Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch- Vlaanderea.
No. 3636.
Dinsdag 12 Juli 1898.
De oorlog tussctien AMERIKA en SPANJE.
abonnement
H0NDSD0LHEID.
Binnenland.
Voor
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,—. Franco per post
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32J.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTlEN
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Het is niet oninogelijk, dat de slag bij Santiago
het laatste belangrijke oorlogsfeit zal wezen, dat
de geschiedenis van den oorlog heeft aan te wijzen.
Niet alleen in Spanje, maar ook te Washington
is men geneigd om een einde aan den oorlog te
maken. Minister Day heeft zelfs al eenige
elementen in den toestand ontdekt, die op vrede
wezen, en het zou hem niet verwonderen, als er,
hetzij door Spanje direct of door bemiddeling van
een andere mogendheid, vredesvoorstellen werden
gedaan.
De gruwelen, die van het laatste gevecht zijn
bekend geworden, zullen ieder mensch met eenig
gevoel wel doen verlangen naar het einde. Wij
deelden op gezag van de //Daily News" reeds
mede, hoe de Spaansche machinekolen ongeveer
gloeiend gestookt waren en hoe het personeel
daarin spiernaakt en verwond door de Amerikanen
gevonden werd. Hetzelfde blad vertelt nog het
een en ander, dat den indruk van het heldhaftige
nu juist niet versterkt, maar dat toch een denk-
beeld van den wanhopigen laatsten strijd geeft.
Op de /Cristobal Calon" had de bemanning zich
geheel in nieuwe kleeren gestokenzelfs hun
ondergoed was nieuw. Toen het schip zonk, braken
zij de provisiekamer open en vulden hun zakken
met pasteien en beschuit. De officieren zeiden,
dat zij sedert een week niet genoeg gegeten had-
den doch waarschijnlijk was't maar een bewering
om medelijden op te wekken, want behalve pasteien
hadden zij vee en kippen aan boord, maar geen geld
Toen de //Calon" zich overgaf, riepen de mannen
a/Viva los Americanos". Sommigen waren zoo
dronken, dat men hun touwen om het lijf moest
slaan, om hen te laten zakken. De Spaansche
kapelaans, geneesheeren en officieren weigerden
naar hun eigen gewonden om te zien zij namen
de zaak nog al wijsgeerig op en hadden blijkbaar
niet verwacht, dat zij den avond van dien dag
zouden zien.
Admiraal Cervera zit op het halfdek van de
z/Iowa", zeer kalmhij heeft een vuilen witten
hoed van een Amerikaanschen matroos op. De
Spaansche officieren en manschappen zeggen vrijuit,
dat het voor Spanje nutteloos is, den oorlog voort
te zetten. De Spaansche oorlogsschepen zijn ver-
wrongen en uiteengevallen wrakken geworden ze
lijkken merkwaardig veel op het wrak van de
//Maine", in de baai van Havanna.
De Spanjaarden vertellen, dat het bombardement
van de kust hun reeds geleerd had, dat zij de
Amerikanen onderschat hadden toen de regeering
te Madrid dus bevel gaf, dat de vloot naar Havanna
moest gaan, koos Cervera het oogenblik uit waarop
Sampson, zooals men van het fort Morro had
waargenomen, gemeenlijk godsdienstoefeningen
hieldtoen kreeg de geheele bemanning een extra
borrel, en men ging den ondergang tegemoet.
Terwijl de kapitein van de //Oquendo" zich
doodschoot om de nederlaag niet, te overleven,
was het scheepsvolk zoo ongeduldig om zich over
te geven, dat zij een tafellaken van de voorplecht
lieten waaien. De „Vizcaya" haalde liaar vlag
nog juist intijds neer, om het overschot van de
bemanning van den dood te redden de torpedoboot
//Ericsson" naderde snel en maakte zich gereed een
torpedo af te schieten, toen de kwartiermeester,
door den rook turend, den kapitein toeriep
vTe laatDe vlaggen zijn neergehaald.".
Tegenover die gruwelen staat nu wel een bij-
zondere zorg, aan de gewonden en zieken besteed
maar dit geeft toch slechts matige voldoening.
De Amerikaansche //Relief' schijnt anders wel een
model Roode-Kruis-schip te wezen. Het is onder
gewone omstandigheden ingericht voor 300 patienten,
in geval van nood kan echter het dubbele getal
worden opgenomen. In de operatiekamer vindt
men, evenals in een hospitaal aan land, de meest
moderne en complete inrichtingen. De ledikanten,
van geemaileerd ijzer, zijn voorzien van matrassen
van fijn ijzerdraad, waarop zachte bedden.
