Rozen voor Nieuw-1
bankbiljetten gooiden zij in een grote
wasmand, welke naast ben stond.
In de weken na de ramp werd in de
verschillende polders hard gewerkt
aan de dijken. Hoewel de laatste dijk
pas in september gedicht werd, was
onze gemeente in maart reeds zover
droog, dat de Koningin een bezoek
aan het dorp kon brengen. We hadden
een van de binnendijken zo ver klaar
gemaakt, dat de vorstin als eerste met
een auto het dorp kon binnenrijden.
U weet niet, wat haar bezoek op dat
ogenblik voor ons betekende. In de
moeilijkste dagen van ons leven
voelden wij ons gesteund door haar
sympathie. Wij zijn haar daar altijd
nog dankbaar voor.
De Amerikanen kwamen met
„heaters" onze huizen droogblazen
en reinigingsploegen werkten de mod
der weg. In Nieuw-Vossemeer kwam
het leven weer langzaam op gang. In
het hartje van de zomer hebben wij
onze doden, die in Steenbergen een
voorlopige rustplaats gekregen hadden,
herbegraven in onze gemeente. Veer
tien bleven er in Steenbergen. De
familieleden wilden niet, dat hun
lichamen wellicht nog ooit voor de
tweede maal aan het water ten prooi
zouden vallen. Met een voorbeeldige
saamhorigheid heeft de hele gemeente
zich voor deze droeve, zware en veelal
ook onaangename taak ingezet. Ik
hield de dodenlijst bij. Op een gegeven
ogenblik zag ik twee sterke boeren
jongens een kist dragen, waarin
zonder dat zij het zelf wisten het
lichaam van hun zuster rustte. Toen
ze de kist in het graf hadden neer
gelaten, kwamen zij naar mij toe en
zeiden: „Burgemeester, als straks de
kist van ons Marie komt, waarschuwt
u ons dan even
Ik kon hun slechts zeggen: „Je hebt
Marie daarnet begraven." Toen haal
den die ruwe kerels ieder een bos rozen
onder hun jas vandaan en legden die
op het verse graf.
Dat jaar bloeiden nog de bomen en
sommige liepen ook het jaar daarop
nog uit, maar toen het zout zo diep in
de bodem getrokken was, dat het de
haarwortels aanvrat, gingen zij alle
maal dood. Alleen de rozen hebben in
Nieuw-Vossemeer nog nooit zo mooi
gebloeid als in de jaren na de ramp.
Het was of de natuur iets wilde goed
maken voor het ontzaglijke leed, dat
zij over het dorp gebracht had. Zij gaf
de schoonste bloemen, welke zij geven
konrozen voor de vijftig doden van
Nieuw-Vossemeer."
rampnacht volgde, nog een vrouw, die
bevallen moest. Over de daken was het
ons toegeschreeuwd. We zijn haar
met een klein bootje, dat een van de
boeren had weten te bemachtigen,
gaan halen om haar naar de dokter te
brengen. Deze had al een paar lakens
aan elkaar geknoopt om haar uit het
bootje te hijsen, doch de golfslag was
te zwaar. Wij hebben haar naar elders
moeten vervoeren, vanwaar zij later
naar Steenbergen geëvacueerd is.
Het werd maandagmorgen acht
uur voor er redding opdaagde. Er
kwamen boten, bemand met com
mandotroepen onder leiding van
regimentscommandant overste Beets.
Eerst toen kon men in feite met de
evacuatie beginnen. De bevolking
werd met boten naar de bereikbare
dijken gebracht, vanwaar zij met auto
bussen naar een opvangcentrum in
Steenbergen vervoerd werd.
Met grote zorg en piëteit heeft een
bergingsploeg daarna naar onze doden
gezocht onder het puin, in sloten,
greppels en kreken om de nabestaan
den een droeve zekerheid te kunnen
geven.
