Nieuws-
A I g e m e e n
en Adverte
tieblad
voor
uwsch-Vlaanderen.
No. 5275
Geinengde berichten.
Zaterdag 13 Maart 1909.
49e Jaargan^.
Hinnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen j 1,Franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika l,321/s en voor
bet overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich bij alle Boekhande-
Iaars. Postdirecteuren en Brievenbushouders.
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
T e I e f oon No. 2 5.
Inzending van advertent-ien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
EEIRSTE BIjAD.
TWEEDE K A i E R.
Vergadering van Donderdag.
Motie-Schaper.
De heer Schaper vervolgt zijn repliek. Tegen-
over de bewering van Minister Talma, dat de
Staat de verkorting van arbeidsduur niet kan
opleggen omdat de bedrijven daarvoor niet
rijp zi]n, handbaaft spreker zijn inzicht dat in
de overgroote meerderheid der bedrijven er
wel degelijk toe kan worden overgegaan, en
verkorting van den arbeidsduur ten goede korat
zoowel aan bet bedrijf als aan den arbeider.
Bij aanneming der motie trouwens kunnen
de bedrijven, in afwachting eener wettelijke
regeling, zich op die regeling voorbereiden.
Verder zet spreker uiteen tegenover het ver-
wijt dat in de motie niets voorkomt ten op-
zichte van den arbeid der vrouwen, dat zijn
motie niet de pretentie heeft alle eischen te
omvatten welke op sociaal gebied bestaan.
Maar dit wil volstrekt niet zeggen dat hij
daarom afstand doet van die eischen en zich
niet reserveert daarover later te strijden.
flet verwijt dat deze motie een verkiezings-
motie zou zijn, is reeds hierom ongegrond,
dat zij in December 1906 reeds is ingediend.
Deze stervende Kamer een sterveude kan
voor zoo'n dood toch ook nog wel eens 'n
goeie daad doen (gelach) zou zich zelven
eeren en de arbeiderspartij een goeden rugge-
steun geven door aanneming der motie, welke
spreker onveranderd handhaaft.
De heer De Visser houdt vol, dat alvorens
onze wetgeving een zoo belangrijk terrein be-
treedt als de motie haar wil doen betreden,
een degelijk en nauwgezet voorbereidend onder-
zoek behoort vooraf te gaan. Liever wil spre
ker de gunst van oppervlakkig ziende arbeiders
verbeuren, dan zijn krachtige overtuigiug prijs
geven, dat 't thans nog niet de tijd is voor
Schaper's motie.
De heer Aalberse stelt aan het eind van zijn
repliek, ook namens de heeren Passtoors, Jans-
sen (Maastricht), Artz en Ruys, naast de
motie-Schaper de volgende motie voor
«rDe Kamer, van oordeel dat behoudens
dringende noodzakelijke uitzonderingen en over-
gangsbepalingen, de wettelijke beperking van
den arbeidsduur voor de volwassen arbeiders
en wel tot tien uur per etmaal, gewenscht is,
gaat over tot de orde van den dag."
bpreker had vooraf uiteengezet dat de weige-
ring van den heer Schaper om de noodzake-
Ijjkheid van uitzonderingen en overgangsbepa-
lingen in de motie op te nemen, tot boven-
staande nieuwe motie moest leiden.
De heer Van der Molen sluit zich geheel
aan bij den heer De Visser dat, waar het ideaal
dat men zich voorstelt, op dit oogenblik prak-
tisch onbereikbaar is, men de werken aan deze
illusie niet voor de oogen mag houden. De
sociaal-demokraten mogen uit deze weigering
der antirevolutionairen, om met hen mede te
gaan in deze, bij de a. s. verkiezingen politieke
munt willen slaaD, voor die vrees zullen
de antirevolutionairen, die voor het bereikbare
maar tegen het onbereikbare zijn, geen duim-
breed wijken. Spreker sluit zich aan bij de
motie-Aalberse.
Na de pauze wordt het wetsontwerp tot heffing
van personeele belasting wegens motorrijtuigen,
waaromtrent de eindstemming op heden was be-
paald, zonder stemming goedgekeurd.
