A I g e m e e n
NIeuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No- 5298.
Zaterdag 8 Mei 1909.
49e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen j 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Yoor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32ljt en voor
bet overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich bij alle Boekhande-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs sleckts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Telefoon No. 2 5.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
EBBSTE BXj-AJP.
Men verneemt dat Z. K. H. Prins Hendrik
gaarne de uitnoodiging heeft aangenomen van
de ministers, hoofden der departementen van
bestuur, om Z. K. H. ter gelegenheid van de
heugelijke gebeurtenis der geboorte van HDs.
dochter, een feestmaal aan te bieden.
Dit eere-diner zal a.s. Zaterdagavond gegeven
worden in Hotel des Indes.
De Minister Mr. Kolkman had Dinsdagavond
zijn werkkabinet in het gebouw van het Mini-
sterie van Financien dat een zoo ruim uitzicht
geeft op bet plein voor het Paleis alwaar de
huldebetooging ter eere van Prinses Juliana's
geboorte plaats vond, tot een receptiezaaltje
ingericht waar hi) gastvrijheid bood aan zijn
ambtgenooten en verschillende diplomaten met
hun dames.
In de kamer van den gastheer waren gedu-
rende de uitvoering der muziek en zangkoren
vereenigd o.a. de gezant van Belgie en baronesse
Guillaume de gezant van Spanje en dochter
de Minister Heemskerk, Talma en Wentholt
met familie, eenige leden van de Tweede Kamer
en van hooge Staatslichamen en van Hr. Ms.
Huis met hunne dames.
De genoodigden hoorden bij de vensters de
serenade aan.
De feeststemming van den ministerieelen kring
werd niet weinig verhoogd toen bij het aan-
bieden van den feestwijn en andere ververschingen
ook deecht-vaderlandschegeboorte-versuapering:
beschuit met muisjes, was gevoegd.
Dit nationale onthaal verwekte vooral het
internationaal gedeelte van het gezelschap veel
pleizier.
TWEEDE K A
E R.
Vergadering van Dinsdag.
Voortgezet wordt de algemeene beraadslaging
over de Reorganisatie der Arbeidsinspectie, en
wel met replieken van de heeren Treub, Blooker,
Van ldsinga, Schaper en den Minister, die de
reorganisatie nader verdedigde, er den nadruk
•p legde dat het algemeene arbeidsverslag zoo zal
worden ingericht, dat de afzonderlijke meeningen
der arbeidsinspecteurs tot uiting zullen kunnen
komen, en nader uiteenzette dat depositieregeling
der adjunct-inspecteurs en -inspectricesopgoeden
grondslag rnst.
Het algemeen debat werd daarna gesloten en
het wetsontwerp goedgekeurd zonderstemming.
Voorts werden o. a. aangenomen het wets
ontwerp tot het overbrengen van gedeelten der
Rijkswegen Leeuwarden— Overijsselsehe grens
en Leeuwarden Harlingen in beheer en onder-
houd bij Leeuwarden en het oncwerp totontei-
gening, in verbaud met de verbreeding van een
deel der Paleisstraat, nabij den Dam te Am
sterdam.
lnterpellatie-1 roelstra. Na de pauze wordt
gehouden de interpellatie van deu heer Troei-
etra, tot den Minister van Justitie, in verband
met de invoering van de wet, regeleude het
Arbeidscontract.
Interpellant stelde deu Minister de volgende
vraag
Overwecgt de Minister naar aanleiding der
bezwaren, gebleken bij de invoering der wet op
bet Arbeidscontract, wijziging dier wet, met
name door het aanbreugen van strafbepalingen
en het vermeerderen der bepalingen van dwingend
recht of welke andere maatregelen denkt de
Minister naar aanleiding der gerezen bezwaren
te nemen
Spreker wijst er op dat deze interpellatie
noodig is om tot klaarheid te komen, waar de
invoering van het Arbeidscontract tal van con-
flicten heeft gewekt in de industrieele wereld
en oorzaak is geweest van een strijd tusschen
arbeid en kapitaal, als in lange jaren in ons
land niet werd waargenomen.