Wij hebben een inspectietocht langs
de huizen gemaakt. Zesenzestig
woningen waren verdwenen of totaal
verwoest, honderddertien waren zwaar
beschadigd. De kerk konden wij niet
binnenvaren, omdat het plankier,
waarop de banken stonden, was gaan
drijven en de deuren barricadeerde.
In de pastorie hing een stoel in de
lamp. De brandkast was naar het
midden van de kamer geschoven. Wij
hadden toen een goede, oude pastoor.
De man was al tachtig. Hij zat erg
over zijn brandkast in, niet alleen,
omdat ze al zijn hebben en houden
bevatte, maar ook het geld van
verenigingen enzovoort, wat men in
die moeilijke dagen goed gebruiken
kon. Al met al was het een zeer aan
zienlijk bedrag. Hij had mij al her
haaldelijk gevraagd of ik de brand
kast niet voor hem kon leeghalen,
maar dit was niet mogelijkze lag wel
vijftig centimeter onder water. Eerst
toen het nog maar tien centimeter
boven de brandkast stond, hebben wij
een poging gewaagd en inderdaad
zagen wij kans om haar open te
krijgen. Toen ik 's avonds bij de
deken in Steenbergen kwam, naar wie
de pastoor geëvacueerd was, zag ik de
beide pastoriemeisjes in de keuken
bezig de briefjes te drogen op een
zacht brandend fornuis. De gedroogde
de schadelijkste gevolgen van de
overstroming heeft gehad. Om de dijk
te dichten heeft men in zijn land
namelijk grote putten gegraven. Hoe
wel men deze later met- zand heeft
dichtgespoten, schijnt de humuslaag
verstoord te zijn en willen de gewassen
bij hem niet meer zo goed groeien.
Wat er die nacht allemaal verder
gebeurd is, kan ik u in kort bestek
onmogelijk beschrijven. Langzaam
werd de omvang van de ramp ons
duidelijk. We kregen vijftig doden te
betreuren; dat is drie procent van de
bevolking". De meeste zijn gevallen op
een kruispunt, dat wij sindsdien „De
dodenboek" genoemd hebben. De
huizen werden er een voor een ver
zwolgen. De ene buur zag daar de
ander verdrinken en wist dan, dat het
nu zijn beurt was. De bewoner van
het laatste huis, dat overeind stond,
gooide de pannen -van het dak en
klom er met zijn vrouw en drie kinde
ren bovenop. Toen de kap zich van
het huis losmaakte en begon te drij
ven, zag hij zijn drie kinderen in de
golven verdwijnen zonder dat hij huil
te hulp kon komen. Het dak dreef
naar een dijk toe. Op het ogenblik, dat
zij weer vaste grond onder de voeten
kregen verloor de vrouw het bewust
zijn. Hij heeft haar toen op zijn schou
der genomen en door de stormnacht
een half uur gaans over de dijken
gebracht, totdat zij veilig waren.
Een vrouw en twee kinderen, die
geprobeerd hebben voor het water uit
te fietsen, hebben deze stoutmoedig
heid met de docjjl moeten bekopen.
Een ander drama speelde zich af in
een klein huis, waar een vrouw van
rond de vijftig met haar moeder
woonde. De oude vrouw kon niet
lopen en de dochter was niet bij mach
te haar naar boven te brengen. Toen
is zij bij haar moeder gebleven. Ze
zagen het water stijgen en ze is niet
weggegaan, voordat zij haar moeder
dood zag wegzinken. Het water stond
toen aan haar lippen. Pas op dat
ogenblik ging zij de wankele trap op
om haar eigen leven te redden.
We hadden de zondag, welke op de
De auto van de dokter zoals die werd teruggevonden.
Vader, moeder en zes kinderen van de familie Van Geel-Bosters werden slachtoffers van de overstroming. Zij rusten naast elkaar op het katholieke kerkhof.
Nr. 5 - 20
