IET
Steeds meer pop in reclame
Lmerikaanse versie van Opsporing Verzocht groot succes
door dirk vellenga
'Publiek' op de tv
40 minuten korter
Castel"
ck
i\
DERLAJNDSE BEDRIJVEN YOLGEN AMERIKANEN OP BESCHEIDEN WIJZE
Een spijkerbroek en een oude hit
LI
ERIJ
Amerikaanse toestanden
Steeds meer mensen gaan
'buiten'wonen, in h/un eigen tuin
jr dansen
Oriental
raor een
zich'n betere
ip naar
të indenken?
st zeggen:
lijkse traditie
de bon in, of
12.
De trend werd ingezet
1981 toen de Rolling
Stones voor hun Ame-
irikaanse toernee drie
niljoen dollar accep-
.eerden van een groot
Sindsdien is het in
,„nerika eerder regel
dan uitzondering dat
popartiesten overeen
komsten sluiten met
het bedrijfsleven. Ook
in Nederland neemt
popsponsoring hand
over hand toe. De 21-ja-
IERLAND
naalroutes.
Cola-giganten
ACTEURS EN SLACHTOFFERS SPELEN ROL BIJ DRAMATISERING MISDRIJVEN
ZATERDAG 16 APRIL 1988
Sterren
Overeenkomsten
Acht centra
De Beste veranda's komen uit Best!
A68
ba.Élli Élli
„Als je door het grootkapitaal wordt ge
steund. ben Je natuurlijk nooit de ploeg
van het volk"
Eric Geret», voetballer PSV
DE STEM
Gi
UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIINUIi
wr Judith van Paassen
jcosmetica-bedrijf.
rige HEAO-student Ronald
van Kessel uit Rijsbergen on
derzocht dit onderwerp in het
kader van zijn afstudeerpro
ject: „Je staat er niet zo bij stil
dat muziek invloed kan hebben
op het koopgedrag, met name
op dat van de jeugd. Maar on
bewust is dat waarschijnlijk
toch zo. Denk alleen maar aan
al die reclame-spotjes. Parfum,
drank, cosmetica, spijkerbroe
ken; alles wordt tegenwoordigd
gekoppeld aan bekende mu
ziek. Dat gebeurt niet zomaar."
In Nederland is de popspon-
ioring een verschijnsel van de
.laatste paar jaren. Het gebeurt
voornamelijk in de vorm van
[estivalsponsoring. Soms ook
worden concerten van wereld-
terren die in Nederland ge-
„ponsord.De uitstraling van de
Nederlandse artiest wordt door
het bedrijfsleven over het alge
meen niet groot genoeg geacht
om sponsoring te rechtvaardi-
Postcode:
17 PB Amsterdam.
dsi
Tina Turner.
gen. Er zijn echter een paar
uitzonderingen: Anita Meyer,
Lee Towers en de Golden Ear
ring. Ook Rob de Nijs en de
Dolly Dots kregen te maken
met sponsoring.
De sponsorbedragen in Ne
derland zijn in vergelijking
met die in het buitenland niet
erg hoog. Zo steunde Opel de
toernee van Anita Meyer (25
concerten) met 150.000 gulden
en kreeg Rob de Nijs van de
- FOTOARCHIEF DE STEM
hoofdsponsor van zijn toernee
(40 optredens) een bedrag van
rond de 50.000 gulden.
Van Kessel: „De situatie in
Nederland verschilt met name
nogal van die in de Verenigde
Staten. Daar gaan in de pop-
sponsoring miljoenen dollars
om. Zover zal het in Nederland
wel nooit komen, maar ook hier
lijkt de toekomst van popspon-
soring veelbelovend. Steeds
meer bedrijven zullen zich
gaan realiseren dat popmuziek
hèt instrument is om een
enorm breed publiek, namelijk
de jeugd, rechtstreeks te berei
ken."
In zijn scriptie noemt Ronald
van Kessel enkele bedragen die
Amerikaanse bedrijven aan
popartiesten betalen. Deze zijn
in enkele jaren flink gestegen.
