A I g e m e e n
ieuws- en Advertentieblad
voor
s c h -
No. 5215-
Buitenland.
feuilleton.
Binnenland.
Donderdag 22 October 1908.
48e .Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland J 1,10. Yoor Belgie f 1,40. Voor Amerika f l,321/g en voor
het overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich bij alle Boekhaude-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Telefoon No' 25,Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Yoor elken regel meer f 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
In 2 telegrammen kon men gister lezen
over de mobilisatie van het Turksche leger
tegen Boelgarije.
In 't eene vertelde de Turksche gezant te
Parijs, dat de regeering te Konstantinopel bevel
had gegeven tot mobilisatie, doch dit later
weer had afgelast, terwijl in het andere de
Turksche Minister van Buitenlandsche Zaken
tegensprak dat het mobilisatiebevel gegeven was.
Naoempasja. Turksch gezant te Parijs, heeft
nu aan een redacteur van de //Temps" daarotu-
trent belangrijker meedeelingen gedaan.
Mijn regeering had aan haar gezanten te
Londen, Parijs, Petersburg, Rome, Berlijn en
Weenen opgedragen, de regeeringen opmerk-
zaam te maken op de buitengewone militaire
maatregelen van Boelgarije. De Porte ver-
klaarde, dat zij het Turksche leger niet op
voet van oorlog bracht, rnaar zij verzocht de
mogendheden, te willen bewerken, dat de
Boelgaarsche regeering zich eveneens zou ont-
houden van oorlogstoebereidselen. Wij wachten
het antwoord af op dit verzoek.
Meer kon ik u niet zeggen, want ik wist
zelt niet meer. Toen ik gister-avond thuis
kwam, vond ik een bericht van mijn regeering
met de opdracht, bekend te maken, dat de
Turksche regeering in tegenstelling met hetgeen
daarover verluidde, geen bevel tot mobilisatie
gegeven had.
Dat dementi, ging Naoempasja voort, drukt
niet de volstrekt ware werkelijkheid uit, maar
in een haastige nota, met een dringende kennis-
geving, kan men zich niet overgeven aan uiteen-
zettingen en vertoogen en ik begrijp heel goed,
uat de telegrammen, met allerlei bijzonderheden,
dat er bv. 50 locomotieven van den Anatoli-
schen spoorweg klaar staan voor troepenver-
oer en^ met^ de bevestiging van het bericht
uat de orte Zaterdagmorgen bevel gegeven had
tot mobilisatie, dat door dit alles twijfel ge-
rezen is aan de juistheid van de door mij ge-
dane tegenspraak.
De Oostersche crisis ontwikkelt zich echter
zoo snel, dat de kwesties van dag tot dag en
van uur tot uur rijzen en zich wijzigen. En
zoo is het dan ook, dat de //Temps" goed
ingelicht was, terwijl mijn tegenspraak toch
ook ten voile op de waarheid berustte.
Het is juist, dat mijn regeering besloten had
z/Wij beiden zullen hem zoodanig aan ons
ketenen door onze liefde, dat hij er niet weer
opnieuw aan zal denken, ons te verlaten," fluis-
terde zij het knaapje toe, dat in zijn wiegje met
een bloem speelde.
Tot eenig antwoord rukte het kind de roos
aan stukken.
Zij sidderde. Zou het ook aldus met haar
teederheia gaan
Op den avond van den 13en JUH trad de
directeur van Clairvaux, Bolislav's eel binnen
en sprak opgeruimd
§0ede tijHing te brengen, graaf.
VV1 u §ereed maken de president der republiek
verleent u, met het oog op uw wankelende
gezondheid, kwijtsch elding van straf Wil u
gereed maken mij te volgen. Men wacht u
reeds buiten.
z/Vrij stamelde de balling, „vrii "Wie
heeft dat bewerkt J 6
//Ik weet van niets maar heb een stork ver-
moeden, dat het de persoon zal zijn, die u buiten
de muren der gevangenis opwacht."
z/En wie is dat
,/Raadt gij het niet? Uw edele, trouwe,
bewonderenswaardige vrouw."
//Stellariep de graaf uit, zich het gelaat
met de handen bedekkende. ,/Ja, dat is harer
alle noodige maatregelen te nemen, dat he-
plan van mobilisatie was vastgesteld, dat er
inlichtingen en orders waren gezonden aan de
spoorwegbesturen. Die geheime besluiteu zijn
uitgelekt en zoo had de beriehtgever van de
//Temps" er van gehoord. Hij had dus gelijk.
