Oostenrijk zoekt avonturiers
In het spoor van Berta Benz
1
Romantische muziek
bij de Euromast
Win een Stem-verrassingspakket
9
4,50
75,-
AAGSTE PRIJS
r
r
r 3
r
l
l
10O JAAR
VROUW
EN AUTO
ons grote
en zaalschoenen.
t ons grote
ning en
ïen.
ype Puebla
prijs
v.a. 23.95
v.a.54.95
69.50
v.a. 19.95
32.95
179.00
v.a. 19.95
cs bv
erteren
stof opwaaien,
qua lr.
prijskaarting
schieting
se Koerier.
specifiek zomers
Alleen
Avontuurlijk
Panoramastrasse
Fietsen
Postauto
Kort
Smalend
ft
kijk daar eens
Kouseband
Teleur
even piekeren
~w
terke canvas gymschoen
wit met sterke zool.
Voor school en gym.
Maten 24-41
j Kunstgras, gravel
hard veldsportschoen
oorgestikt voorblad.
EVA tussenzool voor
sn inlegzool met
37-46.
unt u inmiddels meer
ken, of bel voor nadere
rines door geheel
naf 450.-
oorraad leverbaar.
RNEUZEN O
10.00-18.00
10.00-21.00
11.00-17.001
fé 't
Idor-
,anv.
u. in
Hulst
Zondag 14aug.
bieden en jokeren, 1 opil
prijs, aanv. 14.00 u. Café t|
Centrum, St. Jansteen.
Zaterdag 13aug.
Café de Kroon, Hulsil
Aanv. 14.30 u. 50 - gril
tis.
akje benutten,
entie wordt in een groter
de advertentie met het belangrijkste
ummer in de advertentie op.
imakkelijk en snel.
ZIJKANT HET BEDRAG
Voor toezending van brieven
P extra te betalen. Als
groene betaalcheque of een
giro- of bankoverschrijving)
staling ontvangt u een
u echter f 4,-
ling moeten brengen.
Dagblad De Stem,
inleveren op onze kantoren.
Prijs incl. 6% BTW
f 6,07
f 8,09
f 10,11
f 12,13
f 14,15
f 16,17
Door Jack Arentsen
De Oostenrijkse toeristenorganisaties doen
er dit jaar van alles aan om het vakantie
patroon een wat ander aanzien te geven.
De nieuwe aktiviteiten zijn ingegeven door
het feit dat onderzoeken hebben aange
toond dat Oostenrijk te maken heeft met
'vergrijzing' in de toeristenstroom.
De gemiddelde leeftijd van de zomergast
wordt dus steeds hoger. Om daarin veran
dering aan te brengen, hebben vele toeris
tencentrales activiteiten ontwikkeld die
vooral de jeugd moeten lokken. Dit jaar
staat de fiets, en in het bijzonder moun-
tain-bike-tochten, op vele plaatsen cen
traal.
De mountain-bike is speciaal gebouwd
om zwaar terrein (zowel wat bodemge
steldheid betreft als het stijgingspercenta
ge) te overwinnen. In het Stubaital in Tirol
worden dagehjks vanuit Neustift of Fulp
mes tochten georganiseerd naar een van de
almhutten op de bergweiden. Niet alleen
ligt voor degenen die het eerst boven is,
een alm-trofee te wachten, alle andere fiet
sers (ook degenen die op eigen tempo naar
boven 'klauteren') krijgen in de vorm van
gratis bier (tot het vat leeg is) een belo
ning.
In de provincie Stiermarken probeert men
op een heel andere manier jongeren te be
reiken. Meisjes en jongens vanaf 10 jaar
kunnen hier - zonder hun ouders - een
heel avontuurlijke vakantieweek beleven.
Onder leiding van berggidsen en jeugdlei
ders trekt men een week lang door de ber
gen. De jongeren leren in het alpengebied
Hochschwab een kampvuur aanleggen,
kamperen in de vrije natuur en leren de
kunst om via een hangbrug een kloof te
overbruggen. Inclusief slapen, eten en
drinken kost een week verbbjf in de Al-
penregion Hochschwab net geen 800.-.
