1.7!
regering schort ook rechten officiële vakbonden op
PARKEiyonER
CDA: Mogelijk kamervragen over vergunning prostituées
Blokkade kanaal Gent-Temeuzen
Acties dreigen bij
suikerconcern CSM
Snelle kweekreactor
Britten blijkt flop
Poolse probleem bedreigt hervormingen Gorbatsjov
Merijntje
[WARSCHAU (AFP/DPA/RTR) - De Poolse re-
I gering wil alle vakbonden, ook de officieel toege
stane, muilkorven.
Climax
Imitatie van
Lego-stenen
toegestaan
SLOT VAN DEMONSTRATIEVE TOCHT BINNENSCHIPPERS
CAO-GESPREK VASTGELOPEN
Onaanvaardbaar
Onder de maat
VRIJDAG 6 MEI 1988
Bom onder Industriebond
Snelheidsduivels op twee wielen
Hectische toestanden in studio
HET WEER IN ZUIDWEST-NEDERLAND
Zomers
JE HAD'T KUNNEN LEZEN IN
aan te bieden?
Met een kleintje" In De Stem heeft u absoluut
het meeste succes.
Immers vele tienduizenden Stemlezers/leze-
rossen (ruim 6 van de 10) hebben speciale be
langstelling voor onze ..kleintjes"-rubriek
..Te koop aangeboden"
DE STEM
f28stêlaargang Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Qosterhout - Roosendaal - Terneuzen - Vlissingen Losse nummersJ^L25
(ham,
bkte ham
249-
Mm
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - CDA-Ka-
merlid Soutendijk over
weegt om, samen met WD
en PvdA, minister De Ko
ning (Sociale Zaken) ophel
dering te vragen over het
misbruik van zogenaamde
artiestenvergunningen'
voor buitenlandse prosti
tuées.
De Stem meldde gisteren dat
Breda steeds meer Filipijnse
hoertjes kent, die hun werk
uitoefenen in het bezit van een
dergelijke vergunning. Die
vergunning, afgegeven door
het ministerie van Sociale Za
ken, maakt het voor hen mak
kelijker in Nederland te komen
enteblijvea
Minister De Koning beloofde
de Tweede Kamer tijdens een
commissievergadering over
vrouwenhandel in februari van
dit jaar dat hij scherper zou
gaan toezien op de afgifte van
deze vergunningen. In het ver
leden kwamen veel buiten
landse vrouwen, voor wie een
artiestenvergunning als bij
voorbeeld danseres was afge
geven, in de prostitutie terecht.
„Als blijkt dat het ministerie
de werkvergunningen heeft af
gegeven na februari - dus na
dat de minister ons had toege
zegd een strenger beleid te zul
len voeren - dan houdt De Ko
ning zich niet aan zijn belofte.
En dat zou niet best zijn. De
Kamer heeft namelijk uitdruk
kelijk gesteld dat het afgelopen
moet zijn met het misbruik van
werkvergunningen", aldus
Soutendijk.
Voordat ze besluit
de minister hierover vragen te
stellen, wil het Kamerlid eerst
weten wanneer de vergunnin
gen zijn verstrekt.
Poolse bonden gemuilkorfd
Saftschinken,
Keld.gerookt en 1 "7(1
1)0 g
fchinken,
meteen
249"
[Alle rechten van de bonden voor verdediging en verte-
genwoordiging van de arbeiders zullen worden opge-
I schort.
Dat gebeurt in het kader van
de 'buitengewone bevoegdhe-
1 den' die de regering zich de ko-
mende dagen wil toemeten.
Dat maakte de fel proteste-
1 rende centrale leiding van de
officiële bonden donderdag be
kend. Die bonden werden, na
de ontbinding van de vrije vak
bond Solidariteit opgericht op
aanwijzing van de regering
zelf.
De buitengewone bevoegd
heden komen op 11 mei ter
j sprake in het Poolse parlement.
1 Generaal Jaruzelski zei enkele
I weken geleden dat die be-
I voegdheden nodig zijn om het
•proces van hervormingen in
Polen te versnellen.
I De Poolse regering heeft don-
rdag gezorgd voor een cli
max in de stakingen, die 26
april uitbraken.