Kreeg Rod Stewart in 1983 voor
zijn Amerikaanse toernee nog 4
miljoen dollar van Canada
Dry, de Beach Boys streken een
jaar later ruim 5,5 miljoen op
dankzij spijkergoedfabrikant
Jeep. De hoogste bedragen zijn
echter uitgekeerd door de cola
giganten Coca Cola en Pepsi-
Cola, die ook op dit terrein elk
aar de loef af proberen te ste
ken.
Pepsi sponsorde in 1984 de
Amerikaanse toernee van Mi
chael Jackson voor 6 miljoen
dollar. Diezelfde artiest kreeg
maar liefst 15 miljoen dollar
voor twee 'commercials'. Tege
lijkertijd huurde Pepsi Lionel
Richie in voor 8,5 miljoen.
Sinds kort horen ook Tina Tur
ner en David Bowie bij de
'Pepsi-stal'.
Coca-Cola sponsorde Foreig
ner en Duran Duran voor meer
gematigde bedragen, maar
heeft ook de gezorgd voor de
allerduurste overeenkomst.
Het bedrijf sloot een 3-jaars
contract met de Spaanse zan
ger Julio Iglesias voor niet
minder dan 30 miljoen dollar.
Bedrijven hebben blijkbaar
vertrouwen in het sponsoren
van popmuziek. „En niet ten
onrechte", meent Van Kessel.
„Via de popmuziek heb je als
bedrijf rechtstreeks toegang tot
Michael Jackson in de Pepsi-spot.
FOTO PEPSI COLA
het grootste deel van de jeugd
De kracht van popsponsoring
ligt in de associatie tussen pro-
dukt en muziek, waardoor be
drijven, merken of produkten
een bepaald jeugdig' imago
krijgen. Uit onderzoeken blijkt
dat dat imago of 'image' een
DE SPIJKERKLEDING
FABRIKANT Levi
Strauss presenteerde de
laatste reclamespot als een
speelfilm. De pers werd
via een uitgebreide infor
matiemap op de hoogte ge-
I steld van de nieuwe spot,
I die wordt ondersteund
door de hit 'C'mon Every
body' van Eddie Cochran
uit 1957,
Levi's gebruikte eerder 'It's a
wonderful world' van Sam
Cooke voor een reclamefilm
voor de '501-jean' en die plaat
werd prompt een wereldhit
De nieuwe spot wordt ge-
I toond op Sky Channel, Super
Channel en MTV, de zenders
van de doelgroep, de jeugd.
De commercial met de mu
ziek van Eddie Cochran werd
weer gemaakt door het kleine
Britse bureau Bartle Bogle
Hegarty en ademt opnieuw de
J sfeer van de jaren '50. Levi's
I everde de pers een reeks
kleurenfoto's uit het filmpje
en de volgende omschrijving:
»De spot laat de hotelkamer
zien van Sharon Sbeeley,
zangeres in het achtergrond
koortje van Cochran. Ze is
verliefd. Overal Eggen dozen
en tassen van New York's
duurste winkels, her en der
zwerven de chicste avondjur
ken. Het is het bekende ver
haal: ze heeft niets om aan te
trekken; en ze staat pp het
punt naar Eddie's party te
gaan. Ze kan niet kiezen. Dan
gaat de telefoon. Waar ze
blijft. In luttele seconden pakt
ze haar vertrouwde 501 en een
t-shirt uit de chaotische sta
pel en rent naar de party
waar ze oploopt tegen de
meest verleidelijke meisjes.
Concurrenten dus. „Dat gaat
mis," zie je haar denken.
Maar het lot beslist anders;
Eddie ziet haar, wenkt en de
rest is geschiedenis. Ze leven
samen tot Eddie twee jaar la
ter bij een auto-ongeluk om
het leven komt".
De makers hebben hun mi
ni-speelfilm gebaseerd op een
liefdesaffaire die werkelijk
heeft bestaan, of zoals de
voorlichter van Levi's het zelf
zegt: „Levi's komt nu met een
waar gebeurde spot". Tussen
1957 en 1960 hadden Eddie
Cochran en zangeres-compo
niste Sharon Sheeley een ver
houding, die abrupt eindigde
toen Cochran omkwam bij
een auto-ongeluk tijdens zijn
Engelse tournee. Op dat mo
ment had hij een grote hit
met Three steps to heaven',
maar het spreekt vanzelf dat
Levi's zijn 'Cmon Everybody"
verkoos voor de commercial.