Een echt avontuurhjk gezin kan in de regio
Mürztal-Waldheimat (ook in Stiermarken)
terecht voor een 'overlevingscursus'. Met
de eenvoudigste middelen moet men in 'le
ven zien te blijven'. Niet alleen wordt er 's
nachts in het hooi geslapen, maar er zal in
het meer ook naar vissen gedoken moeten
worden, voor een aanvulling op het avond-
Veel vakantiegangers gaan nu nog naar Oostenrijk voor de rust. De Oostenrij
kers zeil willen van dat rustige Imago af. - foto archief de stem
eten. Om de vis eetklaar op tafel te krijgen,
zal men over vuur moeten beschikken. Met
de eenvoudigste middelen wordt men ge
leerd hoe men een vuur in de buitenlucht
kan maken.
Wanneer men van een vakantie een andere
voorstelling heeft en in alle rust wil genie
ten wat een land te bieden heeft, moet men
tijdens een van de dagtochten met de eigen
auto zeker eens de Panaramastrasse op het
Dachstein-Tauern plateau rijden. De to
tale route van 85 kilometer kan men ook
per fiets en - met enkele overnachtingen -
zelfs lopend afleggen.
De weg loopt afwisselen links en rechts
van het Ennstal op een hoogte van 800 tot
1000 meter langs historische plaatsen als
Haus im Innstal en Schladming en gaat
over de hoog gelegen plateaus Mitterberg,
Ramsau am Dachstein en Rohrmoos. Bij
het Oostenrijks Toeristenburo in Amster
dam (telefoon 020 - 12 96 82) kan men
gratis de speciale folder over de Panora
mastrasse aanvragen.
Eén op de 11 fietsen loopt bij treintrans-
port naar het buitenland schade op; bijna
één op de 7 fietsen komt met vertraging op
de eindbestemming aan. Dat is de conclu
sie uit een onderzoek van ANWB en Con
sumentenbond. Ruim 50 van de te ver
voeren fietsen komt daarnaast beschadigd
aan of mist onderdelen. De ANWB vindt
het danook erg wenselijk dat men op inter
nationaal niveau tot overeenstemming
komt ovèr een eenvoudige en voor de va
kantiegangers betrouwbare wijze om de
fiets naar het buitenland te verzenden.
f'.'.';
Wie de Zwitserse alpenpassen eens op een
gemakkelijke manier wil 'doen', kan het
beste de postauto nemen. Sinds begin juli
rijden de bekende gele postauto's ook weer
over de sneeuwvrije Grimsel, Furka, Sus
ten, Nufenen, Gotthard en Klausep; de
andere passen waren al veel eerder open.
Eeenmaal per dag rijdt er vanuit Ander-
matt een postbus over de haarspeldboch-
tenrijke oude Gotthardpas, de Tremola,
waarop men overwegend alleen nog fiet
sers tegenkomt.
Tot 3 september kan men op maandag
en zaterdagavond in Antwerpen terecht
voor een zomerwandeling door stadskwar
tieren als het Kiel, de Scheldekaaien, de
Harmonie en de Ossenmarkt. De wande
lingen staan onderleiding van stadsgidsen.
Inlichtingen: Dienst Toerisme op de Grote
Markt 15 te Antwerpen.
Bij European Book Service in De Meern
(03406-60211) is een algemene gids van de
kastelen in de Benelux verschenen. De 430
bladzijden tellende gids geeft niet aleen
historische informatie, maar ook een gede
tailleerde omschrijving van de omgeving
van elk kasteel.
In Aalborg in Jutland is het grootste sub
tropische waterparadijs van Denemarken
geopend. De temperatuur van het water is
binnen 29 graden; buiten 34 graden.
Uitgever Falkplan-Suurland heeft een
„Reiswijzer" op de markt gebracht waarin
van iedere provincie een toeristisch portret
wordt gegeven. Daarnaast bevat het boek
werkje (prijs 14,95 en teJcqQp.bjj o.a. de
ANWB) informatie over musea, evene
menten, toeristische routes en een lijst van
restaurants die het Tourist Menu serveren.
ten vrouw, gezeten
op de motorkap van een mooie
auto Prima Een vrouw achter het
stuur van die mooie auto Levens
gevaarlijk
Het is natuurlijk een beetje een cli
ché, maar het is nog niet zo lang
geleden dat veel mannen (en veel
vrouwen) dit jaren vijftig beeld in
hun hoofd hadden zitten. Sommi
gen mensen denken er, diep in hun
hart, nog steeds zo over. Autorijden
is mannenwerk, vinden ze. En vrou
wen zijn een handig reclamemiddel
om een auto te verkopen. Aan een
man, welteverstaan.
