herstellen,
is noch billijk noch wenachelijk integendeel
zouden daardoor de rechtmatige aanspraken
van anderen, de zekerheid van hunne be-
langen en het algemeen verkeer noodeloos
worden geschaad.
Hoezeer overtuigd, dat door u aan den
inhoud van mijn meergenoemde circulaire
geen andere strekking dan de hierboven
uiteengezette zal zijn toegekend, en door u
de noodige waardeering van de motieven,
voor verzoeken om uitstel aangevoerd, in
ieder bijzonder geval reeds geschiedt, meende
ik goed te doen bij de algemeene bekend-
heid, welke aan de circulaire is gegeven,
de juiste bedoeling der Regeering te dezen
aanzien nogmaals in het licht te stellen.
Ik heb de eer u beleefd te verzoeken,
voor zooveel noodig, te willen bevorderen,
dat daarmede in reehtspraak en praktijk
worde rekening gehouden."
Boorvoer van wapenen, levens-
middelen enz. naar de oorlog-
voerende partijen.
Van officieele zjjde wordt plaatsing ver-
zocht van het volgende
In het dagblad //De Telegraaf" van Don-
derdag 13 dezer komt voor een ingezonden
stuk over den uitvoer van levensmiddelen.
Hierin wordt o. a. gesproken over den"
uitvoer van aardappelen e. d. uit Nederland
naar Duitschland en wordt zulks een groote
schennis der neutraliteit genoemd.
Dit is volkomen onjuist. Het bewaren
van een strikte neutrale houding sluit in,
dat men tegenover geen der in het conflict
zijnde partijen uitzonderingsmaatregelen
toepast.
Zoo luidt dan ook art. 6 van het „\er-
drag nopens de rechten en verplichtingen
der onzijdige mogeudheden en personen
in geval van oorlog te land" (Stbl. no. 73,
1910)//Een onzijdige mogendheid is niet
gehouden te beletten den uit- of doorvoor
voor rekening van een der oorlogvoerenden
van wapenen, munitie en in het algemeen
van al wat voor een leger of vloot dienstig
kan zijn."
Dat de handel in levensmiddelen van de
onderdanen van een neutralen staat met
die van een oorlogvoerenden staat geen
schennis der neutraliteit is, behoeft alzoo
geen toelichting.
Erkentelykheid van Buitsche zijde.
Van officieel Duitsche zijde wordt aan
het Hbl. het volgende gemeld:
z/De werkelijk groote humaniteit, waar-
mede de vele duizenden in Nederland zijn
behandeld, die hals over kop uit Frankrijk
en Belgie werden verbannen, heeft op het
Duitsche volk uiterst weldadig gewerkt.
De bladen van alle schakeeringen zijn vol
lof over de Nederlandsche gastvrijheid en
de voorzorg, waarmede van de zijde der
Nederlandsche regeering voor het transport
van de vluchtelingen aan de grenzen is
zorg gedragen. Speciaal wordt dankbaar
gewezen op de door de regeering georga-
niseerde actie tot leniging van den nood
bij deze lieden, van wie velen sedert 24
uur zonder spijs en drank waren gebleven.
Niet alleen de Italiaansche kolonie te
Berlijn, maar ook de Grieksche en Deen-
sche kolonie hebben oproepen gepubliceerd,
waarin tot collectes voor het Duitsche
Roode Kruis wordt opgewekt. Deze houding
van burgers van neutrale landen heeft in
de kringen der Berlijnsche bevolking des
te dankbaarder sympathieen gewekt daar
de politieke gezindheid dier volken vroeger
niet juist door al te groote liefde voor
Duitschland had uitgemunt.
Mo lestverzekering
Naar het Hbl. verneemt, bedraagt de
extra premie voor molestverzekering op
goederen naarLondon 3 pet. onder Ned.
vlag en 4 pet. Eng. vlag naar Kopenhagen,
New-York en Spanje onder Ned. vlag
5 pet.
Oproeping van officieren en onder-
officieren van den Landstorm.
