NTRUNl
iBSTEM
T
SAKKE
elet!
Oost-Europa en Azië gaan hand in hand in Oezbekistan
fóJsrsssi
fSTKS""'
15j
39.5
9.5
25-50% KORTIN
10.00
99.5
r r
5.75
NlERSBEDRIJ
ïeuzen
)er 0115-617911
Tower of death
Hotels
Nachtleven
1995
NG
OP:
NO 16.9!
Is
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1995 DEEL
d is heilig in Oezbekistan. Als een stuk brood op de grond
hoor je het op te rapen en te kussen.
■at het verboden is in het onder I
Bied, zonder of in afwijking van een
(vergunning van burgemeester en
Jls bedoeld in artikel 14 van de Wét
Jlijke Ordening-(aanlegvergunning) over
[et aanleggen van infrastructuur, zo-
vegen, alsmede het asfalteren c.q.
n bestrating en aanbrengen van be-
Iet de daarbij behorende werken en
den, een en ander met uitzondering
ale onderhoudswerkzaamheden;
dat voor de hiervoor onder II ver-]
jn en/of werkzaamheden een aan-i
wordt verleend, tenzij door de
n die werken en/of werkzaamheden
linder geschikt zou worden voorde
ng van de daaraan bij de partiële
in de bestemmingsplannen te geven
en) en daaraan door het stellen van
i niet of onvoldoende tegemoet kan
)men.
et bijbehorende tekening ligt met
datum van inwerkingtreding, in casu
1995, in het gebouw van de sector
ing en -beheer (afdeling Ruimtelijke
verdieping Schuttershofgebouw),
I te Terneuzen voor een ieder ter
vN
neester van Terneuzen geeft ervan!
de heer J.G.M.M. van der Vorst, I
4542 BB Hoek een verzoek is ont- f
stelling te verlenen van het bestem-1
k voor het bouwen van een gar
perceel Julianastraat 28 te Hoek.
n bestaat om de gevraagde vrijstel-1
ereiste vrijstelling te verlenen wordt
i gelegenheid gesteld met ingang van
september 1995 gedurende twee
afdeling Bouwen en Wonen van de
twikkeling en -beheer, Herengracht 7
'an het bouwplan kennis te nemen en
delinge dan wel schriftelijke bedenkin-
ijzen kenbaar te maken bij het college
pster en wethouders, Postbus 35,
euzen.
enswijzen c.q. bedenkingen kunnen
ikt worden bij de afdeling Bouwen en
van de sector Stadsontwikkeling en
beheer, Herengracht 7 te Terneuzen,
waarvan verslag wordt opgemaakt,
Terneuzen, 8 september 199 j
De burgemeester van Terneuzen, J
drs. R.C.E. Barbé.
nieuwde sfeer,
lur geopend. ,n
echt de moeite waard
en plantenshop
L-Nagelkerke
tedeweg 40
Hulst
0-12268
)-10439
k prachtige kleuren van zowel de monumenten als de zijden
Hsg bef alen het straatbeeld in het stadje Khiva.
tenveggistan bestaat! Het heet Oezbekistan, is een
oormalige Sovjet-republiek en vormt het hart van
aitraal-Azië. Uzbekistan Airways heeft sinds kort
n wekelijkse rechtstreekse lijndienst van Schiphol
jaar hoofdstad Tasjkent. Of we eens wilden komen
Ijken. Als VIP door de smeltkroes van Oosteuropese
|en Aziatische invloeden, waar 104 nationaliteiten
Izaam samenwonen. Een land met een indruk
kende historie als doorgangsroute voor de legen-
Irische Zijderoute en als strijdperk voor woeste ver
veraars als Alexander de Grote, Dzjengis Khan en
Timoer de Grote. Een land van 1001 verhalen.
billené van der Velden
pent-Busjes, vliegtuigen en
p slaan klaar om de pracht
lal te tonen van het onbe-
land. Het wordt een
rade gewaarwording om door
'wekkende monumenten te
i zonder ook maar één
fist tegen te komen,
s iet uiteenvallen van de
Jjet-Unie in 1991 is het toeris-
Bin Oezbekistan als een kaar-
jhs in elkaar gezakt. Moskou
Moskou kon alles,
ton deed alles. In de toeris
me industrie gaat de onafhan-
i van 1 september 1991
ard met heimwee.
n is Oost-Europa en
iegelijk. De grote steden
pee herinneringen op aan
t of Praag. Maar op de
pars, waar groenten en krui-
Iverhandeld worden, waan je
Wetland van Aladin.