Zijn songs, ook zijn eerste
hit 'Summertime Blues', heb
ben volgens de kleding-mul-
tinational het 'teenager-ge
voel'. „Dikke kans dat Eddie
Cochran - mede dankzij de
Levi's spot- weer opnieuw
aanbeden zal worden", stel
den de reclamemakers bij het
begin van de campagne. Dat
is (nog) niet gebeurd. De plaat
'C'mon Everybody' werd op
nieuw gekocht, maar zakte
vrij snel terug.
Scene uit de jeans-spot
met de muziek van 'C'mon
Everybody' van Eddie
Cochran. FcrrocEws
steeds belangrijker rol gaat
spelen voor de consument, ze
ker voor de jongere."
„Popmuziek neemt in het leven
van vrijwel alle jongeren een
centrale plaats in," legt hij uit.
„Ze identificeren zich met hun
sterren, kleden zich als zij,
worden door hen beïnvloed. En
voor de meeste bedrijven is de
jeugd de belangrijkste doel
groep. Dat heeft twee redenen.
Allereerst vormt de jeugd een
hele grote groep in de samenle
ving. Daarnaast worden de
jongeren van nu, de meer
draagkrachtige consumenten
van over tien, vijftien jaar. Wie
de jeugd voor zich weet te win
nen, staat in de toekomst een
stuk sterker."
„Popsponsoring werkt" zegt
de 21-jarige HEAO-student.
„Uit enquetes is bijvoorbeeld
gebleken dat bedrijven die zich
aktief bezig houden met het
sponsoren van popmuziek, een
grote naamsbekendheid genie
ten onder de jeugd."
Ook de popmuzikanten va
ren wel bij deze ontwikkeEn-
gen, meent Van Kessel. „Met
het sponsorgeld kunnen ze bij
voorbeeld mooiere shows orga
niseren of bij een toernee meer
plaatsen aan doen. Dat kan hun
populariteit weer ten goede ko
men. Bovendien is gebleken dat
de meeste sponsors de artis
tieke vrijheid niet aan banden
proberen te leggen. Daar wa
ren met name in het begin
nogal wat artiesten huiverig
voor."
WASHINGTON (AP) - De
televisieshow 'America's
Most Wanted' is volgens
functionarissen van de
Jierikaanse federale re-
■herche FBI het meest ef-
-ectieve middel in de jacht
°P misdadigers gebleken Oproep
ipuds de introductie van
fosters met 'Opsporing ver-
Kht,
Het voor de Verenigde Staten
weuwe programma heeft tot de
geleid van drie
Wvluchtigen die lange tijd
aren gezocht. De show wordt
Pzondagavond in zeven grote
™en uitgezonden door tv-
■.„5s van de maatschappij
lZ ^ohat wordt dat onge-
r een kwart van de Ameri-
feikt56 tv_lcD^ers wordt be-
Jtex Tombs, de FBI-agent die
I dp Jr het contact met
I benri+0grammamakers onder-
j, concludeerde na de eer-
)rpc^ j^ngen dat de s1k>W
LJfi ™gene is wat de
duchtige vreest.
J*erica's Most Wanted'
E geproduceerd in Wash-
vanwege de toeganke
lijkheid tot federale poEtie-in-
stellingen. De show is een
mengsel van tv-drama, docu
mentaire, journalistiek, open
bare dienstverlening en sa
menspel tussen kijker en tv-
maker.
De show gebruikt acteurs en
soms werkelijke slachtoffers
om misdaden te dramatiseren.
Indien mogelijk wordt gefilmd
op plaatsen waar de misdaad is
begaan. Als die beschikbaar
zijn, worden filmbeelden en fo
to's van de voortvluchtigen ge
toond. Camerateams worden
gebruikt om poEtiemensen te
filmen die verdachten schadu
wen. Het belangrijkste element
is de oproep aan de kijker om
telefonisch contact op te nemen
als hij relevante informatie
over de gezochte kan verstrek
ken.
Wekelijks is een tiental poli
tiedeskundigen beschikbaar
om de telefoon te beantwoor
den. Hun onkosten worden
door de show betaald. Het aan
tal telefoontjes varieert en is
opgelopen tot rond 1.600.