De officieren en onderofflcieren, behoorende
tot den landstorm, zullen a. s. Dinsdag
onder de wapenen moeten komen. De
manschappen niet. (H. Crt.)
Besertie en insubordinatie.
Van bevoegde zijde wordt, volgens de
H. Crt., de aandacht er op gevestigd, dat,
nu de militie buittjngfwoon onder de wa
penen is geroepen, in verband met art.
87 Wetboek van Strafrecht, wat betreft de
toepassing van het crimineel wetboek //tijd
van oorlog" wordt aanwezig geacht, zoodat
de zeer strenge strafbepalingen van dat
wetboek, voor den oorlog geldende, ook
thans reeds van kracht zijn.
Een militair is dus na 24 uur onwettige
afwezigheid reeds deserteur, terwijl insu
bordinatie door feitelijkheden met den dood
kan worden gestraft.
Het is gewenscht, dat een en ander on
der de aandacht van het leger wordt ge-
bracht, omdat met grond mag worden on-
dersteld, dat de wetenschap van deze zaak
niet algemeen zal zijn.
Onwillige debiteuren.
De kamer van koophandel te Deventer
heeft een adres aan den Minister van
Justitie gezonden naar aanleiding van het
groote misbruik, dat debiteuren maken van
de ernstige tijdsomstandigheden. Verzocht
wordt, maatregelen te nemen ter bescherming
van crediteuren tegen onwillige debiteuren,
bijvoorbeeld door instelling van plaatselijke
raden, welke de bevoegdheid hebben uitstel
te verleenen en bij gebleken onwil tevens
van advies moeten dieneu bij den rechter,
welke, na gehoord advies, dan met terzijde-
stelling van tijdroovende formaliteiten, de
betreffende onwilligen tot betaling kan
dwingen.
Middenstandskredietbank te
Utrecht.
De Utrechtsche Handelsvereeniging heeft,
met het oog op de ernstige omstandigheden,
besloten, terstond over te gaan tot de op-
richting van een middenstandskredietbank,
met een voorloopig kapitaal van 500.000,
in aandeelen van 1000, met een dadelijke
stcrting van 10 pCt.
Bedevaartg angers.
De 800 bedevaartgangers naar Lourdes
zijn door de goede zorgen der Fransche
regeering, op verzoek der Nederlandsche
regeering verleend, Vrijdag te Roosendaal
aangekomen.
Toen de trein des morgens aldaar aan-
kwam moesten de ambulancewagens waarin
100 patienten waren vervoerd onmiddellijk
worden teruggezonden naar de Belgische
slagvelden waar zij, naar men verzekerde
dienst zouden moeten doen voor het ver-
voeren van 700 gewonden.
De bedevaartgangers, die met den trein
medekwamen waren zeer vermoeid en ver-
klaarden, dat de reis erg moeilijk was ge-
weest.
Het steenkolen-vraagstuk.
Men meldt uit Den Haag aan de Tele
graaf
Aan het departement van Handel zijn
uitvoerige besprekingen gevoerd met belang-
hebbenden ten aanzien van middelen, die
kunnen leiden tot een herstel van den haDdel, I
voor zoover zulks onder de bestaande om
standigheden mogelijk is. Met name is thans
van veel belang de vraag, of de regeering
geneigd zou zijn het molest-risico op zich
te nemen voor schepen, die steenkolen van
Engeland naar Nederland zouden kunnen
brengen, daar vrees bestaat, dat, tenzij het
verkeer met de Limburgsche mijnen spoedig
hersteld wordt, de nijverheid gebrek zal
krijgen aan stook-materiaal.
Nieuwe steenkolen-aanvoer in
Holland.
Van de Tyne is naar Amsterdam ver-
trokken het stoomschip ff01anda", van de
Scheepvaart- en Steenkolen-Maatschappijen
te Amsterdam, met een lading van ruim
3000 ton kolen.
Van dezelfde maatsehappij zullen, volgens
het //Hbl.", van Tyne naar Amsterdam
vertrekken de stoomschepen //Zeeland" en
z/Beijerland", elk met 1700 ton kolen.
Waarschuwing.