Daaroin des te meer valt te betreuren dat
geen gevolg is gegeven aan de pogingen van
hen, die de invoering van het arbeidscontract
gaarne hadden zien uitgesteld. Hij doet uit-
komen hoezeer thans, na de invoering van het
contract is gebleken dat bij het maken van
Arbeidswetten de verwachtingen omtrent de
welwillendheid en de humaniteit van de bezittende
klasse toch vooral niet te boog gespannen
mogen worden. De sociaal-democraten hebben
daartegen steeds hun waarschuwende stem doen
hooren. Spreker hoopt dat bij volgende wet-
gevende maatregelen iets meer naar de stem
van hen, die het volk ter dege kenHen, mag
geluisterd worden.
Spreker geeft een schets van verschillende
arbeidstoestanden in verschillende deelen van
bet land, waarbij eenvoudig een streep is ge-
haald door tal van bepalingen van het Arbeids
contract. Hij kritiseert dat aan de patroons te
veel gelegenheid is gegeven om van de bepalingen
van het Arbeidscontract af te wijken. Spreker
noemt dit Arbeidscontract een slecht stuk werk
voor den arbeider.
Aan de band van verschillende artikelen zet
spreker verder het bovenstaaude nader uiteen,
en noemt de wijze, waarop patroons de voor
hen gunstige contracten van den arbeider hebben
afgedwongen, allerschandelijkst. De contract-
vrijheid van den arbeider is eenvoudig een wassen
neus geworden. Met tal van voorbeelden van
zulk een contract-afdwinging te Amsterdam, Rot
terdam, 's Gravenhage enz., zet de interpellant
dit nader uiteen, tot de couclusie komende
wat dit punt betreft, dat de Regeering tot
wetswijziging zal moeten komen, waardoor de
invloed van de vakorganisatie bij het teekenen
van contracten gewaarborgd zal moeten zijn.
Vervolgens wijst spreker op de slechte con
ditio, waarin tal van arbeiders zijn geraakt door
de bepalingen, waarbij bediugingen worden
gemaakt omtrent de beschikking over het loon,
llier worden zij gedwongen deel te nemen aan
een ziekenfonds, elders weer tot afstand
van de premie voor de ongevallenverzeke-
ring, enz.
Verder betoogt hij dat het arbeidscontract
niet de minste verbetering heeft gebracht in
het euvel der gedwongen winkeluering. Wil
men dit kwaad werkelijk beteugelen, dan dienen
strafbepalingen daartegen in het leven te worden
geroepen.
Voorts kwam spreker op tegen de wijze waar
op tegen de verwachting in, de bepalingen om
trent de boeten en de schadeloosstelling worden
toegepast. De willekeur, die daarbij betracht
wordt, doet zien dat de Nederlandsche patroon
niet voldoende hoogstaande is om met de uit
voering van het recht van boete-oplegging te
worden belast. De Regeering behoort op die
bepalingen terug te komen en het opleggen
van boete uit te sluiten.
Vervolgens vestigt spreker er de aandacht
op, dat de bepalingen omtrent de uitbetaling
van het loon bij ziekte en korte verzuimen,
hoewel speciaal gemaakt ten bate der arbeiders,
in vele industrieen misbruikt worden ten nadeele
der arbeiders. Zoo bestaat in het stukadoorsvak
een bepaling, dat eenvoudig geen loon wordt
betaald over den tijd waarin niet gewerkt wordt.
Spreker leest zelfs voor een contract, waarin
de uitkeeringen van loon onmiddellijk opbouden,
zoo de arbeider lid wordt van een vakvereeniging,
waarin socialistischeof anarchistischedenkbeelden
worden gehuldigd.
Het staangeld leidt tot dwang, en de beperking
van het staangeld wordt veelvuldig ontdoken.
Zelfs de arbeiders in ,/Patrimonium" namen
een motie tegen de werking der wet aan
Een tempering van den klassenstrijd kan er
niet het gevolg van zijn.
TER NEUZEN, 7 Mei 1909.
Prov. blad no. 58 bevat eene circulaire
van den Cominissaris der Koningin in Zeeland
Overwegende, dat er geene voldoende zeker-
heid bestaat dat in de kiesdistricten Oostburg,
Hontenisse en Zierikzee de processen-verbaal
op den dag, volgende op de stemming of her-
stemming, te 9 uur 's voormiddags naar deu
zetel van het hoofdstembureau zullen zijn over-
g bracht, omdat tot die overbrenging uit vele
gemeenten een tocht over water, afhankelijk
van weer en getij, noo g is en niet altijd op
de beschikbaarheid der vervoermiddelen kan
gevekend worden. heeft de commissaris bepaald
dat de zittingen der hoofdstembureaux in de
genoemde kiesdistricten zullen aanvangen
te Oostburg: op Zaterdag 12 Juni, 's mid-
dags 12 uur en ingeval van herstemming op
Donderdag 24 Juni, "s middags 12 uur;
te Hontenisse: op Maandag 14 Juni,'s voor
middags 9 uur, en ingeval van herstemming op
Vrijdag 25 Juni, 's voormiddags 9 uur;
te Zierikzee op Maandag 14 Juni, 's voor
middags 9 uur en ingeval van herstemming op
Vrijdag 25 Juni 's voormiddags 9 uur.
