Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
Zeenwsch-Vlaanderen
voor
No. 3922.
Donderdag 24 Mei 1900.
England en de Z.-A. Republiek.
40e Jaarscansr.
LOODS YASTI.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
F H1UILLETQN
■e
k
kr
TER UI/.IVSUII <0111411
Per drie maandeu binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82$.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENTlEN:
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
■Sit bind verschijnt Haandt»g-, Woenadag- en Vrydaicavoad, uit^ezonderd op Feeetdagen, bij den mltgever P. J. V AW OK HIDE te Ter Wenzen
Minister Schreiner kan feestvieren. Hij en de
zijnen hebben toegezien, toen hun broeders in het
noorden den strijd voor de onafhankelijkheid aan-
▼aardden en ze zijn //loyaal" gebleven. En zelfs
toen het tegenliep bleven ze kalm slechts hun
mond sprajf enkele woorden van sympathie. Maar
ook dat verdwijnt de Boeren winnen immers
niet meer. Nu maar heelemaal meegedaan met
de jingo's. Voor het lot van Mafeking beslist
was, had Schreiner al beloofd, dat hij feest zou
vieren als de stad ontzet was. En nu kan hij,
ja nu moet hij ineedoen. Het ofEcieele bericht,
dat Mafeking ontzet is, is nog wel niet gekomen,
maar Milner heeft dan toch een telegram uit
Taungs doorgezonden naar Chamberlain. Zoo goed
als officieel dus. Van de openbare gebouwen in
Kaapstad wapperen de vlaggen Schreiner is
loyaal tot het uiterste. Maar als hij na de feest-
drukte thuiskomt, zal er misschien e'en oogenblik
van denken in hem zijn, van denken aan de broeders
en hun wanhopigen strijd.
Mafeking is dan ontzet er valt wel niet meer
aan te twijfelen en Baden-Powell heeft ook het
bericht bevestigd van de gevangenneming van
Eloff met 9 officieren en een honderdtal Boeren.
Zaterdag den 12" werd de laatste aanval door de
Boeren gedaan, maar een deel de Boeren trok zich
terug, een deel werd omsiugeld en zij verloren
10 dooden en 19 gekwetsteu, tegen de Engelschen
6 en 11. Er waren veel vreemdeliugen onder
de gevangenen. Baden-Powell verteld natuurlijk
niet, of hij de Boeren met witte vlaggen in de
stad heeft gelokt.
Over het eigenlijke ontzet ligt nog geen bericht
van Baden-Powell voor ons. De ontzettingstroep
stond onder luitenant-kolonel Mahon en telde
volgens Milner 2300 man, volgens een ander
bericht 1500. De la Rey schijnt deze troep te
hebben tegengehouden tot een kommandant eigen-
machtig zijn plaats verliet, aldus aan de Britsche
legermacht de gelegenheid tot doorbreken gevend.
De troep van Mahon vereenigde zich toen, den
15" met de legermacht van Plumer te Jammasibi,
een plaats, die vermoedelijk ten noordwesten van
Mafeking ligt. Den 13" hadden de Boeren hen
aangevallen en vrij ernstige verliezen toegebracht
Mahon had toen 5 dooden en 24 gekwetsten,
maar hij troostte zich met de meening, dat de
Boeren veel meer verloren hadden.
Toen aldus in het noordwesten een vrij sterke
legermacht gevormd was, trokken de Boeren oost-
NAAR
AHOL FORBES.
1}
Zijn gelaat vertoonde een uitdrukking van groote
eenzaamheid, en hij scheen gebogen te gaan onder
het gewicht van een geheim. Zijn tegenwoordig-
heid was reeds genoeg om de stemming te doen
omslaan, want als hij zich voegde bij een groepje
van zijn makkers, zeelieden als hij, dan hield het
luid praten en lachen dadelijk op; de mannen
staken hun pijpje op, keerden zich om, en gingen
in zee kijken.
Ik zag hem voor het eerst in de oude dorps-
kerk. Toevallig was ik een poosje te Hartlepool
gelogeerd, en ging Zoudagsmorgens in St. Hilda
de godsdienstoefening bijwonen. Zoodra ik hem
ontdekte, trof zijn houding mij zoo, dat ik de preek
vergat en hem aanstaarde, mij afvragend, welk
vreeselijk geheim verborgen was achter de diep-
liggende oogen en dat verweerde gelaat.
Den geheelen dag moest ik aan dien man denken.
Tegen den avond deed ik een wandeling op
de Heugh, .waar ik een troep visschers aautrof.
Hoe het kwam, weet ik niet, maar ik was er
zeker van, dat hij, dien ik verwachlte, zou komen.
