No. 309.
Woensdag 20 Maart 1887.
mm
VOOR
IJzeren weg van Gent naar IVeuzen.
Neuzen, 18 Maart.
Dc geopenbaarde vrees dat ons vaderland in
ernstige venvikkelingen met Pruissen zou gera-
ken, waartoe de aanleidiDg alleen te vinden of
liever gezocbt was in eeue geheime zitting der
staten genern'nl, heeft zich alleen niel bevCstigd-,
dock heeft onze minister van buitenlandsche za-
ken te kennen gegeven dat er door Pruissen
geene vertoogen waren ingediend, terwijl de
Prnissische minister von Bismarck dit heeft be
vestigd, op ecu hem deswegens gedane vraag
door een der aan het hof van Berlijn geaccre-
diteerde gezanten.
Het valt intusschen niet te ontkennen dat er
in Europa een geest van onrust en wantrouwen
bestaat en wordt aangekweekt, die allegouver-
nementen noopt huune verdedigingsmiddelen nit
te hreiden.
Elke natie, elke regering, elk staatsman, ja
elk partieulier gevoelt het, dat wij de ontknoo-
ping te gemoet gaan van een inderdaad onhoud-
baren toestand, men gevoelt levendig dat er
omstandigheden zullen geboren worden, die elke
natie zoovvel als elk bijzonder persoon zullen
noopen zich in staat van zelfverdediging te
stellen.
Of die omstandigheden lang op zich zullen
laten wachten, dan wel of zij plotseling zich
zullen voordoen, wie kan die vraag beantwoorden?
llet is inderdaad te bejammeren dat de Euro-
pesehe magten zoovele millioenen besteden aan
hunne wapening en zoovele millioenen jonge
tnannen aan de nijverheid, den handel en de
landbouw onttrekken en deze enorme krachten
alleen dienstbaar en geschikt maken oru elkan-
der te vcrdelgen.
Kleine staten gelijk ons land zijn in den regel
gedtvongen den algemeenen stroom hierin te
volgen en de Hollander, om deze in het buiten-
land geijkte uitdrukking voor Nederlander bier
te bezigen, hoe geneigd ook tot opofferingen
wanneer het de verdediging geld zijner onaf
hankelijkheid en nationaliteit, gaat daartoe ech-
ter slechts noode over, wanneer bij niet overtuigd
is van de hooge noodzakelijkheid dezer inder
daad zeer onprodnctive uitgaven.
Vraagt ons krijgswezen echter verbetering, dan
moet het met tijdelijke middelen gezegende Ne-
derland daarvoor evenmin terugdeinzen als elke
andere natiede vraag of ons Vaderland wel
te verdedigen is mag niet gedaan worden, deze
vraag is onkollandsch en getuigd of van gebrek
aan nationaliteit of van gebrek aan moed bij
zich zelven en vertrouwen op God.
Hij die durft beweren dat ons Vaderland niet
te verdedigen is kent de geschiedenis van zijn
land niet, en die deze stelling zou dttrven ver
dedigen is den naarn van Nederlander onwaardig.
lets anders is het, de stelling te ontwikkelen
op welke wijze ons land het best te verdedigen
is en hoe wij onze militaire en nationale krach
ten het best zullen kunnen ontwikkelen en dienst
baar maken aan de verdediging des landsals
de omstandigheden ons daartoe mogten dringen.
Wanneer onze vaderen hadden begrepen dat
ons Vaderland niet te verdedigen was tegen het
magtige Spanjedan voorzeker had de belege-
ring, inname en trouwelooze moord der burgers
van Haarlem niet plaats gehad, doch dan ook
had het glorierijk ontzet van Leiden geen gul
den bladzijden in onze geschiedenis gevuld en
ware Alkmaar niet aan te wijzen als een der
eerste plaatsen waarvoor een tienmaal stcrkeren
vijand het hoofd moest stooten.
Nederland bestaat niet bij de genade der
groote mogendheden, ons vaderland heeft zijne
onafhankelijkheid tweemaal veroverd en erkent
zijn bestaan alleen afhankeljjk van Gods genade,
doch rust daarbij op elk Nederlander de dure
verpligting die kostbare onafhankelijkheid te
beschermen en te verdedigen.
Mogten dns inderdaad onze middelen van ver
dediging voorziening behoeven, om dezelve in
verhouding tot onze krachten op gelijke hoogte
te houden met de verdediginsmiddelen van an
dere natienen het ministerie rnogt daartoe
buitengewone middelen aanvragen, dan is het
te wenschen dat gemeen overleg met de ver-
tegenwoordiging hierin zal voorzien.
