Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch- Vlaanderen.
Ambtelijle sMtiiif van Ter Neuzen en
Gent mooilii phleten.
No. 2678.
Zaterdag 10 Januari 1891.
31e Jaargang.
Ter Neuzeu's belang.
Naar het armhuis?
ABONNEMENT:
advertentiEn.
FEUILLETON.
TEH IVEUZEYiSITIE OURAYT
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postYoor
Nederland f 1,10. Voor Belgie f 1,40. Yoor Amerika f 1,32^.
Men abonueert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
Van 1 tot 4 regels/0,40. Voor elken regel meer 0,10. Grootere letters
wordeu naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Bit bind verwcbijot Ulnsdat- en Vrljdagavond blj den nittever P.
S A N D E te Ter Neuzen.
In de Middelburgsche Ct. van Dinsdag 11. kon
men lezen De vaart ?iaar Ter Neuzen is,
als zeer gevaarlijk* voor de scheepvaartgeslo-
ten. Geen loodsen worden tot nader order
meer verslrekt."
Het is wel treurig, dat eene al te haastig ge-
nomene beslissing van een betrokken ambtenaar
een door 't geheele laud gelezen blad aanlei-
ding geven rnoest om aan de goede reputatie onzer
haven afbreuk te doen of haar min of meer in
diskrediet te brengen.
Wat is 't geval geweest
Daar heerschte vreugde en blijde verwachting
onder onze bevolking de laatste dagen van 't ver
loopen jaar, nadat de tijding was gekomen dat de
Antwerpensehe haven voor alle schepen door het
ijs was afgesloten. Men kon hier niet vergeten
hebben, hoeveel voordeel dergelijke afsluiting van
die haven vroeger meer dan eens had gebracht aan
de Ter Neuzensche werkgevers en werkliedeu, ja
aan de gansche bevolking. Dergelijke toestanden
hebben onze haven een goeJen naain bezorgd ook
in de vreetnde havens van het bnitenland, bij
buitenlandsche handelshuizen en reederijen.
En daar kwara op 4 dezer, te midden der
vreugde en veel bedrijvigheid, de Jobstijding dat
zoowel het Nederlaudsch als het Belgisch loods-
bestuur te Vlissingen de loodsbediening op de Schelde
hadden gestaakt.
Algemeene teleurstelling niet alleen, maar ook
verbazing en ontstemming Niemand, die van die
beslissing iets begreep Te minder, wijl die tele-
grafische ambtehjke Jobstijding hier aankwam of
bekend werd, toen drie Vlissiugsche loodsen, van
hier per sleepboot naar Vlissingen teruggekeerd,
reeds eenige ureu goed en wel huune bestemming
hadden bereiktTe minder nog, wijl het hier
gevestigde ondergeschikt loodspersoneel, ongetwijfeld
deskundig en deskuudiger ook dan hun chef te
Vlissingen, die de Schelde in dergelijken staat nog
nooit had bevaren met groote schepen, niet alleen
geen bezwaar maakte maar er ook geen gevaar
in zag om bij gunstig tij te varen
Door onmiddellijk belaughebbendeu werd terstond
bij den betrokken ambtenaar te Vlissingen tegen
het genomen besluit geprotesteerd en verzekerd,
dat de Schelde niet gevaarlijk was. Geen
autwoord
Per telegram wendden zij zich daarop tot den
Minister van Marine en zelfs tot den Minister van
W. Handel en Nijverheid. Het antwoord van
den eerste luidde//Moet eerst rapport van den
Inspecteur te Vlissingen inwachten
De verslagenheid was op de gezichten te lezen,
Wij onderstrepen.
Red. y. d. Ter Neuz. Ct.
i) -m..—
Frank Washer was een brave man, met een
groot huisgezin en kleine inkomsten. Zijn maal-
schappelijke toestand was alles behalve schilterend
en de toekomst scheen hem geen betere vooruit-
zichten te willen aanbieden. Terwijl zijn gezin
onophoudelijk vermeerderde en deze toenawe zelfs
geen grenzen bleek te hebben, scheen zijn handel
hiermede niet slechts geen gelijken tred te willen
houden, maar zelfs met groote moeite zijn ouden
ornvaug te kunnen behouden.
Frank dreef een kleinen handel in hout, turf en
groenten. Zijn winkel was gevestigd in een der
vele kleine zijstraten in het noorden van Louden.
Zijn huisgezin bestond uit zijn vrouw Martha,
zeven kinderen en Martha's vader. De laatste was
een oude zwakke, voor werken geheel ongeschikte
grijsaard, zonder eenig middel van bestaanzoodat
de gansche last van het onderhouden van het tal-
rijke huisgezin rustte op de schouders van den
armen Frank.
