MERIKAANSE BEDRIJVEN DOEN ZAKEN MET MISDAAD
loriej aren van
onventies VS
lijken afgelopen
Hertogin van York uit ziekenhuis
'Leger onzekere factor in Burma'
■■BRIE
laat Egyptische gevangenen vrij
BUITENLAND
NIEUWSOVERZICHT
FjSTWM BUITENLAND ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1988
heran (UPI/DPA/
p/AFP) - Volgens de
gyptische semi-staats-
ant al-Ahram laat Iran
innenkort de Egyptenaren
ij die tijdens de oorlog te-
-n Iran gevangen werden
-nomen.
GENEVE (AFP) - De Internationale Associatie
Van Democratische Juristen (AIJD) is er na een
Inderzoek in Haïti van overtuigd dat er door
rierikaanse bedrijven wordt gehandeld in de
organen van Haïtiaanse kinderen en volwasse
nen voor transplantatie.
Militairen Israël
doden Palestijn
in bezet gebied
Brand wolkenkrabber
BURMA-DESKUNDIGE VAN SCHENDEL VAN ERASMUS-UNIVERSITEIT:
Publikatie memoires van Mandelsjtam
Costa Rica wil Castro bij vrede betrekken
Compleet embargo tegen Zuidafrika
Aan DE VOET van
de White Mountains
in de Amerikaanse
staat New Hampshire lij
een reusachtig meer
dat Lake Winnepe-
saukee heet. Het is
daar heel mooi,
dat wil zeggen, het
is daar heel mooi
geweest. Vroeger
hebben rijke Ameri
kanen op de oevers
van het meer fraaie Vic
toriaanse huizen gebouwd. Er
zijn hier en daar kleine stadjes
ontstaan die ooit van een oog
verblindende schoonheid moe
ten zijn geweest. Er loopt een
weg nagenoeg pal langs de
oevers van Winnepesaukee en er
varen boten naar de vele eilan
den.
Winnepesaukee
et zou gaan om ongeveer
.000 gevangenen. Teheran zou
bben erkend dat deze men-
niet hebben meegevochten
n de kant van Iraq en dat het
Egyptenaren gaat die Iraq
het civiele vlak hielpen. Ook
gers van andere Arabische
ten die door Iran gevangen
rden genomen, zullen wor-
n vrijgelaten, aldus al-Ah-
De Iraanse minister van bui-
andse zaken Velayati heeft
rklaard dat zijn land geen
panning zal schuwen om de
"lating te verkrijgen van de
je buitenlanders die in Libanon
rorden gegijzeld.
Momenteel verblijft de
Britse diplomaat David Redda-
way in Teheran om over hun
vrijlating te praten en over
volledig herstel van de diplo
matieke betrekkingen tussen
Iran en Groot-Brittannië. Vol
gens sommige diplomaten is de
vrijlating van de gijzelaars al
leen nog een kwestie van tijd
na het bestand tussen Iran en
Iraq.
Een woordvoerder van het
Iraanse oorlogsinformatiebu
reau heeft ontkend dat het
Iraanse leger woensdag en
donderdag Iraakse posities aan
het front heeft gebombardeerd.
Deze beschuldigingen van Iraq
werden afgedaan als propa
ganda van de vijand. Iraq heeft
donderdag bij de Verenigde
Naties een klacht ingediend dat
Iran in de buurt van al-Basrah
het derde Iraakse legerkorps
heeft bestookt en in het noor
den van het front en op het
eiland Fao Iraakse stellingen
heeft gebombardeerd. Het
Iraanse persbureau IRNA
heeft schendingen van het
Iraanse luchtruim door Iraq
gemeld. Deze incidenten zou
den zich woensdag hebben
voorgedaan.
Gisteren werd bekend dat de
Joegoslavische generaal
Slavko Jovic, het hoofd van de
VN-waarnemersgroep UNI-
MOG, zowel in Teheran als
Baghdad een hoofdkwartier zal
hebben en tussen beide hoofd
steden op en neer zal pendelen
in een straalvliegtuig dat Zwit
serland hem ter beschikking
heeft gesteld.
