Algemeen
Hieuws- en Advertentieblad
voor
Zeenwsch-Vlaanderen.
No. 3499.
Zaterdag 21 Augustus 1897.
37e Jaargaog.
II H3T KBIJ&SG2W0SL.
mm
Oefening in den Wapenliandel.
Een stap in de goede richting.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. "Voor Belgie 1,40. Yoor Amerika 1,32£.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
Inzending van advertentien voor 3 uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTlfiN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Over den stoombootdienst op de Wester-Schelde
is, zooals sinds jaren gebruikelijk is, ook weer in
de zomerzitting der Provinciale Staten, geklaagd.
Afdoende verbetering zal er niet komen, zoolang
men zich tevreden stelt, bet college van Gedeputeerde
Staten uit andere personen samen te stellen, doch
steeds het oude stelsel blijft volgen, om alles van
uit de Abdijkamer te willen regelen. Die telkens
herhaalde klachten, lioe vervelend ook, geschieden
echter niet te vergeefs; nu en dan tocb, gebeurt
er thans iets en anders gebeurde er niets.
Het heugelijke nieuws, dat mij zoo aangenaam
trof, was het bericht dat te Borssele een speciale
stoomboot, voor het vervoer van rundvee arriveerde,
welke maatregel algemeene toejuiching vond, terwijl
tevens de wensch werd uitgesproken dat het
vee voortdurend afzonderlijk worde vervoerd.
Na hulde te hebben gebracht aan den heer
Snijders, die deze zaak ter sprake bracht, past
een woord van dank aan Gedeputeerde Staten,
echter onder de bijvoeging //tevreden maar op
lange na niet voldaan."
Het lid van Gedeputeerde Staten de heer Van
Rompu, zeide in de laatste zitting //Men moet
z/er rekening mede houden, dat de stoombootdienst
z/op de Wester-Schelde niet alleen dient, om een
z/zeker aantal reisgelegenheden te hebben tusschen
z/Walcheren en -bet IVe district en omgekeerd,
*maar men ook moet trachten den bewoners van
z/Z.-Beveland en het Ve district de gelegenheid te
F.EL JILLETON
EEN ROMAN
uit den Fransch-Duitschen oorlog, van
O. ELSTE R.
7)
wZult u nog lang hier blijven, luitenant
wendde hij zich tot den officier, uit welwillend-
heid gebruik makende van de Duitsche taal.
De officier zag den oude verrast aan. Hij had
niet gedacht, dat deze Duitsch zou spreken. Te
meer verheugde hij zich er over, dat de oude
man zoozeer veranderd was, dat hij zich bediende
van de taal zijner voorvaderen. Want dat de
kapitein van Duitsche ouders afstauide had de
officier terecht reeds opgemaakt uit zijn echt
Duitschen naam.
z/Wie kan het zeggen, meneer Hoffer," ant-
woorde hij vriendelijk. //De soldaat in den oorlog
weet imtners nooit, waar hij morgen zijn hoofd
zal neerleggen, Misschien op het groene gras
van het slagveld ter eeuwige rust."
//Luitenant wilt u ons het genoegen doen van
middag bij ons te komen eten vroeg de kapitein
na een poos.
z/Ik dank u ten zeerste, meneer Hoffer," ant-
woordde de officier, aangenaam verrast door de
■oprechte, eerlijke wijze van handelen van den
z/geven, zich gemakkelijk en zonder veel tijdverlres
z/iiaar het IV® district te kunnen bcgeveu. Mocht
z/echter blijken, dat te veel reisgelegenheid wordt
z/gegeven tusschen Vlissingen en Breskens, welnu,
//Mijnheer de Voorzitter, retroussons chemin. Niets
//gemakkelijker, dan bij de aanstaande winterdienst
z/regeling den dienst weder in te krimpen."
Het begin is goed, maar het slot deugt niet.
De dienst moet zoodanig worden uitgebreid tusschen
Zuid-Beveland en het Ve district eenerzijds en
Walcheren met het IV" district anderzijds, dat de
reis welke op het oogenblik nog gemist zou kunnen
worden, spoedig onontbeerlijk blijke te zijn. Niet
naar inkrimping zooals te Hoofdplaat en Hoedekens-
kerke, maar naar uitbreiding tot Vlake en Walz-
oorden moet worden gestreefd. Eerst dan zal aan
de behoefte worden voldaan, welke de heer Van
Rompu gevoelde en blijkbaar als rechtmatig erkende.
Maar het geld hoor ik roepen. Jaweldien
dooddoener van menschen die juist geld hebben,
ken ik reeds lang. Als men ergens geen zin in
heeft, draait het tegenwoordig altijd uit op het
dubbeltjes-argument. Gelukkig inoet men, om dat
rijkelui's-argument ditmaal te ontzenuwen, zijn
toevlucht niet nemen tot algemeene bespiegelingen
oververmeerderde welvaart, ontwikkeling van
liandel en nijverheid, bevordering van den land-
bouw, algemeen belang enz., maar kan men zich
thans op feiten en cijfers beroepen.