De winkel was door een beschot in twee deelen
gesplitst, waarvan het een diende tot de uitoefening
der nering en de voorhanden koopwaren bevatte,
terwijl de andere helft, waarin zich een schoorsteen
bevoud, tot woonkamer werd gebruikt, waarvan het
niet het minst op die der werklieden, die zonder
die overijlde beslissing des Inspecteurs veel hadden
kunnen verdienen en nu tot werkeloosheid werden
gedwongen in dezen langen, harden winter,
Dinsdag 1.1. in den voorraiddag, meende men
het te zieu dagen in het Oosten Het jachtje
van den Nederl. Inspecteur kwain van Vlissingen
de Schelde opstoomen, nog wet over de ebbe.
Het bereikte boei 5, nabij den Ter Neuzensche
polderDe gezichten klaarden op, de oogen
straalden vol hoop, van zekere verwachting. Het
jachtje zou de proef op de som leveren, dat de
Schelde en onze haven best bevaarbaar waren. Ja,
het had door zijn tocht die proef reeds geleverd
En toen het ter genoemde plaatse omkeerde en
terugstoomde, hielden alien de zaak voor gezond,
het pleit gewonnen.
Helaas een uur later berichtte die ambtenaar,
dat hij zijn verbod moest handhaveu Ilij had
zijn schelpje niet durven wagen aan een ijsschaaltje
dat in de verte aaudrijven kwam Natuntlijk
Men zat in zak en asch
In den namiddag van denzelfden dag werd het
in de gemeente bekend, dat de heer Mr F. Walter,
lid der Tweede Kamer, in haar midden vertoefde
Ons vaderlaud is nog zoo gelukkig, dat alleen
kleinzielige en bekrompen menschen er raeenen
(hun aantal is ook gelukkig zeer luttel), dat de
partij—politiek of de politieke partijschap zich
gelden doet ook bij de materieele belangen van
land, gewest of stad.
Van daar dat aaustonds onze wakkere Burger vader
zich met de meeste cargadoors alhier verstond om
de tusschenkomst van ZEdAchtb. bij den betrokken
Minister in te roepen, welke tusschenkomst dan
ook terstond met alle bereidwilligheid werd verleend.
Heeft deze tusschenkomst den doorslag gegeven
Een feit is het, dat reeds in den morgen van den
volgendeu dag de Inspecteur berichtte, dat de
loodsbediening mocht worden hervat met inacht-
ueming van ebbe en vloed.
Onnoodig te melden, met hoe groote vreugde
deze tijding werd begroet. Onder het wuiven en
hoerah-roepen eener aan ons havenhoofd verzamelde
menigte, verlieten kort daarop zeven stooinbooten
onze haven, die in minder nog dan zeven kwar-
tieruren den overtocht naar Vlissingen hebben vol-
bracbt. Mat nog sterker en op dezen maatregel
van den betrokken Inspecteur wel het ongunstigste
licht werpt is dat het stoomschip Vegesack, welks
gezagvoerder slechts driemalen de Schelde had be
varen, hier zouder loods zelfs is binnengekomen.
Deze lijdensgeschiedenis onzer haven, al heeft
zij slechts zes en dertig uren geduurd, geeft stof
tot nadenken. En de vraag is niet ongewettigd,
of de betrokken Nederlandsche ambtenaar te Vlis
singen, bij het neraen van zijn overijld besluit
tot staking van de loodsbediening, zij 'tdan ook
geheele ameublement bestond uit drie houten stoelen,
een kleine ronde tafel en eenige beeldjes, die op
den schoorsteenmautel waren geplaatst.
Des avonds, wanneer het werk was geeindigd,
verzamelde zich hier het huisgezin om de kleine
ronde tafel ten einde het sobere, raeestal uit brood
en thee bestaande, avondmaal te gebruiken.
Grootvader, Martha's vader, zat dan gewoonlijk
in den grooten armstoel bij het vuur.
Terwijl velen hun geluk er in zoeken om over
hun medemenschen te heerschen, was het Frank's
ideaal aan zijn kleine nering zulk een uitbreiding
te kunnen geven, dat hij paard en wagen zou
kunnen aanschaffen, waarmcde hij dan des Zondags,
evenals zijn vriend, de slager, een rijtoer zou kunnen
maken. Hoe dikwerf had hij hij zich voorgespiegeld,
dat hij met hoogen hoed en schoou linnen boord,
een zweep met ztlveren beslag en de teugels in de
hand, op den bok van het rijtuigje, met Martha
in een zwart zijden japon aan zijn zijde en de
kleine Washer's achter hem in het rijtuigje,
Zondags namiddags door een uitstapje naar buiten
voor de vermoeienissen der week ontspanning zou
vindeu. Maar het was eeu droom, die nimmer
werkelijkheid scheen te worden.
