NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLA1I VlMHin, N.° 88. WOENSDAG S SEPTEMBER 1855. Ingezonden Stukken. Nieuwstijdingen. r- Dit Weekblad wordt elken Woensdag-morgen uilgegeven bij C. W. Overbeeke te Neuzen. De prijs is 80 cents in de drie mmnden en franco per Post 95 cents. Men abonneert zich bij de Boek- handeiaars en Poslkanloren zijner woonplaats. VOOR (tweede jaargang.) -a Advertenlien gelieve men a a h-denJJtt'g ever, zenden uiterlijk Dingsdag des namidd.agsg.en tire; de prijs van 1 lot 4 regels is 40 cents elken regel meet 10 cents, belutlve 35 cents regt voor elke plaatsing. voof-' f n Zeker in al onze week- en dagbladen is hel treffende, ja onlzellende ongeluk hesproken hetwelk den 29 Julij jl. le Opheusden is voor- gevallen waar de predikantds. A. van Iler- waarden op den prediksloel le midden van zijn dienslwerk door den bliksem is gelroffen cn gedood geworden. Gelijk men alzoo weet was de bliksem in den loren geslagenen op den hoogen prediksloel nedergekomendo ijzeren slaven welke boven aan den prediksloel zitlen om dien te schragen hadden lot leiddraad van den bliksem gediend en den predikant gedood. Te regt is in sommige couranlen bij deze ver- melding do opmerking gevoegd hoe onverant- woordelijk hel is, dat men hoogesoms alleen slaando gebouwen zoo als lorens en kerken welke het meesl door den bliksem worden ge- troffen niet van afleiders voorziet. Wij heb- ben over hel heilzame van zulk een behoedmid- del in no. 44 van dit weekblad reeds een en ander medegedecld en de aanleidingwelke oris lhans gegeven wordtnoopl onsmel ver- dubbeldeu aandrang voor denzelfden kring van lezersdaarop andermaal terug le komen want vvie zou het toch op zijn gcwelen durven nemen om willens en wetens een gevaar le lalen beslaan, dat doet rillen als men er aan denklen tot afwending waarvan men de middelen in zijne hand heefl? Trouweuseene veeljarige ondervinding heeft bewezen, dal alle gebouwen, welke van aflei ders voorzien zijn nietlegenstaande de bliksem daarop is uitgescholen geheel onbesehadigd zijn gebleven. Eene menigle voorbeeldcn zouden wij hiertoe kunnen bijbrengendoch bepalen ons slechts tot de volgendeDe klokkeloren van St.-Marcus le Yenetie 320 voet hoog is in den lijd van vier eeuwen negenmaal door den bliksem beschadigd; hij werd in 1776 van eenen afleider voorzien en is sedert niet meer gelrof fen. De loren le Doesburg, in Gelderland ruirn 300 voet hoog, is in vroeger' lijd her- haaldelijk getroffen in de vorige eeuw lienmaal in den lijd van 45 jaren; doch sinds in 1782 daarop een afleider is geplaalstis de toren on beschadigd gebleven. De toren en kerk der Hervormde gemeenle le Naardenaan welke nu 20 jaren geleden een bliksemafleider is aangc- fcgd zijn sederlhoewel vroeger meermaal ge troffen volkomen verschoond gebleven. Waar zulke IrelTende voorbeelden van hel proefhou- dende der uilvinding van den edelen Benjamin Franklin spreken daar zal hel niet le veel van ons gezegd zijn, dat wij het aanleggen van blik- sem-afleiders waardoor wij ons met volkomenc zekcrheid tegen het gevaar beveiligen, nietslechls als hoogst noodzakelijk voorslellen maar daar- cnboven alien die te dezen opzigte iets le zcg- acn hebben, zoo als de leden van kerk- en oemeenlebesluren veranlwoordelijk slellen voor de rampen en ongelukken (waarvoor God ons bchoede welke bun verzuim dienaangaandc zoude kunnen veroorzaken. Dat loch de bliksemstof de afleiders niel ver- laat en gcen ander voorwerp in de nabijheid deert, mogc blijken uit de opmerkenswaardige bijzonderheid datloen de bliksem op den 10 April 1777 den afleider op de Kathedrale kerk te Siena, in Toscane aangreep bij hel nazien bevonden werd dal eene spin in den loren haar net aan de slang van den afleider had vastge- maaktzonder het insect of hel net in het aller- minst waren beschadigd. Ja naluurkundige proefnemingen hebben hel bewezen dal men zelfs den afleider door een vaatje bnskruid kan lalen gaan zonder dal de bliksem het zal aan- sicken Wie door zulke voorbeelden niet overluigd wordtdie is wel voor alio ovcrluiging