Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. No. 1965. Zaterdag 15 Maart 1884. 24e Taargang. Binnenland. ABONNEMENT: Per drie maandeg binnen Ter Neuzen f 1,Franco per post: Yoor Nederland 1,10. Yoor Belgie 1,40. Voor Amerika f 1,82|. Men abonneert zicb bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven- bushouders. ADYERTENTIEN: Van 1 tot 4 regels f 0,40. Yoor elke regel meer f 0,10. Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. Men kan zicb abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per jaar, tot veel verminderden prijs. Bit bind venehljiit Dln»da«- en Trljd-gavnnd blj den nltgever M. K. G. D H O N T te Ter Neuzen. JPolitieli Overzi<?lit. Er is tegenwoordig in de staatkunde en in de staatbuisboudkunde geen begrip, dat meer wordt behandeld, aangeprezen of bestreden, dan dat van socialisme. In bijna alle landen van Europa houdt men zicb met socialisme op, of wordt er altbans voor socialistische plannen geijverd. Maar bier zijn bet sociaal—democraten, of zelfs commu- nisten, die door socialistische middelen den weg tot geluk, welvaart en macht willen banen, ginds zijn het weder menscbenvrienden, die in bet socialisme eene bevrediging voor hun medelijdend hart vinden; soms ook zijn bet heerschende par- tijen of wel regeerings—personen, die het socialisme dienstbaar willen maken ter uitbreiding bunner macht. In den uitgebreidsten zin des woords beteekent socialisme: elk recbtstreekscb ingrijpen van den staat in het huishoudelijk leven der volken. Het verschil in zienswijze, boe dit kan en moet gescbieden, geeft velerlei verscbeideuheid van socialisme, en in zijn uiterlijk aanzien en nog veel meer in zijn innerlijken aard. Een groot gedeelte der jongelingscbap is bezield met geest- drift voor socialistische denkbeelden. Haar zweeft vooral bet aangename denkbeeld voor den geest eenmaal de wereld nieuw uit den grond te kun- nen opbouwen, nu zij, door teleurstelling op teleurstelling, aan een geleidelijke hervorming heeit leeren twijfelen. Doch nevens deze jongelingschap hebben machtige staatsmannen in hun eigen be- laug van het socialisme partij willen trekken, terwijl het voor hen een gemakkelijke weg is om den staat meer invloed en middelen te geven om zekere belangen van stand of bedrijf te bevredigen. Want hetzij de staat zicb meester maakt van zekere takken van bedrijf en optreedt als werk- gever; hetzij hij de staathuishoudkundige voorzorg van bizondere personen door wetten en reglemen- ten wil beheerschenhetzij bij zekere takken van bedrijf wettelijk boven andere bevoordeelt, in alle geval verkrijgt de staat en verkrijgeu zij, die aan bet hoofd van den staat zijn geplaatst, eene kolossale macht. Het is dus niet te ver- wonderen, dat in deze tijdeu van algemeene gedruktbeid en maatschappelijke verdorvenheid, die terecbt of ten onrechte als gevolgeu van een sedert jaren doorgezette zelfzuchtige staatkunde der bestuurders en gezag— of machthebbenden worden aangewezen, het socialisme een groote rol speelt. De tbans allerwege geopenbaarde strijd om de macht zal zeker nog grootere afmetingen aannemen, zeer waarscbijnlijk tot groote schade voor de persoonlijke vrijbeid, maar de geschiedenis leert dat deze ten alien tijde uit alle omwentelingen en beroeringen weder gelouterd verrijzen kon, schoon als een feuiks uit haar ascb. In Duitschland zijn zooals bekend bij de opening van den Rijksdag de wetsontwerpen aangekondigd FEUILLETON, 22) Het kasteel Rothstein De gemoedsbeweging, die zij had ondergaan, en de buitengewone iuspanning, die zij had aan- gewend, om haar ziel tot het volbrachte werk te sterken, leidden tot de gewone werking van elke heftige aandoening en zij leed nu onder die kramp- acbtige verlamming, die ons voor een oogenblik bijna machteloos tot denken en handelen maakt. Zij trachtte zooveel mogelijk kalm te zijn en ging verder. De rotsgang was van aanzienlijke lengte en in de nabijheid van de opening verscheurd en oneffen. Elisabeth ging behoedzaam voorwaart.s, bleef echter dikwijls staan en sidderde van bezorgd- heid, welkc oorzaak zij niet kon