Algemeen
ieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 2031.
Zaterdag 1 November 1884.
3> DE YISSCHKR EN DE DANKER.
24e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32^.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVEETENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elke regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
folitieli Overzicht.
lUt bind verwchljnt Dinsdag- en Vrijdngnvond bij den uitgevcr P. j(. V A IV DE s i IV O E te Ter Neazen.
Het wetsontwerp tot subsidieering van overzeesche
stoomvaartlijuen, dat in den Duitschen Rijksdag op
nieuw zal worden ingediend, heeft eenige wijzigingen
ondergaan. De subsidien zullen worden verleend
voor 15 jaren en jaarlijks hoogstens 5,400,000 Mark
mogen bedragen. De geestdrift, welke het nijschen
der Duitsche vlag op sommige punten aau Afrika's
kust heeft verwekt, is oorzaak van dit verhoogde
cijfer. De voorgestelde lijnen zijn een tot verkeer
met Oostelijk Azieeen voor Britsch-Indie; een
voor Australia en een voor Afrika's Oost— en
Westkusten. In de verbeelding ziet een deel des
Duitschen volks op alle punten des aardbols al
Duitsche kolouiijn. Dat men hier met verkiezings—
manoeuvres te doen heeft, ziet iemand, wiens oog
niet geheel verblind is, duidelijk en klaar.
De Duitsche marine is in den laatsten tijd niet
gelukkig, vooral het eskader dat bestemd is om de
Duitsche vlag aan de Westkust van Afrika te ver-
toonen. Een paar weken geleden strandde de
Gneisenau, nu is de Undine bij Aggerstrand op het
strand geraakt, terwijl de bemanning met moeite
is gered.
In den Landdag heeft de voorzitter Veltheim
een brief van Von Bismarck aan den Brunswijk-
schen Minister Von Wrisberg voorgelezen. Uit
den brief blijkt, dat de Keizer geweigerd heeft
den zaakgelastigde van Cumberland ten gehoore
te ontvangen, maar dat zou gezorgd worden voor
de rechten en belangen van het Hertogdom. De
Lauddag nam met algemeene stemmen een motie
aan, waarin met vertrouwen op 's Keizers woorden
de wettige regeling der erfopvolging en de hand-
having van Brunswijks constitutie worden verwacht.
Te Berlijn wordt er niet aan gedacht om de aan-
spraken van Cumberland te erkennen. Ook in
Engeland vindt hij weinig ondersteuning. Nu,
men kan de hartstochten wat afkoelen, want de
regentschapsraad kan zijne functien gedurende een
vol jaar blijven uitoefenen.
Uit Berlijn wordt nader gemeld: Hoewel tot
dusver op het gebied der verkiezingen over het
algemeen alles kalm toegaat, ondanks de groote
deelneming der kiesgerecbtigden werden deze week
in het tweede kiesdistrict waar Virchow en Stocker
candidaat gesteld zijn, stormachtige vergaderingen
door beide partijen gehoudeu. Ze werden door
duizenden belangstellenden bezocht. Ten slotte
trachtten de aanhangers van Stocker de bijeen-
komst der andere partij uiteen te drijven. Meer
dan vijftig politie-agenten waren noodig om de
belhamels met blanke sabels uiteen te drijven.
Te Berlijn zijn slechts twee afgevaardigden
beiden Israelieten, bij eerste stemming gekozen,
namelijkLudwig Lowe (Duitsch vrijzinnig) en
Singer (socialist.) Verder is er in drie kiesdis-
tricten herstemming tusschen de vrijzinnigen en
FEUILLETON.
Houton was voor dien nacht op dergelijk gezel-
sehap weinig gesteld en wilde juist ant woorden, dat
de bedelaar maar elders een onderkomen moest
gaan zoeken, maar daartoe had hij den moed niet.
Hij kreeg medelijden, omdat hij zag, dat de arme
drommel paars van koude in zijn lompen stond te
bibberen en hij herinnerde zich, dat het bed van
Georges leeg stond. //Kijk, ga daar in dat ka-
mertje onder den trap," antwoordde hij. Daar
kunt gij dezen nacht blijven en morgen zullen wij
nog een glaasje brandewijn drinken voor gij weer
op weg gaat."
z/Dat de goede God, de goede Heilige maagd en alle
Heiligeu uit het gelukzalig Paradijs
z/Goed, goedviel hem de visscher in de rede,
z/morgen kunt ge mij bedanken."
