IqESTEMBINNENLAND VRIJDAG 23 DECEMBEM988-
dé Rabobank
l wenst u
prettige feestdagen
en,een
>oedig 1989
ANGOLA, ZUID AFRIKA EN CUBA ONDERTEKENEN VN AKKOORD
Parlement Israël accepteert
regering nationale eenheid
BUITENLAND
Philips en bonden akkoord over sluiting Leuven
Duurzaam
Pressiegroepen
26 ministers
Niet nieuw
NIEUWSOVERZICHT
China en India tekenen samenwerking
Franse socialisten waarschuwen Rocard
Joods Congres eist vertrek nonnen
Oudste persoon ter wereld 112 jaar
Politie SU vindt Armeense vuurwapens
Consumenten-wetgeving Nederland te traag
Reagan overweegt bombardement op Libië
Hoofdprijs Spaanse loterij
T4'8|
T21
I0~
lus
la
in
;e-
n-
ge
iet
ité
ng
*er
en.
»en
ek
wetten vastgelegde normen
via stevige controles afge
dwongen wordt
Wat de Sovjet-milieuverant
woordelijken uiteindelijk'
voor ogen staat zijn fabrieken
die ecologisch duurzaam goe
deren produceren. Daarmee
bedoelen ze fabrieken die of
geen rommel maken door toe
passing van uitgekiende pro
ductie-technieken of bedrij
ven die hun eigen rommel op
ruimen: filteren, zuiveren,
opnieuw gebruiken, in elk ge
val in rivieren of bodem of
lucht laten ontsnappen. Dat is
natuurlijk een wereld-ideaal,
maar afgezien van alle an
dere problemen van technolo
gische achterstand, ineffi
ciency en onverschilligheid
tot voor kort, zou de Sovjet
unie met haar systeem van
staatsondernemingen in
plaats van vrije vestigingen
een voordeel kunnen hebben:
men kan via het budget van
de fabrieken direct ingrijpen
om milieu-investeringen af te
dwingen.
„Dat is juist," beaamt de
Leningradse Milieu-raads
voorzitter Orest Scarlato,
„maar vaak doet zich de si
tuatie voor, dat als van
staatswege wordt bepaald,
dat een bepaald percentage
van het budget besteed moet
worden aan milieu-technie
ken, de fabrieken die centen
toch voor andere dingen aan
wenden."
Het bewustzijn en de be
zorgdheid om het milieu in de
Sovjetunie is duidelijk aan
wezig, de ambitie om er iets
aan te doen ook. In Leningrad
is zelfs binnen de bond van
schrijvers een ecologische
commissie opgericht als pres
sie-groep. Verschillende rap
porten met eisen zijn al rich
ting gemeenteraad gestuurd
en men haalde de stadstelevi-
sie in een discussie-program
ma. Vooral de eis meer vaart
te maken met de waterzuive
ring is politiek overgenomen.
„En sommige van hun meer
getalenteerde mensen, die ook
zinnige dingen zeggen, wor
den uitgenodigd om zitting te
nemen in onze organisaties",
zegt Orest Scarlato.
„Aan het omleggen van
naar het noorden stromende
rivieren om in het zuiden de
akkers te bevloeien, denken
we in elk geval niet meer. En
verschillende stuwdampro
jecten in Siberië zijn ook niet
doorgegaan omdat men bang
is voor negatieve gevolgen
voor het milieu. De milieu
problematiek ligt nu als be
langrijk item op het bord van
de centrale regering."
it de
ijks te
•uimte
n rol.
n het
in de
ten is
if Bai-
in de
;ewoon
onder-
Sibe-
kassen
m van
iening,
ie van
■t 'phy-
rs geen
;buur-
koloni-
«an onze correspondent
frans Boogaard
[jRUSSEL - De directie van
philips in Leuven en de Bel
gische vakbonden hebben
na dagen druk onderhande
len een akkoord bereikt
0ver de sluiting van de Leu
vense hifi-afdeling van de
multinational.