Na eene veeldaagsche beraadslaging is het
ontwerp, begrooting voor het departement van
binnenlandsche zakenhoofdstuk V door de
tweede kamer der staten generaal met eenige
wijziging aangenomen met 61 tegen 6 stemmen.
In de zitting van jl. woensdag is die voor
marine aangevangen en is dffarbtj in algemeene
trekken ter sprake gebragt het verdedigings-
stelscl voor ons vaderlandde toestand van
onze middelen ter verdediging, de verhouding
tusschen zee- en landinagt en schutterij.
De minister van marine en oorlog hebben in
het breede trachten aan te tooncn dat de bui
tengewone omstandigheden waarondcr wij ver-
keeren buitengewone middelen vorderen tot vcr-
hooging van 's lands weerbaarheiddat de
veranderingen en verbeteringen die de verdedi
gingsmiddelen zoo te water als te land elders
hebben ondergaan, ons noodzaken de onze op
gelijke hoogte te brengen, tot verdediging zoo
noodig van 's lands zelfstandigheid, zonder dnar-
aan een geconcentreerd stelsel van verdediging
te verbinden dat ten slotte er toe zou leiden
om hot grootste deel des lauds onverdedigd en
onbeschermd te laten.
Z. K. H. de prins van Oranje woonde in de
de zitting bij en ineende men bij de
meeste leden der vergadering, even als bij het
publiek, eene meer dan levendige belangstelling
op te merken in deze beraadslaging, die zoo
naauw in verband werd gebragt met de zelfstan-
hofloge
digheid des vaderlands.
De leden der tweede kamer die het woord
hebben gevoerd toonden inderdaad alien eene
hooge ingenomenheid in de zaak van een deug-
delijk defensiestclsc-1 en vevwacht men algemeen
dat dc verhoogde aanvraag voor marine en oorlog,
misschien met eenige wijzigingen, zal worden
aangenomen, althans niet zal worden afgewezen
om redeuen daar buiten gelegcn.
De discussien, welke de tweede kamer
in de nu afgeloopen week heeft gevoerd, zijn
van het hoogste belang geweest en hebben zich
gekenmerkt door een afwezigheid van partij-
zucht, die men anders zelden waarneemt. Bijna
al de leden, die het woord voerden, beoordeelden
de zaken welke aan de orde warenalleen
naar kaar eigen waarde, zoodat ook voorstanders
der regering het kabinet bestreden, en anderen
die geacht worden in het algemeen ongunstig
gestemd te zijn jegens het gouvei'nementhet
met warmte en ijver verdedigen. De beide
hoofdonderwerpen der debatten waren het lager
onderwijs en 's lands defensie twee belangen
die op een merkwaardige wijze de toekomst van
het vaderland betreffen en dus de uitvoerigheid
der beraadslaging en het vuur der betoogeu
alleszins wettigden.
Op de openbare gemengde school, die bij de
behandeling van hoofdstuk V der begrooting ter
sprake kwam, werden weder de gewone aanval-
len gedaan door de vrienden van een sektariseh
onderwijs, die de bijzondere school tot algemee
nen regel wilden stellen met de openbare ge
mengde school daarnaast als uitzondering. De
aangevoerde grieven ware dat vele onderwijzers
van openbare scholen, in plaats van zich neu-
traal te houden, door spottende of minachte-
lijke gezegden en wel eens door regfstreeksche
verklaringcn het geloof en den godsdienstzin in
het gemoed der kinderen knakken en uitroeijen,
dat er allerlei hinderpalen in den weg worden
gelegd aan de oprigting van bijzondere scholen
dat in verscheidene plattelands gemeenten het
lager onderwijs aan alien geheel kosteloos ge
geven wordt, zoodat het bijzonder onderwijs het
daartegen niet kan uithouden dat het kosteloos
verstrekken van openbaar onderwijs bovendien
een onregtvaardigheid is, omdat de kosten daar-
van tocb uit de gemeentckas mocten worden
bestreden, die gevuld wordt door belastingen
van al de burgers, ook van dicgenen die hun
kinderen geen gebruik willen laten maken van
het openbaar onderwijs, zoodat deze vooreerst.
betalen moeten voor een onderwijs waarvan zij
geen gebruik maken en nu ten andere nog op
eigen kosten scholen moeten oprigten, die aan
hen wenschen voldoen. Om deze en meer der-
gelijke redenen verlangden de leden die deze
grieven aanvoerden, een herziening van de on
derwijswet van 1.857zij wenschten dat de
wporden „christelijke deugden" uit de wet zou-
den genomen worden dat aan de gemeenten
dpwerpligting zou opgelegd worden om school-
gfetd'te heffendat ook aan hulponderwijzers
de bevoegdheid zou verleend worden om aan
het hoofd van bijzondere scholen te staan, ook
al bezaten zij den rang van hoofdonderwijzer
niet.