Wat moeten wij beginnen
Dit was de vraag, die het zwaar beproefde echt-
paar, Frank en Martha, reeds sedert langen tijd
met groote hardnekkigheid had achtervolgd, en die
eindelijk op een avond, nadat de kinderen in de
onbewust en te goeder trouw, onder den invloer
heeft verkeerd eener oneerlijke concurrentie van
andere havens.
Van Antwerpen is het overbekend, dat het de
verbetering onzer loskade en de toename der
scheepvaart naar hier en Gent met leede en
jaloersche oogen aanschouwt. De Antwerpsche
bladen van allerlei politieke riehting slaan dikwijls
genoeg alarm, niet zelden te heftig alarm. De
Koophandel waarschuwde verledeu jaar, dat de
Antwerpsche houtstapel zich naar Ter Neuzen
dreigde te verplaatsen Van uit Antwerpen kan
best een wenk zijn gegeven aan
En kan men te Vlissingen niet geloofd hebben,
wat door zoovele jaren reeds een vrome wensch is
gebleven P Indien al de schepen, die daar voor
anker lagen of nu doorgingen naar Rotterdam of
elders, aan die prachtige, millioenen gekost hebbende
kaden en losplaatsen eens hadden gelost, het ware
misschien, geloofde men, de eerste stap tot de
vervulliug van dien wensch, waaraan zich de wensch
en het geloof wel zal gepaard hebben, dat de Schelde
onbevaarbaar en onze haven ontoegankelijk was.
Zou t zoo wonderbaarlijk zijn, indien een ambtenaar,
nog slechts enkele maanden te Vlissingen verblijvend,
't geloof zijner omgeving had gedeeld,'t geloof ook
van zijn Belgischen collega
En zou er iets tegen zijn, indien ons stedeliik
bestuur een verslag van het gebeurde bij de
regeering indiende Wij gelooven integendeel,
dat dit zelfs goede gevolgen voor onze gemeente
hebben kon.
Sedert 79/80 heeft men hier en elders niet
zooveel ijs gezien als thans, en nu het toch eenmaal
zoo moest zijn, dacht een ieder ,/nu, dat zal voor
Ter Neuzen niet slecht zijn," zich herinnerende de
vele voordeelen toen geuoten, door de vele en
groote schepen, die hier kwamen lossen, omdat
Antwerpen met te bereiken was. Met grond kon
men dit verwachten, daar een ieder, die van
onze haven toen gebruik gemaakt heeft, zeer
tevreden was.
loen dan ook op Nieuwjaarsdag Antwerpen
gesloten werd verklaard, kreeg de handel hier
verschillende aanvrageu voor schepen om in deze
haven te lossen en werden maatregelen genomen,
om dit onder de gunstigste omstandigheden te
kunnen doen. Men had evenwel buiten den waard
gerekend, want wat gebeurt er Zaterdagavond
Een telegram van de loodsautoriteiten te Vlissingen
zegt//Geen loodsen meer afgeven vice versa."
En waarora Op welken grond
armen des slaaps lagen, na lang aarzelen werd
uitgesproken.
Het was Frank, die er mede begon Wat moeten
wij beginnen
Martha gaf geen hoor'oaar antwoord, hiefechter
na een korte poos haar oogen op, zag Frank in
het gelaat en zond een veelbeteekenden blik naar
grootvader.
lrauk schudde het hoofd, en bedekte het gezicht
met beide handen.
Ik heb geen recht, Frank, zeide Martha toen,
om u te vragen het langer te doenja ik had
geen recht, om het van u te eischen.
Maar het was mijn plicht en mijn geuoegen het
te doen, autwoordde Frank, het is uw vader, Martha
en ik kon den armen man toch geen honger zien
lijden.
Maar het is niet noodig, dat hij honger lijdt,
antwoordde Martha met bevende stem.
Ik weet, wat gij zeggen wilt Martha, maar ik
kan de gedachte er aan niet verdragen. Hij heeft
zijn eigen huis, paard en rijtuig en een goede zaak
gehad, is een gezeten burger geweest, en dan
O, het is verschrikkelijk om er aan te denken,
Frank en die mooie keuken, die wij hadden,
die zilvereu lepels, dat vele porcelein Martha kon
haar tranen bijkans niet inhouden.
Ja, het is bitter, klonk het van Frank's lippen
en dat is het juist waarom ik zoolang het slechts
mogelijk was, er beslist tegen ben geweest.