In Leuven komt een nieuw in
dustrieel bedrijf, waar eind '89
al tweehonderd man werk zul
len vinden. De resterende 610
werknemers krijgen een pre
mie en twee jaar de tijd om
naar ander werk om te zien.
Met dat compromis-voorstel,
dat gisteren door een krappe
meerderheid van de werkne
mers in Leuven werd aan
vaard, heeft de Philips-directie
het gevaar van een massale
stakingsactie afgewend. De
bonden waren klaar om half
januari alle tien de Philips-
vestigingen in België, met sa
men een kleine 16.000 werkne
mers, voor onbepaalde tijd plat
te leggen. In afwachting van
een sociaal plan voor de be
dienden worden nu alleen het
vijfde en zesde 'verdiep' van de
Philips-vestiging in Leuven
nog bezet gehouden. Naar ver
wachting kan ook deze actie
nog voor de kerst worden
beëindigd.
De bonden zijn allerminst te
vreden met deze uitslag, maar
zien het resultaat ook niet als
een nederlaag. „De waarheid is
dat de Philips-directie, enkel
om haar loonkosten te druk
ken, op een schandelijke ma
nier 810 mensen aan de kant
heeft willen zetten. Aan de an
dere kant is het de eerste keer
in de geschiedenis van België
dat onder druk van bonden en
werknemers een massa-ont
slag twee jaar wordt uitge
steld," aldus Gaston Vanden-
bemt van de christelijke ACV-
bond.
Eerder deze week al kregen
de bonden de toezegging dat
niemand vóór 1 september 1990
wordt ontslagen, zodat in de
praktijk de meeste met ontslag
bedreigde werknemers tot eind
1990 kunnen doorwerken.
Werknemers die vrijwillig
weggaan krijgen een premie,
die varieert van 300.000 frank
(16.500 gulden) tot 650.000 frank
(bijna 36.000 gulden).De einde
jaarspremie van 1989 wordt
volledig, die voor 1990 gedeelte
lijk uitgekeerd. Werknemers
die blijven en die niet op de
nieuwe afdeling in Leuven aan
de slag kunnen, worden zo mo
gelijk in andere Philips-vesti-
gingen te werk gesteld.
In Leuven zelf zal eind vol
gend jaar in het nieuwe bedrijf
(aard nog onbekend) al voor 50
man werk zijn, voor 25 hoog-
en voor 25 minder- of niet-ge-
schoolden. Met dit onderhande
lingsresultaat, dat door de bon
den werd toegelicht maar niet
verdedigd, ging 58,8 procent
van de werknemers akkoord;
39,4 procent was tegen.
Namibia nu onafhankelijk
er Economische Verworvenheden van
- FOTOLAURCROUHEN
NEW YORK (RTR/DPA) - Angola, Zuidafrika en
Cuba hebben donderdag twee historische ak-
I koorden ondertekend die een einde moeten ma
ken aan de burgeroorlog in Angola en tegelijker
tijd Namibia onafhankelijkheid moeten geven.
Namibia staat sinds de Eerste Wereldoorlog on
der bestuur van Zuidafrika.
De akkoorden werden donderdag door de ministers van
buitenlandse zaken van de drie landen ondertekend tij
dens een plechtigheid in het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties in New York.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken George
Shultz, opende de ceremonie
met een minuut stilte voor
Bernt Carlsson, de Zweedse
VN-commissaris voor Nami
bia. Carlsson kwam woensdag
bij de ramp met het PanAm-
ioestel in Schotland om het le-
i ven.
De Zuidafrikaanse minister
1 van buitenlandse zaken, Roelof
Botha, was woensdag met een
eerdere Pan Am vlucht vanuit
Londen naar New York gereisd
voor de plechtige onderteke
ning van de akkoorden. Zijn
medewerkers spraken tegen
dat hij aanvankelijk voor de
vlucht met het neergestorte
toestel geboekt had.