^belangrijkste cultuur-histo-
wapenfeit van Oezbe-
is dat de Zijderoute, de
p intercontinentale verbin-
Pissen de antieke en Chinese
«ving, dwars door het land
route bracht niet al-
Phandel van zijde en ande
ren tot stand maar ook
ding van religie', we-
en cultuur. Oezbeldstan
M daarom het bezoeken van
r" aan die zijderoute la-
fctro
Land van 1001 verhalen
Het Registan-plein in Samarkand is een van de mooiste pleinen van de wereld.
kt tevens hoofdstad,
P maakt daarbij veruit de
Feindruk. In april 1966 is de
P °w een aardbeving groten-
iJkrwoest' Moskou kwam,
I™ bouwde met 30.000 'vrij-
ps een nieuwe stad. Een
Oosteuropese stad.
Parohitectuur. Niet om da-
Srirond te lopen. Wel bij-
il-Azië,
ewge metro in Cen-
l> is khiva. Van
en *.d drie uur vliegen
toe ,°®stiinachtig land en
envelden- In Khiva
leen h !Teen Antonov maar
la. 0n 'idmachine' te ko
lken ,!en zondagochtend
IWd MWen etl kinderen op
'ten li, annen staan loom te
Li? hoorn. De vier-
8 ligt er alleen voor onze
l«nmMHnjddeniri de woestijn,
p»%d Hpfwse nederzettinë
lirenrt» u et ls een indruk-
Itteteent d is Samarkand,
R^torievan 25 eeu-
I me van het Oosten'
wordt genoemd. In 1370 werd Sa-
markand door veroveraar Emir
Timoer tot hoofdstad van Cen-
traal-Azië gebombardeerd.
'Welkom in het paradijs, blijf
hier voor eeuwig' prijkt op de ge
vel van het mausoleum dat Ti
moer in de vijftiende eeuw liet
bouwen voor zijn favoriete klein
zoon Mohammed Sultan. In het
mausoleum ook het graf van Ti
moer zelf. Een must voor gemak
zuchtige reizigers want hier luidt
het credo 'Als je het graf van Ti
moer hebt gezien, heb je de hele
wereld gezien'.
Timoer was goed voor zijn fami
lie. De rest van de wereld stond
niet in zijn balboekje. Hij deed
niet veel onder voor zijn onverza
digbare voorgangers als Alexan
der de Grote en Dzjengis Khan.
Onder het motto 'de hele wereld
is niet groot genoeg' werd hij heer
en meester in Iran, de Kaukasus,
India en Azië.
Samarkand is een stad van mo
numenten. Het in 1428 gebouwde
observatorium van de astronoom
Ulug Bek was in de vijftiende
eeuw het grootste van de hele we
reld. De berekeningen die Ulug
Bek maakte van de plaatsbepa
ling van zon, maan en planeten,
waren voor die tijd ongelooflijk
nauwkeurig. Eeuwen later bleek
deze beroemde astronoom binnen
een te verwaarlozen foutmarge te
zijn gebleven.
Indrukwekkend is het Registan-
plein. Omringd door drie met
azuurblauwe tegelmozaïeken
versierde madrassahs, die tot
1932 in gebruik waren als mos
kee, is het een van de mooiste
pleinen van de wereld.
De kleine aardbeving die ons net
op tijd wekte voor het ontbijt,
mag geen naam hebben.
Op naar Bukhara. Vanaf Samar
kand vijf uur bussen over slechte
asfaltwegen maar afgezien van
die lekke band mag ook dat geen
naam hebben. Stinkende Lada's,
oude trucks en tractoren. Kleine
huisjes met golfplaten daken. Te
legraafpalen langs de weg. Kin
deren met een koe aan een touw.