Mijn blik zweefde over het water, en ik ver-
maakte mij met de vroolijke gesprekken om mij
heen, toen opeens alien zwegen. De mannen die
met den rug naar zee gestaan hadden, keerden
zich om en staartlen naar de rotsen, alsof daar
waarts, waren daarmee misschien na den 13° al
begonnen en de Engelschen konden Mafeking di i
18n biunenrukken. Proviaud hadden ze weinig
of niets bij zich, maar de spoorlijn schijnt ten
zuiden van Mafeking zoo weinig beschadigd, dat
binnen een paar dagen alles kan aangevoerd worden
en de zieken naar Kim'oerley vervoerd kunnen
worden. Hunter rukt langs den spoorweg voort
met teerkost voor het garnizoen. Methuen heeft
Hoopstad verlaten, om met hem samen te werken.
Het is te begrijpen, dat men in Eugeland feest
viertheel het Britsche rijk deelt in de vreugde.
In Egypte kregen de soldaten kwijtschelding van
lichte straffen, en tot zelfs de nizam van Haida-
rabed heeft saluutschoten laten lossen ter eere
van Baden-Powell, die tot generaal-majoor is be-
vorderd.
Dat de belegeraars verleden week alien gevangen
zijn genomen, zooals de (/Daily News" meldde,
mag betwijfeld worden. Immers de Boeren trokken
oostwaarts, toen de Britsche troepen de plaats
van het zuiden uit binnenreden. En al nemen
we aan, dat de legermacht van Mahon direct ter
vervolging is opgerukt, zoo vlug zullen die troepen
wel niet geweest zijn of Snijman kon nog onl-
komen, als hij niet wou vechten.
Nog een andere ongelukstijding schijnt nog al
los te loopen tot de gevangen genomen Botha's
behoort niet de kommandant-generaal Louis Botha
het zijn de kommaudanten Willern en Filip Botha.
En de Wet, die zich wil overgeven, is niet de
konvooien-nemer, maar Pieter de Wet, die 55
KM. ten noorden van Kroonstad gelegerd is.
Jammer, dat zulke verraders den kogel niet krijgen.
Over den toestand in het algemeen valt niet veel
zekers te vermelden, aangezien we alle berichten
daarover uit Engelsche bron krijgen. Van de
Vrijstaters wordt gezegd, dat zij zich bij honderden
overgevendat ze den oorlog moe zijn, dat ze
ruzie hebben met de Trausvalers en dat zij des-
uoods .hun onafhankelijkheid er aan willen geven.
Daarentegen heeft kommandant-generaal Botha
bekend gemaakt dat er nu van alle zijden burgers
naar zijn kamp stroomen en Laffan seint uit
Pretoria dd. 18 Mei
//Onder alle strijdlustige klassen van het volk
staat hier het besluit vast, om den inval der
Engelschen in de republiek tot het uiterste te
weerstaan. Het is geheel zeker, dat de regeering
niet genegen is, voorstellen van ouderwerpen,
voorwaardelijk of onvoorwaardelijk, in overweging
te nemen."
Dit is een gunstig bericht want als de Trans-
iets opeens hun aandacht trok. Ik keek op, en
zag, zooals ik reeds gevoeld had, dat de oorzaak
van die plotselinge verandering de man was dien
ik zocht. Hij kwam bij mij staan. Een paar van
de jongere knapen beproefden nog wel, een deuntje
te fluiten, doch het lukte niet, en zij gingen vederop.
Ik kreeg hetzelfde gevoel als in de kerk.
Het werd somber om ons heen er was een scha-
duw gevallen op ons en op de omgeviug. Nooit
had de zee mij zoo wreed toegescheuen. In de
verte joegen de witte golven elkander schuimend
na over de Long Scar rotsen. Diterlijk was er
geen gevaarmaar onder het woelige water stak
een lang, scherp rif omhoog, gereed om ieder
schip te verbrijzelen, dat door het toeval of door
de elementen tegen de klippen geworpen werd.
(/Een donkere nacht vader," zeide een van de
mannen, de pijp uit den mond nemend en den
laatst aangekomene eerbiedig toesprekend.
z/Ja, ja, jongen", was het antwoord, doch het
klonk alsof de oude niet veel lust had om te
praten.
z/Een leelijke Oostenwind, vader," bromde een
ander na een poos gezwegen te hebben.
Nu volgde er zelfs geen antwoord en langen
tijd bleef alles stil. Bij een gesprek behoort
een zekere mate van phantasie, doch die werd
in de kiem verstikt door den grimmigen en stroeven
man, wiens tegenwoordigheid een schaduw had
geworpen over het gezelschap.
De zon ging onder en het roode licht van de oude
pier scheen ver over het koude, sombere water.