Het akkoord, dat door be-
I middeling van de Verenigde
Staten tot stand kwam, voor-
ziet in het vertrek van de onge
veer 50.000 man sterke Cu
baanse troepenmacht uit An
gola. In ruil voor de terugtrek
king van de Cubaanse militai
ren, die medio 1991 voltooid
moet zijn, zal Zuidafrika Na
mibia onafhankelijkheid verle
nen.
Zuidafrika had het vertrek
van de Cubaanse troepen als
voorwaarde gesteld voor de on
afhankelijkheid van de voor
malige Duitse kolonie, die het
sinds 1920 bestuurt. De Cu
baanse troepen steunen de
linkse regering in Luanda, die
al 13 jaar in een burgeroorlog
verwikkeld is met de rechtse
guerrillabeweging UNITA. De
UNITA kreeg op haar beurt
steun van de Verenigde Staten
en Zuidafrika. In het kader van
het akkoord heeft Zuidafrika
al zijn troepen uit Angola te
ruggetrokken.
Volgens het akkoord zal op 1
april volgend jaar een begin
worden gemaakt met de uit
voering van VN-resolutie 435
uit 1978, waarin de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
een plan voor de onafhanke
lijkheid vastlegde.
Een troepenmacht van de
VN - UNTAG - moet toezicht
houden op het bestand tussen
de Zuidafrikaanse troepen in
Namibia en de guerrilla-bewe
ging SWAPO, die al jaren van
uit Angola voor de onafhanke
lijkheid van Namibia strijdt.
Verder moet de UNTAG ook
toezien op de geleidelijke te
rugtrekking van de Zuidafri
kaanse troepen uit Namibia en
verkiezingen organiseren die
op 1 november volgend jaar ge
houden zullen worden.
Volgens het oorspronkelijke
plan zouden de VN 9.500 man
naar Namibia sturen, maar de
vijf permanente leden van de
Veiligheidsraad - de VS, de
Sovjetunie, China, Frankrijk
en Groot-Brittannië - hebben
al laten weten dat zij de ge
schatte kosten - 650 miljoen
dollar - veel te hoog vinden.
Naast het drie-partijen-ak
koord over Namibia tekenden
Angola en Cuba donderdag ook
een overeenkomst, waarin de
details van de terugtrekking
van de Cubaanse troepen gere
geld zijn. Op het vertrek van de
Cubanen zal een eenheid van 70
VN-w.iarnemers toezicht hou-
De onafhankelijkheidsverklaring van Namibia wordt hier ondertekend door Minister Pik Botha van Zuidafrika (links).
Naast hem zitten Secretaris-generaal van de VN Peres de Cuellar, Minister Shultz (buitenlandse zaken) van de VS en minis
ter Dunam (Buitenlandse zaken) van Angola.
FOTOAFP
den. De eerste 3.000 Cubaanse
militairen moeten vóór 1 april
volgend jaar naar huis zijn te
ruggekeerd. Op 1 november
moet de helft van de Cubaanse
troepenmacht weg zijn uit An
gola, terwijl de resterende
troepen zich dan moeten heb
ben teruggetrokken in het
noorden van het land. Medio
1991 moeten alle Cubaanse
troepen Angola hebben verla
ten.
De ondertekening werd ook
bijgewoond door de Sovjet-on
derminister van buitenlandse
zaken Anatoli Adamisjin. De
Sovjetunie en de Verenigde
Staten zitten als waarnemers
in een door de drie landen ge
vormde commissie die als
scheidsrechter moet optreden
bij eventuele problemen bij de
uitvoering van de akkooorden.
