Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
m ®npTr«i»©8Tri®.
No. 2461.
Zaterdag 15 December 1888.
28® Jaargang.
Binnenland.
Een belangrijk adres.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,—. franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32^
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdireeteuren en Bneven-
bushouders.
ADVERTENTlEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaartot veel verminderden prijs.
it it bind verMchlJnt Dinsdag- en Vrljdngavond bljl den nltgever P. J. V A ft PE SA1VPE te Ter Weazen.
Door de burgemeesters der gemeenten uit Zeeuwsch-
Vlaanderen is aan Zijne Excellentie den Minister
van Waterstaat, Handel en Nijverheid het volgende
adres gezonden
Excellentie
Van Rijkswege zullen ten behoeve van den
landbouw drie proefstations worden opgericht
waarvan een in het Zuiden des lands. Zeeuwsch-
Vlaanderen, zooals bekend is, leeft uitsluitend van
den landbouw en verkeert dieutengevolge in geen
benijdenswaardigen toestand. Gevoelen wij bier
evenals elders de min gunstige tijdsomstandigheden,
wij ondervinden ook nog het bijzondere nadeel dnt
wij, door de natuurlijke ligging van ons gewest,
met Holland geen zaken kunnen doen, terwijl wij
aan de Belgische grens met het douanestelsel hebben
rekening te houden, zoodat wij ons lieil moeten
zoeken in grootere opbrengst van den grond.
Zou het oprichten van een proefstation alhier,
uit dat oogpunt reeds hoogst gewenscht zijn
andere redenen van gewichtigen aard pleiten er
insgelijks voor.
Het is van voldoende bekendheid en het is
trouwens in de Tweede Kamer algemeen erkend
geworden, dat wij wel evenredig hebben bijgedragen
in al de werken, welke ten algemeenen nutte in
Nederland zijn aangelegd, doch dat wij met in de
zelfde mate van die werken kunnen gebruik maken
en er de voordeelen van genieten.
Bij gebrek aan middelbaar onderwijs alhier te
verkrijsreu moeten wij onze kinderen naar Belgie
zendeu, hetgeen uit een nationaal oogpunt zeker
weinisr aanbeveling verdientdoch ook het onder
wijs, "dat daar wordt gegeven, verschaft aan de
kinderen onzer laudbouwende bevolking niet de
kundigheden, welke zij later zullen noodig hebben.
In die leemte kan thans grootendeels worden
voorzienimmers bij het meer uitgebreid lager
onderwijs, dat thans overal wordt gegeven, zou in
de rneeste gevallen daarraede kunnen worden vol-
3taan, wanneer het werd aangevuld met de vak-
kennis door een proefstation te verspreiden.
Uit een artikel der te Maastricht verscliijnende
Wekelijksche Landbouw-Kroniek blijkt, dat men
in Limburg met de proefstations niet algemeen is
ingenomen hoe men in Noord-Brabant er over
denkt is ons onbekend, doch zeker is het, dat die
provincie behalve landbouw industrie heeften op zulk
eene uitstekende wijze met Holland is verbonden,
dat zij niet zoo liulpbehoevend is als ons gewest
en de grond aldaar is zoo verschillend van den
onzen, dat wij aan een proefstation in Noord-Brabant
opgericht, zeer weiuig zouden hebbente meer nog
alsT men bedeukt, dat de meesten van ons over
Antwerpen naar Roosendaal moeten reizen.
F.ETJIL L ETO N
20)
HOOPDSTUK III.
Nauwelijks was Landregarde in zijn hotel terug,
of de vrouw des huizes overhandigde hem een
brief, waarop 't zegel der rechtbank stond.
„Ik weet 't reeds," zeide hij.
„Ik ook," zeide de vrouw met een valsch
lachje.
Den volgenden morgen at hij naar gewoonte
aan de gemeenschappelijke tafel en hij bemerkte,
dat men hem met aandacht beschouwde. Klokslag
twee uur stond hij op 't bureau van den rechter,
en vertrok eerst om vier uur met 't bevel den
volgenden dag terug te keeren.
In minder dan acht dagen waren Landregarde,
Hugonet, de drie artsen van 't consult, mevr. De
Fairieres, Gabrielle, de meid en de knecht ver-
hoord en't gerechtelijk onderzoek kreeg voortdurenc
meer uitgebreidheid. Toch kwarn 't gerecht niet
verder met zijne nasporingen. In de verhoorden
vond men slechts knappe geneesheeren, trouwe
dienaars en eene troostelooze familie. Wien kon
men beschuldigen, wien aanklagen?