Er verliep weer een kwartier. Houton was weer
bij de tafel gaan zitten en de bedelaar, die goed
en warm lag, snorkte als een os, toen er buiten
de hut een voetstap werd gehoord. De visscher
stond op en maakte de deur open. Mijnheer Zomer
trad binnen.
Hij scheen even oud als de visscher, maar hij
was lang van gestalte en sterk gebouwd. Houton
hielp hem den mantel afdoen, dien Zomer droeg.
Toen kon men zijn gelaatstrekken zien. Hij had
de anti—semieten en in een kiesdistrict herstemming
tusschen de vrijzinnigen en socialisten.
De uitslag der verkiezing in de hoofdstad staat
gelijk met een nederlaag der liberalen.
Voor zoover de uitslag over het geheele rijk
bekend is, hebben de socialisten zeer in getal-
sterkte gewonnen.
De samenstelling der Tongkin-commissie en de
debatten, in de bureaux gevoerd, hebben bewezen
dat in Frankrijk de meerderheid nog steeds de
regeering steunt, althans geen anderen uitweg weet
dan haar de leiding der zaken te blijven toever-
trouwen. Een voorstel om het Ministerie in
staat van beschuldiging te stellen, daar het een
oorlog zonder toestemming van het Parlement
heeft begonnen, is gevallen. Generaal Millot is
ernstig ziek. Hij is tegen de verwachting met
de politiek van Ferry ingenomen en koestert
groote verwachtingen van het bezit van Tongkin.
De delta der Roode Rivier houdt hij voor eene
onneembaar versterkte positie der Fransche troepen.
Volgens de Times liggen er nog twee Fransche
schepen voor Tamsui. Een storm die zes dagen
duurde belette alle operation. De Chineezen ver-
sterken de bastions weder en laten jonken in de
haven zinken. In groote menigte komen de berg-
bewoners naar het strand. Een nieuwe troepen-
macht zal naar China worden ingescheept, ook het
bataljon jagers, dat te Versailles staat.
Uit de Engelsche troonrede blijkt, dat de groote
slag nog vooreerst niet zal geslagen worden. Uit-
breiding van kiesrecht, niet van indeeling der
districten komt aan de orde, eveuals de zaken in
Soedan, Egypte en Zuid-Afrika. Egypte blijft de
regeering steunen, de Soedan—expeditie heeft niet
Khartoem maar Dongola ten doel en voor de
nakoming der conventie met de Boeren zal worden
gezorgd. Blijft het Huis der Lords tegen de
voorstellen en besluiten van dat der gemeenten
gericht, dan zal men er onrustige tijden beleveu.
De uitslag der herstemmingen in Belgie is voor
92 gemeenten bekend. In 53 overwonnen de
liberalen, in slechts 29 de clericalen. In 10 zijn
deels clericalen, deels liberalen gekozen.
De gemeenteraden van Brussel en Antwerpen
hebben het vuur geopend tegen het Ministerie en
den wensch uitgedrukt tot geheele intrekking der
clericale school wet. Op ontbinding der kamers
wordt aangedrongen.
Z M. de Koning, hulde brengende aan de edel-
moedige zelfopoffering door Z. M. Koning Humbert
van Italie, tijdens de jongste cholera-epidemie daar
te lande aan den dag gelegd, heeft den Italiaan-
schen vorst de gewone zilveren medaille voor
menschlievendheid en hulpbetoon doen toekomen.
een bleeke, bruine kleur, een lang gezicht en zwarte,
glinsterende oogen. Op zijn licht gerimpeld voor-
hoofd kon men eenige zorg en onrust lezen.
z/Ik werd al bang dat gij onze samenkomst
vergeten zoudt zijn," zeide de visscher.
z/Gij ziet, dat ik er wel aan heb gedacht."
z/Dankje. Kom nader bij het vuur. De noor-
dewind is van avond koud."
Zomer ging bij den haard zitten en Houton
wierp er nog wat hout op. Een flikkerend, knet-
terend vuur verlichtte de hut.
z/Welnu," begon Zomer, waar zijn de juweelen
en het goud, over welke ge mij hebt gesproken?.