Het is een onomstootbaar feit, dat het geld
thans zeer goedkoop is en voor de provincie ge
makkelijk te krijgen is. Door middel van een
leening krijgt de provincie al het geld, hetwelk
er noodig is om den dienst zoodanig uit te breiden
dat de beide oevers van de Wester-Schelde, naar
behooren zullen kunnen worden bediend door de
provinciale booten.
En nu cijfers, waaruit blijken zal dat het geld
goed zal zijn besteed.
Volgens de laatste officieele opgaven bedroeg
het vervoer gedurende 1896
van en naar Vlissingen 90759 personen
n n Breskens 52255
n u u Ter Neuzen 47000
u Borssele 7313
Hoedekenskerke 674
198001
doch vermits men hier afzonderlijk opgeefl het
aantal reizigers van en naar elke haven moet het
getal met de helft worden verminderd. Gaat men
toch van Ter Neuzen naar Vlissingen dan wordt
het eerst geboekt als reis van Ter Neuzen en
daarna nogmaals als reis naar Vlissingen. Men
kan dus om met ronde cijfers te spreken, zeggen
datdoor de provinciale booten op de Wester-
Schelde, jaarlijks honderdduizend passagiers worden
eigenaar van het landgoed, waarop hij zijn kwartier
had opgeslagen.
//Ik weet echter inderdaad niet, of ik uw vrieude-
lijke uitnoodiging kan aannemen, daar ik miju
manschappen eigenlijk niet mag verlaten. In-
tusschen kan ik me misschien een uurtje door
mijn sergeant-majoor laten vervangen. Ik zal
zien in elk geval mijn besten dank en mijn
groet aan mevrouw. Mag ik u verzoeken, meneer,
mijn kaartje aan mevrouw Hoffer te geven, daar
ik nog niet het genoegen heb gehad persoonlijk
met mevrouw kennis te maken
Met deze woorden reikte hij den oud-militair
een visitekaart over. De heer Hoffer wierp er
een blik op en las //Axel, jonkheer Von Simuiern,
luitenant van het bataljon jagers." Hij boog
beleefd en zeide //Ik zal mevrouw Hoffer uw
kaartje overhandigen, luitenant
Ambtsplichten riepen den officier weg en de
heer Hoffer begaf zich met Jeanne naar het
slot terug.
//Wat een soldatenWat een soldaten I"
hoorde Jeanne haar oom verscheidene malen in
zich zelf mompelen.
Mevrouw Hoffer en Josephine hadden zich tot
nog toe niet veel bekommerd om de oorlogs-
gebeurtenissen. Nadat zij den eersteu schrik over
de Pruisische inkwartiering te boven waren ge-
komen, en zagen, dat vijanden niet zoo erg waren
als zij den naam hadden, wijdden ze zich geheel
aan de verpleging van Victor, die zich reeds op
den weg van van beterschap bevond.
overgezet, en op mijn eigen houtje voeg ik er
bij, dat die groofe omzet nooit zou zijn bereikt,
wanneer Gedeputeerde Staten niet telkens tot uit
breiding van den dienst waren gedwongen geworden,
door de luide klachten van het publiek en dat
het aantal passagiers van en naar Ter Neuzen,
dat van en naar Breskens nog zal overtreffen,
wanneer het aantal reizen even groot zullen zijn
van Ter Neuzen als thans van Breskens.
Hoe belangrijk het vervoer is toegenomen, blijkt
uit de uavolgende cijfers, welke het gemiddeld
aantal passagiers vermelden, welke per jaar zijn
vervoerd gedurende tijdvakken van tien jaar
van 1866 tot 1875 38270 personen
1876 1885 42111
1886 1895 72238
terwijl men het vorige jaar bijna tot 100000 is
geklommen. En dat enorme vervoer, hoeveel kost
dat nu aan de provincie P De officieele cijfers
zeggen het alweer20485 gulden, terwijl men
voor de 24615 personen welke gebruik maken
van de boot varende tusschen Middelburg en
Zierikzee jaarlijks 24000 gulden over heeft of
ongeveer een gulden per passagier. Voor Vlake
Walzoorden met 13495 personen betaalt men uit
de provinciale kas (met inbegrip van de diligence
op Hulst) 11650 guldens.