Met een politie-inval in de
staalfabriek van Nowa Huta en
sluiting en omsingeling van de
Lenin-werf in Gdansk werd
geprobeerd de groeiende acties
onder controle te krijgen.
In een nachtelijke verras
singsactie werden de stakers in
Nowa Huta overweldigd en de
leden van het stakingscomité
;earresteerd.
Daarbij zouden minstens 40
stakende arbeiders gewond
zijn geraakt
De Poolse oproerpolitie deed
donderdagochtend vroeg een
inval in de staalfbriek.
Alle leden van het stakings
comité werden opgepakt. De
autoriteiten besloten de politie
op de stakers af te sturen om
een einde te maken aan de
'grote verliezen' die de Poolse
economie al door de staking
heeft geleden, aldus de radio.
In de hoogovens van Nowa
Huta zijn circa 16.000 arbeiders
sinds 26 april in staking. Zij
eisen loonsverhogingen en er
kenning van de verboden vak
bond Solidariteit
De Poolse autoriteiten ver
klaarden 'zonder botsingen'
een einde te hebben gemaakt
aan de door Solidariteit geleide
stakingsactie in Nowa Huta.
Maar volgens medische
bronnen zijn er bij de politie-
inval minstens 40 gewonden
gevallen. Sommigen werden
bewusteloos het ziekenhuis in
gebracht, één gewonde had
twee gebroken benen.
Sommige arbeiders zouden
zich fel verzet hebben tegen de
zomo's, de Poolse oproerpolitie.
Stakers die weerstand boden,
zouden met wapenstokken zijn
geslagen. De arbeiders moesten
een verklaring ondertekenen
dat zij weer aan het werk wil
len.
Het optreden van de politie in
Stakers op de werf, toegesproken door een lid van het stakingscomité, wachten gelaten af of de politie in actie zal komen.
Nowa Huta en de sluiting van
de werf in Gdansk geven aan
dat de bemiddelingspoging van
de katholieke kerk vooralsnog
heeft gefaald. De kerk heeft in
middels bij de regering gepro
testeerd over de politie-inval,
aldus welingelichte bronnen in
Warschau.
FOTO AP
De Amerikaanse regering
heeft het geweld van de Poolse
politie tegen de stakers veroor
deeld en er opnieuw bij War
schau op aangedrongen 'onder
handelingen met alle groepe
ringen in de samenleving, met
inbegrip van Solidariteit, te be
ginnen'.
ÜS
itertiam,
229".
LONDEN (RTR) - De
fabrikant van de be
kende Lego-bouwste
nen, het Zwitserse be
drijf Interlego, heeft in
rijn juridische strijd
tegen de Amerikaanse
speelgoedfabrikant
Tyco Toys opnieuw
een nederlaag geleden.
De beroepsinstantie van
het Britse Hogerhuis, de
Law Lords', bevestigde
een oordeel van een rech
ter dat Tyco met zijn
soortgelijke bouwstenen
geen inbreuk maakt de
rechten
Tyco, vooral actief op
het gebied van modeltrei
nen en -racebanen, begon
m 1983 met de produktie
van bouwstenen. Deze
hunnen worden gebruikt
combinatie met die van
Lego, maar zijn goedko-
per.
pakt keramiek qqC
Dakje, per stuk s® Ö.J/J
tikelen in deze advertentie kunt u
winkels kopen, behalve de
waar kleine cijfertjes bij staan,
len kunt u alleen kopen In AH
aar één van die cijfers op de deur
iameprijzen gelden van
ig 5 t/m zaterdag 7 mei a.s.
de voorraad strekt
gbaar in winkels met een
nep-afdeling.
Van onze verslaggever
TERNEUZEN - Ruim ze
ventig binnenschepen leg
den gistermiddag een uur
lang het scheepvaartver
keer op het kanaal van Gent
naar Terneuzen stil. Dat de
den ze met een blokkade op
een van de breedste punten
van het kanaal. De schip
pers legden hun schepen
over een lengte van bijna
350 meter, tussen de Goese
Kade en het Noorderdok,
naast elkaar.
De blokkade vormde het slot
van een demonstratieve tocht
over het kanaal. De binnen
schippers voeren in konvooi
naar Sas van Gent waar ze bij
de brug keerden. Rond vijf uur
was er op het kanaal niets meer
te merken van de acties. Enkele
coasters ondervonden enige
last van de blokkade en het
konvooi. Van een grimmige
sfeer was geen sprake. De poli
tie, een dag eerder ingelicht
over de acties, keek rustig toe.