Nadat de leden, die met de onderwijswet in-
geuomen waren, van hun standpunt deze bezwa-
rcu bestreden of wederlegd hadden waarbij de
heer Godefroi verklaarde dat hij zoo bijzonder
aan de wet van 1857 hechtte, omdat hij in haar
de uitdrukking zag van de eenheid deb natif.,
ZONDEK VERSCHir, VAN GELOOFSBELIJDENIS, nam
de heer Ileemskerk Az., het woord en verdedigde
in een uitvoerige rede de genoemde wet op een
schitterende wijze tegen de aantijgingen waar-
aan zij bij voortduring ten doel staat en die ook
weder bij deze gelegenheid zoo talrijk waren
gedaan. Ilij wilde niet ontkennen dat er in
een godsdienstig opzigt door enkele onderwijzers
buiten hun bevoegdheid gehandeld is, doch de
Algemeene
Veeverzekering"
vrachtrijder alhier, aan dezelfde ziekte is over-
leden. Men verneemt dat het paard van laalst-
genoemde was verzekcrt bij de Koninklijko
Maatschappij „de
gevestigd te Rotterdam.
Ds. J. G. Blaauwpredikant bij de her
vormde gemeente te Axelheeft now het beroep
naar dc gemeente te Veenendaat, ueaankt.
Tot telegrafist te Hulstis benoemd den
heer Kelner te Middelburg.
Hontenisse, 13 Maart. Gisteren heeft
alhier eene verkiezing plaats gehad voor twee
leden van den gemeenteraad, en zulks ter ver-
vanging van lo wijlen den heer J. Serjeant
en 2° den heer E. Pnleer, die na ruim vijl'tien-
jarige dienst als zoodanig, zijn ontslag heeft
genomen.
Daar niet een der talrijke kandidaten eene
volstrekte meerderheid, van de uitgebragte stem-
men (93) op zich vereenigde, zal er eene her-
stemmifig plants hebben, en wel 1» op een wit
biljet tusschen de "heeren P. J. Lautversdie
i 20 stemmen, en J. A. du Wooz, die 17 stem-
f men bekwainen en 2* op een rood biljet tus-
i schen de heeren A. L. A. Bouschcrdie 29
voorbeelden zijn hoor/sl seldzaam en dadelijk is 1 stemmen, en IV'. Binghouldie 28 stemmen
er paal en perk aan gesteld. De van de gods-
dienst afkeerige wetenschap, waarvan sommige
afgevaardigden gesproken hebben, wordt ,op de
inderdaad volgens den
lagere scholen niel onderwezen, en, als geheel
beschouwd, kan het onderwijzend personeel niet
godsdienstloos genoemd worden. Ilet
kosteloos onderwijs bragt
minister, eenige ongelijkheid tegenover het bij
zonder onderwijs te weeg, doch indien daarin
bij dc wet voorzien wierd, zou het toch altoos
tnoelen zijn met hand having van de openbare
neutrale, maatsehappeljjke school zonder dogma.
Dtor de woorden „christelijke deugden" weg
te nemenzou een smet op de ondenvijs-wet
geworpen wordenwaartoe de minister niet
verkoos mode le werken, Wat de overige aan
gevoerde bezwaren betrof, zott de regering on-
derzoeken in hoeverre zij nit den weg konden
geruimd worden, hoewel zij zich niet ontveinsde,
dat er eerst meer toenadering tusschen de ver-
schillende meeningen moest komen, eer men zou
kunnen beproeven dit door een herziening der
onderwijswet te doen. Doch nooit zou de reg§-
ring afgaan van haar beginsel, dat de openbare
school toegankelijk moet blijven voor alien, ge-
paard met voile vrijheid voor het bijzonder on
derwijs. Met dat beginsel wilde de regering
staan of vallen.
Zij is er mede staande gebleven, zoo als ieder
had kunnen voorspellen die den geest van de
meerderheid der natie kent. Bijna al de libe-
ralendie anders tegen hoofdstuk V zouden
gestemd hebben, nit hoofde van de politieke
rigting van het kabinet, stemden thans vdor en
het hoofdstuk werd met 61 tegen 6 stemmen
aangenomen, een meerderheid zoo als nog bijna
geen minister van binnenlandsche zaken, van
welke kleur ook, verworven heeft.
Jl. zondag heeft Z. M. do koning met
Z. K. H. prins Uendrik en de heeren ministers
van marine en oorlog eene conferentie gehouden,
die ruim twee uren geduurd heeft.