Bij de voortzetting van het debat over de
motie-Schaper en de motie-Aalberse, raadt de
heer Drucker de heer Schaper ernstig aan zijn
T°n!e 'e wi)z'gen 'n den zin der nieuwe motie-
Aalberse. De heer Schaper toch heeft de voile
ee.r en die wil spreker hern laten de ge-
wichtige kwestie van den lOurendag in deze
Kamer te hebben aanhangig gemaakt, en daarom
zou spieker ongaarne het door den heer Schaper
gewilde beginsel in een motie van een ander,
dan van hem zelf, tot uitdrukking willen zier
komen. Mocht de heer Schaper dezen raad niet
volgen, dan zou de heer Drucker een derde
motie moeten voorstellen, want ook spreker kan
het beginsel van den 10-urendag niet aan-
vaarden zonder uitzonderirigs- en overgangs-
bepalingeD.
De heer De Klerk spreekt in denzelfden geest.
De heer Schaper ontkent beslist, dat hij met
zijn motie een politieke bijbedoeling had, al
heeft men dat gedistilleerd uit zijn wijze van
debatteeren van gister. Zijn optreden heeft
overigens met marxisme of revisionisme niets
te maken. Wij beschouwen het revisionisme
overigens als een ,/opgemaakt standje" van een
paar personen. (Luid gelach).
Spreker kan onmogelijk zijn motie wijzigen
in den geest als de heeren Aalberse en Drucker
willen, aikeerig als hij is en blijft van een over-
gangstijdperk, dat der Regeering een vrijbrief
geeft om na jaren eerst te gaan tot 12 uren,
dan weder na verloop van jaren tot 11, en
eiudelijk misschien eens tot 10. Wel heeft hij
tenslotte geen bezwaar tegen bet toestaan van
uitzonderingen, en daarom plaatst bij alsnog in
zijn motie de woorden //behoudens onvermijdelijke
uitzonderingen."
De heeren De Visser en Lohman stellen
daarna hunnerzijds een motie voor als volgt
z/De Kamer van oordeel dat het wenschelijk
is om den arbeidsduur van volwassen mannen
in de bedrijven bij de wet als regel tot een
maximum te beperken dat echter, gelijk uit
de verklaring der Regeering blijkr, op dit
oogenblik voldoende gegevens tot het vaststellen
van de desbetretfende regeling inzake den
arbeidsduur van volwassen mannen ontbreken
noodigt de Regeering uit een onderzoek tot
het verkrijgeu van goede gegevens in te stellen,
gaat over tot de orde van den dag."
De heer Troelstra bestrijdt deze motie als
een stap achteruit.
De heer Lohman acht deze moeite in de
gegeven omstandigbeden de eenige mogeli]ke,
wil men de kiezers niet met ijdele beloften paaien.
Na verder debat wordt de gewijzigde motie-
Schaper (wenschelijkheid uitsprekende van een
10-urendag behoudens onvermijdelijke uitzonde
ringen) verworpen met 49 tegen 28 stemmen.
Voor de motie stemden de heeren Helsdingen,
Mees, Nolting, Ketelaar, Schaper, ter Laan,
Roessingh, Jannink, Eland, Hennequin, Drucker,
Thomsom, Verhey, De Klerk, Dolk, Van Deventer
Limburg, Troelstra, Lely, Jansen (den Haag),
Bos, Borgesius, Ferf, Hugenholtz, Zijlma, Mar-
chant, Van Kol en Roodhuyzen.
De motie-Aalbers c. s. (wenschelijkheid uit
sprekende van een 10 urendag, behoudens nood
zakelijke uitzonderingen en overgangsmaatre-
gelen) wordt aangenomen met 53 tegen 25 stem-
men.
De motie-De Visser-Lohman vervalt hierdoor.
TER NEUZEN, 12 Maart 1909.
Op de voordracht ter benoeming van een
onderwijzer aan een school voor gewoon 1. o.
3e kl. te Rotterdam komt voor, de heer A. J.
Pauw onderwijzer aan school C alhier.
De Spoorwegonderneming Mechelen Ter
Neuzen ontving in October 1908 101,666,98
tegen 98,238,49 in die maand van 1907.
Van at 1 Januari tot en met ultimo October
1908 werd ontvangen 903,208,26 tecren
867,227,69 in 1907. In datzelfde tijdvak
van 1908 werd per dag en per kilometer ont
vangen 43,55, tegen 41,95 in 1907.
(St. Ort.)
Naar aan de Midd. Ct. gemeld wordt,
heeft de heer Mr. P. O. J. Hennequin om ge-
zondheidsredenen bedankt als voorzitter van de
Maatschappij tot bevordering van Landbouw
en Veeteelt in Zeeland.
In de maand Februari 1909 zijn in Zee-
land geen gevallen van besmettelijke veeziekten
voorgekomeu.
