ALGEMEEN NIEUWS- EN ADYERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
GELDLEENING
No. 6089.
Donderdag 2 Juli 1914.
54e Jaargang.
Aanbesteding.
BLAIOA'S IIIIIM.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 25.
Dit Blad versehijnt Maandacp, Woensdag- en Vrijdagavend, uitgezonderd op Feesidagen, bij de Firma P. J. YAN DE 8ANDE te Ter Reuzen.
Gemeente Sas van Gent.
FEIJILLETON.
BUITENLAND.
De moord op aartshertog Frans Ferdi'
nand en zijn Gemalin.
BINNENLAND.
Per 3 maanden binnen de stad f\—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders van TER
NEUZEN zullen op Klaandag 13 Juli
1914, des namiddags 3 uur, ten gemeente-
huize in het openbaar aanbesteden
het verrichten van werkzaam-
heden en leveringen ten behoeve
van de gebouiven en andere
gemeente-eigendommen in twee
perceelen
le perceel
Verf-englaswerk te Ter Neuzen.
2e perceel
~Werkzaamhedeite Sluiskil.
Het bestek ligt vanaf 6 Juli 1914 ter
gemeente-secretarie ter inzage, terwijl verdere
inlichtingen te verkrijgen zijn bij den
Gemeentebouwmeester.
Ter Neuzen, 29 Juni 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
Burgemeester en We houders van SAS
VAN GENT, brengen ter openbare kennis,
dat tot en met Dinsda14 Juli 1914,
is opengesteld de inschrijving op de vol-
gende geldleeningen dier gemeente
Iste. Geldleening Schoolbouw, groot
f 26000.rentende 41/,
>s jaars in aandeelen van f 400
met a flossing van minstens 2
aandeelen op 1 Augustus van
ieder jaar, volgens loting.
2de. Geldleening aankoop Motor-
brandspuit, groot f 3000
rentende 41/3 °/0's jaars in aan
deelen van f500, met a flossing
van minstens 1 aandeel op 1
Augustus van ieder jaar, vol
gens loting.
De inschrijvingsbiljetten moeten op ge-
noemd tijdstip vrachtvrij ten gemeente-
huize in een daartoe bestemde bus zijn
ontvangen.
Op -den omslag te vermelden »Inschrij-
vingsbiljet geldleening schoolbouw" of „In-
schrijvingsbiljet geldleening brandspuit".
De storting van het bedrag der aange-
nomen inschrijving moet geschieden op
1 Augustus 1914, ten kantore van den
gemeente-ontvanger.
Burgemeester en Wethouders van
Sas van Gent,
De Burgemeester,
P WAUTERS.
De Secretaris,
F. STUBBfi.
HOOFDSTUK XXXII.
Het was te Londen verstikkend warm op
den avond van zekeren mooien dag in de
maand Juli. Niet verre van de stad stond
een landliuis; waarvan de vensters open-
stonden om het zachte Zuidenwindje toe-
gang te verleenen.
In de voorkamer zaten twee dames. De
oudste las uit een boek voor, terwijl de
andere ijverig de naald hanteerde. Het
licht der lamp viel op beider gelaat, waarop
de kommer van vele jaren zijn stem pel had
gedrukt. Beiden waren in rouwgewaad.
Nu en dan keek de eene of de andere op
de klok aan den wand. Blijkbaar verwacht-
ten zij iemand, die niet kwam. Het waren
lady Carley en Blanca Norton.
„Aclit uur!" zeide de oudste dame en
legde het boek ter zijde. „Als hij plan had
gehad den nacht thuis te zijn, dan had hij
reeds hier moeten wezen!"
„Ik geef de hoop nog niet op", antwoordde
Blanca. „Hij is dikwijls nog later gekomen.
Ons gezelschap is voor hem zoo prettig
niet... zonder haar! Arrne Victor! Het is
hard, zeer hard voor hem!"