In het tusschendek is een machine voor het
distilleeren van zeewater, terwijl een tweede machine
het water zuivert, en er is een derde machine,
waarmee door middel van ammoniak ijs wordt
gemaakt. Verder een stoomwaschmachine en een
ontsmettingsmachine. Aan boord bevinden zich
negen doktoren, tien verpleegsters en veertig zieken-
oppassers. In twee kamers vindt men Rontgen-
toestellen. Het geheele schip is elektrisch verlicht
en in iedere afdeeling zijn elektrisch bewogen
waaiers aangebracht.
Zooals we zeiden, er is kans, dat dit schip nog
slechts korten tijd dienst zal doen. Het bombar
dement, waarmee Santiago reeds eenige dagen
bedreigd wordt, is weer uitgesteld, teneinde Linares
gelegenheid te geven met generaal Blanco en met
de regeering te Madrid van gedachten te wisselen.
Linares liet echter aan generaal Shafter weten,
dat hij geen telegrafist had. Shafter heeft hem
er toen een gezonden, die vergezeld ging van den
Britschen consul. Ook heeft de Amerikaansche
generaal den kommandant der stad, Torol, aan-
geraden, nu maar te capituleeren, daar de Ame
rikaansche vloot nu met het leger zou kunnen
samenwerken. Generaal Pando zou nu weer niet
Santiago zijn, of liever hij zou weer naar
Havanna zijn opgerukt, omdat Santiago zich toch
moeten overgeven, 't geen wel een ietwat
zonderlinge overweging is. Maar in beide leger-
kampen heeft men van vredesonderhandelingen te
Washington en te Madrid gehoord en gevochten
wordt er niet. Wel hebben de Amerikanen hard
gewerkt om batterijen op te stellen en schansen
op te werpen. Hun batterijen op de glooiingen
van de heuvels bestrijkeu nu de stad en er is
een dynamiet-kanon in een voordeelige stelling
geplaatst. Onderwijl heeft men ook stroomen
overbrugd en de wegen grootelijks verbeterd, zoo
dat nu het zware geschut kan vervoerd worden.
De heeren Shafter en Sampson, die een poosje
ruzie hebben gehad, zijn het eens geworden en
voor het geval dat de krijgsverrichtingen worden
hervat, is het volgende plan voor den aanval
vastgesteld Sampson zal de manschappen uit de
forten aan den moud van de haven verdrijven en
duizend man landen, om die forten te bezetten
onderwijl zendt men stoombarkassen met enterhaken
de haven in, om de mijnen onschadelijk te maken.
Daarna zal de vloot de haven binnenstoomen om
de stad te beschieten en den aanval aan de land-
zijde te steunen.
In de op morgen, des voormiddags te elf uren,
te houden vergadering der Eerste Kamer, komen
o. a. onderstaande ontwerpen van wet in be-
handeling goedkeuring der sanitaire conventie van
Venetie; regeling van de wijze, waarop door
de daartoe verplichte rijksambtenaren ten behoeve
van den Staat zekerheid wordt gesteld regeling
der personeele belasting naar den grondslag rij-
wielefl overeenkomst met de stoomvaartmaat-
schappij Zeeland Noord-Oosterlocaalspoorweg
voorziening in de verdediging van de Noordzee-
kust in Noord-Holland.
Na afloop de interpellatie van den heer Fransen
van de Putte, houdende verzoek aan de Ministers
waterstaat en van oorlog om inlichting over
een contract tot uitkeering van een subsidie aan
het hoogheemraadschap Delfland in verband met
den toestand van het boezemwater van Delfland,
en de interpellatie van den heer Bergsma, houdende
verzoek aan den Minister van buitenlandsche zaken
om inlichting, of een bericht in de Nederlandsche
Staatscourant van 16 Juni jl. aanleiding zou kunnen
geven om aan de Belgische regeering te verzoeken
de Belgische grenzen voor den invoer van vee uit
Nederland open te stellen.
De Nederlandsche vereeniging voor gemeente-
belangen, die in 1884 een examen instelde voor
de betrekking van adspirant-gemeentesecretaris of
ambtenaar ter secretarie, heeft de gediplomeerden
uitgenoodigd aan haren secretaris opgave te doen
van de betrekking of betrekkingen, welke zij thans
bij de gemeente-administratie hebben.
Bij het in 1889 ingestelde onderzoek bleek, dat
toen van de 115 gediplomeerden 59 of ruim 51 pet.
sedert 1884 eene benoeming of bevordering hadden
verworven.