Bij de uitgave van 20485 gulden moet nog
gevoegd worden de rente der sommen besteed
voor de aanschaffing der nieuwe booten, doch in
elk geval, blijktdat de particuliere ondernemingen
voor de provinciale kas veel duurder komen te
staan dan de eigen exploitatie en bet kornt mij
voor, niet al te bout te spreken, met te beweren
dat bij een goede exploitatie er reeds nu geen
verlies behoeft te worden geleden. In plaats
echter van zoo belaehelijk kleinzielig te handelen
als tegenover Hoofdplaat, moet men alsdan, evenals
thans te Borssele zich richten naar de behoeften
van het publiek.
Moge daarom, hetgeen thans te Borssele is ge-
schied, niet een unicum blijven, maar overeen-
komstig den wensch van het volk, wiens belangen
men op zich heeft genomen te behartigen, een
maatregel zijn van blijvenden aard, welke weldra
zal worden uitgebreid tot de andere havens. Waar
het vervoer zoo aanzienlijk toeneemt, moet men
steeds de vloot uitbreiden en de oude booten laten
dienst doen, niet alleen in tijd van nood en voor
extra reizen met plezierreizigers (waar veel meer
van geprofiteerd kon worden) maar vooral voor het
bedieuen der kleine havens en het vee en goederen
vervoer, te meer omdat weer uit de officieele cijfers
blijkt: dat van de ontvangsten ad f 46766,
f 14953 of ongeveer een derde afkomstig zijn
van het vee- en goederenvervoer, waarvoor tot heden
Toen zijn vader hem vertelde van de beleefd-
heid van den Pruisischen officier sprong hij op.
Hij kon den lof van zijn tegenstander niet
verdragen.
Ernstig en vastberaden zag de oude kapiteiu
zijn zoon in de oogen.
z/Ik denk," zeide hij met zijn diepe, zware
stem, //dat ik verheven ben boven de verdenking
mijn vaderland niet boven alles lief te hebben,
waarvoor ik in twintig veldslagen gestreden heb,
waarvoor mijn bloed heeft gevloeid. Maar ik
denk ook, dat men den tegenstander gerechtig-
heid moet laten wedervaren, dat was ten minste
de vroegere goede zede, zooals de Eransehe be-
leefdheid ze sinds eeuwen heeft gekend. En dan
moet men van de vijanden leeren, en helaas,
het legcr van Erankrijk kan zeer zeer veel van
de Duitsche vijanden leeren."
z/Vader
z/Genoeg. Laat ons over dit onderwerp niet
verder spreken. Ik weet wat ik te doen heb.
Ik heb luitenant Von Simmern van daag aan tafel
genoodigd, ik wil, dat de Duitsche officier in miju
liuis behandeld wordt met al de achting, die be-
tamelijk is ten opzichte van zijn stand en zijn
waardig gedrag tegenover ons. Je moogt je ge
lukkig achten, dat zulk een vijand ons huis heeft
bezet.. Een ander zou ons huis hebben doorzocht
tot in de uiterste hoekjes, daarop zou hij u hebben
gevonden en uw verder lot ware beslist geweest."
Victor liet het hoofd zinken. In zijn hart
kwam een bittere toorn op. Hij haatte dezen
nog zoo slecht is gezorgd. De landbouwer klaagt
omdat hij er reden vuor heeft en ook uit gewoonte,
veel wordt er reeds voor hem gedaan, niet het
minst op den bloei van den landbouw gedronken,
thans bestaat er echter gelegenheid den landbouw
te helpen met een maatregel welke tevens den
handel en der nijverheid ten goede zal komen,
vermits elke verbetering in de verkeersmiddelen alien
ten goede komt. Elders, heeft men reeds meer-
malen getracht, kunstmatig een veemarkt in het
leven te roepen, het wilde echter niet vlotten, wat
men ook deed het schijnt daarmede te gaan, preeies
zooals met de liefde, dat moet zoo van zelf komen.
Welnu in Sas van Gent ontstaat plotseling een
bloeiende veemarkt, zonder dat men er iets voor
gedaan heeft. Doch wees voorzichtig dat zij niet
ontglipt, evenals een vogel welke gevangen is bij
toeval, en door uwe onhandigheid ontsnapt. Die
veemarkt is niet alleen in het belang van Sas van
Gent maar in het belang van den landbouw in
het algemeen, omdat de prijzen gedrukt zijn en
door een goede markt verbeteren. Begrepen de
boeren hun eigen belang niet, dan zoudeu zij niet
van heinde en ver met hun beesten naar Sas van
Gent gaan. Er is echter een groote maarde
lands- en gewestelijke Regeering is steeds in gebreke
gebleven, rekening te houden met den geest des
tijds. Gedeputeerde Staten hebben het meest op
hun kerfstok.
De Staten van Zeeland hebben, reeds jaren ge
leden, aan hun dagelijksch bestuur, de opdracht
gegeven te zorgen voor een verbindingsweg tus
schen het 4e en 5e district over land en uitsluitend
over Nederlandsch grondgebied maar de heeren
hebben gesproken over de welvaart van de bevolking
en den bloei van de nijverheid en er menig glas
op gedronken maar verder hun plicht niet gedaan.