Met de demonstratieve vaar
tocht en de blokkade protes
teerden de binnenschippers
voor de zoveelste keer tegen het
beleid van minister Neelie-
Smit-Koes (Waterstaat). De be
windsvrouwe haalde de woede
van de schippers op haar hals
door het veevoederbedrijf Gra-
naria een vergunning te geven
voor eigen vervoer.
De schippers vinden dat de
minister zich niet houdt aan de
richtlijnen rond de wet op
evenredig vrachtvervoer. Die
wet is er om harde concurren
tie tussen beroepsvervoerders
te voorkomen. De binnenschip
pers voelen niet zoveel voor een
vrije markt. „Dat druist wel
licht in tegen de liberale opvat
ting van de minister", vertelde
Eric Rensen, woordvoerder van
de boze binnenschippers.
De minister vertelde onlangs
in een radioprogramma dat
slechts een beperkt aantal bin
nenschippers zich verzette te
gen het afgeven van de ver
gunning. Met de acties op het
kanaal van Gent naar Terneu
zen wilden de binnenschippers
laten zien dat ze vrijwel alle
maal het beleid van de minister
afkeuren. „Met het konvooi van
die zeventig schepen hebben
we Neelie laten zien dat er ab
soluut geen sprake is van een
beperkt aantal", aldus Eric
Rensen.
DIEMEN (ANP) - De cao-onderhandelingen bij de Cen
trale Suikermaatschappij (CSM) in Diemen zijn donderdag
vastgelopen. De vakbonden gaan zich met hun leden bera
den. Acties zijn niet onwaarschijnlijk, aldus bestuurder A.
Lakerveld van de Industriebond FNV en zijn collega W.
Kruize van de CNV-bond.
Onder de cao bij CSM vallen
circa 1.700 werknemers. Voor
naamste geschilpunten zijn de
loonsverhogingen en de vut.
De directie wil in een twee
jarig contract slechts twee keer
een loonsverhoging van een
half procent geven (plus een
uitkering ineens van een half
procent). De bonden eisen min
stens twee keer een procent
loonsverhoging. Verder wil
CSM de huidige vut-regeling
maar twee jaar verlengen.
De vakbonden zijn afgestapt
van hun oorspronkelijke eis om
de vut-leeftijd te verlagen van
61 naar 60 jaar maar ze willen
wel de huidige regeling met
drie jaar verlengen. Ook vin
den de vakbonden het onaan
vaardbaar dat werknemers
voor scholing atv-dagen zou
den moeten opofferen.
De vakbondsonderhandelaars
vinden het laatste bod van
CSM zwaar onder de maat De
leden zullen overigens pas na
de grote vakantie worden ge
raadpleegd omdat het niet lukt
nog voor die tijd acties van de
grond te krijgen, aldus de vak
bondsbestuurders.
Bij de Suikerunie - een aan
de CSM verwand bedrijf met
2.000 werknemers - zit het cao-
overleg nog niet vast maar ook
daar liggen de standpunten nog
ver uit elkaar. Bij dit bedrijf
worden de onderhandelingen
pas in juli voortgezet.
(ADVERTENTIE)
*«IWta2-4 01620-53197
MBaa2§£222«L
Legio-stenen
Door Roger Boyes (Times)
LONDEN - De opstandige, maar
opvallend gedisciplineerde sta
kende Poolse arbeiders zijn een ge
duchte uitdaging voor het tanende
leiderschap van generaal Jaruzels
ki.
Ze vormen echter tevens een bedreiging
voor de hele toekomst van Michail Gor
batsjovs communistische hervormings
programma.
Toen de arbeiders naast loonsverho
ging ook de erkenning van het verbo
den vakverbond Solidariteit eisten, be
gon in het Kremlin de alarmschei te
rinkelen. De stakers eisen hogere lonen
om de in februari aangekondigde dras
tische prijsverhogingen te compense
ren. Daarmee verwerpen ze het econo
mische hervormingsprogramma. Het
zijn louter opofferingen, onder het mom
van hervormingen, ie de regering van
het Poolse volk vraagt. Dezelfde rege
ring die in 1981 de staat van beleg af
kondigde en Solidariteit verbood.