Doch gij hebt mij nog niet gezegd hoe gij dat
kistje hebt gevonden."
z/Juist zoo... Het is nu acht dagen geleden,
's morgens na den storm, die zooveel schepen op
de kust heeft gedreven. Herinnert gij u dat
Dien morgen liepen Georges en ik reeds vroeg
langs het strand om te zien of de Voorzienigheid
voor ons geen goeden vondst had bezorgd, toen
mijn jongen het kistje, dat ons besproken goud en
de juweelen bevatte, op de golven zag drijven.
Omdat er juist ebbe was, voerde de zee het mede
en wij zagen het beiden met leede oogen snel weg-
drijven, toen George mij eensklaps zeide: //Vader,
wacht hier op mij. Ik ben spoedig terug." Ik
draaide mij om en wilde hem de verklaring van
die woorden vragen, maar hij was reeds te water
gegaan, terwijhij kloekmoedig naar het kistje zwom.
Het eeremetaal, waarop 's Konings borstbeeld
prijkt, heeft een prachtig in fluweel gebonden
album tot etui.
Door tusschenkomst van onzen Minister van
Buitenlandsche zaken werd het huldeblijk over-
handigd aan den Italiaanschen gezant bij ons Hof
met vcrzoek de medaille, in naam des Konings,
aan zijn Souverein aan te bieden.
Dientengevolge vertrok Graaf Delia Croce dezer
dagen naar Rome ten einde zich van de vereerende
opdrncht bij den Vorst te kwijten.
Op de lijst der te behandelen zaken in de
najaarszittiug der Provinciale Staten van Zeeland
komen o. a. deze punten voor
erkiezing van twee leden van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal.
Beschouwingen omtrent het voorstel van het lid
der Staten Van Deinse tot wijziging van art. 6
van het reglement voor de calamiteuse polders of
waterschappen.
Y oorstel omtrent het adres van P. Hamelijnck
te IJzcndijke om subsidie voor een wagendienst
van IJzendijke over Schoondijke naar Breskens.
Voorstel omtrent den stoombootdienst op de
Wester-Schelde.
Het verslag van Ged. Staten omtrent het laatste
punt is van den volgenden inhoud
Ik raadde zijn plan en riep hem toe, dat hij terug
moest komen. Het gevaar was dreigend; de bran
ding ging hoog op het strand, dat met schuim
bedekt was George hoorde mij niet of wilde
mij niet hooren. Ondertusschen dreef het ver-
wenschte kistje verduiveld snel weg. Ik vreesde
dat het zou verdwijnen en George ook. Geiukki"
kwam ik met den angst vrij. Hij kwam weldra
met het kistje, dichter bij het strand. Ik ijlde
toe 0111 hem te helpen en wij brachten het ver-
wenschte kistje met zijn inhoud in een veilige
haven."
En de inhoud?"
In het kistje zaten goud en juweelen. Gezegend
zij de storm, die ons deze fortuim toezond. Men
zegt dikwijls den eenen zijn dood is den anderen zijn
brood en ik geloof, dat men gelijk heeft met dat
spreekwoord Maer ik zal het kistje eens
*}ale" Kijk hier zijn nog eenige papieren,
die bij de juweelen zaten. Wilt gij ze eens onder-
zoeken? Zijt gij misschien te voet gekomen?"
z/Neen. Ik liet mijn paard hier dichtbij, onder
een afdakje."
z/Goed. Dan is het arme dier ten minste een
weinig beschut voor den vervloekten Noordewind,
die onophoudelijk blijft blazen. Ik zou zeggen
dat de duivel ons dien wind zendt, maar Satan
houdt immers meer van hitte dan van kou. Ik
heb nog wat voer liggen, dat zal ik uw paard
maar eens geven."
De visscher ging naar buiten en Zomer bleef
alleen. I lij sloeg peinzend de artnen over elkander
en scheen een oogenblik te vergeten waar hij was. De
gedachten die hem bezig hielden, schenen ernstig
en treurig te zijn, omdat zijn voorhoofd steeds
meer betrok. Hij bleef eenigeu tijd oubeweeglijk
zitten; zijn hoofd boog zich en zijn oog volgde
het spel van de vlammen, die door het brandhout
speelden, hoewel hij niets scheen te zien. Daarna
wreel hij zich langs zijn voorhoofd, alsof hij de
gedaclite die hem knelde, wilde verjageu. Hij
naderde de tafel en ouderzocht de papieren, die
Houton hem ter hand had gesteld.