Wat gedurende jaren is verzuimd, kan niet in een
paar dagen worden goed gemaaktmaar nu kan
men wel zorgen, dat het vee in de verschillende
havens van Zeeland door de provincie met hare
eigen of gehuurde booten worde afgehaald en ge
bracht worde naar de markt van Sas van Gent.
Niet alleen zijn dan de boeren voorloopig geholpen
eu wordt aan den landbouw een grooter dienst
bewezen dan door er een toast op te slaan doch
waar de stroom zich eenmaal heeft gezet, wil hij
in den regel langen tijd blijven en wie weetof
als de Belgische kooplieden gewoou zijn er eenmaal
been te. gaan zij er ook niet zullen blijven komen
evengoed als zij sinds jaren naar Gorcurn, Utrecht
en Friesland gaan en er alzoo een groote Zeeuw-
sclie veemarkt zal ontstaan welke nog zal blijven
bestaan, als de belemmeringen aan de grenzen reeds
lang zullen zijn verdwenen en dat, men zal het
erkennen, zou zeer zeker zijn een Zeeuwsch belang.
Pruisischen officier niet meer als den vijand van
zijn vaderland, maar als een persoonlijken tegen
stander. Ilij voelde wel dat zijn vader in stilte
een vergelijking maakte tusschen het Eransehe en
het Duitsche leger, tusschen hem, zijn zoon, en
dien Pruisischen officier, en dat deze vergelijking
was uitgevalleu ten guuste van het Duitsche legcr
en van den Pruisischen officier.
z/Als u een Pruisischen officier in huis neemt,"
zeide hij na een poos, //dan zal hij mijn aanwezigheid
spoedig ontdekken."
z/Je zult hem, als hij je mocht zien, niet als
soldaat ontmoeten, je bent mijn zoon, de rent-
meester van mijn landgoed. Wij zullen je niet
verraden, als jij maar je zelf niet verraadt."
z/En ik zou niet meer deelnemen aan den strijd
tegen de Pruisen
z/Als jij je heimelijk kunt verwijc(eren en het
leger weer kunt bereiken, zal ik je daarin niet
verkinderen, integendeel, ik zal je in je voornemen
steunen. Zoolang je echter niets kunt uitvoeren,
dien je voorzichtig te wezen."
Victor begreep, dat zijn vader gelijk had en
voegde zich, sclioon met de woede in het hart,
naar zijn schikkingen.
Toen men tegen den avond in de eetzaal bijeen
was, meldde het dienstmeisje in de grootste opge-
wondenheid, dat zooeven de Pruisische officier was
gekomen. De kapitein ging hem tegemoet en
leidde hem de kamer binnen, waar hij hem aan
de dames voorstelde.
(Wordt vervolgd.)
YEUZEYSCIE COIIRAYT.
Hit bind versclaijnt rijinnil n«-
esse®
Woensdag- en VrijdagHvoait, uit^exoniierit op Fee§tdag:en9 bij den uitgever I*. J. VAI OK IA11BE te Ter leuzen.
Jongelieden van 1620 jaar, die zich gedurende den aan-
staanden winter tot I Maart 1898 vrijwillig in de gemeente
willen oefenen in den wapenhandel, uitsluitend voor den dienst
der infanterie, alsmede zij, tot den leeftijd van 24 jaar, die
voornemena zijn zich als vrijwilligers voor het reservekader
te verbinden, worden verzocht zich voor deelfcame aan de
hierboven bedoelde oefeningen voor 1 September 1897 te
melden bij den detachenients-commandant alhier.
Het onderwija gesghiedt kosteloos voor de belanghebbenden.
De oefeningen zullen gedurende 2£ uur tweemaal per week
worden gehouden.
De voor de licbting 1898 ingeschreven jongelieden worden
opmerkzaam geinaakt, dat de vrijwillige oefeningen in den
wapenhandel ten doel hebben, hen, die hnnnen militieplicht
persoonlijk willen vervullen, daartoe voor te bereiden en hun
het erlangen van eenen graad of van andere voordeelen,
welke worden toegekend aan miliciens die uitmunten in
geoefendheid, gemakkelijker te maken terwijl deze oefeningen
ook kunnen dienen om hen, die de verbindtenis wenschen
aan te gaan als vrywilliger voor het reservekader, in de ge
legenheid te stellen zich de voor die verbindtenis gevorderde
bedrevenheid in de behandeling van het geweer eigen te maken.
Verdere inlichtingen kunnen worden verkregen ter geraeente-
secretarie.
Ter Neuzen, 18 Aug. 1897.
De Burgemeester aldaar,
J. A. VAN BOVEN.