Het Poolse leiderschap, al tijdenlang
geobsedeerd door de crisis, is er niet in
geslaagd een goede verhouding tussen
geld en werk op te bouwen. Arbeiders
zijn nog even slecht georganiseerd en in
belangrijke investeringsbesluiten wor
den de arbeiders niet gekend. Geld
speelt in een land waar de schappen in
de winkels leeg zijn, geen rol van bete
kenis.
De toekomst van de Sovjetrussische
hervormingen is direct gerelateerd aan
het beleid van de Poolse crisis. Polen
tracht geleidelijk het kaliber van de
economie te veranderen. Op het gebied
van politieke liberalisering loopt Polen
iets vooruit op de Sovjetunie. Het is
echter wel zo dat de huidige mislukkin
gen en fouten in Polen tevens de fouten
van de Sovjetunie zijn.
Eerdere prijsstijgingen in Polen gin
gen gepaard met 'compensatie'. Nu is
extra geld niet meer voldoende. Het is
noodzakelijk dat arbeiders een actieve
participatie krijgen in besluiten van zo
wel de fabriek als de politiek. Dit be
doelden de activisten van Solidariteit
toen ze streden voor pluralisme.
De hervormingen in de Sovjetunie en
Warschau-pactlanden testen op bittere
wijze hoe ver de communistische partij
wil gaan in het afstaan van de macht.
Er is bij de stakers nooit sprake van ge
weest van een wens om de communis
ten te lozen, behalve misschien tijdens
de wilde Soiidariteitsbijeenkomsten
van eind 1981. Waar de voorkeur aan
wordt gegeven, is het delen van de
macht. En dat houdt in dat de partij op
nieuw opgevoed moet worden. De com
munistische partij zal moeten leren
coalities te vormen en te leven met de
compromissen.
De situaties waarin Gorbatsjov en
Jaruzelski zich bevinden zijn niet iden
tiek. De Sovjetleider kampt met een na
tionaliteitenprobleem. Dit wordt ten
dele verergerd door glasnost, waardoor
een grotere vrijheid van meningsuiting
bestaat, en voor een deel gemanipu
leerd door Gorbatsjovs Brezjnevisti-
sche tegenstanders. Critici van de her
vormingen in het Kremlin kunnen Gor
batsjov beschuldigen van pogingen het
Sovjet-imperium ifit elkaar te rafelen.
Die ellende heeft generaal Jaruzelski
niet.
De Sovjetrussische arbeidersklasse is
iets minder explosief van aard dan de
Poolse. Stakingen zijn zeldzaam. In
feite bestond er nooit gevaar dat de
Poolse revolutie van 1980-81 oversloeg
naar het Sovjetrussische buurland.
Toch kan zelfs een uiterst gemoedelijke
arbeidersbevolking opstandig worden,
als je maar hard genoeg doordramt.
Kan Gorbatsjov zijn beperkte ideeën
met betrekking tot zelfbestuur van de
arbeiders loslaten en een geëmanci
peerde arbeidersklasse accepteren, die
opbouwende kritiek kan leveren op zijn
hervormingen? En kan Polen daarin
het goede voorbeeld geven? Het sturen
van politie of leger naar de stakingsbol-
werken om de arbeiders in elkaar te
rammen zou dan ook noodlottige gevol
gen kunnen hebben voor Gorbatsjovs
plannetjes.
Wat de uitkomst van Gdansk en
Nowa Suta ook zal zijn, de leiders van
het Sovjetblok zullen één ding moeten
leren en dat is het jargon van de onder
drukten; de moedertaal van een veron
gelijkte arbeidersklasse.
I VANDAAG 4 KATERNEN
Toekomstig voorzitter Bé van der Weg van de Industrie
bond FNV wil de kaderleden veel meer invloed geven dan
ze tot nu toe hebben. Hij beseft dat hij daarmee een tijd
bom onder zijn bom legt, want de weerstand bij bondsbon-
zen is groot.
ZIE EXTRA ACHTERGROND
Maar ook als de vergunnin
gen al voor 1 februari zijn af
gegeven, bestaan er volgens
Soutendijk mogelijkheden om
op te treden. „Er is in deze ge
vallen alle reden om de ver
blijfsvergunning in te trekken
en de betrokken ondernemers
te vervolgen, omdat de betrok
kenen zich niet aan de vergun
ning houden", zegt Soutendijk.