Door Marlëtte Mulkens
De verhalen over vrouwen die vreemde ca
priolen uithalen in het verkeer, zijn wijd en
zijd bekend. Op veijaardagsfeestjes doen
ze het nog het altijd goed. Terwijl de prak
tijk het tegendeel bewijst. Vrouwen njden
over het algemeen beter dan de meeste
mannen en ze maken minder brokken. Ze
zijn voorzichtiger, hebben meer zelfkritiek
en zijn minder overmoedig. Op de vraag in
een recente enquete of zij zichzelf tot de
categorie 'goede automobilisten' mogen re
kenen, antwoordt 74 van de manhen en
slechts 43 van de vrouwen bevestigend.
Van de vier miljoen verkeerszondaars die
geregistreerd staan in de kartotheek in het
Westduitse Flensburg blijkt slechts vijftien
procent uit vrouwen te bestaan en dan
gaat het in vrijwel alle gevallen om één of
twee bekeuringen. De talloze mannen
staan voor aanzienlijk zwaardere vergrij
pen in het zwarte boek.
Verschillende verzekeringsmaatschappijen
geven vrouwen extra korting op hun aut
overzekeringspremie. Smalende opmerkin
gen dat vrouwen minder ongelukken ma
ken omdat ze minder kilometers rijden,
ztjn onterecht. Volgens het Centraal Bu
reau voor de Statistiek leggen vrouwen ge
middeld 12.000 kilometer per jaar af en
mannen 16.000 kilometer. Wanneer van
een gelijk aantal kilometers uitgegaan
wordt, scoren mannen toch nog tweemaal
zo hoog in ongelukken,
m het Autotron in Rosmalen staat mo-
Een oude Benz-reclame- fotoautotron
menteel een tentoonstelling, die veel auto
rijdende vrouwen uit het hart gegrepen zal
zijn. '100 Jaar Vrouw en Auto' is de titel.
De aanleiding van de tentoonstelling is de
historische autorit, die Berta Benz in 1888
maakte. Zonder medeweten van haar man,
uitvinder Carl Benz, vertrok Berta samen
met haar twee zoons Eugen en Richard in
de ontdekking van haar man: de Benz Pa-
tent-motorwagen. Met de 110 kilometer
lange rit van Mannheim naar Pforzheim
en terug schreef zij geschiedenis. Voor
zover bekend was zij de eerste vrouw die,
succesvol, achter het stuur kroop.
De rit verliep voorspoedig. Onderweg
kochten moeder en zoons benzine bij apo
thekers en een schoenmaker zette nieuwe
stukken leer op de rem. Op een helling
moesten Berta en haar zoon Eugen de auto
duwen, terwijl de lichtste van de drie, Ri
chard, stuurde. Bij de aankomst in Pforz
heim werd manlief triomfantelijk via een
telegram ingelicht. Ook de terugweg ver
liep vlot. Alleen moest Eugen een losge
raakt onderdeel met één van de kouseban
den van zijn moeder en een hoedespeld
vastzetten.
Hoe haar man bij de thuiskomst reageerde,
vermeldt het verhaal niet, maar feit is dat
Berta voor een enorme publiciteit zorgde
voor de uitvinding van haar man. En die
maakte daar handig gebruik van om zijn
produkt te verkopen.
Na Berta volgden meer vrouwen. Anne
French baarde in 1900 opzien door met
een auto door Washington te scheuren. Zij
verwierf daarmee de bijnaam 'Miss Mobi
le'. Een ander pionier was Alice Roosevelt,
de dochter van Theodore Roosevelt. In
Nederland werd anno 1900 de spits afge
beten door de dienstmeisjes. De gegoede
burgerij vond dat geen probleem. Zij had
meer bezwaar tegen 'de meid' die ging fiet
sen, want door deze sport kon het dienst
meisje kennis maken met heren in plaats
van met jonge lieden van haar eigen stand,
met alle gevolgen van dien.