verklaren. Zij kon zicb nauwelijks staande houden. Zwak en vreesachtig, verwonderde zij zicb, waarom zij minder moed had, als in het oogenblik, tuen zij voor bet eerst in deze onderaardsche vertrek- ken trad. Een plotseling geruisch vertraagde haar schreden bij bet einde van den gang. Zij hoorde voet- stappen in het gewelf, waaruit zij juist haar geliefde had gebracht, en terstond daarop volgden luide en heftige uitroepen. Elisabeth trok zicb in een der rotspleten terug, die veelvuldig in den gang voorkwamen. »Qoede hemel, het is mijn breeder!" riep zij. die ingediend zullen worden, zooals de troonrede zegt, tot meerdere bevestiging van volkswelvaart en geluk en tot bestrijding der omwentelingspartij, en waaronder die tot verbetering van het lot der werklieden een eerste plaats innemen. Tevens zal een voorstel gedaan worden tot verlenging der socialisten-wet voor den tijd van twee jaar. In Oostenrijk heeft het Heerenhuis tbans ook de schorsing der grondwettige vrijheden bekrachtigd. Door een der sprekers werd er op gewezen, dat met het in werking stellen der uitzonderingswetten in Oostenrijk een nieuwe toestand was hegonnen, die sprekend gelijkt op dien van na 1848, toen niemaud durfde spreken uit vrees van verraden te worden, en de couranten zich wel zouden wachten om ook maar eenig staatkundig onderwerp te be- handelen. Het zal weder stil bij ons worden, zoo betoogde de redenaar verder, en het regeeren zal dan niet moeilijk vallen, maar of zulk een bestuur gunstige uitkomsten zal hebben, betwijfel ik. In Zwitserland hebben eenige inhechtenisnemin- gen plaats gehad, waaronder de voorzitter der vereeniging Freiheit te Bern. Het moet gebleken zijn dat deze in betrekking stonden met de om wentelingspartij in Duitschland en Oostenrijk. In Frankrijk begint de koningspartij zich te weren tegen de republiek. De regeering heeft een onderzoek doen instellen omtrent hare samen- stelling en werking, alsmede een verklaring laten openbaar maken tot waarschuwing van den graaf van Parijs. Men verwacht dat dit het voorspel is der verbanning van den graaf, thans het onbe- twiste „hoofd van het huis van Frankrijk." Ten- gevolge der steeds hangende en dreigende arbei- dersbeweging was de toon der koningsgezinde bladen aanmerkelijk hooger gestemd tegen de republiek. Ook in Noord-Amerika beginnen stemmen op te gaan tegen de aanslagen der Feniers. Bij de wetgevende vergadering van den staat New-Jersey is een voorstel ingediend, om het vervaardigen van wapens en van ontplofbare stoffen strafbaar te stellen, tenzij men bewijzen kan, dat de vervaar- diging tot wettige doeleinden plaats vindt. Uit Afrika kwamen nog geen berichten die op een gunstige verandering in den toestand doen hopen. Gladstone is ongesteld. De kraukzinnigenwet, thans door de iweede Kamer met eenparige stemmen aangenomen, behelst de volgende hoofdbeginseleu In de eerste plaats, staatstoezicht op krankzin- nigen buiten de gestichten, welke lijders tot nog toe geheel aan hun lot zijn overgelaten. Het tweede beginsel is de vermeerdering van wettelijke waarborgen voor goede verpleging in de gestichten. Het was de graaf, vergezeld door den arts. Lorischek had gehoopt, dat Helldorf, uit vrees voor voortdurende gevangenschap en geheel in de macht van zijn vijand, zonder bczwaar voorwaar- den zou aannemen, die den graaf tegen verdere storingen zijner plannen veilig zouden maken. De arts oordeelde anders en waarschijulijk juister, maar het was hun niet vergundde poging te doen. Toen zij Hugo's gevangenis ledig vonden, ge- raakte de graaf in machtelooze woede, tot eindelijk de woorden van den arts zijn heftigheid temperden. tfKunt gij mij zeggen," riep Lorischek, //gij, die zoo koel en kalm zijt, kunt gij mij zeggen, wat het gevolg van deze vervloekte gebeurtenis zal zijn? Zeg, dat hij zal terugkeeren, om Eli sabeth te zoeken, weg te voeren, te huwen, mij den rechter op den hals te jagen, mij van alles te berooven, over mij te triomfeeren, zoodat elke plompe boer op den bedelenden graaf met den vinger zal wijzen en hem zal aangrijnzen en doch genoeg 1 