A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
I
aaiaeren.
No. 5519.
Donderdag 13 October 1910.
50' Jaargang.
V 0 0 r
Yoorzorgen tegen brand of brandgevaar.
Buitenland.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
De opstand in Portugal.
FEUILLETON.
ABONNEMENT:
Per (Irie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postYoor
NVderland 1,10. Yoor Belgie 1,40. Voor Amerika f 1,321/2 en voor
het overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich brj aile Boekkande-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Telefoen No. 25.
N
ADVERTED TIE
Van 1 tot 4 regels 0,40. Yoor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie worat de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Inzending van advertentien voor, 3 aren op den dag der uitgave.
maken bekend, dat een afschrift van hun verslag
omtrent eene aanvraag om vergunning tot
indijking van gronden in de gemeente Hoek
gedurende veertien dagen ter inzage van een
ieder ligt op de secretarie der gemeente Hoek
en op de Provinciale griffie.
Middelburg, 7 October 1910.
Gedeputeerde Staten voornoemd,
DIJCKMEESTER, Voorzitter.
KRUSEMAN, Griffier.
Tegen de kloosters.
De nienwe regeering verstaat de kanst door
middel van de censuur naar buiten een indruk
te wekken, die met de waarheid niet onbelang-
rijk in strijd is. Zij beeft eenige berichtgevers
b.v. van de Matin en de Kolnische Zeitung het
voorrecht verleend, haar lof te telegrapheeren,
en zorgt, dat anderen niets anders kunnen, dan
berichten overseinen, die nooit ongunstig voor
den nieuwen stand van zaken luiden. Een
correspondent van de Lokal Anzeiger is dezen
dwang echter ontkomen door zijn telegram eerst
naar Vigo, op Spaanscb grondgebied, te laten
brengen en het vandaar verder te laten tele
grapheeren. Wij geven dit lioogst belangrijke
telegram, waaruit blijkt, dat de toestand te
Lissabon nog lang niet zoo ideaal is, als men
ons wel wil laten gelooven, bier bijna onver-
kort weer
le Lissabon is een militair bewind ingevoerd,
dat uitgeoefend wordt door soldaten met en
zonder strepen op de mouw, maar niet door
de weinig te voorschijn komende en hoogstzel-
den door de soldaten gesalueerde ofScieren, die
voor zoover zij ontbreken overigens uit den troep
worden aangevuld. Tot dusver heeft het onder
zulke omstandigheden machtelooze ministerie
met de soldateska kunilen samenwerken en deze
75) -
Op zekeren dag liep het gesprek over de
drie gevangen roovers, die binnen weinige
dagen tot den strop zouden veroordeeld worden
en van geene bekeering of berouw iets wilden
weten.
z/Ach, dat is vreeselijk", zucbtte de vrome
man.
,/Ja, vreeselijk, dat is 't woord," hernam de
huishoudster. //Toch is er misschien nog hoop,
indien gij uw welsprekend woord wildet ge-
bruiken om ken tot inkeer te brengen.
z/Beste mistress, gaarne wilde ik dat doen,
doch ik wilde u eene zwakkeid van mij be-
kennen. Ik keb een onoverwinlijken afkeer of,
beter gezegd, vrees voor znlke bloedmenschen.
Doch indien gij een bezoek van mij heilzaam
kcht wil ik toch mijne vrees overwinnen."
j/Ik zelf zal met u gaan, indien mijne aan-
wezigheid u kan aanmoedigen," hernam de dame.
Mistress Oodiment, die het heil der drie mis-
dadigers zeer ter harte sckeen te gaan, nam
den grijsaard dadelijk bij zijn woord en kwam
met hem overeen,'s anderen daags naar Tip-Top
te gaan.
heeft Yrijdagavond rust en orde met scherpe
patronen kunnen handkaveu. Maar al spoedig
heeft zick de, door het rondslenteren ontstaue,
demoralisatie van den troep doen gevoelen,
zoodat bier nog wel rampen te verwackten zijn.
Een soldateska maakt zick nooit meester van
de mackt, zonder tenslotte belooning te vragen
in den vorm vtpi buit en slachtoffers. Hier
zijn de priesters tot slachtoffers uitverkoren.
Zij kregen Yrijdag bevel hun kloosters op bet
signaal van drie kanonschoten te verlaten.