In de raadzaal te Bolsward had dezer dagen
eene militaire plechtigheid plaats. Zij gold den
fuselier P. Tolstra, benoemd tot ridder der Militaire
Willemsorde, die zich in het voorjaar van L897
bij een der gevechten in Atjeh onderscheiden heeft.
Reeds door een schampschot aan het hoofd licht
gewond, bleef Tolstra moedig stand houden, tot
een tweede kogel achter de oogstreek hem dwars
door het hoofd ging. Hij herstelde, maar het
gezichtsvermogen van beide oogen was vernietigd.
Bij de plechtigheid deelde de majoor der infan-
tene, garnizoens-commandant van Leeuwarden,
eerst den blinde mede, dat in de zaal rondom
hem vereenigd waren eenige hoofd- en andere
officieren, een gewezen sergeant, eveneens drager
der Mil. Willemsorde, tal van oud-strijders, gede-
coreerden met onderscheiden medailles uit stad
en gewest, de officieren der schutterij, de leden
n den raad, de vroegere burgemeester en vele
belangstellenden.
Nadat de ridderorde op de borst van den blinden
krijger gehecht was, werd door hem den eed
FEUIJLLETOIs
Vrij bewerkt door
A MO.
21)
Een andere uitkomst deed zich niet aan mij
voor. Hoe kon nu het huwelijk mijne ver-
klaringen ongeldig maakte bewezen worden,
dat zij krankziunig was toen zij den man doodde
Ik werd woedend bij die gedachte. Het scheen
mij toe, dat wij geheel in den strik verward zaten.
Ik kon, wel is waar, Johan, mijn vroegeren
bediende, laten oproepen om te bezweren dat haar
manieren dien avond vreemd en wild waren
weestik kon de verpleegsters doen oproepen
om te verklaren dat Anna, toen zij kwamen,
herstellende was van een aanval van waanzin.
Maar zou men hen gelooven Zou een bekwaam
aanklager niet spoedig de rechters overtuigen, dat
het niet de waanzin was die haar de misdaad had
doen plegen, maar dat veeleer de misdaad den
waanzin had te voorschijn geroepen Wij waren
inderdaad hulpeloos en, naar het scheen, was
onze toestand hopeloos.
En dit alles moest aan Anna worden verteld
Waar zou ik de kracht vinden om haar met de
waarheid bekend te maken nu vooral, nu hare
gezondheid nog verre van hersteld was
Er was geen uitkomst.
Geen uitkomst? Ja, toch, een was er. Het
scheen zoo eenvoudig, zoo gemakkelijk, dat ik
lachte om mijn domheid het niet terstond te hebben
gezien.
Scheur dat vervloekte papier in stukken, Willem
DijkstraVergeet, wat ge gelezen hebt. Keer
terug naar uw vreedzame woning. Treed haar,
die je liefhebt, te gemoet met een glimlach op
het gelaatzoo dikwijls reeds hebt ge u zelf tot
een lach gedwongen. Groet haar als gewoonlijk.
Zeg van het nieuws van dezen morgen niets.
Begraaf het diep in uw hart. Doe dit en w
gelukkig, gelukkig voor altijd
Maar de man die binnen vier en twintig uur
zal terechtstaan voor de misdaad van enn ander
Wat kan hij u schelen Hij zal ongetwijfeld
worden vrijgesproken. Maar indien het gerecht
den verkeerden weg volgt indien de man ver-
oordeeld wordt Wat dan Zal dan het leven
van een boer gewicht in de schaal leggen
Beschouw de zaak ook eens van een anderen
kant.
Worden niet jaarlijks door de gril van een
vorst of staatsman duizenden menschen verslagen
Vertrouw dezen man gerust aan het gerecht toe.
Hij is onschuldig en zal vrijgesproken worden.
En indien hij schuldig bevonden wordt, welnu,
laat hem boeten Hij zal niet de eerste onschul-
dige zijn die gestraft wordt, en evenmin de laatste.
Een leven is het slechts, dat gij verwoest. Hij
is immers niets voor je, denk niet meer aan hem.
Laat gebeuren, wat wil. Je hebt steeds je zonnig
tehuis en de vrouw die je liefhebt. Rondom u
zullen uwe kinderen opgroeien. Waarom geaar-
zeld Houd uwe lippen gesloten en ge zult het
geluk van een geheel leven gewonnen hebben.
Dit was de verzoeking waarmee ik uren wor-
stelde. Herhaaldelijk was ik op het punt te
zwichten.