„Ik begin te gelooven, dat hij Bertha nooit
Uit de verhalen van ooggetuigen van den
dubbelen moord te Serajewo blijkt, zoo
schrijft de H. Crt., dat de moordenaar
Prinzip van zeer dichtbij de schoten heeft
afgevuurd. Toen de auto van den regee-
ringscommissaris, die voorop reed, in snelle
vaart voorbij gegaan was, kwam de auto,
waarin het aartshertogelijk paar met den
gouverneur Potiorek. De auto reed kort
langs het trottoir, waar Prinzip stond.
Het eerste schot drong door de rechterwand
van de auto en trof den aartshertog in de
rechterzijde van den hals het tweede schot
trof de hertogin in de rechterzijde van het
lichaam.
Toen het eerste schot viel sloeg de her
togin, die zich buitengewoon flink hield,
de armen om haar gemaal en wenkte het
publiek toe. Daarop vielen de andere
schoten en kwamen er van alle kanten
officieren, agenten en gendarmes en ook
menschen uit het publiek op den dader
toegeloopen en sloegen op hem los.
De gouverneur Potiorek had den indruk
dat de aanslag was mislukt, wilde echter
in ieder geval den rit door de stad afbreken.
Hij beval daarom den chauffeur naar den
konak te rijden. De hertogin zonk tegen
den rechterarm van haar gemaal.
Potiorek meende dat zij van den schrik
in onmacbt was gevallen.
In deze meening werd hij versterkt, door-
dien het echtpaar zachtjes eenige woorden
wisselde. Eerst nadat het landshoofd aan
den chauffeur, die den weg niet kende,
een aanwijzing had gegeven en zich weer
naar den troonopvolger toekeerde, zag hij
bloed in zijn nu geopenden mond. De
aartshertog zat nog steeds rechtop.
Toen de auto voor den konak stil hield,
was de hertogin volslagen bewusteloos. Toen
men haar optilde, stortte oois de aartsher
tog op den vloer van de auto ineen.
De doktoren waren terstond ter plaatse,
maar konden niets meer uitrichten. Naon-
geveer een kwartier bleek de aartshertog
overleden. Weinige minuten later stierf de
hertogin, zonder weer bij bewustzijn te zijn
gekomen. In allerijl werd een Franciscaner
geestelijke gehaald, die de stervenden de
laatste sacramenten toediende.
De lijken van den aartshertog en zijn
gemalin zijn nog dienzelfden nacht gebal-
semd door twee doktoren. Bij de balseming
van den aartshertog werd geconstateerd, dat
de rechterlong, slagader en de luchtpijp
geheel doorboord waren. Bij de hertogin
was het buikvlies geheel verscheurd. De
dood der slachtoffers was spoedig ingetreden,
tengevolge van een inwendige verbloeding.
Bij de hertogin werd de geheel onbeschadigd
gebleven kogel in de buikholte teruggevon-
den. Bij den hertog werd de kogel niet
gevonden, omdat deze in de wervelkolom
was blijven steken. De balseming, die
's avords om 10 uur begon, was gister-
zal vinden", sprak lady Carley met een
zucht.
„Neen, dat geloof ik niet! Tegenwoordig
verdwijnt een rnensch niet zonder een spoor
na te laten. Men zal haar vinden, als
„Nu?"
„AIs zij nog leeft!"
„Zij leeft, beweerde lady Carley, „daar
ben ik zeker van. Je hebt haar niet gekend,
zooals ik haar gekend heb. Ze heeft een
krachtige gezondheid en om de hand aan
zich zelf te slaan daartoe bezat zij te veel
tmoed en wilskracht."
„Misschien! de strijd om het bestaan
heeft wel meer den sterksten wit gebroken!"
„Daar is onze arme Victor het Ievend be-
wijs van. Ik wilde, dat hij haar yond."
„Het zou niet moeilijk zijn haar te vin
den, als Victor van het gewone middel get-
bruik Wilde maken en door de politie ori-
derzoek naar haar liet doen", zeide Blanca.