Ondanks alle vooroordelen, was de op
mars van de vrouw achter het stuur niet
meer te stuiten, al moet niet vergeten wor
den dat enkel rijke vrouwen in de gelegen
heid waren auto te rijden. Maar dezelfde
beperking gold ook voor de mannen. Aan
de veelbesproken rit Parijs-Amsterdam-
Parijs in 1898 namen reeds vrouwen deel,
allemaal dochters of echtgenotes van mil
jonairs. In 1904 was de eerste autorit van
koningin Wilhelmina een regelrechte sen
satie. De vorstin was gekleed in het ge
wone automobilistenkostuum met dichte
sluier en stofbril, zodat ze onherkenbaar
was. Waar mogeüjk, wilde ze dat er 'full
speed' gereden werd.
Hoewel het onderwerp aanspreekt, stelt de
tentoonstelling '100 Jaar Vrouw en Auto'
enigszins teleur. Er had meer ingezeten.
De samenwerking met Mercedes-Benz Ne
derland laat duidelijk zijn sporen na, waar
door de expo meer weg heeft van een vere
delde reclame voor dit merk. Er zijn een
paar mooie foto's van beroemde vrouwen
met hun auto's (Mercedessen, dus), er zijn
wat teksten op panelen aangebracht en er
draait regelmatig een film. Een groot deel
van de film wordt in beslag genomen door
schaatskampioene Yvonne van Gennip,
die uit de doeken doet waarom zij voor
Mercedes kiest.
Weliswaar zijn de cartoons heel grappig,
bijvoorbeeld die over een vrouw die de
motorkap van haar auto met een blikope
ner opent, maar wie een goed beeld wil
krijgen van de geschiedenis van de vrouw
en haar auto hoeft echt niet naar het Auto
tron. Dat neemt niet weg dat het Autotron
zonder meer een bezoek waard is, zeker
voor de liefhebber van oldtimers. De ten
toonstelling '100 Jaar Vrouw en Auto'
voegt helaas weinig toe aan de waarde van
dit unieke centrum in Rosmalen. Het lijkt
er meer op dat de vrouw er weer eens met
de haren bijgesleept is om een bepaald
merk auto aan te prijzen. Wat dat betreft
is er in honderd jaar tijd niet veel veran
derd.
100 Jaar Vrouw en Auto is tot en met 2 oktober te
zien in het Autotron in Rosmalen. Tot en met 31
augustus is de tentoonstelling dagelijks van 10.00 tot
18.00 uur te zien. Vanaf 1 september tot en met 2 ok
tober zijn de dagelijkse openingstijden van 10.00 tot
17.00 uur.
Verder landinwaarts is een rubriek met
toeristische en culturele tips, samengesteld
aan de hand van gegevens van Nederlands
Bureau voor Toerisme en het ANP.
Ballonfiësta - In Barneveld wordt van
avond nog het internationale ballonfiësta
Barneveld gehouden. Bezoekers kunnen
vanaf 18.00 uur terecht op de Koeweide
achter kasteel 'de Schaffelaar' voor de di
verse activiteiten rond het opstijgen van de
ballonnen. Traditiegetrouw zullen in Bar
neveld de 'special shapes' heteluchtballon-
nen in één of andere vorm - te zien zijn, er
is een show met model-heteluchtballonnen
en er staan diverse foto-, dia, teken- en
kinderballonwedstrijden op het program
ma. Het opstijgen geschiedt tussen 19.30
en 20.15 uur. De entree bedraagt 2,50 gul
den voor volwassenen en 1 gulden voor
kinderen t/m 12 jaar.
Stoere toeren - Morgen gaat Den Bosch
weer op de stoere toer. Tussen 13.30-17.30
uur worden er op de markt bloedstollende
staaltjes acrobatiek vertoond. Tussen de
taferelen door stappen enkele reuzenfigu-,
ren. Verder is er een groep die 's werelds
grootste gerecht gaat bereiden en kan de
jeugd die eveneens stoer wil doen, deelne
men aan de kampioenschappen hard-
schreeuwen, klompenstampen, paraplu-
hangen en het wereldrecord langzaam fiet
sen.