(ADVERTENTIE)
Ruimte-groentetuinen me I
een oppervlakte van 60 vier
kante meter produceren via
Stofwisseling van planten me'
water en licht - de foto-syn-
these - voldoende zuurstof v°°'
twee personen, zo heeft roe"
Krasnoyarsk al berekend. E®
zeer speciaal koren kan z®'
maal per jaar geoogst word®
met veel hogere opbrengst®
dan in aardse condities. Zei"
de appelbomen worden °P I
Mars tweeëneenhalve keer
hoog dankzij de veel gering®
zwaartekracht. Het idee van o
Sovjet-wetenschappers en 0®
leidsmakers: als de appels ze
ook een stuk dikker zijn, moe I
het de moeite lonen om gf
middeld 200 miljoen küom®^,
te reizen tussen Aarde en Ma
voor de groente-boer.
Van onze correspondent
Rob Simons
JERUZALEM - Met 84 te
gen 19 stemmen en 3 ont
houdingen heeft de 120 le
den tellende Knesseth, het
Israëlisch parlement, giste
ren zijn vertrouwen ge
schonken aan de nieuwe re
gering van nationale een
heid.
Tegen de regering Shamir
stemden de fracties van de 'Be
weging voor burgerrechten en
vrede', de socialistische Ma-
pam-partij, het communisti
sche 'Front voor vrede en ge
lijkheid', de extreem-nationa
listische Techija en Moledet-
partijen, de Progressieve Vre-
deslijst en de Arabische Demo
cratische Partij.
Het nieuwe kabinet zal in eer
ste instantie een record aantal
van 26 ministers tellen van de
Likud, de Arbeiderspartij en de
religieuze partijen. De leiders
van de beide grote coalitiepart
ners, Shamir en Peres, hebben
afgesproken dat zij ieder nog
een minister zullen leveren. Op
die manier kan Shamir het Li-
kud-kamp van vice-premier
Levy nog een ministerzetel ge
ven en kan Peres aan de eis van
de socialistische vrouwen tege
moet komen door alsnog een
vrouw als minister aan te wij
zen.
De nieuwe regering van na
tionale eenheid is volgens Sha
mir uit actuele nood geboren
om de hindernissen en gevaren
die op Israëls weg liggen, eens
gezind tegemoet te treden. Sha
mir trok fel van leer tegen wat
hij omschreef als de omvang
rijke politieke en propagandis
tische aanvallen van de ter
reurorganisaties en hun aan
hangers, die in de internatio
nale arena tegen Israël worden
uitgevoerd. Dat offensief van
de PLO is er volgens Shamir
duidelijk op gericht internatio
nale steun te verwerven voor
de oprichting van een onafhan-
kelijke Palestijnse staat door
een sterke druk op Israël uit te
oefenen om uit de bezette ge
bieden terug te trekken.
In de Israëlische regerings
verklaring worden geen
nieuwe denkbeelden geopperd
over een mogelijke regeling
van het Israëlisch-Arabisch
conflict. Shamir herhaalde dat
Israël niet met de PLO zal on
derhandelen. De Israëlische
premier heeft koning Husayn
van Jordanië en Palestijnen uit
De leiders van Likud en arbeiderspartij, Shamir (rechts)
en Peres toosten op hun nieuwe regering. - fotoap
de bezette gebieden voor de zo
veelste keer opgeroepen de Is
raëlische vredesroep te beant
woorden en onmiddellijk on
derhandelingen te beginnen.
Met luide interrupties werd de
oprechtheid van Shamirs vre
deswil door Arabische Knes-
sethleden in twijfel getrokken.
Ruim een jaar na het begin
van de intifadah, de Palestijnse
opstand in de bezette gebieden,
vroeg Shamir de anderhalf
miljoen Palestijnen op de
westelijke Jordaanoever en in
de Gazastrook de stem van de
redelijkheid en hun gezond
verstand te volgen. Shamir
heeft de Palestijnen alleen een
vreedzame samenleving met
een beperkte mate van admini
stratief zelfbestuur onder Is
raëlische heerschappij in het
vooruitzicht gesteld die volgens
hem economische vooruitgang
zal garanderen.