Dr. Landregarde was de eenige, die door zijne
twijfelachtige houding eenig vermoeden gaf; maar
toch was er geen bewijs tegen hem en hij ver-
Ook het gebruik van hulpmesstoffen is bij ons
van zeer veel beteekenis. Voor den oogst van het
jaar 1888 zijn onder contrdle van Wagemngen
de volgende hoeveelheden kunstmest aangeschaft
in het voormalig 5e district
Door de vereeniging „Welbegrepen Eigenbelang"
werd in 1887 ten behoeve van het voormalig 4C
district in het openbaar aanbesteed de levering
van 171,500 kilogr. kunstmest voor 19,643,77.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat de
levering geschiedt tegen contaute betaling en veel
landbouwers derhalve niet in staat zijn deel te
nemen aan den aaukoop voor gemeenschappelijke
rekening, doch hun toevlucht moeten nemen tot
de kooplieden die aan hoogere prijzen maar op
crediet leveren en dat de landbouwers die dicht
bij de Belgische grens wouen gewoonlijk hunne
inkoopen in Belgie doendan behoeft het geen
betoog dat bovengemelde cijfers slechts ten deele
aanduiden hetgeen alhier wordt aangekocht en
betaald. Deskundigen schatten de waarde der
kunstmest die voor den oogst van 1888 in Zeeuwsch-
Vlaanderen is aangeschaft op 300,000 gulden voor
het voormalig 5e district en op 75,000 gulden
voor het voormalig 4e district.
Het gras— en klaverzaad benevens het veevoeder
worden tegenwoordig eveneens ouderzocht en de
prijzen meestal geregeld naar de mindere of meerdere
kiemkracht van het zaad en de voedende bestand-
deelen van het voeder. Bij de lage prijzen van
het graan komt het aanleggen van kunstweiden
meer en meer in zwang en wordt aan de vetmesting
meer aandacht geschonken dan voorheen.
Een proefstation zou ook in dat opzicht veel
heil kunnen aanbrengen.
Ten slotte wijzen wij op de groote vlucht welke
de teelt der suikerbieten heeft genomen in de laatste
jaren, de wijze echter waarop gecontracteerd wordt
zou veranderd moeten worden. De beetwortelen
zouden niet moeten worden verkocht per gewicht
maar volgens het suikergehalte dat zij bezitten en
nu behoeven wij voorzeker niet in den breede aan
te toonen, dat voor een degelijk onderzoek zoo wel
van het zaad als van de vrucht een proefstation
onontbeerlijk is.
Wij meenen tevens te mogen aannemen dat,
wanneer de kosten van het onderzoek niet te noog
werden gesteld, men meer en meer zijn toevlucht
tot het proefstation zou nemen, zoodat het na eenige
jaren over belangrijke inkomsten zou kunnen be-
schikken.
dedigde zich met waardigheid. De drie doktoren,
die bij 't consult waren geroepen, waren reeds vrij,
en dokter Hugonet als algemeen geacht man, werd
dan ook van alle verdenking ontheven. Tegen de
dochter des overledeuen was ook niets aan te
voeren; de heele stad roemde haar karakter en
hare deugden. De weduwe werd scherper onder-
vraagd, maar de voorname stand ontlastte haar van
elk kwaad vermoeden. Verre van zich gekrenkt
te gevoelen door de vragen des rechters, recht-
vaardigde ze zich geheel door hare hsldereantwoorden
en hare waardige houding.
De misdaad was geenszins bewezen alle doktoren
hadden ontkennend geantwoord; Landregarde alleen
hield de vergiftiging staande.
„Hoe komt het dan, dat ge het gerecht niet
van uwen twijfel in kennis gesteld hebt, zooals
de wet voorschrijft?"
//Als vreemdeling in deze stad, jong en onervaren,
antwoordde hij, moest ik mij-zelf wantrouwen en
mij onderwerpen aan de uitspraken van meer er-
varen mannen."
Hugonet verried eenige verwarring in zijne
antwoorden, en toen de geruchten niet bedaarden,
besloot de rechtbank van hare onbeperkte macht
gebruik te maken en 't graf te ondervragen.
Het lijk werd opgedolven.
Deze tijding bracht de heele stad in opschudding
en alien, die toen in Caen woonden, herinneren
zich nog de spanning, die alle gemoederen be-
Zeeuwsch-Vlaanderen dat een derde gedeelte der
provincie Zeeland uitmaakt, uitsluitend van den
landbouw bestaat, zoo wel uit een algemeen als een
bijzonder oogpunt in moeilijke omstandigheden
verkeert, tot heden weinig van de weldaden van
het Staatsbestuur heeft genoten, is naar het
ons voorkomt, aangewezen voor de opric'nting van
een der drie proefstations, nu gebleken isdat de
landbouwer de voorlichting van de wetenschap
niet kan missen.