Radio Teheran meldde dat
de VN-onderzoekscommissie
die donderdag in Iran aan
kwam, heeft bevestigd dat Iraq
op 2 augustus mosterdgas heeft
gebruikt tegen de bevolking
van een dorp in Iraans Azer-
Officeren van de VN-vredesmacht in Baghdad voor overleg met de Iraakse legerleiding.
- foto ap
badjzjan. De VN-onderzoekers,
onder wie de Nederlandse arts
At van Heist, zouden foto's en
filmopnamen gemaakt hebben
en grondmonsters hebben ge
nomen.
andel in kinderorganen
In een rapport dat is voorgelegd aan de Mensenrechten-
lommissie van de Verenigde Naties in Genève zegt de
IJD dat zij geen bewijzen heeft voor de handel, maar
jrel meer inzicht heeft gekregen in de manier waarop de
andel is georganiseerd. De meeste kinderen zouden
aar de Verenigde Staten en Canada worden geëxpor-
erd via adopties.
iltiaanse artsen met wie ju-
iten van de AIJD in Port-au-
ice hebben gesproken, zijn
it erover eens dat Haïti niet
er de medische voorzienin-
in beschikt om ter plekke
insplantaties uit te voeren,
artsen hebben erop gewezen
it handelaars slachtoffers re-
iteren in Florida, die in mil
ir hun organen een visum of
ild krijgen. Zij menen dat het
it is uitgesloten dat kinderen
die manier door volwasse
nen worden verkocht.
§De organenhandel is inge
bed, aldus de AIJD, in de we
reld van de drugshandel, van
georganiseerde misdaad, ar
moede en politiek geweld.
■De Haïtiaan Jean Vandale,
een oud-minister van justitie,
eft de AIJD gewezen op ge-
illen waarin kinderen wer-
geadopteerd om het geld
n verzekeringen op te strij-
in. Het kind kwam in een ge-
terecht dat een polis (op zijn
leven) afsloot en wanneer het
kind stierf, kreeg de familie het
polisbedrag uitbetaald.
Een andere Haïtiaanse ex-
minister die verzocht anoniem
te blijven, heeft tegen de AIJD
verklaard dat er tussen 1978 en
1982 een groep criminelen ac
tief is geweest die kinderen
ontvoerde voor organenhandel
en de handel in levensverzeke
ringen. Volgens deze minister
ging het hier om heel jonge
kinderen, zelfs baby's, die met
name naar Frankrijk werden
geëxporteerd. „Van sommige
kinderen is het beenmerg ge
bruikt voor verjongingskuren
die in de plastische chirurgie
worden gebruikt," aldus de ex-
minister.
Van de mensen met wie de
AIJD in Haïti heeft gesproken,
zijn er 12 die ervan overtuigd
zijn dat de organenhandel be
staat en dat het wegsnijden
van organen over het algemeen
buiten het land plaatsvond.
tan onze correspondent Jo Wijnen
WASHINGTON - Ooit waren de vierjaarlijkse conventies
Van de republikeinse en democratische parij in Amerika,
tijdens welke de officiële kandidaten voor het president-
hap werden gekozen, de meest opwindende televisiege-
iurtenissen die de Amerikaanse kijker zich maar kon
orstellen.
camera's volgden de soms
er verhitte debatten op de
>et, de commentatoren regi-
treerden zorgvuldig wat er te
len diverse kandidaten werd
gebracht, de verslaggevers
•den er alles aan om vroegtij-
I achter de naam van de
ndidaat voor het vice-presi-
ntschap te komen, de partijt-
isten, de verzoeningen en de
Koonlijke tegenstellingen
lerden met een pijnlijke preci-
in miljoenen huiskamers
"nd. Gevolg: heel Amerika
t urenlang aan de buis ge-
terd om het politiek spek-
d van minuut tot minuut te
nnen volgen.