„Maar hij houdt vast aan zijn idee om
haar alleen te vinden en daarbij zet hij zijn
eigen leven op het spel. Het is liartver-
scheurend!"
Het luinhek was opengegaan en weerge-
sloten. Men hoorde het geratel van een
wegrollend rijtuig, toen voetstappen op de
trap, in de gang en daar stond graaf
Victor Norton voor de beide dames.
Er moest iets gebeurd zijn, dat bemerkten
ze dadelijk aan zijn schitterende oogen. Tante
Elisabeth legde het boek in haar school.
Blanca stond op en keek hern in spanning
aan.
„Tante Blanca zij is gevonden!"
riep hij met lieesche stem.
Tante Elisabeth gaf een gil, terwijl de
ochtend om 0 mc beeindigd. Voor de
balseming werden de doodenmaskers door
den beeldhouwer Dalic genomen.
In den laatsten tijd zoo wordt tbans be-
kend, had de troonopvolger een voorgevoel,
dat hij vermoord zou worden Zijn testa
ment, dat zich in een kluis in de Prager-
bank bevindt, bevat de bepaling dat hij
zal bijgezet worden te Artstetten, waar
de aartshertog een familiegraf heeft laten
bouwen.
In hofkringen te Weenen werpt men de
schuld van het onheil op den gouverneur
Potiorek. De hertogin was na den eersten
mislukten aanslag vreeselijk opgewonden en
wilde in geen geval dat de aartshertog
opnieuw de auto besteeg en door de slecht
bewaakte straten reed.
Maar Potiorek zei,/Thans is alles voor
bij, meer dan den moordenaar hebben wij
niet in Serajewo. Er zullen nu niets dan
symphathie-betoogingen plaats hebben. Er is
geen r-eden voor meerdere bezorgdheid."
Volgens de ffNeue Freie Presse" heeft de
aartshertog, toen hij doodelijk was getrof-
fen, nog gezegd ^Sophie, blijf leven voor
onze kinderen."
Den dag voor zijn dood nog, voor hij van
Ilidze naar Serajewo ging, had de aarts
hertog nog een telegram aan zijn kinderen
gezonden, waarin hij de gebeurtenissen van
Zaterdag vertelde. Het telegram eindigde
met de volgende woorden ,/Veei groeten
en kussen van Pappi en Mam mi."
Gravin Choteck, een zuster van de aarts-
hertogin, had de pjjulijke taak op zich
genomen de kinderei. den dood der ouders
mee te deeleu. Aaufankelijk sprak zij van
een auto-ongeluk en de kinderen schrokken
zoo, dat men er van af zag aanstonds de
waarheid te zeggen. De oudste, de 13jarige
prinses Sophie, die zeer schrander is, merkte
aan de omgeving, dat er iets heel ergs was
gebeurd, en Maandagochtend is der kinderen
de voile waarheid gezegd.
Hun ontzetting was verschrikkelijk. Met
moeite gelukte het de oudste twee kinderen
zoover tot kalmte te brengen, dat men zich
niet meer ongerust behoefde te maken. Zij
zijn zich den omvang van het ongeluk vol-
komen bewust. Nu moeten ze rustiger
geworden zijn en te-midden van de naaste
bloedverwanten der moeder zitten ze stil
te weenen.
Het vervoer der lijken zal over zee plaats
hebben. Gister-avond werden zij naar Met-
kowits aan de kust gebracht, waar zij door
een eskader worden gehaald dat Donder-
dagochtend te TriSst zal aankomen. Van
daar zullen de lijken onmiddellijk naar
Weenen worden overgebracht, waar zij
Donderdagavond zullen aankomen. Vrij-
dagochtend tusschen acht en twaalf uur
zullen de lijken in de Hofburg-kapel op-
gebaard worden. Des middags om vier
uur zal de inzegening plaats hebben.
De Duitsche keizer komt de begrafenis
bijwonen en men verwacht tevens de konin-
gen van Beieren, Saksen, Spanje en koning
George van Engeland.