Z. M. heeft benoemd tot notaris binnen
het arrondissement Middelburg, ter sfandplaats
dc gemeente SchoondijkeW. C. de Smidt
candidaat notaris en wethouder aldaaralsmede
plaatsvervangend kantonregter in het kanton
Oostburg.
De heer S. 0. Losleeraar bij de ehris-
telijk afgescheidene gereformeerde gemeenten
Neuzen Zaamslag en Axel heeft het beroep
naar Baarland aangenomen.
7V.xol19 Maart". In de afgeloopen week
is bij A. U. landbouwer in doze gemeente we
der een paard aan lendentyphus gestorven. In
den tijd van tien dagen zijn bij dien landbouwer
vijf paarden aan die ziekte gestorven, tenvijl
den 18 dezer het paard van zekeren L. Wiemcs,
erlangder
Gelijk bekend is wordt thans eene proce
dure gevoerd tegen den polder de Breede Wate
ring, die geweigerd heeft de subsidie ten be-
hoeve der calamiteuse polders te voldoen. Thans
vernemen wij dat zich aan hare zijdc ook ge-
schaard hebben de polders Beooslen- en Bewes-
len-hlijAulrichenPapeschor, en Canisvliet.
Tegen deze is echter tot dusverre geen vervol-
ging ingesteld-
In den morgen van den 15 jl. is uit da
haven van Vlissingen vertrokken Zr. Ms. trans-
portschip Frans JSaerehout, op sleeptouw heb-
bende het te Antwerpen in gereedheid gebragt
lichtschip, ten einde hetzelve te plaatsen in hot.
oostelijk gedeelte van het pas van Neuzen nabij
den Eendragtpolder, terwijl het lichtzijndo
stilstaand en wit tan kleur, dien avond voor
het eerst ten dienste der scheepvaart zou wor
den ontstoken.
Zierikzee heeft ook een schurpschutters-
vereeuiging opgerigt, nadat in eene daartoe be-
legde vergadering eene opwekkende toespraak
gehouden was door den heer Schuurbecquo
Boeije. Deze spreker zette kracht bjj aan zijno
woorden, door de verklaring, dat hij aan de
vereeniging eene som sehonk Ivan f 500. Hij
werd beanttvoord door den heer L. de Jonge
en de voorvvaarden der op te rigten vereeuiging
werden daarna door mr. J. P. A'. Ermerins
medegedeeld. Een dertigtal der aanwezigen
traden als werkende en vijftien als contribne'rende
leden toe, welk aantal men meentdat nog
door velen zal vermeerderd worden.
In een uit Noordholland aan Z. M. opge-
zouden adres wordt voorgesteld van elk rund
5 guldens te heffen waardoor de regering over
ruim zes millioenen zou kunnen besehikken, en
de lasten zoudeu worden gedragen door hen die
daartoe hot naast zijn, namentlijk de bonders
van vee, terwijl de reeds zoo hoog belaste stads-
bewoners dan zijn gevrijwaard om de lasten te
dragen van den reeds zoo zeer begunstigdeu
boerenstanddie door overdreven vveelde en
vaak buitensporig vertoon van rijkdom en wel-
vaart niet zelden den wangunst opwekte van de
mingegoede inwoners onzer steden.
Het Belgische gouvernement heeft aan de
kabinetten van Engeland, Frankrijk en Pruissen
eene nota gezonden, waarin het kennis geeft,
dat Nederland dc afdamming der Ooster-Schelde
begonnen heeft, zonder het resultaat van „inter-
nationale enqnere" af te wachten. Belgie vraagt
naar aanl iding van dit leit aan de drie genoemde
mogendheden ad\ ies.
Jlen schrijft uit Antwerpen van 10 Maart.
Terugkomst van het Belgische legioen uit Mexico.
Gistertn omstreeks ten 1 ure, tocn de Pilione
Zeeuwsch-Vlaanderen
Dit Weekblad wordt elkcn Woensdag; muvgrn uitjcgcren
bij BEILANUS DIIUNT, te Neuzen. Prijs per 3 maandnn'80
Cents, franca per post 95 Cents Men abonnocrt zich bij
alle Itoekhandelaren, Postdircctenrcn en Ci icTcnbushouders.
Sectie van CENT naar SELZAETg.
Van Selzaete G,- 8,AO, 12,-, G,-. Van Gent 7,30, 10,30, 2,30, 8,15.
Advertenlien geliere men aan lie Ijitnerers in le rerden,
niterliik Itingsdap avond ten G ure; dc priis ran 1 lot 1
regels is 40 Cents, voor elken regel meer lOCents, belialra
35 Cents zegelregl ruor elke plaatsing.