Maar wat waar was Zaterdagmorgen, was
niet meer waar Zaterdagavond.
Het opgemaakt plan was op zij gezet. Waarom
Omdat wij eindehjk Zaterdagavond de verzeke-
ring hebben ontvangen van Boelgarije, die wij
hadden gevraagd.
Ik heb geen recht u er meer over te zeg
gen. Maar ik heb genoeg gezegd om ver-
trouwen te wekken in de gegrondheid van de
verklaring, die ik op order van mijn regeering
heb uitgegeven.
In den tijd van twee etmalen zal de toe-
stand zich sterk ten guuste van den vrede
wijzigen. Reeds is er een telegram uit Sofia
gekomen, meldende dat het besluit om een
deel der reservisten op te roepen, Zaterdag, in-
getrokken is. Dat is het begin en de bevesti
ging van de verzekeringen die wij van Boel
garije hadden gevraagd.
Tot zoover de Turksche gezant. Wemogen
daaruit nu zeker wel vaststellen, dat een oorlog
tusschen lurkije en Boelgarije Zaterdagavond
bijna een voldongen feit was. Gelukkigerwijze
kwamen de berichten uit Sofia nog tijdig ge
noeg aan, om de mobilisatie te stuiten.
Men zou zoo oppervlakkig kunnen mec-nen,
dat Oostenrijk-Hongarije wel tevreden zou
kunnen zijn met het program van de Balkan-
samenkomst. 'tLijkt er echter niet naar. De
Oostenrijkers zijn bevreesd, dat Servie een stuk
van Bosnie-Herzegowina krijgt. Men luistere
maar eens naar wat de groote Weensche bladen
te vertellen hebben.
Er wordt in 't program over een schadeloos-
stelling aan Servie gesproken, aldus luidt bun
uitgangspunt. Waar moet die vandaan komen
vragen ze om strijd. Toch niet van Turkije,
want dat is in strijd met de bedoelingen van
hen die de conferentie willen van Oostenrijk
dan Men zou het wel willen, want, volgens
de //Neue Freie Presse" heeft in hetoorspron-
kelijke artikel van het program gestaan, dat
die schadevergoeding uit een wijziging der
grenzen van Bosnie en Herzegowina ten gunste
van Servie en Montenegro zou bestaan. Nu
is die ziasnede, als te gevaarlijk, op aandringen
van Frankrijk wel weggelaten, maar de wensch
waardig, altijd dezelfde. O gij hebt gelijk, ik
mag haar niet laten wachten."
Zij zelf stond daar bevend aan het portier
van het rijtuig en, zonder zich den tijd te
gunnen hem te omhelzen, dwong zij hem in te
stijgen, terwijl zij den bestuurder nog vol innig-
heid voor zijn goede diensten dankte. Een
kwartier later bevonden zij zich in hun woning,
waar reeds alles voor hun afreis gereed was.
Dan eerst, bij het gaslicht, kon zij zich
rekenschap geven van de verwoestingen opnieuw
op hem aangericht door de wreede opsluiting,
waaraan hij zoovele maanden lang onderworpen
was geweest. Zelfs toen hij uit Siberie weder-
keerde, was hij niet zoo vervallen als thans, en
die kuch, die korte, droge kuch, sneed haar
door merg en been. Maar Bolislav wilde thans
aan niets anders denken als aan het geluk, haar
weer gevonden te hebben en keurde al haar
plannen goed zoodat zij den volgenden morgen
naar Engeland vertrokken, waar zij te Bourne
mouth een villa huurden met het oog op het
klimaat aldaar, zoo heilzaam voor teringlijders.
Het jaar dat zij aldaar doorbrachten, behoorde
tot de gelukkigste huns levens. Constantiin
was tot een beeldschoon kind opgegroeid, dat
ook door zijn pleegvader vergood werd, en er
scheen niets meer aan hun geluk te ontbreken.
Dank zij Stella's wetenschap en liefde, was zelfs
de gevreesde ziekte andermaal overwonnen.
Nooit scheen Bolislav zoo wel geweest te zijn,
als toen hij haar den daaropvolgenden zomer
overhaalde, een reis door lerland te maken.
