NIEUWS- EN 1 in ERTENTI EKI
IV.0 ©4.
WOENSDAGMAART -1853.
Ingezonden Stukken.
Nieuwstijdingen.
VOOR ifk
Dit Weekblad wordt elken Woensdag-morgen
uilgegeven bij G. W. Overbeeke teNeuzen. Da
frigs is SO cents in de drie maand.cn en franco
per Post 95 cents. Men abonnecrt zich bij dc Bork-
liandelaars en Poslkanloren zijner ivoonplaats.
Het sluk over de lolheffirig op straatwegen
voorkomende in No. 63 van dit Weekblad heeft
bij een belangstellend lezer de onderstaande
vragen doen rijzen
Wanneer het onbillijk is om de koslen der
wegen ten lasle ran het algemeen te brengen
«zooIang niet alle de gemcenten in den slaat door
»goede wegen onderling verbonden zijn", mod
het dan niet even onbillijk geacht wordendat
jaarlijks eene aanmerkelijke Rijks-bijdrage tot
instandhouding der calamiteuze polders verleend
wordt, zoolang de zoodanige niet in alle de
provincien gevonden worden
Is het in dal geval niet evenzeer te wraken
dat jaarlijks eene beduidende sum aan onze groote
rivieren verwerkt wordt, waarvan de Noorde-
lijke provincien geen enkele gulden reglstreeks
genielcn
Op gemelde vragen kan geanlwoord worden:
dat het in die beide gevallen de dadelijke in
standhouding van onzen bodem geldt, een belang
waarbij alien gelijkelijk belrokken zijn. Is dit
noglans niet evenzeer het geval bij de trapsgewijze
verbetering der gemeenschapsmiddelen le water
en le land met we lie de vermeerdering der
nationale welvaarl in het naauwste verband staal?
Eene matige belasling op het gebruik der wegen
heeft zeker hare gunstige zijde doch mag de
slaat gezegd worden zijne roeping te missen,
wanneer hij een deel der onevenredig verdeelde
koslen van voortbrenging voor zijne rekening
neemt?
Dan toch ook wordt die roeping gemistals
de slaat zijne heffingen op het gebruik van kana-
len en vaarten achlerecnvolgens vcrmindert
lerwij! de kostcn van onderhoud dier werken
in den regel hunne opbrengsl overlreffen?
Is de stelling dat de opbrengsl der tollen ge
lijk moet staan met de onderhoudskoslen van
willekeurigheid vrij to pleitenwanneer het
onderhoud van twee wegen van gelijke Iengte
die beiden evenveel bereden worden aanmer-
kelijk kan uiteenloopen A is de kosten der
wegsverbetenngen in verschillende landslreken
zoodanige afwijkingen verloonen dat hetzelfde
kapilaal hier voor den enkclen aanleg benoo-
digd elders door de rente van zijn overschot
ook de onderhoudskoslen dekt?
Wanneer eindelijk gelijk bij de meeste wegen
het geval is, de rente van het aanlegkapitaal
door het algemeen hetzij staat, provincie,
gerneente of walerschap gedragen wordtkan
dan het vereenigen van dien last met de geheele
of gedeellelijke onderhoudskoslen groot bezwaar
geven
In elk geval schijnen de belangrijkste voor-
deelen door eenen straatweg afgeworpenin
direct le zijn, en deze voordeelen zullen, door
het wegnemen of vermiuderen der tolheffing eer
toe- dan afnemen.
Bovenstaande vragen worden met bescheiden-
heidgedaati, z66 wegens het belang des onder-
werps, als om de weuschelijkheid eener bevredi-
gende oplossing van de daaraan verbondene
bezwaren.
P
Het is onbegrijpelijk dat in ons vaderland
bet zoo bij uilslek zorgvuldige en voorzigtige
Nederland waar regering en menschenvrienden
dagelijks hunne beste krachlen en middelen veil
hebben tot bevordering van de slofTelijke en
zedelijko welvaarl der rialie een van de be
langrijkste middelen om tot dat doel le geraken
nog steeds op de onvergeeflijkste wijze verori-
achtzaamd blijfttrots zoo velc hoe langer hoe
luider wordende klaglen daaromlrent aangehe-
ven worden. Wij bedoelen de organisatie en
regeling eener gezondheids-policie het nemen
van gepaste hygienische maatregelen van voor-
zorg en van middelen tot beveiliging van gezorid-
heid en leven der ingezetenenzonder welke
geen Staat aanspraak maken kan op den naam
van goed geordend te zijn zonder welke geene
maatschappelijke welvaartgeene verstandelijke
en zedelijke ontwikkeling geene ware bescha-
ving mogelijk isomdat het spreekwoord ge-
zondheid is de grootsle schatniet alleen voor
(tweede jaargang.)
elk lid maar voor geheel de maalschappij
kracht en beleekenis heeft.