Door den Commissaris der Koningin is
met ingang van heden benoemd tot secretaris
van de gezondheidscommissie, zetel Oostburg,
de heer A. Mijs, notaris aldaar.
lu de week van 28 April tot en met 4
Mei 1909 zijn in Zeeland voorgekoraen 4 gevallen
van typhus en febris typho'idea, waarvan 2 te
Kapelle, 1 te St. Philipsland en 1 te Rill.and-
Bath 4 van roodvonk, waarvan 1 te Eede, 1
te Krabbendijke, 1 te St. Maartensdijk en 1 te
Middelburg9 van diphteritis, waarvan 7 te
Ter Neuzen, 1 te Vlissingen en 1 te Westdorpe.
Hulst. De landbouwer J. A. Kox van Bosch-
kapelle liet voor een cafe alhier zijne fiets een
korten tijd onbeheerd staan, en toen hij zijn
staien ros een tijdje later weer wilde bestijgen
was het paardje verdwenen, waarvan natuurlijk
aangifte werd gedaan bij de politie, die er al
spoedig achter was, dat de vermoedelijke dief
in de richting Graauw was weggereden, om
laugs binnenwegen naar Belgie te komen, daar
hij natuurljjk een pas-avant voor het wiel miste.
Toen men hem tot Graauw achterna was ge-
reden, was men hem zoover op het spoor, dat
men wist, dat hij terug was gefietst in de
richting Hulst.
Doch daar de marechaussee's meenden hem
nu niet te spoedig te kunnen achterhalen, werd
naar de Hulster politie getelefoneerd om aan
de Graauwsche Poort de wacht te houden.
En pas eenige minuten was men daar, of
sinjeur kwam in voile vaart aangepeddeld, en
aangezien hij niet wilde voldoen aan het gegeven
bevel om te stoppen, werd hij gedwongen af te
stijgen, en geboeid in den amigo gebracht.
's Avonds kreeg Kox nog bericht, dat zijn
karretje weer terecht was, dank aan de activi-
teit der marecbaussee.
Onze dief, die te Stekene thuis behoort, had
geen slechte keus gedaaner waren onlangs
pas vier nieuwe banden op het wiel gelegd.
Boselikapelle. Hier is weder een vletteraak
afgetuigd en de romp verkocht, zoodat er uit
deze gemeente nog slechts een scheepje in de
vaart is.
Een Rental jaren geleden waren er nog
minstens een twaalftal.
Zoowel de verminderde opbrengst der vlette-
rij als het meer en meer dichtslibben van het
Hellegat deden dit getal voortdurend slinken,
en zoodoende dit middel van bestaan voor deze
gemeente te niet gaan.
Boselikapelle. In den stal van den land
bouwer P. A. Mangnus-de Waal heeft zich het
buitengewoou zeldzame geval voorgedaan, dat
eene koe drie flinke kalveren ter wereld bracht,
alle springlevend.
Ouden van dagen kunnen zich een dergelijk
geval niet herinneren en 't is dan ook niet te
verwonderen, dat vele personen een kijkje komen
nemen.
Onder vele blijken van belangstelling
herdacht onze voorkomende, ijverige brieven-
gaarder, de heer J. Dobbelaar-Asselman, zijn
25jarig huwelijksfeest.
Ook wij feliciteerea harfelijk het geachte
echtpaar en hopen, dat het zijn gouden bruiloft
gelukkig moge beleven.
Stoppeldijk. Met algemeene stemmen is door
den gemeenteraad tot ouderwijzer aan de school
bij de Veerstraat benoemd de heer P. de Rijk,
thans onderwijzer te Clinge.
De opening van ,,Vrederust".
Onder zeer groote belangstelling werd Woens-
dag bovengenoemde stichting van de ,/Yer-
eeniging tot Christelijke verzorging van krank-
zinnigen in Zeeland, bij Bergen op Zoom gelegen,
geopend.