Voor een tweede Arabische
staat naast Jordanië kan vol
gens de opvattingen van Sha
mir in zijn bijbelse 'Land van
Israël' geen plaats worden in
geruimd. En die Palestijnse
staat zal naar zijn zeggen dan
ook niet verrijzen. Shamir ver
kondigde dat joden het recht
hebben zich overal in dat 'land
van Israël' te vestigen. De
joodse kolonisatie van de
westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook is volgens de pre
mier van groot belang voor de
defensie van Israël en om de
oprichting van een Palestijnse
staat tegen te houden.
Shamir zei er ondanks de offi
ciële dialoog tussen de PLO en
de Verenigde Staten van over
tuigd te zijn dat de ongekende
versterking van de banden met
Washington tijdens de regering
van president Reagan onder de
nieuwe regering van Bush zou
worden voortgezet. Met een op
timistische kijk op de recente
lijk verbeterde betrekkingen
met de Sovjetunie meende Sha
mir dat de tijd voor het Krem
lin rijp is om de diplomatieke
betrekkingen met Israël te her
stellen.
Knessethlid Aloni van de
'Beweging voor burgerrechten
en vrede' stelde als leidster van
de linkse oppositie dat het Is
raëlisch publiek tijdens de 50
dagen durende coalitie-onder-
handelingen heeft geleerd dat
de Likud en de Arbeiderspartij
bereid zijn zich van alle zionis
tische waarden te ontdoen, het
rechtstelsel te negeren en de
mensenrechten te vertrappen
om hun bewind te verzekeren.
Deze verdeelde Israëlische re
gering van nationale eenheid
zal volgens de oppositie abso
luut blijven weigeren het Pa
lestijnse volk te erkennen, met
de PLO te onderhandelen en
een compromis over de bezette
gebieden te bereiken.
Premier Gandhi en zijn vrouw toosten met de Chinese
premier Li Peng. - fotoap
PEKING (DPA) - China en India hebben tijdens het bezoek
van de Indische premier Rajiv Gandhi aan Peking drie samen
werkingsverdragen ondertekend op het gebied van weten
schap en technolgie, culturele uitwisseling en luchtvaartver
bindingen. Een woordvoerder van het Ministerie van Buiten
landse Zaken in Peking verklaarde dat de gesprekken nuttig
waren geweest voor het bereiken van een toekomstig akkoord
over het grensgeschil tussen beide landen. Voor deze kwestie
zou een gezamenlijke werkgroep zijn gevormd, die een vreed
zame regeling moet uitwerken.
PARIJS (AFP) - De socialistische Franse premier Michel Ro
card heeft voorgesteld een mimimum openbare dienstverle
ning in te voeren, zodat het openbare leven niet al te zeer ont
regeld raakt als er stakingen uitbreken in de publieke sector.
Nadat Rocard zijn plan voor een minimum openbare dienst
verlening had bekendgemaakt, verklaarde het uitvoerend bu
reau van de PS (de Franse socialistische partij) dat zoiets niet
per wet geregeld kan worden zonder de goedkeuring vooraf
van de vakbonden.
Alle werknemersorganisaties, de communistische vakbond
CGT voorop, hebben al laten weten dat zij tegen het voorstel
van Rocard zijn. De arbeidsonrust liep de afgelopen drie
maanden hoog op in Frankrijk. In Parijs is de staking van de
metro afgelopen, maar gisteren waren een aantal metrolijnen
nog steeds gesloten of gestremd.
PARIJS (AFP) - Als de karmelietessen hun klooster op het ter
rein van het voormalig concentratiekamp Auschwitz in fe
bruari 1989 niet hebben verlaten, zal het Joods Wereld Congres
(JWC) zijn contacten met het Vaticaan verbreken. Deze drei
ging hebben vertegenwoordigers van het JWC laten horen in
een gesprek met katholieken in Parijs. De affaire begon in ok
tober 1984 toen twaalf karmelietessen, met toestemming van de
aartsbisschop van Krakow, een gebouw op het terrein van het
voormalig concentratiekamp wilden inrichten als gebedsruim
te.