Cowboys op paarden die een
kudde drijven. Reclameborden
van Marlboro, Coca Cola en
Toyota. En op de achtergrond de
vage contouren van bergen. On
derweg thee drinken bij mannen
die liggend op banken een spelle
tje domino spelen.
Bukhara is iets jonger dan Sa-
markand. In 1997 viert het zijn
2500-jarig bestaan. Het is ook
iets kleiner. Maar minstens zo
mooi. In deze zandkleurige woes-
tijnstad met zijn 140 monumen
ten waan je je in een groot open
luchtmuseum. Mannen met witte
baarden, vrouwen met gouden
tanden, prachtige kleine meisjes
van wie het koppetje drie keer
kaalgeschoren wordt om later
mooi haar te krijgen.
In de al dan niet gerestaureerde
voormalige koranscholen zijn de
'cellen' in gebruik als winkeltjes.
Met Perzische tapijten, zijden
stoffen, messen, houtsnijwerk en
zilveren sieraden. Het is er heer
lijk winkelen en onderhandelen.
Met handwerkslieden en verko
pers die uitnodigend zijn, niet
opdringerig.
De 47 meter hoge Kalyan-mina-
ret was bij de bouw in 1127 de
hoogste ter wereld. Zelfs Dzjen
gis Khan was zo onder de indruk
van deze toren dat hij hem spaar
de. Niet alleen vanwege de hoog
te. De toren inspireerde Khan tot
een nieuwe straf. Overspelige
vrouwen en criminelen werden
door hem en zijn opvolgers van
de toren gegooid. De minajet
FOTO'S NICO SCHUTTEL
dankt er de bijnaam Tower of De
ath aan.
Het is maar een van de vele ver
halen die gidsen zonder er nog bij
na te denken vertellen. Ook in dit
deel van de wereld konden ze er
wat van. Mensen ophangen aan
hun benen tot de dood erop volg
de en gevangenen opsluiten in
cellen met water met hetzelfde
resultaat behoorden tot de gru
welijke grillen van de emirs.
Maar gelukkig is het ook hier al
een beetje 1995. In het park is het
Kindergarten. Schoolkinderen
spelen en een lerares vertelt trots
dat zij ze Engels leert. Voor later.
Met zeven man thee drinken op
z'n Oezbeeks kost hier twee
kwartjes.
In een gerestaureerd museum uit
1891 heb je de hele zomer- en
winterkamer voor je alleen. Ter
wijl je thee drinkt op de grond
hijst een mooie maar zichtbaar
balende Oezbeekse zich in een
historisch kostuum.
En dat allemaal voor een aantal
jaarlijkse toeristen waar onze
VW in een pinksterweekeinde
nog geen genoegen mee zou ne
men. Want ondanks al dat
schoons ligt het toerisme in Oez
bekistan compleet op zijn gat.
Nergens een sterveling te zien.
'No money, no tourists', zegt een
van de gidsen, verwijzend naar
de verbroken banden met Mos
kou.
Ex-Sovjets kunnen zich geen rei
zen meer veroorloven. En Wes
terse toeristen werden altijd door
Moskou het land in geloodst. Bo
vendien speelt voor Westerse toe
risten angst voor onrust een rol.
Die angst lijkt niet gegrond in het
door de onlangs 'herkozen' presi
dent Karimov met ijzeren hand
geregeerde land. Maar een garan
tie geeft niemand.
Een van de gidsen durft nog een
reden te vermoeden: „Het is ook
de bureaucratie op vliegvelden en
in hotels die toeristen nog af
schrikt'. En voor een gids in Tas
jkent is er de afgelopen jaren
zelfs helemaal niks veranderd.
„Are we being watched all the ti
me?" „Yes, you are."
Volgens directeur R. Irmatov van
Uzintour heeft Oezbekistan het
ergste dal alweer achter de rug.
Hij beweert dat het land vorig
jaar bezocht is door 70.000 bui
tenlandse toeristen, onder wie
een paar honderd uit Nederland.