En zulks is nog te meer onbegrijpelijk wan
neer wij lettcnhoe do hygiene, of openbare
gezondheidsregeling in Frankrijk en Engeland
ja zelfs in het naburige Belgie, krachtdadig ter
harte genomen en bevorderd wordt.
Zonder thans de aandachl op dc menigvuldige
onderwerpen der hygiene te vestigen widen
wij oris voor ditmaal slechts bepalen tot dever-
valsching der voedingsmiddelen dubbel be-
treurenswaardig in eenen tijd waarin de duurle
der eersle levensbehoeften den burger reeds zoo
zwaar drukl. En dal zulk eene schromelijke
vervalschingzoowel door onkunde als door
snood vvinslbejag en misdadige concurrenlie
niet alleen plaats grijplmaar zelfs ongedeerd
en ongehinderd gepleegd en uitgeoefend wordt
daarvan zou men zich met verbazing overluigd
zienwanneer men de verschillende eelwaren
en niet minder de zamengestelde spijzen en drali
ken welke ter verkoop worden aangeboden
aan een naauwkeurig, analylisch onderzoek wilde
onderwerpen. Men zou al.sdan bevinden, dat
de belangrijkste zelfslandigheden zoo als meel
brood, boterkaaskoek en ander gebak
thee cichorei melk water, koffij azijn
stroop olie moslaard peper kaneel en andere
specerijen chocolade wijn en alle soorten van
slerke dranken en likeuren meerendeelsja
op enkele uilzonderingen na alien beslendig
vervalschl worden, meeslal met meer of minder
schadeiijke, somtijds zelfs met vergiflige zelf
slandigheden en wel van den fabrikant af
tot den klein-handelaar toe.
En wordt alzoo de maatschappij in dit opzigt
nog ernslig benadeeld en hevig bedreigd
daar de speculatie en de winzucht bijna geene
zelfstandigheid onvervalschl hebiicn gelalen
zou dan de vurige vvensch le misprijzen zijn dat
de regering in hare vaderlijke gezindheid zich
weldra de dierbaarste belangen harer onderda-
nen krachtdadig mogte aantrekken door af-
doende maatregelen le nemen van algemeen loe-
zigt op den verkoop en het gebruik van levens-
middelen opdat zoo het puldiek de geruslstel-
lende zekerheid erlange van steeds gezonde en
onvervalschte consumlie-artikelen te koopen en
te nulligen
Of zou een punt dat de hoogste slolfelijke
belangen der menschheid raaklin ons land
geene beharliging verdienen? Zou eene zoo
dringend noodzakelijke wetgeving op het open-
bare gezondheidswezen nog langer tot de vrome
wenschen moelen blijven behooren?
H. 15 Maart 1855. Hygea.
Met genoegen vernamen wij de aangekondigde
uilgave van den Middelburgschen Naamwijzcr'
voor 1855 want niet alleen als zoodanig maar
voornamelijk ook om de uitbrciding welke dit
van ouds bekende periodieke werkje sedert 1853
ondergaan heeft, en ten gevolge waarvan het
dan ook sirids dien tijd tevens met den tilei van
Zeemvsch Jaarboekje prijkt zijn ons die provin
ciate naamwijzers dubbel welkom geworden.
Gelijk bij elken nieuwen jaargang zoo is bij
den tegenwoordigen ons ook reeds weder over-
tuigend geblekenhoe de Uilgevers zich niet
alleen met ijver op naauwkeurigheid toeleggen
maar hoe zij telkens ook weder nieuwe onder
werpen van algemeen nut opnemenen alzoo
dc sprekendsle bevvijzen leveren van hun ernslig
slrevenom dit Zeemvsch Jaarboekje in den
ruirnsten zin aan zijn doel le doen beanlwoorden.
Wij houden ons alzoo ten voile vcrzekerd
dat een ieder en vooral hij die eenigerlei
administrative betrekking bekleedt, eenmaal den
rijken inhoud van die jaarboekjes hebbende leeren
kennen deze als onmisbare handboekjes op
hoogen prijs zal schatten.
Bij eene allezins nette uitvoering en hoezeer
elke jaargang in uilgebreidheid toeneemtblijft
evenwel de prijsnotering uitcrst billijk op 95
cents gesleld.
Mogen wij een verlangcn uiten het is van
dien aarddatgelijk in de jaargangen van
1849, 1850 en 1851 met betrekking lot Mid-
delburg belangrijko geschicdkundige aanteeke-
ningen als een toevoegsel zijn geleverd van
dezelfde hoogst geachle en bevoegde hand tel-
Adverlenti.cn gel/eve men nan den Uilgever iti le
zenden v.ilerlijk Drugsdag des namiddags ten 4
nre; de prijs van I tot 4 regels is 40 cen tsvgor
elken regel meer 10 cents, behulve 35 cents zcgel-
regt voor elke plaalsing.
ken jare dergelijke bijzonderheden mogten uit-
gelokl worden hetzij met betrekking tot andere
voornamc Zeeuwsche plaatsen of ook wel met
betrekking tot de provincie in bet algemeen.