Zal het zoo zijn Antwoord snel, ja of neen!" z/Ja," antwoordde de arts. „Ja?" hcrhaalde de graaf. //Gij hebt gelijk. En sclierp nu uw verstand eens. Kunt gij een schild tegen deze streek vinden? Is er een mid- del of niet?" „Er is een middel," antwoordde dokter Schott. »En welk P Spreek I" Een derde verbetering ligt in de wijziging der bepalingen omtrent opneming en ontslag, zoodat niemand zal kunnen opgenomen worden zonder vol- doende reden en dat niemand wordt ontslagen of willekeurig gehouden, als dat ontslag gevaarlijk of dat langer verblijf niet gerechtvaardigd is. Doch eindelijk het hoofddoel der nieuwe wetde groote verbetering, waarom jaren lang is gevraagd en waarin in de eerste plaats moest worden voorzien. De zorg, dat er een voldoend aantal gestichten bestaan, daarin schoot de wet van 1841 te kort en daarin vooral zal de nieuwe wet moeten voorzien. Heden avond worden te Ylissingen verwacht HH. KK. HH. Prins en Prinses Christiaan, be- nevens Prinses Carolina Mathilda van Sleeswijk- Holstein, komende per exprestrein van Berlijn, met bestemming naar Londen. De reizigers zullen terstond per mailboot „Prinses Marie" der maat- schappij Zeeland naar Engeland vertrekkcn. Naar het schijnt stellen velen zich voor, dat de Zuid-Afrikaansche deputatie eene onbeperkte volmacht heeft. Althans worden tot haar allerlei verzoeken en aanbiedingen gericht. Om teleurstel- lingen te voorkomen en de deputatie van veel volkomen nutteloozeu arbeid te ontheffen, kan het zijn nut hebben, te doen opmerken, dat de deputatie eene zeer bepaalde volmacht heeft. Zij komt hier te lande, om het Nederlandsche volk te bedanken voor de sympathie, gedurende den oorlog betoond, en om hulpraiddelen te vinden voor de outwikkeling der Zuid-Afrikaansche republiek en is daartoe reeds in overleg met personen, die haar in deze soort van zaken het best met raad en daad kunnen ter zijde staan. Yoor andere zaken heeft zij geen mandaat. Zij kan geene aanbiedingen aannemen voor het ver- vulleu van betrekkingen, of personen behulpzaam zijn, die ook zonder betrekking naar Zuid-Afrika wenschen te verhuizen. Door de regeering wordt het systeem Yan Rijsselberghe, om gelijktijdig te kunnen telegrafeeren en telefoneeren, op verscheiden plaatsen in praktijk gebracht. Thans is men bezig het dradennet van Noord-Holland op die wijze in te richten. Yolgens een schrijven uit Parijs moet het volgende voorgevallen zijnDe nieuwbenoemde Gouverneur-Generaal Yan Rees verzocht aan zijn vriend L. aldaar, om voor hem appartementen te bespreken in het Hotel Continental" en naar het station een rijtuig van het hotel te doen zenden. De vriend had bij die bestelling de woorden gevoegd: „pour le vice-roi des Indes." De beer Yan Bees komt in Parijs aan en ziet aan het station gereed staan een prachtig gala- rijtuig met vier paarden bespannen met jockey's en knechts in groot pontificaal met korte broek en witte kousen. „Ik moet op den voorgrond stellen, edele heer, dat mijn voorstel u niet zeer aannemehjk zal toe- schijnen; maar gij weet, dat het u vrij staat, het aan te nemen of te verwerpen." Dokter, ik zeg u, kwel mij niet met die grappen. Dit uur kan mijn laatste zijn. Het erfdeel mijner vaderen wankelt boven mijn hoofd. Ik zou den val niet kunnen overleven. Spreek wat uw plan zij, ik zal het geduldig aanhooren." //Nu, edele heer, keerde Helldorf inderdaad met het gerecht terug, om het slot te doorzoeken, dan volgt er nog niet uit, dat zij iets moeten vinden. Zooveel toont ons de ervaring, dat wij hier hebben opgedaan." z/Gij wilt dus Elisabeth uit den weg ruiinen?" Ja, uit den weg ruimen," herhaalde de arts, terwijl zijn gelaat zich tot een glimlach vertrok. z/Nu ja, mijnheer de graaf, uit den weg ruimen!" Maar waarheen waarheen? Spreek!" //Nu, edele heer, ik kan den weg wel aanduiden. Te raden, waarheen hij leidt, daartoe is het ver stand van vele menschen scherp genoeg. Maar mijn voorslag mishaagt u." Een plotselinge gloed van toorn kleurde de wangen van den graaf, maar hij onderdrukte de opkomende woede met meer zelfbeheersching, dan hij gewoonlijk