Redenen waarom de ondergeteekenden, alien
Burgemeesters van gemeenten, gelegen in Zeeuwsch-
Vlaanderen, wier belangen hen door Zijne Majesteit
zijn toevertrouwd, zich wenden tot Uwe Excellentie
met het eerbiedig doch dringend verzoek, dat het
Uwe Excellentie moge behagen een der drie op
te rfchten proefstations te vestigen in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
'tWelk doende enz.
In de gisteren gehouden zitting der Tweede Kamer
achtte de heer Smeenge de raadsbesluiten tot ver-
mindering der onderwijzerstractementen strijdig met
de school wet en het algemeen belang, tevens schok-
kend voor het vertrouwen in de overheid.
De Minister vond het algemeen navolgen van
dit alleen door een reorganisatie gewettigd voor-
beeld strijdig met het alg. belang. Hij denkt die
besluiten te vernietigen.
De heer Domela Nieuwenhuis vroeg de oprichting
van een centraal bureau voor statistiek en stelde
daartoe een memoriepost voor.
Hij nam het terug op raad van den heer Kerdijk
eu den Minister, die de zaak, thans nauwelijks
ingebracht, zal overwegen.
Het hoofdbestuur van Volksonderwijs, vereeni-
giug tot bevordering van het volksonderwijs en
het schoolbezoek in Nederland, heeft zich per
adres tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal
gewend in zake het ontslag dat, op voorstel van
B. en W., aan de onderwijzers op de openbare
scholen in de gemeenten Montfoort en Smilde is
gegeven ,/met het kennelijk doel, om langs een
omweg te komen tot verlaging der jaarwedden,
voor de in functie zijnde onderwijzers vastgesteld.
De hoogere autoriteiten toch hadden steeds ge-
weigerd hunne goedkeuring te verleenen aan raads
besluiten, strekkende tot verlaging dier jaarwedden.
Genoemd'e gemeenteraden sloegen deze weg in,
ten einde, na verlaging der tractementen, deontslagen
onderwijzers opnieuw te kunnen benoemen.
Adr. verzoekt de Tweede Kamer, haren invloed
te willen gebruiken om bij de Hooge Regeering
er op aantedringen, handelingen als bovengenoemde
voor 't vervolg onmogelijk worden gemaakt.
heerschte. Men wedij verde om licht in de zaak
te krijgen.
De voornaamste geleerden uit de omgeving en
zelfs beroemde geneesheeren uit Parijs waren van
de zaak ingelicht. Eeuparig luidde hun oordeel,
dat de heer De Fairieres door vergiftiging gestorven
was. Doch welk gift was het? Deze vraag bleef
tot nog toe onbeantwoord.
Een der geleerden ontdekte verschijnselen, die
eene vergiftiging door kwikzilver deden vermoeden,
en dit vermoeden werd weldra zekerheid. Toch
waren de artsen niet bevredigd. Landregarde ver
schrikte hevig toen hij het lijk zag.
„Hebt gij vermoedens gehad vroeg men hem.
//Zeker, waarom zou ik auders een consult ver-
langd hebben."
z/En welk vergift hebt ge ontdekt
//Arsenicum," antwoordde hij. Men onderzocht
het lijk en vond zijne bewering bevestigd. Zelfs
de aarde uit het graf gaf hetzelfde resultaat. Aan
vergiftiging viel dus niet meer te twijfelen.
's Anderendaags heerschte in de stad eene groote
opgewondenheid. Men sprak slechts van de misdaad
en ofschoon men geen verstand had van het genees-
kundig onderzoek, wist toch iedereen dat de heer
De Fairieres door middel van arsenicum en kwik
zilver vergiftigd was.
z/Twee vergiften, riep men vol afschuw, de gift
menger is niet traag te werk gegaanMaar wie
is de dader? Wel, luidde het antwoord, wie anders
Bij beschikking van den Minister van Water
staat, Handel en Nijverheid is, met ingang van 1
Januari 1889, eervol ontheven de rijksopziener op
de spoorwegdiensten M. Buyze, te Middel burg, van
het dagelijksch toezicht op den dienst der spoorwegen
Breda-Rozendaal-VlissiugenEsschen-Rozendaal-
Zwaluwe en Ter Neuzen-grenzen in de richtingen
van Gent en Mechelen; en is, met wijziging van
het bestaande toezicht, mede met ingang van 1
Januari 1889, opgedragen aan de rijksopzieners op
de spoorwegdiensten M. Buyze, te Groningen, het
dagelijksch toezicht op den dienst der spoorwegen
Harlingen-Nieuwe Schaus-grens en Delfzijl-Gro-
ningen-Meppelen J. S. A. Noordendorp, te Breda,
het dagelijksch toezicht op den dienst der spoorwegen
Vlissingen-Breda-Bokstel en Ter Neuzen-Belgische
grenzen in de richtingen van Mechelen en Gent.