Toen de monnikeff'en nonnen om 8 uur's avonds
nadat dit signaal gegeven was, in bun kloosters
bleven, begon eerst in de straten een jacbt op
de geestelijken. Met hen is ook een Ameri-
kaanscb correspondent, wiens gebrek aan haar
voor een tonsuur werd aangezien, in hechtenis
genomen.
De gegrepen geestelijken zijn onder mishan-
delingen en scheldwoorden naar bet arsenaal
gesleurd. Tegelijkertijd, is het gepeupel bijeen-
gekomen bij een Jezuitenscbool, die op een
heuvel voor de stad gelegen is. Niet de
Jezuiten, zooals de republikeinsche pers be-
weert, maar het gepeupel '-begon den strijd
door een hagelregen van steenen naar de ramen
te smijten. En eerst toen het gepeupel de poorten
begon te rameien. boden de Jezuiten tegenstand.
Daarna werd storaigeloopen, een pater werd
gedood en twee hunner vielen den aanvallers
gewond in banden.
Het gepeupel had intusdchen de toegescboteiG
soldaten opgehitst en spoedig knetterde het ge-
w.eervuur, waarvan de gevolgen nog duidelijk
te zien zijn.
De Jezuiten nameu bun andere gewouden
mee, toen zij in den onderaarschen gang vluchtten,
die hun kloosters met twee, buiten de stad ge
legen, eveneens belegerde, kloosters verbindt.
De monniken bouden zicb in dezen onderaarschen
gang verborgen en de soldaten, met bet ge
peupel samen, trachtten ze door rook te doen
stikken.
De monniken, die men te pakken kon krijgen
zijn, voor een deel niet dan zeer onvoldoende
gekleed, als gevangenen naar bet arsenaal ge-
bracht. De weenende nonnen zijn op wagens
geladen, bet plunderend gepeupel en de plurt-
derende soldaten drongen echter de kloosters
binnen. Men ziet er vernielde gebedenboeken,
waaraan bet janhagel zijn woede geeft gekoeld.
De muren zijn met revolutionaire opscbri-ften
bezoedeld en van alle versierselen beroofd.
De regeering verzekert aan deze moordpartij
geen sckuld te hebben en bekent daardoor, dat
zij de macht over de troepen verloren heeft.
Sommige ministers beweren zelf's, dat de Jezuiten
begonnen zijn met bommen te gooien. Maar
■HIWflHBffll I mill 111! I, JI S 1||
Nra het outbijt wandelden zij, boe moeilijk
het den ouden man ook viel, naar de gevangenis
in Tip-Top, waar de drie bandieten, Dick, Bill
en Steven in hun eellen zaten. De gevangenis
lag midden in de plaats en de gevangenbe-
waarder met zijn geheele f'amilie woonde er in.
Bij hem moest verlof gevraagd worden, om de
bandieten te zien en dit werd gewillig toe-
gestaan.
)/Ik heb reeds van Mr. Gray hooren spreken,"
zei de cipier met eene buiging. „Het zijn alle
drie verstokte booswichten. Men heeft hun zelfs
de vrijheid belootd, indien ze de venblijfplaats
van hun aanvoerder, den berucbten Mac Donald
wilden zeggen, dock ze voibarden in bun hard-
nekkig zwijgen."
,/Werkelijk? Dan vrees ik, dat alles ver-
geefs zal zijn/ luidde bet bescheiden antwoord
van den grijsaard.
De opzichter leidde nu den heer Gray en
mistress Codiment zelf boven in de gevangenis,
waar zich de cellen bevonden.
z/lndien ik bet wel keb/' zei de grijsaard
onderweg, dan zitten de gevangenen alleen
„Nu niet meer," hervatte degevraagde; //sedert
eenige dagen hebben we nieuwe kostgangers
gekregen, we hadden te weinig plaats en nu
liggen ze daaiom bij elkaar."
z/flm ik ben bang ik fluisterde
Mr. Gray aarzelend, toen bij dit boorde, ffik
er
zijn nergens bommen gevonden en getuigen
van versebillende nationaliteiten beweeren, dat
het gepeupel deu strijd begonnen is. Men
tracht op het oogenblik de soldaten van verdere
nioordpartijen af te houden.
Het gepeupel verkoopt in de buurt van de
kloosters soutanes en met goud geborduurde
priestergewaden"; eeuwenoude boeken van on-
schatbare waarde liggen bevuild op den vloer
van de bibliotheek. 400 nonnen zijn op goed
geluk over de grens gezet.