e partijen begonnen daarop
^conventies glad te strijken
zo goed mogelijk op het kij-
'd publiek over te komen. De
els werden aangepast, de
htieke gevechten werden
ar de achtergrond gedron-
de vuile was werd elders
_ehangen en alles werd ge-
n om een zo groot en schit-
end mogelijk vertoon van
eid en vastberadenheid
de dag te leggen,
et gevolg daarvan was dat
"-verslaggeving van de
venties een stuk saaier
fa 1984 richtten de grote
orks, ABC, CBS en NBC,
camera's al minder lang op
gebeuren. Dit jaar is de
'aggeving van de conven-
mgeschrompeld tot drie
per dag. Mogen we de op
gooiden van de netwerken
ven, dan wordt de verslag-
ng over vier jaar nog ver-
Vier dagen na de geboorte van haar dochter heeft Sarah hertogin van York gisteren het
Portland-ziekenhuis in Londen verlaten. Zij werd opgehaald door haar man, die het kind
naar de auto droeg. De 28-jarige scheen zich van haar lange zwangerschap en bevalling goed
hersteld te hebben, al schreef The Sun dat zij last heeft van bloedarmoede en nerveuze span
ning en een dieet van verse groenten moet aanhouden. Volgende week gaan de Yorks naar
het kasteel Balmoral in Schotland, om de nieuwe prinses te laten zien aan haar grootmoeder,
koningin Elizabeth. -fotoap
TEL AVIV (RTR) - Israëli
sche militairen hebben vrij
dag in de door Israël bezette
Gaza-strook een inwoner
van een Palestijns vluchte
lingenkamp om het leven
gebracht. Dat heeft een mi
litaire woordvoerder ver
klaard.
Volgens de zegsman gingen in
woners van het kamp een mili
taire patrouille met bijlen, ket
tingen en stokken te lijf. Bij de
actie raakte één Palestijn ge
wond; één inwoner van het
Muqhazi-kamp zou zijn gear
resteerd. Naar de militaire
woordvoerder verklaarde,
heeft het dodelijke slachtoffer
van de actie, de 23-jarige Riad
Suleiman Abu Mandil, de afge
lopen weken aan diverse anti-
Israëlische betogingen meege
daan. Ook zou hij herhaaldelijk
militairen hebben aangevallen.
Het slachtoffer brengt het offi
ciële dodental als gevolg van de
intifadah, de Palestijnse op
stand in de door Israël bezette
gebieden, op 251. Het vluchte
lingenkamp Muqhazi in de Ga
za-strook is een van de acht
kampen in het gebied die onder
toezicht staan van de Ver
enigde Naties. In de Gaza-
strook brak vorig jaar decem
ber de Palestijnse opstand uit.
NEW YORK (REUTER) -
Enkele honderden mensen
moesten worden geëva
cueerd toen er brand uit
brak in de Empire State
Building, en van de hoogste
gebouwen +or wereld. Nie
mand liep letsel op.
Kantoorpersoneel moest op last
van brandweer drie van de 102
verdiepingen ontruimen. De
brand begon op de 86ste verdie
ping en verspreidde zich van
daar via de liftschacht naar de
84ste en 102e verdieping van
het beroemde gebouw.
der teruggeschroefd.
De Amerikaanse tv-bazen
weigeren in feite nog langer
gratis een vierdaagse politieke
televisieadvertentie uit te zen
den. Roone Arledge, de hoogste
man van ABC, zei al tijdens de
democratische conventie in At
lanta: „Er moet heel wat op
windendere gebeuren, willen
we de volgende keer nog zoveel
aandacht aan de conventies
schenken".
De Amerikaanse kijkers rea
geren navanant. Ze lusten de
gladgestreken, spanningsloze
en voorgebakken conventies
niet meer. De kijkcijfers heb
ben een daling van de belang
stelling van ongeveer 17 pro
cent in vergelijking met 1984
aangetoond.
De verminderde belangstel
ling wordt door zowel de repu
blikeinen als de democraten
met zorg bekeken. Een conven
tie kost vele miljoenen en
maanden van voorbereiding.
De kosten van het naadloos ge
regisseerde evenement zijn
sterk opgelopen, juist om zo
goed mogelijk op de televisie
kijker over te komen. Het is
daarom niet uitgesloten dat in
de toekomst de conventies wor
den teruggebracht van een
vierdaags, tot een tweedaags
evenement.
De conclusie is onontkoom
baar: de twee grote Ameri
kaanse partijen zullen iets an
ders moeten verzinnen. Want
de gloriejaren van de grote
conventies lijken definitief
voorbij te zijn.
Door Mathieu Kothuis
HET oproer in Burma is
gisteren verder geëscaleerd.