Ik stond eenige malen op, om het papier te
veruietigen en de zaken haar gang te laten gaan
doch telken keer kwam ik op mijn voornemen
terug, wierp mij weer op den grond en streed
den strijd opnieuw.
Neen, ik kon het niet doen. Had ik dan geen
eergevoel meer? Ofschoon ik geheel in Anna's
geluk betrokken, haar ongeluk het mijne was,
kon ik, zelfs om harentwil, toch geen onschuldige
opofferenDie misdaad was te verschrikkelijk.
Na al mijn strijd, na al die vreeselijke uren
van angst en wilde plannenmakerij, was ik ge
dwongen terug te keeren tot het punt waarvan
ik eerst was uitgegaan. Anna moest zich over-
leveren om den onschuldigen man te bevrijden.
Er was inderdaad geen andere uitkomst.
En de dag was bijna voorbij Op den 25sten,
dat is morgen, de terechtzittingOm Utrecht
intijds te bereiken, moesten wij steeds doorreizen,
moesten wij ons voortspoeden om ons geboorte-
land te bereiken. Ik moest mijn vrouw, het
dierbaarste wat ik op aarde bezat, geleiden ter
slachtbank
Ik stond op zoo moe alsof mijne ledematen met
lainheid geslagen waren. Langzaam sleepte ik
mij naar huis.
,/Zij moet het weten. Maar hoe het haar te
vertellen mompelde ik onder het voortgaan.
Mijn voorkomen moet ellendig geweest zijn, want
vele ernstig kijkende Parijzenaren wendden zich
om en staarden mij een oogenblik na als ik hen
voorbij was.
Weldra stapte ik door de poort van ons huis
en met wankelende schreden kwam ik op de
binnenplaats, waar ik de gelukkigste uren van
mijn leven had doorgebracht.
XIII.
Daar zaten zij bij elkander, mijne moeder en
Anna, mijne vrouw. Zij schenen de belichaming
van ernstig geluk. Haar breede waaiers bewogen
zich langzaam op en neer. Anna had den arm
uitgestrekthaar fraai gevormde hand stak in het
heldere water dat uit de fontein spatte en een
wit marmeren bassin vulde, waarin gouden karpers
in snelle wendingen ronddartelden. Zacht bewoog
zij de vingers voor- en achterwaarts en verschrikte
daardoor de schuwe visschen, half glimlachende
om hunne vrees. Het scheen, dat mijne moeder
haar onderhield over het oproer dat zij onder de
schitterend geschubde waterbewoners veroorzaakte.
Nog staat mij dit tooueel levendig voor den
geest. Niels, behalve de smart, is verdwenen of
zal verdwijnen uit mijne herinnering.
Het was voor ons beiden goed, dat ik den
strijd met mij zelf had gestreden in de eenzaam-
heid, waar geen oog mij zien kon of ik niemand
kon zien. Zelfs nu nog kwam de verzoeking in
mij op en draalde ik, het nieuws mede te deelen.
Ik dacht aan de verandering, den schok, die
mijne mededeelingen zouden teweegbrengen. Doch
langer dralen was thans onmogelijkAnna had
mij opgemerkt en mijn moeders oogen volgden
de richting der hare. Ik vermande mij en trad
op haar toe met zooveel vroolijkheid in mijn
uiterlijk voorkomen, als ik kon verzamelen. Mijne
moeder maakte een spottende opmerking, dat ik
Anna en haar zelve zoo verlaten had. Hare
aHKexODdrrd Feestdagen, bij il t-n nHgever J. VAM PB »*MBKteTef
»it blaii verschijnt ri»«n<l»K-. Woemilas- W>iJotul,
1'eaien.
De Burgemeester van TER NEUZEN, wegens ont-
vangen bericht van den heer Districtsveearts te Dordrecht,
dat volgens den Directeur van s Rijks veeartsenijschool e
Ijond ingeent enz. van den vermoedelijk dollen hond uit
Ter Neuzen, tot heden gezond is gebleven, zoodat genoemde
Districtsveearts adviseert de toepassing van artikel 3 der wet
van 3 Juni 1875 (Staatsblad no. 110) door zijn plaatsvervanger
voorgeschreven, kan ingetrokken worden,
besluit tot die intreUKius,
zoodat, buiten overtrading van genoemde wet, de houden
weder buiten kunnen loopen zonder voorzien te zijn van
een muilkorf.
Ter Neuzen, 9 Juli 1898.
De Burgemeester voornoemd,
J. A. VAN BOVEN.