In de week van 2 tot 9 Maart 1909 zijn
in Zeeland voorgekomen 11 gevallen van rood-
vonk, waarvan 1 te Arnemuiden, 1 te St. Maar-
tensdijk, 1 te Oud-Vossemeer, 4 te Rilland
Bath, 1 te Stavenisse, 2 te Vlissingen en 1 te
Zuidzande11 van diphtheritis, waarvan 1 te
St. Annaland, 1 te Hulst, 4 te Ter Neuzen,
1 te Oost- en West-Souburg, I te Tholen, 1
te Vlissingen, 1 te Zierikzee en 1 te Zonnemaire.
Westdorpe. Zooals reeds vroeger is ge
meld zal op Zondag 21 Maart a. s., den dag
waarop den Edelachtbare heer C. van Waes,
burgemeester dezer gemeente, voor 25 jaar als
zoodanig werd benoemd, feestelijk worden
herdacht.
Om 3 uur 's namiddags zal op het dorps-
plein een stoet worden gevormd, bestaande uit
de verschillende vereenigingen, en een drietal
muziekgezelschappen, waaronder dat van Sas
van Gent en Zuiddorpe, die den heer burge
meester zullen afhalen van zijue woning naar het
raadhuis, alwaar hem een geschenk van de
ingezetenen zal worden aangeboden.
Hierna zal door het volk een algemeen jubel-
lied, ter eere van den jubilaris worden gezongen.
Verder vinden wij op het programma van 6
tot 8 uur uitvoering van verschillende muziek-
stukken op de daartoe gebouwde kiosk op het
dorpsplein. Om 8 uur sluiting van't feest met
prachtig vuurwerk, opgeluisterd door muziek.
Des avonds zal zijn Edelachtbare door de feest-
commissie een banket worden aangeboden.
Woensdagochtend half 11 stond plotseling
de bovenverdieping van de wasscherij in de
Frankestraat 25 te Haarlem in lichte laaie.
Het vuur greep zoo spoedig om zich dat een
jufirouw van 60 jaar niet meer naar beneden
kon komen, waarom zij uit het raam sprong,
waarbij zij zich, lioewel opgevangen door twee
mannen, ernstig bezeerde. Twee kinderen op
een lagere verdieping moesten ook door de
ramen gered worden.
De brandweer wist de benedenverdiepingeu
te behouden. Boven brandde alles totaal uit.
Er was daar een drooginrichting van de
wasscherij.
De oorzaak ligt in het duister.
Dinsdagavond hebben te Helder twee jonge
mariniers ingebroken in een huis aan de Bin-
nenhaven, bewoond door den heer K. De be-
woners waren afwezig. Zij werden op heeterdaad
betrapt. Een van hen gelukte het te ontsnappen.
De aangehoudene verklaarde ingebroken te heb
ben teneinde uit den dienst ontslagen te worden.
De 21jarige B. passeerde op zijn rijwiel
in de Nude bij Wageningen de Oosterstoomtram.
De stoom woei hem in 't gezicht, waardoor hij
niet zien kon en tegen een voorbijganger aan-
reed. Hij viel op den straatweg, en kreeg een
hersenschudding.
Woensdagmiddag kwam de werkman F. S.,
36 jaar oud, in de fabriek der firma Beukema
en Co. te Hoogezand, toen hij wilde uitwijken
voor ontsnappenden stoom, met kracht tegen
een ijzeren balk aan. Ernstig aan het hoofd
gewond, bezweek de man na korten tijd.
Ten huize van deu heer H., te Zaltbommel,
ontstond Dinsdagmorgen in een drietal vertrek-
ken brand. Kleederen en beddegoed leden groote
schade. De brand werd spoedig gebluscht.
Het onderzoek bracht aan het licht, dat hier
boos opzet in 't spel was, daar kleederen en
beddegoed met petroleum overgoten waren. De
dienstbode, die hiervan wordt verdacht, is Dins-
dagnamiddag in verhoor genomen, terwijl op
de goederen beslag is gelegd.
Oplichterij in 't groot.
Sedert eenige dagen kwamen bij de politie
en justitie te Dordrecht aanhoudend klachten
en verzoeken om informatie in naar eene firma
Gebr. Lamberty, eigenaars eener fabriek van
chemische produeten *Rhenania" te Dordrecht,
die zich aan grove oplichting scheen schuldig
te maken.