OSLO (RTR) - De volgens het Guiness Book of Records oudste
persoon ter wereld, de Noorse Maren Bolette Torp, vierde in
Oslo haar 112e verjaardag. De kleine, fragiele vrouw, die al
verscheidene jaren in een ziekenhuis verpleegd wordt, werd
geboren op 21 december 1876. Zij heeft acht kinderen. Werken
en een matig leven zijn volgens Maren Bolette Torp de gehei
men van haar lange leven.
MOSKOU (RTR) - De politie in de Sovjetunie heeft bijna 16
duizend vuurwapens in beslag genomen in de republieken Ar
menië en Azerbajdzjan. Dat berichtte het dagblad Trud. Het
vakbondsblad berichtte ook dat de politie een groep 'misdadi
gers' heeft gearresteerd op het Azerbajdzjaanse Ministerie van
Transport die met geweld Armeniërs, joden en Russen hun
werk ontnamen en geldinzamelingen hielden voor illegale bij
eenkomsten. Tegen een Armeniër die ervan wordt verdacht
verantwoordelijk te zijn voor vier explosies nabij de Azer
bajdzjaanse stad Kirovabad is een gerechtelijk proces begon
nen.
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie heeft negen van de
twaalf EG-landen, waaronder Nederland, donderdag een ste
vige uitbrander gegeven, omdat zij een Europese richtlijn ter
bescherming van de consument nog steeds niet hebben omgezet
in nationale wetgeving.
De wetgeving had al in juli van dit jaar moeten zijn aangepast.
De negen landen zullen voor de Europese rechter worden ge
sleept, zo heeft de Commissie donderdag laten weten.
Het gaat om een richtlijn uit 1985, die fabrikanten of impor
teurs aansprakelijk stelt voor gebreken aan hun produkten. Zij
moeten bewijzen dat zij bij het op de markt brengen van een
produkt niet op de hoogte konden zijn van een later geconsta
teerd gebrek.
WASHINGTON/DEN HAAG (ANP/RTR/AFP) - President
Reagan heeft gezegd dat hij overlegt met de NAVO-bongeno-
ten over het bombarderen van een Libische fabriek die volgens
de VS gifgassen kan gaan produceren. „Er is nog geen beslis
sing genomen," verklaarde Reagan voor de Amerikaanse tele
visie, na de vraag of er kans bestaat op het bombarderen van
de fabriek. „Wij staan in contact met onze bondgenoten en met
de NAVO en zo, en we houden de situatie zeer scherp in de ga
ten, maar zelfs als ik een besluit had genomen, zou ik dat nu
niet kunnen onthullen," aldus de president.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag ver
klaarde desgevraagd dat er met Nederland nooit is gesproken
over de mogelijkheid van een preventief bombardement op de
gifgasfabriek. Wel hebben de VS Nederland verscheidene ma
len gevraagd zijn bezorgdheid tot uiting te brengen en geen en
kele medewerking aan de bouw van de fabriek te verlenen.
Een woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken
in Londen verklaarde dat het 'ver op het spel vooruitlopen' is
om de Britse regering nu om een standpunt hierover te vragen.
Er wordt nu alleen over de Libische fabriek gepraat in verband
met de komende chemische wapens-conferentie in Parijs, al
dus de woordvoerder. Het NAVO-hoofdkwartier in Bri^ssel
was niet bereikbaar voor commentaar.
MADRID - In Madrid is door leerlingen van een lagere school
de trekking van de grote Kerstloterij verricht. Raul Avil en
Oscar Paje waren hiervoor uitgekozen. Het balletje waarop het
nummer van de hoofdprijs viel was nummer 21.583, en de prijs
was18.000 miljoen pesetas. 100 pesetas is 1,82 dus tel maar
uitFOTO ANP.