President Sein Lwin zou
volgens de jongste berichten
zijn afgetreden. Eerder op
de dag riep een leider van
een overkoepelende organi
satie van guerillabewegin-
gen op tot een landelijk of
fensief tegen de regering
van Sein Lwin.
Toch is het maar de vraag of er
met het vertrek van Sein Lwin
veel zal veranderen. De opposi
tie in het land stelt weinig voor
en de regerende partij in het
land, de Burmaanse Socialisti
sche Programma Partij
(BSPP), maakt er al 25 jaar de
dienst uit. De BSPP-regering
in Rangoon, die slechts 60 pro
cent van het land controleert,
heeft leren leven van de onlus
ten en de tientallen guerillale-
gerijes die al jaren actief zijn
op het Burmaanse platteland.
Volgens de Burma-deskun-
dige, dr. H. W. Van Schendel,
hoofddocent in de maatschap
pijgeschiedenis aan de Eras-
musuniversiteit in Rotterdam,
vormt het leger het enige ge
vaar voor de regering. En
nieuw in de huidige situatie is
dat ook het leger schoon genoeg
lijkt te hebben van de regering.
Volgens de laatste berichten
zijn enkele legeronderdelen
aan het muiten geslagen. Als
die muiterij voortgaat en het
leger in opstand komt dan kan
er voor de regering pas een
werkelijk gevaarlijke situatie
ontstaan.
De recente demonstraties in
Burma, de grootsten sinds de
democratie in 1962 werd afge
schaft, begonnen kort na de be
noeming van Sein Lwin tot
president en leider van de
enige politieke partij in het
land. Veel Burmanen kennen
Sein Lwin als de man die in het
verleden protesten bloedig on
derdrukte. De betogingen wa
ren vooral tegen hem gericht
en om herstel van de democra
tie.
Volgens Van Schendel moe
ten de huidige onlusten worden
gezien tegen de achtergrond
van de grote geldontwaarding,
begin dit jaar. Alle grotere
bankbiljetten werden toen met
één overheidsmaatregel waar
deloos. Die stap maakte de
arme bevolking in één klap nog
een stuk armer.
Die maatregel van de rege
ring van oud-president Ne Win
wekte enorm verzet. De stu
denten, van oudsher een van de
belangrijkste politieke opposi
tiegroepen in het land, kwamen
in opstand. Tientallen studen
ten kwamen bij het politieop
treden om het leven. Na nieuwe
onlusten, in juni, kwam een
bijzonder partijcongres van de
regerende Burmaanse Socialis
tische Programma Partij
(BSPP) bijeen. Tot ieders ver
rassing trad toen Ne Win als
president terug.
Volgens Van Schendel is
Sein Lwin, als vazal van Ne
Win naar voren geschoven, in
Burma bijzonder gehaat. Als
hoofd van de oproerpolitie Lon
Htein, wordt Lwin beschouwd
als het uitgesproken symbool
van de onderdrukking door de
staat.
De bevolking die had ge
hoopt op meer liberalisatie van
de economie vreesde het ergste
en kwam in opstand. Volgens
Van Schendel is de huidige si
tuatie nu volstrekt verwarrend
en onduidelijk. De door de
staatsradio verspreide infor
matie is onbetrouwbaar en be
richten van reizigers uit het
geïsoleerde land zijn schaars.
Wel zijn er duidelijke aanwij
zingen dat delen van het leger
aan het muiten slaan.
De huidige opstand is een
puur binnenlandse aangele
genheid. Het land heeft zich 25
jaar lang bewust geïsoleerd
van buitenlandse invloeden. De
grootmachten spelen in de hui
dige onlusten dan ook geen rol,
aldus Van Schendel. Toch
wordt door het buitenland met
argusogen naar de ontwikke
lingen in Burma gekeken. Het
land is enorm rijk aan grond
stoffen. Het teakhout van
Mount Pegu is het beste ter we
reld. In de heuvels liggen robij
nen, saffieren en jade bij wijze
van spreken voor het oprapen.
Van Schendel wijst er verder
op dat het land enorme olie
voorraden bezit en in staat
moet zijn tot een enorme rijst-
produktie.
Al met al is Burma dus aan
trekkelijk voor buitenlandse
investeerders. Toch is de Bur
maanse regering er tot nog toe
steeds in geslaagd de groot
machten (de VS, China en de
Sovjetunie) tegen elkaar uit te
spelen in hun pogingen in
Burma een voet aan de grond
te krijgen.