toonde. //Neen dokter," ving hij weer aan, dat mag niet. Zij heeft natuurlijk de uitvoering van mijn plannen verhinderd en een afgrond tusschen mij en mijn Dat de onderkoning met dat ceremonieel niet ingenomen was, laat zich begrijpen, en slechts tegen zijn wil maakte hij van dat Vorstelijk ver- voermiddel gebruik. Men deelt mede, dat aan den baron Yan Heeckeren uit Arnhem, veroordeeld wegens bij de wet strafbaar gestelde onzedelijke handelingcn, kwijtschelding is verleend van zijn verderen straftijd. De Amsterd. Ct. deelt mede, dat de baron kwijtschelding gekregen heeft omdat men voorkrank- zinnigheid vreesde. Seeds zijn vader leed aan eene zielsziekte en werd bij de geboorte van den zoon verpleegd in het krankzinnigengesticht Meerenberg, alwaar hij ook is gestorven. Yan Heeckeren bracht de kiem der krankzinnigheid dus reeds met zijne geboorte mede en dit heeft steeds op zijn intellectueel ge- stel invloed gehad. Dit was in de laatste weken zoo onrustbarend verergerd, dat er geen herstel mogelijk zou zijn, als hij niet spoedig in eene andere omgeving werd gebracht. In de zeven weken van zijn straftijd was v. 11. dan ook reeds geheel versuftgeworden, in zich zelven gekeerd, cn had hem eene stomp- zinnigheid aangegrepen, de voorbode van de kwaal zijns vaders. De procureur-generaal, met deze omstand-'gheid bekend geworden, stelde nu aan den Minister van Justitie zijne invrijheidstelling voor. In een Britsch-Indisch blad leest men: Een Nederlandsche firma heeft van den Shah van Perzie een concessie gekregen tot exploitatie van de oliebronnen nabij Bussorah. Deze bronnen worden voor de overvloedigste der wereld gehouden en zijn zoo krachtig, dat de olie uit eigen bewe- ging in tamelijke hoeveelheid uit den grond vloeit. De voorraad is, naar het onderzoek schijnt te toonen, practisch onuitputtelijk en van uitmuntende kwaliteit. Het bestaan der bronnen is lang be kend geweest, maar tot nu toe heeft de Perzische Regeering niet slechts verzuimd ze te exploiteeren, maar geen vreemdelingen willen toestaan, de taak te ondernemen. De firma, die ten laatste een con cessie gekregen heeft, is voornemens de best,e ma- chinerie te bestellen en op groote schaal het werk te beginnen. Te Utrecht worden krachtige pogingen aan- gewend om volkskoffiehuizen op te richten. De zaak is dan ook reeds in principe tot stand ge- komen, want voor f 18000 is al ingeschreven. Wij zullen niet behoeven te zeggen, dat zulke praktische pogingen in het volksbelang voile sym pathie verdieneu niet alleen, maar vooral navolging. De Zuid-Afrikaansche heeren hebben het bijltje er bij neer gelegd. Nadat zij dezer dagen reeds hebben gesmeekt,/Och, geef ons wat rust en verzochten om ten minste tot's morgeus 1 uur doel geopend, maar ik ben nog niet vergeten, dat ik een man benik ben nog niet geheel een duivel Halt! Wat voor een geruisch is datP" Een zwakke, half verstikte kreet viel hem in de rede. z/Ik weet het niet," antwoordde de arts. //De toon komt daar uit den gang." ,/Volg mij," riep de graaf, zijn degen trekkend. Hij snelde voorwaarts, tot hij plotseling bleef staan. Het was Elisabeth, die in het gewelf stortte, voor hem neerzonk en zijn knieen omvatte. z/ErbarmingErbarming, mijn breeder riep zij. ,/Doou dood uw Elisabeth niet I" //Groote God, wat brengt u hier? U dooden, mijn zuster? Liever zou ik zelf sterven, als u kwaad te doen! Neen, wees gerust, vrees niets. U zal geen leed geschieden!" ,/0, God zegeue u,sprak zij. j/Ik weet niet ik meende te hooren o, ik ben zeer zeer dwaas mijn hoofd is Zij streek met de hand over het voorhoofd, keek met een vermoeienden glimlach omhoog en zonk uitgeput in de armeu haars broeders. „Gij waart er dicht bij, met woorden reeds te volbrengen, wat ik volgens uw raad door de daad zou bereiken, sprak Lorischek zacht tot den arts en met vreeselijke blikken. »En denkt gij, edele heer, dat een leven, zooals zij het hier moet lijden, het onderhoud waard is 1" antwoordde de dokter even zacht. TER \EIZEIS!HE COIIRAIT WW—Wp—wpM—Hlf

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1884 | | pagina 1