De aartshertog droeg een voor kogels
graaf als verlamd op een stoel neerzonk'
en met de hand naar zijn borst greep, waar
zijn hand met dubbele slagen klopte.
Haastig reikte Blanca hem een glas vuri-
gen wijn. Die dronk verkwikte hem hij sloeg
de oogen weer op, maar nog altijd liijgde
hij naar adem, terwijl de beide darnels hem
angstig gadesloegen.
Eindelijk was hij weer zoover liersteld,
dat hij zijn ontmoeting kon mededeelen,
hoe hij Bertha in een modemagazijn ontdekt
had en haar gevolgd was, toen zij dit verliet.
Een aanval van liartkramp had hem verhin-
derd om uit te vorschen, waar zij lieen-
ging. Hij had zich toen per rijtuig naar huis
laten brengen, hij moest aan de vreugde
van zijln hart lucht geven.
„Nu", riep hij plotseling uit, „lieeft geen
van beiden iets te zeggen? Is het u zoo
onVerschillig, dat Bertha na zooveel maan
den zoekens gevonden is? Eindelijk zagik
haar weder in armoede. O, diegedachte
berooft me bijna van mijn verstand! Ik kan
het niet verduren!"
Hij was opgesprongen en liep zoo opge
wonden in de kamer heen en weer, alsof
hij ^erkelijk niet goed bij het hoofd was.
„Blijf bcdaard, Victor", sprak lady Car-
ley. „Het is niet goed, dat je je zoo op-
windt. Wij zijn natuurlijk bijna even ver-
heugd als je zelf bent. God zij dank, datje
haar Ievend en gezond hebt teruggevonden.
Wat moet er nu gedaan worden?"
„Wat?" riep hij vertvonderd uit. „Wel
wat anders dan morgen naar dat modemaga
zijn gaan en haar halen!"
„Haar halen, mijn kind? En waarheen
dan? Naar hier?" vroeg lady Carley zacht.
ondoordringbaar vest. Maar het doodelijk
schot trof hem in den hals.
De Hongaren vreezen dat de moord hun
kan3 op volledige zelfbestuur en onafhanke-
lijkheid van Oostenrijk doet vervliegen.
Daar de aartshertog Frans Ferdinand
morganatisch gehuwd was, verscheen de
aankondiging van den dood der hertogin in
een niet-officieel bij blad van de Staats-
courant. lntusschen had Frans Ferdinand
maatregelen getroffen dat hij niet bij zijn
voorvaderen in 't Habsburgsche familiegraf
in de Capucijnergroeve te Weenen, maar
in een eigen graftombe, ook bestemd voor
zijn gemalin zou worden bijgezet. Zes jaren
geleden heeft de aartshertog voor zich en
zijn gezin op 't schilderachtig aan den
Donau gelegen slot Artstetten, een graf
tombe laten bouwen. Deze tombe is in den
vorm van een krypta beneden de kapel van
het slot in den hoogen rotsoever van den
Donau gemaakt. Het was een moeilijk en
duur werk, daar de groeve in de rotsen
moet worden gehouwen. Men kon, met't
oog op de hooger gelegen slotkapel, de
rots niet te laten springen. Het gewelf
biedt ruimte voor twaalf sarcofagen en is
een der romantische vorstengrafkelders ter
wereld.
In het gewelf rust reeds een doodgeboren
kind van het aartshertogelijk paar.
Van den bomaanslag wordt gemeld dat
de bom afkomstig zou zijn uit de Servische
munitie-fabriek te Kragoejewats. Er zaten
ook spijkers en stukjes lood in de glazen
bom, die met groote hevigheid ontplofte.
Ongeveer 20 personen werden verwond,
mtest onbeteekenende kwetsurer.. Met den
zwaar gewonden vleugel-adjudant overste
Merizzi, gaat het goed hij is buiten gevaar.
Oostenrijksche en Duitsche bladen stellen
Servie verantwoordeliik voor den moord.