Volgens mijne bescheiden meening op geen enke-
len grond, of misschien op praatjes van vier Neder
landsche loodsen, die zeker er aan dachten, dat,
als de vaart op I er Neuzen doorging, zij langs
een omweg naar Vlissingen terug zouden moeten,
en ik zeg dit alleen, omdat die menschen hier al
vertelden //Ja, Ter Neuzen zal nu ook wel gesloten
worden, want als wij te Vlissingen terugkomen,
zullen wij den comraissaris zeggen dat de vaart
op 1 er Neuzen onmogelijk is." Een er van kwam
evenwel met de Commercial, een bootje van onge-
veer honderd ton, in anderhalf uur van Vlissingen
hierheen, door al dat ijs Ouderzocht werd het
in ieder geval niet of de vaart naar en van Ter
Neuzen gevaarlijk werd voor Dinsdag, toen de
Nederlandsche inspecteur met de Coertsen, een klein
stoomjacht, een proeftocht deed van Vlissingen naar
ler Neuzen en de vaart onmogelijk verklaarde.
Deze proeftocht geschiedde blijkbaar op last van
den Minister van Marine, tot wien de handel zich
gewend had. Doch hoe en wanneer werd die gedaan
Volgens mijne bescheiden meening ten onrechte
gedurende ebtijd, omdat men dan natuurlijk alle
afkomende ijsschollen ontmoette.
Dit werd dan ook den Minister van Marine
medegerleeld en waarschijnlijk ten gevolge daarvan
kwam dan ook Woensdagmorgen een telegram van
den Nederl. Inspecteur uit Vlissingen, dat loodsen
kunnen en moeten gegeven worden in overleg met
de Belgische administratie, naar omstandigheden.
Donderdag werd dan ook van deze vergunning
een ruim gebruik gemaakt, daar niet minder dan
zeven stoomschepen van hier naar zee vertrokken,
die gemiddeld nog geen twee uur noodig hadden van
hier naar V lissingen, de drie eersten tegen den
vloed in. an Vlissingen werden evenwel nog
geen loodsen verstrekt, en om te bewijzen, hoe
ongegrond die maatregel was, werd door den handel
de sleepboot //John B. Maas" afgehuurd om van
Vlissingen hierheen te komen. Zij vertrok ten
7y4 uur van Vlissingen en arriveerde hier ten 81/2
ure. Zij had dus van het ijs niets geen hinder
gehad. Doch de maatregel werd nog ongegronder
gemaakt door de Engelsche stoomboot //Vegesack"
die slechts voor de derde maal de reis tusschen
V lissingen en Gent maakte en zonder loods goed
en wel arriveerde binnen den gewonen tijd.
bedert dien vernamen wij evenwel dat op aanvrage
der gezagvoerders ook van Vlissingen loodshulp
zou worden verleend.
Zbh zijn de feitenen deze bewijzen onomstoo-
tehjk, dat het verbod tot afgeven van loodsen met
overijling is geschied, en in ieder geval zonder
behoorlijk onderzoek door de Nederlandsche en
elgisclie commissie, zooals dat, alvorens Antwerpen
gesloten werd, is geschied.
er ons onbekende beweegredenen hebben
bestaan om tot dien maatregel te besluiten, willen
Maar gij kunt het niet langer verhinderen, Frank,
en het is een groot onrecht u nog langer met den
last, ook hem te voeden, te bezwaren.
De arme oude grootvader zat gedurende dit
gesprek, onbewust, dat men zich met hem bezio'
hi eld, galf sluimerend in den armstoel. De oude
man was indertijd eigenaar van een meubelzaak
geweest, tot zijn arbeidskracht verlamde. Het deed
hem echter wel leed toen hij den beitel moest
nederleggen en zijn zaak verkoopen, om van zijn
geld te gaan leven.
Op zekeren dag, nadat Martha ongeveer twee jaar
met haar Frank was gehuwd, kort na de geboorte
van haar tweeden spruit, kwam vader met een
wonderl.jk lachje op het gelaat bij haar. Martha
geloofde met anders, dan dat hij gekomen was om
de jonggeborene een zilveren lepel te schenkeu.
Ik heb u iets te zeggen, Martha, begon de oude
man, nadat hij zich in den armstoel had neergezet
en weuer op adem was gekomen.
Nu, wat is het, vader?
Ja, hm, ik heb van morgen in mijn kast gezien
en en
De lepel, zeide Martha om haar vader te helpen.
Neen, met de lepel, antwoordde hij, het geld.
Wat is er dan met het geld p
't Was alles weg, Martha, alles.
Alles weg? Het geld, waarvan u leven moet,
vader, is dat alles wegriep Martha uit.
lot op den laatsten penning.