onval- jjQQr J Tegen de koslen hoezeer die hier cn daar bezwaar mogen opleveren zal men loch zeker ook niet al le slerk behoeven op le zien. Voor cen zeer aanmerkelijk deel afhangende van de plaatselijke gesteldheid kunnen die kosten moei- jelijk in het algemeen worden opgegeven doch zeker is hel, dat zij zelden de 300 guld. zullen te boven gaan. En deze som kan toch zoo ver- bazend afschrikwekkend niet zijnom er do veiligheid van gebouwen tegen soms onhcrstcl- bare schade aan op te offerenen wat nog meer zegt, zou zij in aanmerking kunnen of mogen komenwanneer men daardoor men- schenlevens kan beveiligen Wij weten weldat er nog velen zijn die in de vrees verkeeren dal het zonde zij het bliksemvuur dat in Gods hand is cn door Hem hestuurd wordtvan zich te willen afwenden maar hoezeer wij de leederheid des gewetens eerbiedigen van hen, die schromen iets le doen helwelk zij voor verzet tegen de hand des Al- magtigen houdenzoo spreken wij als tot ver- slandigen; en verre is het ook van ons, te wil len beweren dat de mensch in staal zoude zijn de hand Gods af te kceren als Hij treffen wil. Wij noemen dit te regt dwaasheid Doch wij vragen alleen, van wien de mensch het versland heeft onlvangen om de krachten der naluur te gebruiken naar zijne bedoelingen. Immers hij mag diercn dooden indien hun groot gelal hem zou benadeelen hij mag de Zee en de stroomen breidelen door dijken cn damraen om veilig le wonenhij mag evenzeer niel het onweder belelten want dal ware gesteld dal het moge- lijk zij een onzinnig ingrijpen in hel werk des Almagtigen en tevens het afkecren van eenen grooten zegen gelijk het onweder werkelijk in de naluur is, maar, hij mag de schadelijke uitwerkselen er van afkeeren even goed als geneesmiddelen gebruiken tegen of ler voorko- ming van ziekle. Zie slechts Exodus IX, vs. 18 en vervolgenswaar God zelf daartoe bevel geefl. En zoo dit bewijs nog niet voldoende geacht wordt, ja dan vervall men in de onge- rijmde stelling dat er ook zwarigheid beslaat om den regen van zijn huisraad le houden, door hel dak digt le houden, of, wanneer de lieele zomerzon ons beschijntkoelle te zoeken door de blinden te sluilen of de gordijnen neder le laten. Of zou ook iemand durven zeggen dal een voorvalals te Opheusden een oordeel isdat men uit de hand des Allerhoogsten moet onlvan gen en dat men niet vermag af te wenden Hoe? Een oordeel? Lees dan wat de Heer zelf zegt, Luc. XIII, vs. 1 5, en ziet levens niet voorbij dat ge een redelijk wezen zijt. Welaan dan het treffende stcrfgeval van den waardigen ds. van Herwaarden zij den bevoegden aulorileilen tot aanleiding, om zich van de op hen ruslende heilige verpligting te kwijten en alzoo de kerkgebouwen en lorens onverwijld met bliksem-afleiders te wapenen die onder de noodige voorzorgen cn onder het oog van deskundigen gesteld, en van lijd tot lijd nage- zien de beschadiging door hel onweder even zoo onfeilbaar voorkomen als het inregenen door een goed onderhouden dak. Dat onze welgemeende poging te dezen opzigte tot nadenken mogc opwekken en vervolgens tot de overluiging leiden dal men op eene zeer eenvoudige wijze alle gebouwen kan vrijwaren tegen rampenwelke zoo menigwerf kunnen treffen is de vurige wensch van De twijfeling door den geeerden inzender van het arlikelin no. 86 van dit weekblad geop- perd nopens den naamsoorsprong van de boek- iveitwelke door ons in een voorafgaand arlikel (no. 85) op voorgang van eenige aldaar geci- teerde schrijversis toegeschreven aan het zak- boekjelusschen welks bladen de vermaarde reizigerheer Joos van Ghistele de eersle zaden van hel Saraccenschc koren in Nederland zou hebben gebragtkwam gansch niel on- verwacht voor. Wij wislen toch maar al le wel hoe velen geheel onbekend met de ge- schiedenis van de invoering van dit nullig graan- gewashet overbrengen der eersle zaden in een boek, en den daaruil voortgesprotenen naam van boekweitniet eens den naam eener legende maar dien van cen kinderachtig sprookje cen belagchelijk fabcltje, waardig gekeurd hebben; hoe zoowel kruid- als taalkundigen evenmin