In een officieuse verklaring van de Oosten
rijksche regeering wordt gezegd dat de moord
te Serajewo sporen van buitenlandschen
invloed vertoont. De Bosnische bevolking
is loyaal. De regeeringspolitiek zal in
Bosnie en flerzegowina niet veranderen.
Men zal zich berinneren dat daar een beter
bewind met een Landdag is ingesteld.
Voorloopig is tengevolge van de opwin-
ding en betoogingen te Serajewo en omge
ving de staat van beleg ingesteld.
Maandag zijn te Serajewo weer tweebommen
geworpen, die geen schade hebben aange-
richt. Een persoon is licht gekwetst, De
dader is niet gevonden men vermoedt dat
het een medeplichtige van Prinzip en
Cabrinovic is. Thans is de stad volkome i
rustig.
Het officieele Servie tracht natuurlijk den
schijn te bewaren alsof het van den moord
en de groot-Servische agitatie niets afweet.
De *Neue Freie Presse" schrijft: De
diepere oorzaken van den aanslag liggen
ongetwijfeld in de niets ontziende nationa-
listische propaganda, die van uit Servie
wordt aangewakkerd, en in een zeer sterke
groep van de Servische bevolking van
Bosnie wortel heeft geschoten.
Te Serajewo hadden Maandag groote anti-
Zijn bleek gelaat werd nog bleeker, hij
zonk weder op een stoel neer en de tranen
sprongen hem uit de oogen.
„Vergeef het me, Victor! Ik had dit niet
moeten vragen. Ik weet, dat dit toch nooit
kan gebeuren, ik heb het niet zoo gemeend.
Ik zal alles doen wat je wilt. Ik zal haar
gaan spreken en haar hier brengen, als
zij wil."
„Waarom zou zij niet willen?" vroeg hij
onstuimig. „Waarom dat woordje „als?"Zij
is mijn wettige huisvrouw zij is gravin
Norton! Denkt u, dat ik haar broodeloos
en alleen aan haar lot zou overlaten? U
moet haar overreden, zij moet meekomen
naar hier!"
Zijn vreeselijke opgewondenheid verselirik-
te lady Carley nog meer, dan al het overige.
In haar vertwijfeling keek zij radeloos naar
haar nicht Blanca, die haar dadelijk te hulp
kwam met haar zelfverloochening, die door
jarenlang lijden geoefend was.
„Blijf toch vooral bedaard, Victor", sprak
zij op bijna gebiedenden toon, „maak je
zenuwen nu niet meer van streek met zoo
te spreken. Het Imaakt je Kick en onbekwaam
voor verdere stappen. Wat je vrouw be-
treft, alles zal gebeuren, wat je maar be-
geert, doch vergeet niet, dat je volstrekt
geen gezag meer over haar hebt. Dat hield
op in hetzelfde oogenblik, dat je haar ver
liet. Reeds eenmaal weigerde Bertha alien
bijstand, dien je haar aanboodt. Ook thans
zal zij alles afwijzen, als de strijd om het
bestaan haar niet toegevender heeft gemaakt."
„Ga niet voort; u weet niet, wat iklijd!
O, was de dag maar aangebroken, dat zij
alles weten mag, dan
Servische betoogingen plaats. Een portret
van keizer Frans Jozef werd door de straten
gedragen. In de Servische buizen en scholen
zijn alle ruiten vernield. Ook werden bij
den Servischen metropoliet (bisschop) de
ruiten ingeslagen.
Er is in Serajewo geen enkele Servische
zaak, waar niet alles vernield en geplunderd
is. Men drong de woningen van de Serviers
binnen en sloeg den inboedel stuk. In het
hotel Europa, dat aan een Servier toebehoort,
werd alles stukgeslagen. Het hotel wordt
nu door soldaten bewaakt. De betoogers
gingen heen om elders het vernielingswerk
voort te zetten.