„Wij hebben niets anders dat
de boodschap aan de natie
overbrengt op het tijdstip dat
intensief televisie wordt geke
ken. Het is het enige middel
naast posters op de muren van
postkantoren, en die zijn niet zo
effectief," aldus Dick Pederson
van het Bureau voor Alcohol,
Tabak en Vuurwapens.
De show vertoont overeenkom
sten met het Nederlandse
AVRO-programma 'Opsporing
Verzocht' en andere program
ma's in Westduitsland, Oosten
rijk en Zwitserland. De drie
uur durende uitzending die op
28 december vorig jaar door de
Nederlandse televisie werd ge
wijd aan de zaak Gerrit Jan
Heijn, illustreerde wat er op dit
gebied mogelijk is.
Justitie en politie in de VS
zeggen dat zij door de show ten
minste drie voortvluchtigen
hebben kunnen opsporen. Het
betrof: Steven Paul Mack, ge
zocht voor verhoor in verband
met de moord op de 21-jarige
schoonheidskoningin Karen
Grace Winlett en de dood van
de 19-jarige Annette Huddle;
Donald Adams, wegens ver
krachting veroordeeld in Bos
ton; en David James Roberts,
die was ontsnapt uit een ge
vangenis waar hij zes maal le
venslang uitzat wegens moord
op een jong echtpaar en een ba
by.
De presentator van de show is
John Walsh, wiens 6-jarig
zoontje in 1981 werd ontvoerd
en vermoord. Walsh heeft de
leiding van acht centra voor
kinderbescherming in het land.
Hij geldt als een algemeen
geacht pleitbezorger voor wet
geving ter bescherming van
minderjarigen. De onopgeloste SpclshOW
moord op zijn zoon Adam was
het onderwerp van twee televi
siefilms.
meende misdadigers de grootst
mogelijke zorgdvuldigheid in
acht wordt genomen. Als ge
bruik wordt gemaakt van ac
teurs, wordt dit zo duidelijk
mogelijk aangegeven, opdat de
kijkers de politie geen tips over
programmamedewerkers zul
len geven.
Linder zegt tevens methoden
te onderzoeken om minder in
het oog vaUende overtredingen
als telefoonfraude aan de kaak
te stellen. „Ik wil niet de repu
tatie krijgen alleen sensatione
le, sappige verhalen te bren
gen."
Walsh zegt dat hij ermee
heeft ingestemd de show te
presenteren, op voorwaarde
dat een hoge journaEstieke
kwaEteit zou worden nage
streefd, dat scenes met zinloos
geweld zouden worden verme
den en dat hij de voUedige zeg
genschap over zijn presentatie
zou krijgen.
Michael Lindner, de produ
cent van de show, voert aan dat
bij de berichtgeving over ver-
Er bestaan geen plannen om
beloningen voor tips te geven,
omdat de samenstellers willen
vermijden dat het programma
gaat lijken op een spelshow. In
het programma over Gerrit
Jan Heijn werd een miljoen
gulden uitgeloofd voor de tip
die de pohtie op het spoor van
de daders zou zetten of die zou
leiden tot opsporing van het
ontvoeringsslachtoffer.
Het eerste succes van het
programma werd reeds naar
aanleiding van de eerste uit
zending geboekt, afgelopen 7
februari. Overigens waren de
opnamen voor de uitzending
toen acht maanden oud
FBI-woordvoerder Milt Ah-
lerich verscheen de daaropvol
gende week voor de camera's
om de kijkers te bedanken die
de show hadden opgebeld met
inhchtingen over Roberts, de
ontsnapte gevangene die tot zes
maal levenslang was veroor
deeld. Ahlerich zei dat uit de
tips bleek dat Roberts in New
York's Staten Island een baan
had als coördinator van een te
huis voor daklozen. De cliënten
van het opvangcentrum prezen
hem als iemand die open stond
voor iedereen met moeilijkhe-
den.
Andere voortvluchtigen die
mede dankzij de show konden
worden aangehouden, waren
de leden van een Jamaicaanse
bende huurmoordenaars die
werden gezocht naar aanlei
ding van de moord op vijf men
sen in een voorstad van Wash
ington D.C. Ook Wilham 'Pops'
Pegram, een 72-jarige bank
rover die 40 jaar lang in ver
scheidene staten actief was,
kon dankzij 'America's Most
Wanted' worden opgespoord.