Een extratrein, die des ochtends even voor
negenen van Vlissingen vertrok, nam aan de
verschillende stations der Zeeuwsche lijn op
afgevaardigden van afdeelingen en corporation,
correspondenten en leden van, benevens belang-
stellenden in de Vereeniging, die getuige vau
de plechtigheid wenschten te zijn.
Toen de trein te 10.34 te Bergen op Zoom
aankwam, stapte daar een talrijk gezelschap,
dames en heeren, uit, dat zich ten deele in
rijtuigen en voor een ander deel te voet, naar
/yVrederust" begaf.
Naar de stichting begaven zich ook tal van
autoriteiten, die aan het station door een com-
missie uit het bestuur werden verwelkomd.
Onder hen bevoaden zich Minister Heemskerk,
de Commissaris der Koningin in Zeeland, twee
leden van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland,
een inspecteur van het Staatstoezicht op krank-
zinnigen en krankzinnigen-gestichten, en het
gemeentebestuur van Bergen op Zoom.
De heer Dijckmeester was vergezeld van de
heeren P. F. Frujjtier en J. A. van Rompu.
De Commissarissen der Koningin in de pro-
vincien Zuid-Holland en Noord-Brabant hadden
voor de uitnoodiging bedankt.
De hooge autoriteiten gebruikcen met het
bestuur in de paviljoens de koffie.
Tegen een uur vereenigde men zich in de
hulpkerk, te midden van het tot dusver be-
bouwde terrein.
Het gebouw was overvol.
Daar werd de plechtigheid geopend met het
zingen van Psalm 95 vers 9, waarop de heer
J. H. Donner, pred. te Breda, in gebed voorging.
Vervolgens hield hij de openingsrede, waarin
hij er aan herinnerde dat 9 October jl. de eerste
steenlegging plaats had en thans reeds de stich
ting gedeelteli]k is verrezen, waarvoor hij in
de eerste plaats eer en dank bracht aan God.
Spreker wenschte zijn medebestuurders geluk
met wat tot dusver is geschied, deed dat ook
de vereenigingen, die alien zoo ruim bijdroegen
tot het voor de stichting benoodigde.
Hij feliciteerde den architect, den aannemer,
den opzichter enz. en verklaarde dat door alien
trouw en eerlijk en tot groote tevredenheid
van het bestuur is gearbeid.
De heer Donner schetste verder het schoone
doel der stichting, medelijden hebbend met
kranken van geest, de ellende dier ongelukkigen
te lenigen en dat te doen in christelijken zin
uit het geloof, naar Gods wet en tot Gods eer.
Na de stichting geopend te hebben, instal-
leerde spreker Dr. J. van der Brug als genees-
beer-directeur. Verder dankte hij al de aan-
wezigen, inzonderheid de autoriteiten voor hun
steun en medewerkiug en de eer hunner tegen-
woordigheid.
Daarna sprak Dr. Van der Brug.
Hij dankte voor het in hem gestelde ver-
trouwen. Hij ontveinsde zich niet de moeilijk-
heden die hem als geneesheer en als directeur
wachten, maar hoopte die door veler steun en
hulp te zullen overwinnen.
Minister Heemskerk dankte het bestuur der
Vereeniging voor het werk, dat het ondernam,
en hen die dat steunden. Hij bracht eerbiedige
hulde aan de mannen, met den voorzitter aan
het hoofd, voor wat tot dusver is verricht.
Hij uitte den hartelijken wensch dat wat
bestuur, directeur en personeel noodig hebben
hun in ruime mate moge worden geschonken.
Vervolgens sprak de Commissaris der Ko
ningin in Zeeland.
Hij verklaarde zich te verheugen in deze,
helaas noodige nieuwe stichting en dankte alien
die tot de totstandkoming ervan medewerkten.
Hij bracht dien dank aan de Vereeniging
namens de provincie Zeeland^ ook omdat door
de gesloten overeenkomst met de Staten, voor
een deel althans, de zorg der provincie voor de
ongelukkige misdeelden is vergeruakkelijkt.
TER lECZESSCHE COURAST
DM blad verocliijnt TIhhikIh^-, Woen.dHi;. en Vrijilagavond, nltgaioadrrd op Feeatdagen. bij de Ftrma P. J. VAS MBS IHBt. <e Ter %en»en