De ultramontaansche Parjjsche Univers heeft
een booggeplaatst kerkelijk waardigheidsbe-
k.eeder, wiens naam het blad weliswaar volgens
diens verlangen verzwijgt, maar waarvan het
zegt, dat bij //niet een der laagsten" is en
//door zijne positie, zoo goed als maar eenigszins
mogelijk is, in de gelegenbeid is, om menschen
en toestanden in Portugal te kennen en te
beoordeelen" naar zijne meening over dejongste
gebeurtenissen in Portugal gevraagd en uit
diens mond de volgende belangwekkende dingen
vernomen
z/FIet Portugeesche volk heeft in het alge-
meen een uitstekenden aanleg, maar zonder
twijfel is zoowel de bevolking op het laud als
in de steden te onwetend gebleven. De Por-
tugeezen zijn werkzaam, en indien de geeste-
hjkbeid altijd haren vollen plicht had gedaan,
zouden zij zeker in de macht van de pastoors
etj tiouwe zonen van de kerk zijn. Helaas,
zicb echter noch in kerkelijk noch
in wereidlijk opzicht genoeg om dit begaafde-
volk bekommerd. Het is nog niet zoo lang
geleden, dat de groote hoop van de geestelijk-
heid zicb om geheel andere dingen bekoramerde
dan om haar priesterambt. Op het land b.v.
beheerden de pastoors hunne goederen en men
zag hen daar meer op de markt dan in de kerk.
In de steden heersckten dergelijke toestanden.
De monarchie had door machtsoverschrijding,
evenals de oude monarchie in Frankrijk, de
geestelijkheid in werkelijkbeid onder haar juk
gebracbt. Men kan zeggen, dat in dit opzicht
de toestand van Portugal op dien van Brazilie
voor den val van bet Keizerschap geleek.
De geestelijken hielden ook nog de registers
van den burgerlijken stand bij, die men hun
nu stellig zal afnemen. De bisschoppen hadden
van ambtswege een zetel en een stem in het
parlement. Het was in het leger en in de
marine voorschrift, om Paschen te bouden, en
elk jaar kon men de officieren naar de sacristijen
zien gaau, om een bewijs te halen, dat bun
biecbt was afgenoraen. In Portugal was er
ook geen gebrek aan priesters, die vrijmetselaars
waren. De afhankelijkheid der kerk van den
staat was volkomen. Om een preek of om een
dit niet zeer aange-
moet hekennen, dat mij
naam is."
z/Mr. Gray," verklaarde mistress Codiment
aan den bewaarder, //is ietwat zwak van zenuwen.
Ik hoop, dat hij zich aan geen gevaar bloot-
stelt wanneer bij evenals Daniel naar den leeuwen-
kuil gaat
z/Niet't minst," hernam de man met de sleutels.
z/Ze liggen alle drie met ketenen aan den
muur," voegde hij er bij, terwijl hjj de met
ijzer beslagen deur eene eel opende en hij den
kluizenaar en zijn begeleidster liet binnengaan.
Het was eenigszins donker en in t eerste
oogenblik kon men de drie bewoners van dit
kok niet duidelijk genoeg onderscheiden. Eerst
nadat het oog aan de duisternis gewend was,
zag men, dat Steven op den grond lag te slapen,
terwijl Dick rechtop stond en Bill op den stroozak
zat, die hen tot gemeenschappelijk bed diende.
z/Vrede zij met u, arme broeders," sprak de
kluizenaar bij 't binnentreden.
//Loop uaar de pomp hernam Dick, ter
wijl hij een boosaardigen blik op den ouden
man wierp.
een beul bromde Bill. //Drie
regelmatig, dit is dus de vierde.
niet oude kaalkop, we zijn al aan
Je gelijkt wel een ge-
overtrokken, doch als men
s-acramenteele plechtigheid te houden, moest
men vergunning aan de overheid vragen en
daar voor een recht betalen. Zonder toestemining
van den staat kon niemaod tot priester gewijd
worden.
Het ligt voor de band, dat onder deze om
standigheden de vorming van een priesterstand
met iDvloed niet mogelijk was. Men bad boven-
dien geene gescbikte personen.