kennis dragende van het geschiedkundig feit zich voor en na beijverd hebben om schijnbaar voldoende gronden op le sporen voor den naams oorsprong der boekweit, en dat hunne argumen- len veel bijval hebben gevonden. Trouwens voorname taalkundigen zooals Schwenck Tuin- jian cn Weiland hebben naar aanleiding van de bijzonderheid dal de driehoekige gedaanto der boekweit veel overeenkoml mel die van het zaad van den boeken- of beukenboom daarin gansch niet oneigenaardiggrond meenen te vinden om den naam van boekweit (in het Hoog- duitsch Buchweizenin hel Zvveedsch bokhwele, in hel Deensch boghvedein het Nedersaksisch bookweten en in het Eugelsch buckwheatvan den boekenboom te moelen afleiden zich hier bij tevens beroepende op de Latijnscho benaming fagopyrum(door Tournefort aan de boekweit, gegeven)van het Latijnsche fagus (beukenboom) en het Grieksche pyrus (koren) als of men zeidesoort van koren of graanwelks zaad gelijkvormig is met dat van den beukenboom. Ook kruidkundigen en met name Dodon/eus hebben zich lalen verleiden door deze in het oogloopende gelijkvormigheid en alzoo mede- gewerkt tot het voortplanlen van eene naams- afleiding welke door de geschiedenis op eene slellige wijze wordt wedersproken. Immers het belangrijke werk van den vermaarden reizi ger heer Joos van Ghistele, eersl gedrukl le Leuven in 1530, en herhaaldelijk le Gent in 1557, 1563 en 1572, helwelk sedert in vergc- lelheid geraakt zijnde, in onzen tijd een naauw- keurig onderzoek van vele voorname geleerden is waardig gekeurd benevens de plaatselijke narigten in der tijd door onderscheidene schrij vers belreffende de opschriften op 's mans graf- zerk le Zuiddorpe medegedeeld zijn da4r als zoo vele onwraakbare getuigenissendal de in voeringzoowel als de naamsoorsprong, der boekweit (eigenlijk Saraceensch of Ileidensch ko ren, in het Lalijn frumentum Sarracenicum in het Fransch bled noir on Sarrasinen in het Hoogduitsch ook wel Heidekorn geheelen)aan gemeiden heer van Ghistele zijn dank te wetenwaarom wij dan ook onzen wensch herhalen dat de geleerde oudheidkundigemr. J. Egberts Risseeuw die in Cadsandria voor 1855 reeds genoegzaam hel pleil ten voordeele van van Ghistele beslist heeft, nogmaals op de zaak in queslio mogt willen nederkomen ten einde de aangevoerde gronden der legenparlij ten eenenmaal krachteloos le maken. Z. 1 Sept. 1855. V. D. B. Mel 1 November aanstaande wordt de heer J. Schraveropzigler van den waterstaat te Neu zen verplaatst naar lioofdplaatlerwijl de heer J. D. van Dishoeckin diezelfde belrekking van Hoofdplaal naar Neuzen komt. Aan de vergadering van de predikanlen-ver- eeniging in Zeeuwsch-Vlaanderen, den 22 Augus tus jl. le Sas-van-Gent gehouden hebben, be- halve al de predikanten uit den ring van Axel slechts 4 uit den ring van IJzendijke en geen uit den ring van Sluisdeel genomcn. De najaars-veemarkten in Zeeuwsch-Vlaan deren zullen weldra worden geopend en wel gedurende deze maand te Aardenburg den 10 en le Schoondijke den 25 September. Uit Aardenburg wordt ons gemeld dat hel plan om het oude schoollokaal door een geheel nieuw le vervangen lot rijpheid is ge- komen en weldra evenwel buiten publieke aan- besleding zal ten uitvoer gelegd worden. Het is ons tot genoegen te kunnen mede- deelen dat de uitgaaf van de Dichterlijke Na- latenschap van wijlen den verdienstelijkcn land man Jacobus Faro, geboorlig van Walerland- kerkje stellig voortgang zal hebben daar het afdrukken van dit lelterkundig product van Zeeuwsch-Vlaanderen bereids een heel eind ge- vorderd is. Wij vernemen uit eene opgaaf in de Eco nomist, belreffende hel gelal manschappen uil- makende het contingent der natiouale miiitie van 1854 hetwelk uit de onderscheidene ge- weslen onzes vadcrlands bij de verschillendo korpsen van het leger is ingedceld dat van do 457 miliciensdoor de provincie Zeeland ge- leverd slechts 276 konden lezen en schrijven. Daar deze provincie, met uitzondering van Noofd-Brabanl te dien opzigte de ongunstigsle EENEN ClVILIST. m -

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1855 | | pagina 1