Den voor ddn dropen de visschers af, na een oogen
blik geaarzeld te hebben, alsof ze zich wilden
verontschuldigen over hun heengaan. Zij vertrokken
valers volhouden, staat hun zaak nog lang niet
hopeloos. Be Engelsche regeering zal niet over
vredesvoorwaarden willen ouderhandelen, maar
zal onvoorwaardelijke onderwerping eischen.
Londen, 22 Mei. Buller seint heden uit New-
Castle, dat hij van overste Bethune bericht heeft
gekregen, dat een eskadron van zijn bereden
iufanterie gisteren op marsch naar Newcastle, op
ongeveer 10 K. M. ten zuidwesten van Vrijheid
in een hinderlaag gelokt is. Slechts zeer enke-
len ontkwamen. Het geheele verlies bedraagt
ongeveer 66. Bethune keerde terug om voorraad
te halen. Heden marcheert hij naar Newcastle.
Buller had Bethune met 500 man gedetacheerd
om op te rukken naar Ngoetoe (in Zoeloeland),
dat, naar het heette door de Boeren ontruimd was.
In dit telegram van generaal Buller over //de
hinderlaag", waarin een eskadron van Bethune's
bereden infanterie gevallen is, is het kleine voor-
deel, dat de Boeren met de gevangenneming of
het verslaan van die /ongeveer" 66 man behaald
hebben, niet het eenige heuglijke uieuws. Wij
schijnen ons de zaak aldus te moeten voorstellen.
Buller heeft overste Bethune met 500 man van
Newcastle of althans uit de noordpunt van
Natal gezonden naar Ngoetoe, de uoordwestehjk
uitspringende hoek van Zoeloeland, om dan verder
noordwaarts op Ynjbeid, in de Z.-A. Republiek,
aan te rukken. Het heette, dat de Boeren Ngoe
toe ontruimd hadden. Buller schijnt te willen
zeggen, dat het nu blijkl, van niet. De Engelschen
vielen in een hinderlaag op ongeveer 10 KM. ten
ZW. van Vrijheid dat moet dus nog op Trans-
vaalsch gebiid wezen, zij 't dan niet ver van de
grens. En dat gebeurde, terwijl Bethune //terug-
keerde om voorraad te halen"dat zal wel be-
teekenen hij rukte op Vrijheid aan, maar moest
voor de Boeren terugtrekken. En nu keert hij
heel naar Newcastle terug, outruimt dus ook weer
Ngoetoe, waaruit wij dan moeten besluiten, dat
de Boeren hier nog of weer zijn.
Het slot van het telegram heeft iets van een
poging van Buller om zich te verontschuldigen,
dat hij Bethune met 500 man zoo ver weg heeft
gewaagd. In elk geval gaat het verjagen van
die ontmoedigde Boeren daar bij Natal nog zoo
makkelijk niet, zou men zeggen.
In de zitting van gister der Tweede Kamer
deed het gevraagde crediet van 1$ millioen voor
verdere aanschafhng van repeteergeweren en kara-
met een enkel woord als't Wordt koud'" ,/ik
ga eens kijken wat de vrouw uitvoert", ofalleen
met een kort//tot ziens".
Op eens haalde de zonderlinge man een groot
zilveren horloge uit zijn broekzak en bromde iets
onverstaanbaars, dat waarschijnlijk //adieu" moest
beteekenen, want alle mannen antwoordden //Goe-
den nacht, vader", alsof er een groote spanning van
hen werd weggenomen. Toen namen zij weer hun
gemakkelijke houding aan van daar straks.
//Die arme oude vader 1 Hij heeft het zoo
eenzaam", zeide een van de zeelieden goedig, bij
wijze van verontschuldig'ng voor de schijnbare
lompheid van Yasti.
//Behoort hij niet tot uw makkers vroeg ik
den spreker.
z/Ja, en neen," was het dubbelzinnig ant
woord.
z/Zoolang ik mij kan herinneren, is hij z6o ge
weest," ging hij voort. //Hij praat nooit met
iemandhij is altijd alleen, zooals gij hem nu
gezien hebt. Niet waar, Mat
z/Zeker, antwoordde de aangesprokene, zijn pijp
van den eenen mondhoek naar den andere brengend.
z/Mijn oude vader zegt, dat hij hem nooit anders
gekend heeft. Praatlustig is hij nooit geweest."
z/Ik zag hem vanmorgen in de kerk," zeide ik.
z/Ja, en hij zit altijd op dezelfde plaats. Toen
ik nog een jongen was, heb ik hem daar reeds
zien zitten. De oude Dicky Cain zegt, dat hij
de kerk uitgaat, als zijn bank bezet is. Dicky
weet meer van hem dan iemand anders."
c/Wie is Dicky?" vroeg ik.
z/O, dat is de doodgraver. Hij zit altijd achter
in de kerk. Hij kon u heel wat vertellen, mijn-
bijnen den heer Van Gilse die overigens
bevredigd was door de schriftelijke inlichtingen
de aandacht vestigen op een betere karabijn,
in Indie beproefd.