Om even in tijden van snelheidsbeperking bij stil te staan:
achttienjarigen met een rijbewijs kunnen zonder enige
moeite een motorfiets kopen die bijna driehonderd kilome
ter per uur haalt. Elk jaar verongelukken honderd motorrij
ders.
VANDAAG IN DE STEM SPECIFIEK
Hectische toestanden in de televisiestudio van een nieuws
rubriek krijgen een nerveuze uitbeelding in de film 'Broad
cast News' van James L. Brooks. Een vage driehoeksver
houding tussen drie nieuwsmakers wordt gespeeld door
Holly Hunter, William Hurt en Albert Brooks.
ZIEGIDS-1
De komende dagen worden zomers met temperaturen tus
sen 20 en 25 graden. Vandaag in de ochtend plaatselijk
mist, daarna perioden met zon. Wind zwak uit veranderlijke
richtingen. Maximum temperatuur 18-20, minimum 7-9 gra
den.
DEN HAAG (ANP) - Het
Britse dagblad 'The Guar
dian' heeft donderdag ge
meld dat een geheim rap
port de Britse regering ad
viseert geen geld meer in
onderzoek naar snelle
kweekreactors te stoppen,
omdat ze 'op korte termijn
niet commercieel te exploi
teren zijn.'
Het rapport is opgesteld door
een wetenschappelijke advi
seur van het Britse kabinet,
John Fairclough, op verzoek
van premier Thatcher.
De regering betaalt jaarlijks
ongeveer 400 miljoen gulden
voor experimenten met snelle
kweekreactors, die al 40 jaar
duren. Het idee was ooit dat
snelle kweekreactors een goed
kope oplossing voor de stij
gende energievraag zouden
bieden, maar een commercieel
succes zijn ze tot nu toe niet ge
worden.
De 400 miljoen worden opge
bracht door de staatskas en
door het overkoepelend orgaan
van de Britse elektriciteitsbe
drijven, de CEGB. De CEGB
zou al te horen hebben gekre
gen dat de elektriciteitsbedrij
ven na afloop van het volgende
begrotingsjaar de totale kosten
van de snelle kweekreactors
moeten gaan dragen. Maar de
CEGB, die binnenkort wordt
geprivatiseerd, voelt daar niets
voor.
Tijdens een zitting van de
energiecommissie van het
Britse parlement drie maanden
geleden verklaarde de voorzit
ter van de CEGB dat de CEGB-
bijdrage aan het project van
ruim 100 miljoen gulden per
jaar waarschijnlijk na de pri
vatisering niet zou worden
voortgezet.
De grootste snelle kweek
reactor en diverse prototypes
staan in Dounreay in Schot
land. Er werken ongeveer 2.000
mensen. De Britten willen er
samen met de Franse en West-
duitse regering een 'Europese'
opwerkingsfabriek neerzetten.
Als de Britse regering echter
niet meer aan onderzoek wil
bijdragen, gaat dit project
hoogstwaarschijnlijk ook niet
door.
De vakbond van de inge
nieurs die bij UKAEA werken,
de organisatie die de reactors
beheert en de grootste in zijn
soort in West-Europa, ver
klaarde dat energie uit snelle
kweekreactors de beste keus
blijft voor de lange termijn.
(ADVERTENTIE)
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan
melden en de pen zal u worden toegestuurd
DE NIEUWE ABONNEE HEET;
Naam:..
Adres:
Postc.:
Plaats:.
Telefoon:
Bank of gironummer:
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken GRATIS daarna wordt
het abonnementsgeld betaald per:
maand per automatische afschrijving ad23,90
kwartaal acceptgirokaart ad71,85
kwartaal per autom. afschrijving ad69,95
Zodra de nieuwe abonnee het abonnementsgeld heeft voldaan,
ontvang ik uw PARKER JOTTER O BADHANDDOEK
Mijn naam:.Ji
Adres:
Postc.:Plaats:
handtekening
Stuur deze bon in een envelop (zonder postzegel) naar
Dagblad De Stem, Antwoordnr. 112, 4800 VB Breda
DE KRANT VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERIAND
A