Zjj zelve was liever in hun kleine, lachende
woning gebleven, waaraan zich voor haar zooveel
naar iets dergelijks schijnt intusschen gebleven
te zijn, waarbij vergeten wordt dat Servie nim
mer ook maar een schijn van recht op Bosnie
gehad heeft.
Gelukkig voor Oostenrijk, dat Duitschlanc
er evenzoo over denkt. In een telegram van
het //Fremdenbl." uit Berlijn wordt gezegd,
dat in regeeringskringen het verzoek om schade
vergoeding een vreemden indruk maakt. De
Fransche iezing van dit punt van het Engelsch
Russische voorstel maakt het niet twijfelachtig
dat met schavergoeding gebiedsuitbreiding be
doeld wordt. Die is echter alleen van Turkije
en Oostenrijk-Hongarije te verkrijgen. Daartoe
wil Duitschland niet meewerken, wijl men in
Londen die vergoedingen niet van Turkije wil,
blijft alleen de Donau-monarchie over. Men
doet de vraag, wie dan toch gerechtigd zou
zijn om vergoeding te verlangen. En het ant
woord luidtTurkije, en geenszins Servie en
Montenegro.
Dat is wel juist geredeneerd, maar zij, die
zoo denken, vergeten, dat op 't program ook
voorstellen voorkomen om Turkije schadevergoe
ding te geven.
Wil men dit met alle geweld over 't hoofd
zien
Ilertogs, de burgemeester van Antwerpen,
is plotseling overleden. De burgemeester woon-
•de Zondagmiddag een feest bij ter eere van het
vijftienjarig bestaan der gymnastiekvereeniging
Volkskring in de Harmonie. Het was vier uiy,
toen de burgemeester op eens angstwekkend
bleek werd. Hij zeeg neer in zijn stoel. Men
bracht hem in een zijkamer, eenige minuten
later was hij overleden.
Alphons Hertogs was 6 Februari 1843 te
Antwerpen geboren. Hij was nog maar even
twee jaar burgemeester van Antwerpen. Op 31
Juli 1906 werd hij tot opvolger van den on-
vergetelijken Jan van Ryswyck benoemd. In
1887 was Hertogs lid van den gemeenteraad
geworden en in 1891 wethouder van openbare
werken. Algemeen prijst men den arbeid, door
Hertogs verricht als voorzitter van de commissie
voor de internationale Antwerpsche tentoonstel-
ling, in 1894. Desondanks werd hij in 1895
niet als gemeenteraadslid herkozen. Pas in
1903 kreeg hij een zetel in den raad terug.
Men heeft Hertogs wel verweten, en met name
de liberalen hebben Hertogs verweten dat hij,
zoete herinneringen verbonden, maar zij schreef
zijn rusteloosheid aan zijn ziekte toe en wilde
hem niet tegenstreven, zoodat zij dan ook ein-
digden met den winter in de hoofdstad van het
Groene Eiland door te brengen.
Hier echter deed zich opnieuw een ommekeer
voor, die haar zoowel verontrustte als bedroefde.
Haar echtgenoot begon wederom alleen uit
te gaan en bleef dikwijls gansche avonden af-
wezig, terwijl zij, aan een ombestemde vrees
ten prooi, op zijne tehuiskomst wachtte.
z/Niet waar, Bolislav," zeide zij op zekeren
avond, half beschaamd over haar eigen vermoe-
den, //dat eene zult gij nooit weder doen, ik
ran er gerust op wezen
//O zeker," sprak hij haastig, haar aan het
lart drukkende.
En zij geloofde hem zij was zoo gelukkig
let te doen.
Eenige weken later, juist toen zij den knaap
ter ruste had gelegd, liet zich een man bij haar
aanmelden die verzekerde haar zonder uitstel te
moeten spreken.
Zij liet hem aanstonds bij zich toe, meenende,
dat haar echtgenoot eenig leed mocht zijn
geschied.
Het was een man uit het volk, met sluw,
ongunstig gelaat. Zijne kleine oogen schenen
laar te doorboren, toen hij vroeg
//Zijn wij alleen?"
z/Spreek gerust. Geen mijner dienstboden
ran ons hooren."
//Dan is het goed," hervatte de man, »want
wat ik te zeggen heb, is niet voor andere
ooren bestemd. Ze zeggen, mevrouw, dat gij
als liberaal, de benoeming tot burgemeester aan-
nam van een clericaal ministerie.