De heer Van Koll verklaarde, dat hij en zijne
partijgenooten hardnekkig zullen stemmen tegen
deze millioenverspilling ten bate van het inilitai-
risme. Daarvoor millioenen en voor voeding van
het schoolkind slechts enkele duizenden guldens.
Bovendien acht hij het tijdstip voor aanschafhng
ongunstig bij de stijging der ijzerprijzen. Ook
moet eerst beslist zijn over de legerorganisatie,
en is, met de nieuwe uitviudingen in verschiet,
niet uitgemaakt of het beste model is aangenomen,
al kunnen de militairisten over de moordende
werking, zooals die op Atjeh bleek, gerust
zijn. Beter dan de millioenen doelloos te ver-
morsen, zou het geld besteed zijn aan onzen
binnenlandschen vijand de nooden der arbeidende
klasse.
De heer Verhey beaamt, dat vooruitgeloopen
wordt op de legerorganisatie en acht vermindering
van het aantal karabijnen voor de vestingartillerie
wenschelijk, daar verstrekking aan de voile
artilleriebezetling niet noodig is.
Ook is de karabijn voor voetvolk, dat in ge-
sloten orde optreedt, niet aanbevelenswaardig.
Een lichter geweer, dat blijkens berichten is
uitgevonden, verdient de voorkeur.
De heer Van Karnebeek zette uiteen, dat er
nog 8 jaren mee zullen heengaan alvorens de
gewerenvoorraad voor de tegenwoordige leger
organisatie verkregen is, welke nog vermeerderd
moet worden bij een legerhervorming in de ricbtiug
van een volksleger. Die onverantwoordelijke
toestand bezwaart hem, en daarom moet tijdig
gezorgd worden voor wapenen en ammunitie, ter
verdediging van onze vrijheid. Hij zal dan ook
voorstellen het crediet te verhoogen, opdat de
Regeering meer wapenen kan bestellenmaar
wacht hiermede tot dat hij van den Minister, die
zijn plan kent, weet hoeveel meer noodig is.
Het ontwerp is aangenomen met 53 tegen 13
stemmen.
Na de pauze hervat de Kamer de behandeling
van de wetten op de ouderlijke macht en het
amendement Lucasse-Loeff (waarover de stemmen
staakten), om te voorkomen, dat de gehuwde
vrouw zonder toestemming van den man voogdij
aanvaard. Bij het nieuwe debat voerden het
woord de heeren Lohman, Loeff, Hartogh, Van
Karnebeek en den Minister, waarna het amendement
wordt verworpen met 36 tegen -35 stemmen.
heer, als hij dat wilde, en hij zou het misschien
wel doen, omdat gij een geestelijke zijt."
Den volgenden dag maakte ik kennis met den
doodgraver. Toen ik hem mijn yerzoek meedeelde,
begreep ik spoedig, dat hij de man niet was, om
mijn nieuwsgierigheid te bevredigen. Met zijn
kleine, donkere oogen keek hij mij wautrouwend
aan.
,/Jawel, Loods Yasti kende hij wel hij had
hem al meer dan zestig jaren gekend. Hij had
in hetzelfde graf zijn vrouw en zijn jongen be-
graven, die verdronken was" en meer kwamen wij
niet te weten.
z/Wat deed Yasti voor den kost
//Hij had vroeger een boot een loodsboot
maar nu was hij geen loods meer".
Daarmee was het gesprek uit. Ik zag dat Cain
mij niet vertrouwde. Hij deelde mij echter mede,
waar de man woonde, in wien ik zooveel belang
stelde, en een gezegde van hem bracht mij op
het denkbeeld, hoe ik kennis met hem zou kunnen
maken.
Tegen den avond begaf ik mij naar zijn hut.
z/Ja, tegen den door mij bepaalden prijs zou
hij mij zijn boot leenen, en mij vergezellen", zeide
hij op ruwen toon, //goeden nacht".
Dag aan dag als het weder het toeliet, voeren
wij de baai rond, en wij raakten zo6 bevriend,
dat ik 's avonds soms een pijp bij hem ging rooken.
Het hart kende zijn eigen bittere droefheid en
de anderen weten het niet, doch de echte biecht-
vader kent den schuwen blik en het omfloersde
oog waarachter zich een droevig geheim verbergt.
Ik wist van den eersten dag, dat deze inan mij
alles zou vertellen het was slechts een quaestie
jj j
i-
t.
n
it
g
m
le
te
1(
t
n. j
rsl
>P
te"
er
lij
er.|
re-
en
en
;crj
311.1