Concours hippique - Haagse Westbroek-
park vormt vandaag en morgen weer het
decor voor het Concours Hippique Den
Haag. Vrijwel de hele Nederlandse ruiter-
top is in Den Haag aanwezig om het pit
tige parcours te rijden. Ook de liefhebbers
van dressuur komen aan hun trekken,
want op vrijdag en zondag worden kwalifi
catiewedstrijden gereden voor de Natio
nale Nederlanden Dressuur Cup 1988. Het
evenement is alle dagen van 9-18 uur gratis
toegankelijk voor het publiek. Een (over
dekte) tribune zitplaats kost 5 gulden.
Deze kaartjes zijn - evenals de program
maboekjes - verkrijgbaar bij de Haagse
VW.
Bloemencorso - Bloemenliefhebbers kun
nen vandaag het bloemencorso Katwijk
gaan bekijken, 's Middags om 14.00 uur
vertrekken de wagens vanaf de veiling
flora in Rijnsburg naar het parkeerterrein
de noordduinen bij Katwijk. Om 15.30 uur
gaat het dan richting centrum Katwijk
waarna voor de avondroute opgesteld zal
worden aan de Parklaan. Om circa 21.00
uur trekt de stoet nogmaals verlicht door
het centrum van Katwijk. De dag wordt
om 22.30 uur afgesloten met vuurwerk.
Oude ambachten - In Nederweert-Eind in
Limburg zal morgen voor de 13e maal het
festival oude ambachten, hobby en kunst
plaatshebben. Belangstellenden kunnen
hier kennismaken met oude plattelandsge-
bruiken en gerechten, straatmuziek en heel
veel folklore. Verder is er kunst op het
Franse pleintje, (oude) kinderspelen, een
hobby- en verzamelmarkt en een typisch
Limburgse folkloristische optocht die om
circa 13.30 uur door de straten trekt. Be
zoekers zijn welkom van 13-18 uur, de toe
gang bedraagt 5 gulden voor volwassenen,
kinderen mogen gratis naar binnen.
Vandaag zal de officiële opening
plaatsvinden van een Vredeslaantje In
Kloosterzande. Daarbij zullen tal van
volksdansers uit Wales, Hongarije, de
Bondsrepubliek Duitsland, België en
Nederland aanwezig zijn.
- foto archief oe stem
Antiek en folklore - Op de binnenhoven
van kasteel Wijnandsrade nabij Wijnands-
rade in Limburg wordt vandaag en mor
gen voor de 16e maal het antiek- en folk
lore festival gehouden. Het programma
omvat een drieluik met als ingrediënten de
antiekbeurs,de Limburgse folklore en cul
tuur. Verder wordt er oonder andere een
kunstnijverheidsmarkt gehouden, een Lim
burgse poppenbeurs en worden er Lim
burgse gerechten bereid. De folklore wordt
vorm gegeven door onder meer volksdans
en muziekgroepen, poppentheater en Lim
burgse troubadours. Het antiek- en folk
lore festival kan op zaterdag van 14-20 uur
en op zondag van 10-18 uur bezocht wor
den. Informatie over programma en prij
zen kan worden verkregen op het nummer
045-242484.
Kennistentoonstelling - In het Provinciaal
Overijssels Museum kan tot en met 20
augustus de (kermis)tentoonstelling 'Poe
der, pillen en pomelixer' bekeken worden.
De tentoonstelling heeft als thema kwak
zalverij en waarzeggerij op de kermis. Tra
ditiegetrouw zal er iedere dag in de tuin
van het museum een attraktie of voorstel
ling zijn, variërend van waarzeggers tot
een echte levende Zwolse mummie. Het
museum is geopend op vrijdag en zaterdag
van 10-22 uur en zondag van 14-22 uur.
De toegang is gratis.
Heemtuin - In het kader van Nederland
Museumland 1988 is in de Jochum-Hof in
Steyl in Limburg tot en met 31 oktober de
tentoonstelling 'Heemtuin, landschappen-
tuin' te zien.
Romantische muziek - IJs en weder die
nende wordt morgen in Rotterdam de
tweede Dag van de romantische muziek in
het Rotterdamse park bij de Euromast ge
houden. De romantische klanken die Het
Park moeten vullen, zullen onder andere
worden voortgebracht door een fluiten-
semble, een gitaar-duo, een koperkwartet,
een koor en verschillende pianisten. Indien
slecht weer het houden van dit evenement
verhindert, proberen de organisatoren het
een week later, zondag 21 augustus, nog
maals.