De //Daily Chronicle" schrijft o. a., dat
aartshertog Frans Ferdinand een man was
van sterken wil, die zich tegen Rusland
durfde verzetten, en het blad wijst er op,
dat bijna ieder, die in den nikuweren tijd
zich op den Balkan een tegenstander van
Rusland heeft getoond, door moordenaars-
hand gevallen is. De moord op koning
Alexander van Servie, op Stamboelof, de
ontvoering van prins Alexander van Boel-
garije, die zeker vermoord zou zijn, als hij
niet was afgetreden, mogen alleen worden
aangehaald uit de lange lijst van misdaden,
en het zal onmogelijk zijn, het drama van
Serajewo daarvan geheel los te maken.
Over de gevolgen van den aanslag zegt
het blad
De tegenstrijdige nationaliteiten in Oos-
tenrijk-Hongarije worden thans nog door
keizer Frans Jozef bijeengehouden, maar
deze kan spoedig sterven en niemand weet
wat van den nieuwen troonopvolger te ver-
wachten is. Het staat echter vast, dat, ten-
zij hij zich geheel onverwachts als een genie
ontpopt de kans op het uit elkaar spatten
van de monarchic veel grooter is geworden.
Het eenige wat de monarchie bijeenhoudt
is de vrees voor Rusland.
Hongarije zou zich morgen aan den dag
wel willen afscheiden, maar met zijn 21
millioen inwoners, die voor meer dan de
helft uit niet-Magyaren bestaan, zou het hul-
peloos staan tegen den Slavischen kolossus.
Hetzelfde geldt voor de sterkste Slavische
nationaliteiten Tsiechen en Polen berusten
alleen in de Oostenrijksche overheersching,
ten-einde aan die van Rusland te ontkomen.
Deze zonderlinge samenleving van natio
naliteiten, die elkaar haten, en toch niet
van elkaar durven gaan kan den staat, die
in oppervlakte de tweede en in bevolking
de derde van Europa is, misschien nog van
uiteenvallen redden, maar daarvoor is noodig
het beleid van een genie. Zal er morgen
te Weenen en Boedapest een genie zijn
Hoefijzerverbond.
Tot 28 Juni is bij het Hoefijzerverbond
ingekomen een bedrag van 65.933,596 gld.
Voor deelname aan de Hoefijzerweek,
1 tot 3 Augustus, om bij toestemming
van B. en W. de bekende speldjes te ver-
koopen, hebben zich reeds aangemeld de
navolgende plaatseu
Zeist, Beemster, Goes, Hellevoetsluis,
Castricum, Midwolda, Wateringen, Amster
dam, IJselstein, Enkhuizen, Zuidland, Stave-
nisse, Steenwijk, Andijk, Haarlem, Olde-
berkoop, Scboonhoven, Scheemda, Aalsmeer,
N unspeet, Elburg, Amstelveen, Baambrugge,
Zaamslag, Meeden, Westzaan, Ruinerwold,
Krommenie, Swichum, Den Haag, Arnhem,
Nijmegen, Utrecht, Oldebroek, Bergum,
Oudkarspel, Rijsoord.
Referendum te Almelo.
In antwoord op een schriftelijke vraag
van bet Kamerlid Beumer, heeft de Minister
van Binnenlandsche Zaken meegedeeld, dat
de gemeenteraad van Almelo den 19en Junj
j 1., naar aanleiding van een tot dat college
gericht verzoek om wederinvoering van de
kermis op voorstel van B. en W. heeft
besloten het vraagpunt aan een referendum
te onderwerpen, in dien zien, dat, alvorens
Tranen verstikten zijn stem, terwijl hij
zijn gelaat met de handen bedekte.
Er volgde een poos van stilte.
„Victor", begon toen Blanca weer, „het
zou beter zijn, als je mij liet gaan in plaats
van tante Elisabeth. Ik vrees, dat haar
kraehten het niet toelsiten en ik wil even
gaarne als zij, mijn uiterste best doen om
haar te overreden. Ik zal liet mogelijke doen
om Bertha tot je terug te brengen maar
hoopt niet te veel."
(Wordt vervolgd.)
NEUZENSCHE COURANT