Wanneer men de jongste gebeurtenissen van
dit standpunt bekijkt, behoeft men daarin niets
te betreuren. Indien de Portugeesche republiek,
die de scheiding van kerk en staat volvoeren
wil evenals de Braziliaausche republiek, de
scheiding even eerlijk uitvoert als deze laarste,
door aan de kerk de voile vrijheid van handelen
te laten en haar niet te berooven, zooals men
in Frankrijk gedaan beeft, dan zou men in een
opzicht altbans kunnen zeggen, dat de omkeer,
er een ten goede is".
spoorwegsiakmg in
Frankrijk.
De motie, aangenomen door de Yereeniging
van spoorwegambtenaren van den Noorder spoor-
weg te Parijs, proclameert een onmiddellijke
staking voor Parijs, totdat volledige voldoening
der eisphen verkregen is. De ambtenaren ver-
klaren niet te zullen voldoen aan een mogelijke,
naar bun idee onwettige, mobilisatie-order.
Dinsdagochtend te 4 uur werd de dienst ge-
opend, maar geen trein vertrek. Bekend werd
gemaakt dat de staking effectief is en dat geen
enkele locomotief bet depot zal verlaten. Maat-
regelen zijn genomen om geregelden dienst te
verzekeren en de groentetreinen voor de halles
te doen aankomen.
De hoofdebef liet te 5 uur de deuren van het
(Noorder?) station sluiten. Twee bleven open.
Zakken brieven, telegrammen, pakketten en
kranten werden in het station opgestapeld, doch
niet verzonden. De treinen uit Boulogne,
Rijssel, Loissons en Calais kwamen binnen.
De- trein uit Brussel van 4,05 wrns te 6,20
nog niet binnen.
Te 5,30 werd de uitgifte van spoorweg-
kaartjes gestaakt. Een groote verwarring
beerscbt op den Noorderspoorweg.
De sneltrein naar Brussel vertrok 40 minuten
te laat en zal een omweg van 11/2 uur moeten
maken. De Calais-expres vertrok. Maatregelen
worden genomen ter verzending van brieven
per automobiel.
Te Rijssel worden de troepen gemobiliseerd
een politiemacht bezet het station.
De Temps spreekt van een misdadige staking
en spoort de regeering tot zeer streng ingrijpen
Het Journal des Debats eveneens. Door
Alweer
kornen er
Geneer je
die praatjes
raarnte met
aan.
Dus, wat
leer
niet anders beeft om er zicb mee te amuseeren,
moet men 't wel voor lief nemen
zegt de wijze Salomo
z/Mijn zoon, indien ge mij wilt bespotten,
kan ik hier niet blijven, ik kom bier voor uw heil
Een onbescboft lachen was 't antwoord, dat
hij van de twee bandieten kreeg, waardoor de
derde, die tot nu toe geslapen had ook wakker werd.
Geeuwend ricbtte Steven zich op, wreef
zicb de oogen en betracbtte mr. Gray. //Wat
is dat voor een Laplander riep hij. Ik droomde
juist dat de kapitein hier was om ons te be-
vrijden en nu staat die vogelverschrikker daar 1
Dat is ook de moeite waard om mij wakker
te maken voegde hij er brommend bij, terwijl
bij weer giug liggen en de oogen sloot.
z/Cipier," fluisterde mistress Codiment die
beel'de onder den blik van Dick, „zijt ge er waar-
lijk zeker van dat die gevaarlijke menschen
niet kunnen los komen Indien er geen
gevaar is, laten we liever mr. Gray met de
gevangen alleen."
//O, neen, neen riep de grijsaard vol angst
terwijl hij zicb aan den gevangenbewaarder
vastklemde.
z/lk verzeker u, vrome man, hernam de op
zichter, „dat ge in 't geheel niet te vreezen
hebt, de ijzers zijn stevig genoeg. Blijf zonder
vrees bij hen. De kerels zijn alleen maar zoo
brutaal, omdat ik hier ben."
(Wordt vervolgd.)
?S#t liSnA vergelkijnt
T: 'itensdaKr- en Vr:'d»e»TOi!<lt, op !T(»e84iiaKen» ^ij tfe t'trmB I «S. A%
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN
brengen ter kermis van de ingezetenen, dat door bet
Bestuur der Brandweer het jaarlijksch onderzoek zat
plaats hebben naar het schoonhouden der schoorsteenen
en andere rookgeleidingen en stoobplaatsen in de week
aanvangende met Maandag 24 October 1910.
Ter Neuzen, 12 October 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. A. P. GEILL, Burgemeester.
W. S. J. DIELEiVlAN, Secretaris.
SAKBE He Ter Seuiien.