Bij belangstellenderi in Zeelands geschiedenis
zouden zoodanige toevoegsels even gelijk de
vorige ongetwijfeld hoog gewaardeerd worden.
Inmiddels vinden de Uilgevers op hunnen
iugeslagenen weg volijverig voortgaande, voor
hunne zorg en moeite aan dit nultige werkje
te koste gelegd in een ruim debiet de ver-
eischte schadeloosstelling en deze onze aanprij-
zende aankondiging moge mede bijdragen om
de verspreiding van helzelve in Zeeuwsch-Vlann-
deren le bevorderenopdat zoo-de beslaande
belangstelling in dezen sinds 1716 uilgegeven
Middelburgschen Aaamwijzer meer en meer toe-
neme en die ook blijkbaar worde in dc bereid-
willigheid met welke men ook uit deze onze
landslreek de vereischle inlichtingen opgaven
en teregtwijzingen steeds aan de Uilgevers zal
mededeelen om daardoor de waarde deszelven
to helpen handhaven.
R.
Te Hulst is den 13 dezer de tweede reeks
van openbare voorlezingcn over den landbouw,
gedurende dezen winter door den heer Modder-
man gchoudengeslolenom in het volgend
winter-saizoen weder te worden hervat. Zecr
belangrijk mag deze reeks van voorlezingen ge-
noemd worden daar dezelve gewijd waren aan
de bewerking en verbetering van den grond de
daartoe le gebruiken werktuigende onder-
scheidene soorten van meststoffen de verschil
lende soorten van landbouw-gewassen, de on-
kruiden en de ziekten waaraan die landbouw-
gewassen onderhevig zijn onderwerpen voor
iederen landbouwer van het hoogste belang, en
welke veel hebben kunnen bijdragen om den
landbouwersstand te verheffen en door eene
doelmalige bebouwing in welvaarl le doen toe-
nemen.
Op de Nederlandsche rivieren blijft bet
water vallende. Bpdroevend zijn voortdurenil
de lierigten aangaande de vele dijkbreuken en
overslroomingen in verschillende oorden van ons
rijk. De rampen, door het woedend water-element
veroorzaaktzijn nog niet le overzien. In do
landslreek Maas en Waal zijn 1000 huizen ver-
laten in de gerneente Wamel alleen 400. Te
Utrecht zijn per spoortrein van Veenendaal aan-
gebragt 480 personen die alles verloren hebben,
en alsnu in de Geertekerk aldaar die daartoe
doelmalig is ingerigl huisvesting en vcrpleging
eiilangen. Allertreurigst zijn de beriglen nil dc
gerneente Lith. Vreesselijk was het lot van
schipper R. JSinlelsdie zijne vrouw zijne drie
kinderen en zijne moeder onder zijne oogen za"
omkomen lerwijl hij zclf zijne redding op een
boom moesl zoeken. Nabij Veenendaal is eene
schuildie bezig was met redden met 12 per
sonen omgeslagen; een man en 6 kinderen zijn
daarbij verdronken. Het is hartverscheurend de
treurige overblijfsels overal te zien drijven zoo-
als bedden sloelen enz.
le Amsterdam is bij de algemeene commissio
ten behoeve van den watersnood r-cds de sorn
van 57,000 ingekomen zoomede nog /'lO.OOO
door parliculiere tusschenkomst. Deze com-
missie heeft thans hare bernoeijingen tot 90 hulp-
behoevende gemeenten uitgeslrekt, en alien in
meerder of mindere male ondersteuning in geld
kleederen en levensmiddelen doen erlangen.
De Gravenhaagsche Nieuwsbode behelst
een hoofdartikel met bet opschrifl de Koning
bij den nood zijns I oiks, naar aanleiding der
reis, dezer dagen door Z. M. ondernomen,
om de uitgeslreklheid van het leed door den
watersnood in verschillende provincien ontstaan
te doorgronden door zijne liooge legenwoor-
digheid het verband der maglen die hulp kun
nen aanbrengen le verslerken en te bevesligen,
maar ook om de onge'lukkigen te troosten en te
bemoedigen en door komnklijke liefdadighcid
naar vermogen te helpen. De rusteloosheid
zoo wordt rriedegedeeldwaarmedc de koning
de plaatsen bezoekt waar de ramp thans heerscht°,
verwekt bij elk die hem omgeeft de bestc aan-
nnvsai-vu ubssih.