Hertogs was als burgemeester met hart en
ziel de belangen van de stad toegewijd. Tijdens
de twisten tusschen arbeiders en patroons in
het havenbedrijf in den zomer van verleden
jaar, was Hertogs onvermoeid in de weer, de
partijen te verzoenen. Zijn houding wekte toen
de algemeene sympathie. Een kunstenaar, een
man van het woord, zooals zijn voorganger is
Hertogs niet geweest. Maar een onverpoosde
werker, een man van de daad. Soms zat hij
van 's morgens zeven tot tegen den avond aan
een stuk op zijn bureau. Ilij werkte meer dan
nuttig was voor zijn reeds sedert eenige jaren
bedreigde gezondheid.
Te Antwerpen was de bevolking zeer onder
den indruk van het sterfgeval. Het gymnastiek-
feest werd aanstonds gestaakt.
TWEEDE K A
E R.
Yergadering van 20 October.
Interpellatie Werkloosheid.
Het debat over de interpellatie-Troelstra, en
de raoties van dezen en van den heer Treub.
wordt voortgezet.
De Minister van Binnenlandsche Zaken zet
zijn Vrijdag jl. afgebroken rede voort. Hij
merkt op, dat de kwestie van het heffen eener
speciale werkloosheids-belasting door de ge-
meenten, en wel van de werkgevers, zou kunnen
verworpen worden bij het thans bij den Raad
van State aanhangige wetsontwerp tot verruiming
van het belastinggebied der gemeenten.
De Minister merkt, in verband met de vragen,
of er iets gedaan kan worden tot werkver-
schaffing, en tot bevordering van landverhuizing
op, dat er Regeeringssteun aan corporaties, op
dit gebied werkzaam, zou kunnen overwogen
worden,- doch niet voor deze der Regeering
kenbaar maken dat zij Rijkssteun kunnen aan-
vaarden zonder eigen levensvatbaarheid in
gevaar te brengen.
Wat te-werk-stelling aan Rijks werken be-
treft, wijst de Minister er op dat een groot
aantal werkloozen niet aan werken, vallende
buiten hun vakken, kan te werk gesteld worden.
Tegen aansporingen van Regeeringswege aan
de gemeenten om de uitvoering van werken te
bespoedigen, bestaat geen overwegend bezwaar
erg op uw man gesteld zijt, en ik kom u vragen
hoeveel zijn leven u waard is
z/Zijn leven
Ja, zijn leven," antwoordde de ellendeling.
//Het zou mij slechts een woord kosten, hem
bij de overheid te gaan aanklagen en daarvoor
een ronde som te ontvangen. Maar ik verklik
niet gaarne mijn landgenooten en ze zijn even
goed als de graaf bij de zaak betrokken. Zoo
gij mij dus laat ons zeggen drie duizend
pond sterling belooft, znl ik er genoegen mee
nemen en vertrek ik met dat geld naar Amerika."
z/Ik geloof u niet," sprak de jonge vrouw
hooghartig. //Waaraan zou graaf Kistowsky zich
met mogelijkheid hebben schuldig gemaakt
//O Dat zult gij morgen niet meer vragen,
als het gouvernementshuis in de lucht is ge-
sprongen, met al wie zich daarin bevinden."
Stella kromp ineen, maar sprak nog altijd
z/lk gelof u niet. Bewijs wat gij zegt."
z/Dat zal ik doen, zoo gij mij wilt volgen;
de vergadering is nog in vollen gangik weet,
hoe mij tot die zaal een weg te banen zoo
gij slechts een dichten sluier voor doet, zal
men u houden voor mijn vrouw, die evenals
de anderen dikwijls de bijeenkomsten der fenians
rijwoont."
De fenians herhaalde de ongelukkige.
//Mijn echtgenoot behoort tot de fenians
//Hij is sedert weken een onzer hoofden."
z/Ik herhaal u, dat het laster is."
z/Zeer wel, dan wensch ik u een goeden avond
en begeef ik mij naar de politie."
(Wordt vervolgd).
^^^afl-^ersclijlntJWaandag., Woensdag- en I rijdagavoml, uitgeiomterd op Feestdaigen. bij de Firma P. J. VAS DE SAXJttK <e Xer Weuzen.