„We missen de ervaring en de
medewerking van Moskou. We
hebben nog problemen met het
management en service. We heb
ben geen contacten met tourope
rators. Maar een baby van drie
jaar kan ook nog bijna niets,"
zegt Irmatov nuchter.
Volgens het laatste vijfjarenplan
moet toerisme, na katoenteelt
('het witte goud') en mijnbouw
(het echte goud), de derde bron
van inkomsten worden.
Dat plan zal wel een mooie
droom blijven. Het onbekende
land heeft genoeg te bieden op
historisch en cultureel gebied.
Maar de te bereiken belangstel
lenden daarvoor lijken beperkt
tot deelnemers aan georgani
seerde culturele reizen en rug
zaktoeristen. Die dan genoegen
moeten nemen met zekere onge
makken. De hotels bijvoorbeeld
verdienen geen sterren. De prij
zen variëren van bijna niks tot
120 dollar per nacht. Elke verdie
ping - in de duurste hotels al
thans, andere hebben we niet ge
zien - heeft een kamermeisje bij
wie je voor een dollar 35 'som'
krijgt (10 meer dan de 'officiële'
koers) en die voor een zelf te be
palen prijsje kleren wast en
strijkt en schoenen' poetst. Maar
vraag bijvoorbeeld niet - door
diarree gedwongen- om extra
toiletpapier want dan kan het
antwoord zijn 'dat heeft u al ge
had.'
Het eten in de duurdere hotels is
goed in de zin van voldoende en
voedzaam. Maar zeer eentonig.
Grote harde broden, veel tomaten
en vooral grote kommen soep
(shurpa) gevuld met aardappels
en stukken vlees/vet. Voor de eni
ge variatie zorgen plof (rijst met
schapevlees) en natuurlijk sjas-
lik. Verwacht geen wijnkaart, je
mag van geluk spreken als je wijn
krijgt. Probeer ook niet gezellig
uitgebreid te dineren, want daar
voor worden de gerechten veel te
snel achter elkaar opgediend.
Hoe wanhopig gids Rashid ook
zijn best doet om te suggereren
dat er een nachtleven is, het is er
niet, zelfs niet in de hotelbars. In
Samarkand zou juist nu alles
dicht zijn, omdat er een strenge
minister in de stad was. In Buk
hara blijkt de met veel bombarie
aangekondigde Miss Uzbekistan-
verkiezing al voorbij te zijn.
Alleen op de 17e verdieping van
het dure Uzbekistan Hotel waar
voor een reisgids waarschuwt
omdat de Koreaanse en Oezbeek
se maffia er zetelt, is vertier.
Waar een fles witte Bordeaux van
'94 32 dollar kost, waar net iets
meer dan half ontkleed gedanst
wordt op bekende deuntjes onder
de noemer 'cabaret' en waar ani-
meermeisjes in de bar je lekker
proberen te maken voor de nacht.
Want net na het inslapen gaat
minstens één keer indringend de
telefoon.' „Do you want sex or
massage mister, you will like me
very much?" Maar dat is weer een
heel ander verhaal.
■Organisaties die reizen organise
ren naar Oezbekistan zijn onder
meer Ashraf Reizen en Baobab Rei
zen in Amsterdam. Toekomstige rei
zigers kunnen zich voor tickets en vi
sa ook rechtstreeks wenden tot Uz
bekistan Airlines.
Vliegtickets Amsterdam-Tasjkent en
terug variëren in prijs van 1350 tot
3295 gulden.
Vanuit Tasjkent kunnen de belang
rijkste toeristische bezienswaardig
heden per vliegtuig bezocht wor
den. Binnenlandse vluchten variëren
in prijs van 160 tot 246 gulden.
Eenmaal in Tasjkent kan men ook
gebruik maken van aantrekkelijke
zeven- tot elfdaaqse verzorgde trips
die Uzintour aanbiedt voor 337 tot
481 dollar.
Kinderen verkopen op straat zelfgemaakte lolly's. Voor de dollar
van een toerist moet de gemiddelde pa anderhalve dag werken.