Het ingesteld onderzoek toonde weldra aan
dat een fabriek van dien naam te Dordrecht
niet bestond, maar dat wel sedert half Decem
ber van het vorig jaar een Duitscher, Wilhelm
Ernst Lamberty, zich te Dordrecht had geves-
tigd, waar hij bij een paar dames een gemeu-
bileerde kamer had gehuurd, welke huur hij in
het laatst van Februari opzegde, om te Ant-
werpen te gaan wonen, terwijl hij dan een of
meermalen 's weeks naar Dordrecht kwam om
zijne eorrespondentie aan het postkantoor,
waar hij een kastje had gehuurd, af te halen.
Genoemde Wilhelm Ernst bleek met zijn
broeder Paul, eveneens te Antwerpeu gevestigd,
reusachtige zaken te doen. Onder den naam
van chemische fabriek t,Rbenania" plaatsten
zij in bladen in Duitschland, Oostenrijk-Hon-
garije en laatst ook in Rusland groote adver-
tenties van een artikel ^Orcolin", dat, aan
petroleum toegevoegd, deze een bijzonder hel-
dere vlam gaf, wat nader in fraaie reclame-
prenten werd aangetoond. Het publiek werd
in die advertenties verlokt een proefbusje te be-
stellen voor 65 cents, bij vooruitbetaling te
voldoen.
Werkelijk ontvingen zij datvermoedelijk
naphtaline met een rood kleursel, dat inder-
daad aan het doel scheen te beantwoorden.
Maar tevens kregen de bestellers daarbij eene
aanbieding om zich met den alleenverkoop van
het artikel binnen een door hen zelf te bepa-
len rayon te belasten. Als volstrekte voor-
waarde werd bun dan gesteld minstens honderd
busjes, voor een bed rag van ongeveer 10 be-
stellen, de kosten bij vooruitbetaling in post-
wissel te voldoen. Door de goede proefzending
en de mooie verdienste verlokt, liepen hon-
derden er in en deden de bestelling, maar voor
hun geld ontvingen zij of niets 61 een waarde-
loos bocht, terwijl klachten daarover onbeant-
woord bleven.
Als een bewijs hoe groot de oplichterij was,
kan dienen dat alleen in de maand Februari
jl. voor een bedrag van ongeveer twaalf dui-
zend gulden aan postwissels aan het postkan
toor te Dordrecht aan Lamberty werd uitbe-
taald, terwijl bij bovendien in 3 a 4 dagen
voor /50 a 60 aan postzegels voor monster-
zendingen ontving.
In tal van buitenlandsche bladen verschenen
artikelen over de *Orcolin-schwindel", terwijl,
zooals gezegd, klachten bij de justitie te Dord
recht werden ingediend. Deze liet de vorige
week in het postkantoor door een agent in
burgerkleeren surveilleeren, in de hoop, dat de
gezochte persoon daar zou komen om den buit
binnen te halen. Lamberty had daar n. 1. een
box gehuurd, welk hij van tijd tot tijd kwam
ledigen, terwijl hij dan de postwissels, die hij
den vorigen keer had meegenomen, verzilverde.
Maandagochtend kwam hij weer te Dordrecht,
voorzien van een aantal voor voldaan geteekende
postwissels voor een bedrag van circa 600,
maar hij kreeg geen kans om die te ontvangen,
want nauwelijks in het station gekomen, werd
hij door een inspecteur van politie, die hem
reeds vroeger op zjjn kamer had bezocht, ge-
vangen genomen en naar het parket van den
oflicier van justitie gebracht. De postbox werd
daarna geledigd en ook daar vond men weer
voor een aanzienlijk bedrag in buitenlandsche
postwissels benevens een stapel brieven, waarvan
de meeste weer postzegels inhielden. Op die
wijze werd een bedrag van ongeveer 1200
gered en het is te voorzien dat de stroom daar-
mee niet zal ophouden.
Opmerkelijk is het dat slechts zeer enkele
postwissels uit Nederland en Belgie werden
gevondende heeren schenen daar blijkbaar
geen slachtoflers te willen maken, om het ter
rein voor zich veilig te houden. Toch is hun
dat niet gelukt, want de aangehoudene is
voorloopig in het huis van bewaring opgebor-
gen, in afwachting van den uitslag der ver-
dere informatie.
Wilhelm Ernst Lamberty is geboren te Al-
tenburg, in Saksen, zijn broeder Paul te Castel.
m
('011.1 VT
Oit bla«l verscliijnt Ilanndag-, Woenailag* en I'rijdagavand, BllgezoBilerd up Feealdageo, bij de ITirinn P. J. WAHf 1>E 8AHBE te Ter Kewien.