Men schrijft aan de Msb.
Door de mobilisatie worden tal van ge-
bouwen, zooals seminaria, scholen, gestichten
enz. enz. door militairen in gebruik ge-
nomen, hetzij als kazerne, als hospitaal, of
voor andere doeleinden.
Nu is het te vreezen dat vele besturen,
aan welke die gebouweu toebehooren, er
niet aan denken dat deze nu van aard en
bestemming veranderen en dat zij verplicht
zijn daarvan aan de maatschappijen, bij wie
zij daarmede tegen brandschade verzekerd
zijn, kennis te geven en nader moeten onder-
handelen, daar zij anders gevaar loopen bij
brand geene vergoeding te zullen erlangen.
Buitsche vluchtelingen.
Volgens de op last der Duitsche regee
ring aan het grenskantoor te Hassum ge-
voerde statistiek passeerden daar van 1 tot
en met 8 Augustus, komende van Belgie
en Engeland via BoxtelGennep, 38,600
Duitsche uitgewekenen.
Benzine en petroleum.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat het
op den voorraad benzine te Rotterdam ge-
legd beslag, is opgeheven en dus aflevering
naar het binnenland vrij isevenzoo die
van petroleum. (Tel.)
Bericht aan zeevarenden.
Alle Russische lichten in de Oostzee zijn
gebluscht.
Volgens mededeeling van het ministerie
van buitenlandsche zaken is de scheepvaart
in de Finsche golf tijdelijk verboden.
Op de betonning en op het branden van
geleidelichten op de kusten van Jutland kan
niet worden vertrouwd. Indien zeegaten
voor de scheepvaart zijn versperd. door het
leggen van mijnen, zullen de schepen daar
voor worden gewaarschuwd door het naast-
bijzijnde loodsstation.
Burgerwacht in Noord-Brabant.
In verschillende dorpen van Noord-
Brabant, o.a. te Eerde en Liempde, werd
eene vrijwillige burgerwacht ingesteld.
Beurtelings houden de burgers en boeren
'snachts de wacht, de eene gewapend met
een oud geweer, een ander met een scherp
geslepen sabel zonder schede, een derde
met een mestvork enz.
De redeu voor dezen maatregel is niet
zoozeer de vrees voor een overval, waartegen
men met een dergelijke 'oewapening ook
weinig zoude uitrichten, als wel om de
burgerij te vrij waren tegen diefstal en inbraak
door de vele zwervers, die het platteland
onveilig maken. Te Uden werden reeds
een vijftal personen, die van diefstal en
inbraak verdacht worden gearresteerd en
geboeid naar de gevangenis te's Hertogen-
bosch getransporteerd.
Een Engelsche torpedoboot over-
stopmd.
Het Nederlandsche stoomschip //Kinder-
dijk", Zaterdagavond van Methil te lJmuiden
aangekomen, rapporteert den vorigen nacht
op de Noordzee te hebben overstoomd de
Engelsche torpedoboot //Bullfence," die zoo
goed als door midden gesneden werd. Ver-
moedelijk zijn enkele opvarenden verdronken
Een vijftal ernstig verwonden werden aan
boord van de ,/Kinderdijk" verbonden en
later overgegeven aan een andere torpedoboot
die verdere assistentie verleende. De Kinder-
dijk" bekwam lichte boegschade. De aan-
varing wordt geweten aan een verkeerde
manoeuvre van de //Bullfence".
Beschuldigingen.
Bij het doorlezen van telegrammen, be-
richten, brievem en bladen, schrijft het Hbl.,
komt men somnjds in een zeer prikkelbare
stemming, een stemming, waarin de vingers
beginnen te jeuken, en men dadelijk naar
het blauwe potlood van den censor wil
grijpeu of waar dit niet gaat, naar de pen,
voor een^Jtegenspraak.
Dat is, als de partijen die in den strijd
betrokken zijn elkaar om beurten en met
groote felheid beschuldigingen naar bet hoofd
werpen beschuldigingen van leugen, laster,
barbaarschheid, onmenschelijkheid, faande-
lingen in strijd met de oorlogsgebruiken.