Gaarne vestigen wij de aandacht onzer lezers
op den dezer dagen verschenen vierden jaargang
van Roelant's Almanak voor 1889. Het is stellig de
kleinste, en naar den inhoud gerekend, de goedkoop-
ste almanak die in ons land bestaat. Het boekje telt
160 bladzijden druks en bevat, behalve alles wat
in een gewonen almanak thuis behoort, de tarieven
der spoorwegen in Nederland alle gewenschte
opgaven omtrent het zegel, de posterijen, de telegrafie,
de vorsten van Europa, de Nederlandsche Ridder-
orden, de Gezanten in en buiten Nederland, de
Ministerieele Departementen, de beide Kamers der
Staten-Generaal, de Raad van State, de Rekenkamer,
het Bestuur der provincien, de Rechterlijke macht,
het hooger- en middelbaar-onderwijs, de Kamers
van Koophandel, enz. enz., kortom alles wat men,
bij dagelijks voorkomende gevallen, noodig heeft
te weten. De prijs van dezen almanak is slechts
tien cents.
Zoodra de nieuwsbladen het bericht ver-
meldden, dat Dr. Mezger zich niet in Wiesbaden
zou vestigen, omdat de pogingen tot het oprichten
van een Sanatorium aldaar zouden zijn mislukt,
heeft de heer G. van den Heuvel Az., directeur
van de Stichtsche Hotelmaatschappij te Utrecht,
pogingen aangewend, om den heer Mezger te be-
wegen zich aldaar te vestigen en hem daartoe ook
uit naam van andere stadgenooten, niet onbelangrijke
aanbiedingen gedaan.
Deze pogingen zijn echter niet mogen gelukken.
De heer Van de'n Heuvel ontving, uit naam van
Dr. Mezger, een brief van Dr. Griot La Cave,
waarin deze hem mededeelt, dat de loopende ge
ruchten onwaar zijn en het vast is bepaald, dat
Dr. Mezger zich te Wiesbaden gaat vestigen, zoodat
hij elke andere aanbieding moet afslaan.
De openbaarheid gegeven aan de vele bijko-
mende omstandigheden, die licht kunnen verspreiden
over de mislukte aanslagen te Amsterdam op den
Burgemeester, de heeren Jolles en Stork en hun
gezinnen, werkt nuttig.
dan Landregarde, de onbekende uit Parijs gekomen
arts." Zij, die beweren, dat de stem des volks
de stem Gods is, hebben waarschijnlijk nooit gedacht,
hoe licht 't volk zich een blind oordeel vormt door
valsche geruchten. Iloevele ongelukkigen, waaruit
het bezadigd volksoordeel heldeu schiep, zijn geen
slachtoffers geworden van de plotselinge opwellingen
der menigte? Hoevelen hebben niet hun geluk,
hunne levenlust door zulke lastertaal en valsche
vermoedens er bij ingeschoten Hetzelfde lot dreigde
Landregarde. De vijandelijke strooming was daar,
de stemme des volks deed haar invloed gevoelen op
't gerecht, en dit besloot handelend op te treden.
Landregarde werd voorloopig in hechtenis ge
nomen en voor den rechter van instructie gebracht,
niet meer als getuige, maar als beschuldigde. Er
waren wel geene verpletterende bewijzen, maar de
misdaad was er, dus moest er een misdadiger zijn.
Men moest dus hem 't eerst vatten, die de publieke
opiuie het meest doodverfde. Men schreef naar
Parijs.
De beide gerechtshoven voerden een lange, in-
gewikkelde briefwisseling. Het onderzoek werd
ijverig voortgezet, en 't verleden van den jongen
man nauwkeurig nagevorscht. Dagelijks nam
't aantal akten toe. Zijn duister verleden werd in
zijn geheel met alle daarin voorkomende bijzondere
gevallen ontrold, en de jonge dokter, die voor
eenige maanden naar Caen gekomen was, kreeg
de treurige vermaardheid van een misdadiger. Reeds
TER NEIIZENSCHE COIIRANT
door de landbouwvereeniging te Zaamslag 791,700 kilogr.
p Graauw 278,500
p H p p Hoek 140,800
n Hontenisse 242,250
p p Westdorpe 517,000
p p Axel pl.m. 500,000
te samen 2,470,250 kilogr.
eene waarde vertegenwoordigende van f 176,610.