Minder succesvol is de rege
ring geweest met de economi
sche ontwikkeling van het
land. Van een potentieel rijk
land is Burma verworden tot
een van de armste landen ter
wereld. In die verwarrende si
tuatie kan, aldus Van Schendel,
alleen het leger zorgen voor een
radicale koerswijziging met de
installatie van een nieuwe re
gering in Rangoon.
MOSKOU (RTR) - Deze week zijn in de Sovjetunie voor het
eerst de memoires gepubliceerd van Nadezjda Mandelsjtam,
die een vernietigende aanklacht tegen het tijdperk van Stalin
zijn. Het is een opzienbarende literaire en politieke gebeurte
nis. Het maandblad Joenost publiceerde in zijn augustusnum
mer de eerste 24 hoofdstukken van 'Hoop tegen hoop in", het
verhaal van Mandelsjtams leven met haar man, de dichter
Osip Mandelsjtam, van hun eerste ontmoeting in 1919 tot aan
zijn arrestatie in 1938. Het boek, dat in het westen in 1970 werd
gepubliceerd, was in de Sovjetunie clandestien in omloop, maar
was nooit officieel gedrukt. Joenost deelde mee dat een Sovjet
uitgever volgend jaar alle 83 hoofdstukken in boekvorm zou
publiceren. Osip Mandelsjtam wordt beschouwd als de eerste
Sovjetdichter van zijn generatie. Hij overleed in december 1938,
zeven maandan na zijn aanhouding, in een werkkamp bij Vla
divostok.
QUITO (IPS) - President Oscar Arias van Costa Rica was zo
tevreden over het onderhoud met zijn Cubaanse ambtgenoot
Fidel Castro, dat hij een plaats voor hem ziet weggelegd in het
Middenamerikaanse vredesproces. Dit verklaarde hij gisteren
op een persconferentie vlak voor zijn vertrek uit de Ecuado-
raanse hoofdstad Quito. De twee staatshoofden spraken
woensdag een uur met elkaar na de beëdiging van de nieuwe
Ecuadoraanse president Rodrigo Borja. Arias, architect van
het Middenamerikaanse vredesplan en winnaar van de Nobel
prijs, betreurde het dat hij maar zo kort met Castro had kun
nen praten. „Fidel Castro is vastbesloten mee te werken aan
vrede in Midden-Amerika", zei hij.
HAMBURG/DUSSELDORF (RTR/AFP/DPA) - De West-
duiste politie verdenkt een tweede veeboer van het illegaal toe
dienen van hormonen bij het vetmesten van zijn kalveren. Jus
titie heeft beslaggelegd op zijn beesten, zo heeft de minister
van landbouw van de de deelstaat Nordrhein-Westfalen be
vestigd. Na de arrestatie van mester Felix Hying en zijn voe-
dermeester eerder deze week richt het onderzoek van de politie
zich nu op verdachte mesterijen in Baden-Württenburg en
Niedersachsen.
WASHINGTON (AP) - Het Huis van Afgevaardigden in de VS
heeft een motie aangenomen om als sanctie tegen de apartheid
alle Amerikaanse investeringen in Zuidafrika stop te zetten en
een vrijwel compleet handelsembargo in te stellen. De voor
standers van de motie zeiden daarin een laatste kans te zien om
Zuidafrika via zwaardere economische druk te dwingen de
apartheid af te schaffen. De Senaat, waar de Democraten ook
in de meerderheid zijn, moet zich nog over de motie uitspreken.
Pas daarna kan het voorstel ter goedkeuring aan president
Reagan worden voorgelegd. Als dat gebeurt in de huidige vorm
is het vrijwel zeker dat Reagan jji motie met zijn veto^il blok
keren.
Zelf nam ik de postboot die
een trip maakt langs een stuk of
tien eilanden om brieven en
pakketjes af te leveren en post in
ontvangst te nemen van de soms
puisant rijke lieden die de eilan
den hebben bezaaid met reus
achtige zomerwoningen.
Krassende meeuwen bege
leidden de postboot op haar
tocht over het rimpelloze water.