Is nu de oorlog nog niet treurig genoeg,
en is zijn nasleep vernieling, verwoesting,
brand en moord, vernietiging van leven en
goed, al niet erg genoeg
Moet daarbij nu nog de goede naam van
de strijdende partijen en van de regeeringen
worden door het slijk gesleurd
A.an die onbehrorlijke daad maken alle
partijen zich schuldig. En het is met diep
leedwezen, dat wij er op moeten wijzen,
hoe weinig begrip van waardigheid daar
uit blijkt.
Officieuse berichten uit Parijs spreken
van een Duitsche leugencampagneofficii
eele berichten uit Berlijn wijzen op Fransche
leugens., Het is of elk voor zich de waar-
heid in pacht heeft, en of er aan de andere
zijde geen waar woord wordt gesproken.
Evenzoo gaat het met de beschuldigingen
van barbaarsche handelingen, door landen
en personen, die tot de beschaafde worden
gerekend. Het is mogelijk, dat enkele
personen, //qui voyaient rouge" in hun
waanzin, in hun opwinding daden verricht
hebben, die moeten worden veroordeeld of
afgekeurd het gaat te ver daarvan de
Duitsche of Belgische regeering een verwijt
te maken.
Laat men toch bedenken, in brieven en
telegrammen, in kranten en berichten, dat
zulke beschuldigingen gemakkelijk worden
uitgesproken, maar moeilijk bewezen.
En dat slechts zeer goed bewezen ge-
vallen ten laste kunnen gebracht worden
van den persoon, die ze verrichtte of er
last toe gaf niet van de regeeringen,
die het zeker diep betreuren, dat onderge-
schikten zich aan onwaarheden, barbaarsch-
heden of onwettige daden schuldig maakten.
De strijd is erg en betreurenswaardig
genoeg.
Yergiftig dien niet, door onbewezen be
schuldigingen, die tot wraak en represailles
leiden moeten.
Op zee.
Zooals we reeds meedeelden is de Engel
sche admiraliteit van oordeel, dat de wereld-
zeeen volkomen voor den Engelschen handel
open zijn, alleen wat de Noordzee betreft
kan de admiraliteit geen verzekeringen ge
ven, en waarschuwde zij zelfs de scheepvaart,
wegens het gevaar dat de door Duitschers
geplaatste drijvende mjjnen zouden kunnen
opleveren. Niettemin schijnt de scheepvaart
ook op de Noordzee te zullen herleven.
De eerste schrik is bedaard. Dat blijkt
uit een bericht uit Kopenhagen, meldende
dat Woensdag besloten werd aan alle Deen-
sche stoomschepen, die met landbouwpro-
ducten ziin geladen, vergunning te geven
naar Engelsche havens te vertrekken. De
exporteurs en reeders nemen zelf de risico
op zich.
Uit Hull wordt gemeld, dat de diensten
van die haven op Kopenhagen en Rotterdam
zijn hervat. Uit Kopenhagen zijn eenige
booten van de Wilson lijn vertrokken met
boter, eieren enz., van Rotterdam vertrok
een boot met groenten en fruit.
Een Deensche boot van Esbjerg bracht
boter aaneenige trawlers van IJsland en
West-Schotland brachten visch te Hull.
Ook tusschen Kopenhagen en Leith is de
vaart hervat.
Zoo wordt dus blijkbaar het vertrouwen
in scheepvaartkringen weer geleidelijk her
steld en de aanvoer van levensmiddelen in
EDgeland zal naar men hoopt dus weldra
weer vrijwel normaal kunnen zijn.
Overigens komen er van verschillende
zijden berichten over ontmoetingen op zee,
over het buit maken van schepen, en over
vermoedelijk geleverde zeegevechten, berich
ten die niet altijd even betrouwbaar zijn.
Daar is bij v. het verhaal van een corres
pondent van de //Manchester Guardian" en
//Daily Telegraph" (die een gezamenlijken
oorlogsdienst hebben) te West-Hartlepool.
gang uuajfa33grsr:2