Eensklaps viel hij van verbazing op zijn stoel
neer; zijn bleeke wangen gloeiden en hij doorliep
de papieren pijlsnel.
z-Ja, goede, echte banknoten," zeide hij. „On
zijn minst voor 40,000 pond. O! als mij dat
goud toebehoorde, zou ik gered wezenEn
het noodlot heeft die fortuin in de schoot geworpen
van een visscher, die er niet eens naar vroeg, die
ze niet noodig had, terwijl ik
z/Zie zoo, het paard heeft het zijne," zeide
Houton, terwijl hij weer binnen kwam. //Weet
gij, mijnheer Zomer, dat gij misschien het mooiste
paard bezit uit het geheele graafschap. Wat stak
het zijn ooren op toen het de enkele hooispieren
rook, die ik kwam brengen
Zomer antwoordde niet. Hij had de papieren,
die op tafel lagen, weer vast gegrepen en hield
TEH \EI ZKVSIIIK (OIRMT.
•n. j- XjftjjE
In de jongste zomerzitting werden ten aanzien van den
stoombootdienst op de Wester-Schelde twee ingrijpende ver
anderingen ter spraak gebracht, welke wij beloofden in emstige
overweging te nemen. Aan die belofte liebben wij voldaan en
wij zijn thans gereed U den uitslag daarvan mede te deelen.
In de eerste plaats vestigden wij bij vernieuwing onze aandacht
op het denkbceld, waarvan door den heer Van Waesberghe
Janssens de wenschelykkeid werd uitgesproken, dat wij zouden
fttrachten de exploitatie van onzen dienst aan anderen over te
doen en haar te doen geschieden op gelijke wijze als die
tusschen Hansweert en Walzoorden. Kon toch dit denkbeeld
worden verwezenlijkt dan verviel het andere van den heer
A. Smit, om door verandering der stoommachines en toepassing
van het compound systeem aanzienlijke besparing op de uitgaven
te bevorderen.
Het denkbeeld van den heer Van Waesberghe heeft op zich
zelf en bij den eersten aanblik, niet het minst voor Gedeputeerde
Staten, veel aantrekkelijks. Van tal van kleine bemoeiingen kan
ons College zich dan ontslagen rekenen en zijne taak kan zich
bepalen tot het houden van toezicht.
In 1865 werden dan ook reeds pogingen aangewend om den
dienst op de Wester-Schelde op deze wijze aan te besteden, en
meermalen later kwam de wenschelijkheid van zoodanige regeling
weder ter sprake.
Telkens echter bleek het op onoverkomelijke bezwaren te
stuiten.
Het is Uwe vergadering bekend hoe de oproeping van gega-
digden in 1865 door het publiek ontvangen werd. Twee aan-
vragen om toezending der voorwaarden kwamen in en slechts
een van deze had eenig gevolg.De vroegere ondememer van
den dienst, de heer D. Dronkers alleen bood zich aan, doch op
zulkc bezwarende voorwaarden, dat zij toenmaals en door ons
College en door Uwe vergadering ten eenenmale onaannemelijk
werden geoordeeld. Eigen exploitatie was daarvan het gevolg en
al spoedig leerde de ondervinding dat de Provincie zich gelukkig
mocht achten hare volkomen vrijheid te hebben bewaard. Ge-
durige veranderingen waren noodig om aan de steeds wisselende
eischen van het openbaar belang tegemoet te komen.
Wij wijzen slechts op den aanleg en de in dienst stelling
der groote werken in fP ale her en en Zuid—Bev eland, op de op-
heffing der rechtbank te Goes en op de gebleken noodzakelijkheid
om het aanvankelijk noodig geachte aantal stoomhooten te var-
dubbelen, om aanstonds te doen begnjpen hoe belangrijk de
ingevoerde wijzigingen waren en hoe spoedig er van de in 1865
gestelde voorwaarden zon zijn moeten afgeweken, indien de Pro
vincie er in geslaagd was onder deze voor een zeker aantal jaren
eene overeenkom9t aan te gaan.
Eene naar aanleiding van het verslag der zomerzitting bij ona
ingekomen voorloopige aanbieding tot ovememing van de ex
ploitatie, bevestigt ons in onze meening dat alechts betrekkelijk
geringe besparing van uitgaven van eene overdracht mag worden
gewacht en dat daarentegen de gevreeade nadeelen zich in ruime
mate in haar gevolg zullen vertoonen.