Maar dat water was niet altijd
rimpelloos. Want op zeer gezette
tijden voer een zogenaamde
speedboat voorbij, de boeg hoog
opgerichtend, het water in hef
tige beroering brengend zodat
de postboot vervaarlijk schudde.
In de speedboats zat het soort
lieden dat spoedig het heft in
handen zal nemen op deze aar
de. Het zijn de lieden die in
staat zijn nagenoeg alles te ko
pen, die snelheid, patserig ver
toon, kabaal en show tot de
hoogste beginselen van het men
selijke bestaan hebben verheven
en wier opmars zo onstuitbaar is
dan voor onze cultuur en moge
lijk zelfs voor wat wij nog altijd
onze beschaving noemen, ern
stig moet worden gevreesd.
In Amerika heeft dit slag al
nagenoeg alle voorhanden
zijnde kusten en oevers opge
kocht en aan zijn twijfelachtige
beginselen onderworpen. Op en
aan Lake Winnepesaukee heb
ben ze een nagenoeg complete
overwinning behaald en dat
heeft van grote delen van het ge
bied in plaats van een lustoord,
een verschrikking gemaakt. De
speedboat raast daar over de
wateren. Slechts een enkeling
zeilt of surft, maar die wordt het
leven zuur gemaakt door de ge-
weldadigheden die de vermaaks-
zoekers met hun boten plegen.
Op de oevers wordt door win
keliers, zakenlieden en project
ontwikkelaars een serviele knie-
yi buiging in de richting van dit
slag gemaakt. De meeste eertijds
fraaie dorpen en stadjes zijn ver
anderd tot bruggehoofden van
de toeristische terreur. Gokhal-
len en onwelriekende eethuizen
domineren daar de scène. De
terreur die op het water plaats
vindt wordt daar voortgezet met
open auto's, trucks op buiten
sporig grote wielen en jeeps.
Sommige lieden plegen zich
voort te bewegen op een zoge
noemde ATC (wat staat voor
"All-Terrain Vehicle), een soort
zware en uiterst luidruchtige
motorfiets op drie wielen, waar
mee ook door het water kan
worden gereden. Dat gemotori
seerd vertoon wordt kracht bij
gezet door de overal aanwezig
draagbare radio. Het is nooit
meer stil aan Lake Winnepesau
kee.
Door Jo Wijnen
Intussen heeft het kapitaal
een geslaagde overval op de
oevers van het meer onderno
men. Er is bijna geen plekje
meer waar een eenvoudige reizi
ger die oever nog kan bereiken.
Alles is opgekocht en wordt met
een verpletterdende haast volge
bouwd. Er verrijzen daar bui
tengewoon lelijke appartemen
ten die worden afgewisseld met
allerhande winkelcentra, restau
rants, vermakelijkheden, pret
parken en wat dies meer zij. Ar
chitectonische zorgvuldigheid
wordt geenszins betracht. Van
enige planning, laat staat van
een gerichte ruimtelijke orde
ning, is geen sprake.
In Amerika is het heel moei
lijk om kabaal te verbieden. Het
is er nog moeilijker het gebruik
van speedboats en ATV's tegen
te gaan en enige ordening in het
bouwen na te streven. Want de
vrijheid van het individu - waar
van speedboats, ATV's, draag
bare radio's, ongebreidelde
bouwwoede en kabaal kennelijk
de meest prominente uitingen
zijn - is heilig aan deze kant van
de oceaan. Het is inderdaad een
verheven principe, maar het
probleem is dat de vrijheid van
het individu in toenemende
mate tot de onvrijheid van het
andere individu leidt. Er is geen
land waar de hang naar ver
maak zo groot is dan juist in
Amerika. Er is tegelijkertijd
geen land waar de neiging dat
vermaak enigszins aan banden
te leggen, zo wordt onderdrukt.
Het ergste is misschien nog dat
vrijheid te koop is, als handels
waar wordt beschouwd, en dat
op grond daarvan de rijkaard
zich meer vrijheden kan veroor
loven dan de arme.
Aan en op Lake Winnepesau
kee is die vrijheid in botsing ge
komen met zichzelf en het resul
taat is toeristische en commer
ciële terreur. Die vreet zich
steeds dieper het land in. En die
zal het tenslotte geheel verslin
den.