Folkloristische dansen - Vandaag zal de
officiële opening plaatsvinden van een
Vredeslaantje in Kloosterzande. Daarbij
zullen 200 voor het merendeel jeugdige
folkloristische dansers afkomstig uit Wa
les, Hongarije, de Bondsrepubliek Duits
land, België en Nederland aanwezig zijn.
Het idee voor de oprichting van een vre-
desmonument is afkomstig van de Aerden-
burgse vredesvoorvechter Schelte van Jel-
gershuis die zijn eerdere plannen voor de
oprichting van een vredesmonument en
kele jaren geleden door de gemeente Aer-
denburg getorpedeerd zag. Het nu officieel
te openen Vredeslaantje in Kloosterzande
wordt gevormd door een idyllisch laantje
gelegen in een fraai gebied dat pas geleden
werd omzoomd met kersenbomen. De na
druk van het hele gebeuren ligt volgens een
persbericht van de gemeente Hontenisse
op het overbrengen van de vredesgedachte
op de jeugd. Tijdens de feestelijkheden zal
het naambordje van het Vredeslaantje
door jongeren uit Oost en West onthuld
worden. Er wordt een metershoge raket
vernietigd, duiven losgelaten en een vre-
desvuurwerk afgestoken.
Brandingssculptuur - De Vlissingse boule
vard krijgt er een nieuw kunstwerk bij. Op
vrijdag 19 augustus aanstaande wordt de
brandingssculptuur Eruption onthuld. Het
kunstwerk bestaat uit twee betonnen palen
die op korte afstand van elkaar in de bran
ding zijn neergezet. Bij zuidwester storm
worden de golven tussen de twee palen
doorgeperst en zo ontstaat er als het ware
een eruptie van water. Het kunstwerk van
de uit Dordrecht afkomstige kunstenaar
Fré Ilgen werd in 1984 uit 36 inzendingen
voor een sculptuur met als thema 'Wind en
beweging' unaniem gekozen.
De puzzel van de vorige week leverde wei
nig problemen en dus veel inzenders op.
Bontmantel en pelsmantel waren de juiste
woorden. De drie Stem-verrassingspakket-
ten gaan naar:
Maria Bontje, Warandelaan 5 in Ooster
hout
C. Willemse-Verhaart, Rodenbachstraat 5
in Etten-Leur
M. de Pundert-Rentmeester, Peresstraat
12 in Goes
Deze week is de laatste mogelijkheid om
een Stem-verrassingspakket te winnen. Los
dus de puzzel op schrijf de oplossing op
een briefkaart.
Stuur die briefkaart naar
redactie De Stem, t.a.v. Even Piekeren,
postbus 3229 4800 MB Breda. De inzen
dingen moeten voor woensdag a.s. binnen
zijn.
gees
telijke
van hoge
rang
toe
zeggen
ge
vangenis
voor
zetsel
oculeren
1
houthak
kersbijl
Arabische
titel
klein
zielig
vogel
T
beroep
scheel
17
platte
steen
achter
20
4
gees
telijke
naam
1
luister
19
voor
spoed
reken
kundig
getal
10
niet vrij
heraut
vóór
Troje
han
delend
optreden
oude
munt
vrucht
verhin
dering
11
be
stuurder
voedsel
beroep
com
mando
14
insekt
wentelen
bijbelse
naam
2
specerij
middel
punt
T
spoor-
rijtuig
korte
overjas
6
deel van
de hals
roofdier
T
wijnhuis
tegen
over
gewoon
terecht
sinds
drink
gerei
16
wilddief
vuurpijl
Spaanse
titel
15
volk
manne
lijk dier
5
7
punt
broodje
landtong
y
vrouw
van
Aegir
onder
wijs
schild
houder
3
persoon
lijk voor
naam
woord
13
zeer
buigzaam
gods
dienst
thans
12
naald-
boom
duw
zee
macht
18
pas
8
handvest
Welke woorden vormen de letters in de vakjes 1 t/m 10 en 11 t/m 20?
11 12 13 14 15 16 17 18
19 20