Onzekerheid betrekkelijk de te stellen eischen was en is nog
steeds het groote struikelblok voor aanbesteding.
Mogen er al in de naaste toekomst geene zoo ingrijpende
veranderingen te wachten zijn als de gewijzigde toestanden sedert
1865 hebben te weeg gebracht, toch blijft de onmogelijkheid
bestaan om voor geruimeu tijd de plaatsen aan te wijzen tusschen
welke gevaren zal moeten worden en het aantal reizen te be
palen welke zullen moeten worden volbracht.
Om dit duidelijk te maken zij het genoeg te wijzen op de
noodzakelijkheid om rekening te houden met de uren van aan-
komst en vertrek der verschillende spoorwegen; op de eischen
van den postdienst, bij welks goede regeling de Provincie zoo
groot belang heeft en waarbij onze dienst tevens geldelijk zoo
zeer is betrokkenop de plannen voor den aanleg van lokaal-
spoorwegen in Staats- Ylaunderen en, wat vooral ook niet vergeten
mag worden, op de mogelijkheid eener in het ieven te roepen
concurrentie op een der meest voordeel belovende punten.
Gaarne leggen wij de verklaring af dat wij geene kans zien
om voorwaarden te ontwerpen, waarbij in al deze gebeurlijkheden
zoodanig is voorzien dat zij de Provincie niet blootstelt aan
latere moeielijkheden en teleurstellingen en een eventueelen
ondernemer niet aanstonds afschrikt of tot overmatige eischen
prikkelt.
Geldt dit bezwaar in het algemeen, te sterker drukt het nu,
om het groote kapitaal dat hier gevorderd wordt; alleen aan
eene overeenkomst voor een langen termijn schijnt te kunnen
gedacht worden.
Maar er zijn nog andere bezwaren. Het is U bekend hoe
veeleisehend het publiek is en hoe verschillend en uiteenloopend
de belangen zijn welker voorziening het vraagt. Weinig houdt
het daarbij rekening met de geldelijke uilkomsten oUmet de
belangen van anderen. Zou het wenschelijk zijn de reeds be-
staande moeielijkheid nog te vergrooten door de strijdige be
langen nog te vermeerderen met dat van den ondememer?
Zal netheid der booten en geschiktheid van het personeel,
wat wij thans, naar wij meenen terecht, hooren roemen, niet
lijden onder de zucht van iederen ondernemer naar bezuinioing
en voordeel?
at zal er geschieden als na zeker tijdsverloop de ondernemer
blijkt zich vergist te hebben en genoodzaakt is den dienst te
staken of der Provincie reden geeft om de vernietiging van het
contract te wenschen en tot eigen exploitatie terug te keeren?
/<il zij dan niet wellicht genoodzaakt zijn tot ovememing van
minder gewenscht materieel omdat de dienst toch niet gestaakt
kan worden
Al deze bezwaren, Mijne Heerenzijn met zorg en nauw-
gezetheid door ons overwogen en wij zijn tot de eenstemmige
overtuiging gekomen dat wij U niet mogen aanraden aan den
wensch van den heer J an If acsberghe toe te geven. Yoordeelen
zijn er ons inziens voor de Provincie niet van te verwachten, nadeel
en gevaar is er daarentegen in vele opzichten voor haar van
te duchten.
1 hans overgaande tot het andere denkbeeld namelijk dat van
den heer A. Smit, bieden wij U ook daaromtrent den uitslag
van ons onderzoek aan.
Reeds vroeger waren wij er op bedacht geweest om de vraag,
ot toepassing van het compound systeem op onze booten mogelijk
en geldelijk voordeelig zijn zou, aim een deskundige te doen
onderwerpen, maar het toen ontvangen antwoord had ons van
verdere overweging doen afzien.
Xu ons geacht medelid eensdeels de goede uitkorast bij andere
booten bevestigde en anderdeels een aanmerkelijk lager cijfer
noemde voor de aau te wenden kosten, hebben wij aan de
laatsehappij de Schelde bepaalde opgaven van prijs gevraagd
en tevens bij verschillende direction naar de uitkomst van de
aanwending van het compound systeem op hunne booten ten