Het leek op een Nederlands-Amerikaanse culturele uitwis
seling. Woensdag kregen we een deeltje 'Miami Vice' te zien
dat was gemaakt door onze Ate de Jong. Donderdag was er
een Amerikaanse produktie, die in Nederland tot stand was
gebracht, het verhaal van Miep Gies en Anne Frank.
Ate de Jong, een echte zoon van onze gereformeerde polder
land-cultuur, verkeert sinds enige jaren in Amerika en
kreeg vorig jaar de kans zijn talent los te laten op Don John
son en de anderen die gewend zijn in hoog tempo sneUe ac
tiescènes uit hun mouw te schudden. Zou hij er in slagen een
brokje Europese diepgang te leggen in de modieuze video
clip-wereld van Miami? Zou Ate de Amerikanen een soort
'Een vlucht regenwulpen in Florida' voortoveren?
Nee, de aflevering verschilde niet van de rest en bovendien
veranderden de Amerikanen het slot nog even danig, nadat
De Jong zijn hielen had geEcht. Op creatief gebied was er
voor hem niets te doen en de domper werd nog groter toen
woensdag bleek dat zijn naam op de titelrol geheel werd be
dekt door de ondertiteEng.
Amerikaanse en Engelse tv-makers wierpen zich op 'ons'
Achterhuis in Amsterdam. Waarom kunnen die nitwits uit
het land van cola, hamburgers, Mickey Mouse en Ronnie
Reagan niet met hun vette grijpers van onze eUende afbhj-
ven, vroegen Nederlandse chauvinisten zich af. Maar de tv-
film was ingehouden en sober, beter dan menige Neder
landse poging op dit gebied.
Mary Steenburgen en Huub Stapel acteerden zonder opge
blazen emoties en bedachte heldhaftigheid. Ze maakten
voortdurend een gelaten indruk, alsof ze in droomtoestand
hun riskante handelingen verrichtten. Als je naar (de echte)
Miep Gies luistert, moetje constateren dat dat in werkelijk
heid ook hun houding is geweest.
Een keer dacht ik dat de scriptschrijver in Hollywood zich
even had vergaloppeerd. Miep werd omver gereden door een
Duitse zijspan en begon de berijders uit te schelden. Het leek
te mooi en bovendien onwaarschijnlijk. Maar de scene komt
inderaad voor in het boek van Miep Gies, ook al geeft ze niet
precies aan wét ze heeft gezegd. De Duitsers lieten him mo
tor draaien en hebben haar scheldpartij waarschijnlijk niet
gehoord.
De Amerikanen lieten de oorlogswerkelijkheid intact en het
was juist de aankondiging van de AVRO die detoneerde: in
'The hiding of Anne Frank' werd de naam van de wereldbe
roemde onderduikster verschillende malen op z'n Engels
uitgesproken (Enne Frenk), terwijl in de film zelf door de
Engelstalige acteurs gewoon Anne Frank op z'n Nederlands
werd gezegd.
Mediafilosofen waarschuwen al jaren voor 'Amerikaanse
toestanden' op onze tv. Veel kanalen, overal hetzelfde opper
vlakkige kijkvoer, buisverslaving, cultuurverarming. Als je
de Miami Vice van Ate de Jong en de Amerikaanse Miep
Gies-f ilm naast elkaar legt, zie je dat het niet zo simpel Egt
met die tegenstelling tussen het 'goede' Nederland en het
'slechte' Amerika.
Het Amerikaanse bestel is door en door commercieel, maar
in Nederland weet men ook van wanten. Deze week werd
'Bodylijn' van het scherm gehaald, omdat een kapper van te
voren in een advertenie in de krant had gewezen op zijn
aandeel in dat programma. Dat mag niet van de Reclame
Code Commissie. Achteraf reclame maken mag wel: giste
ren op tv, nu in de winkel!
Misschien komt ook deze reclameregel de komende jaren ter
discussie te staan. We worden steeds toleranter op dat ge
bied. De VARA stelt voor de zendtijd van de STER fEnk uit
te breiden, ja, drie keer zo groot te maken. Minister Brink
man bezocht deze week een internationale vergadering over
deze zaken en hij kwam terug met de mededeling dat over
een grotere STER gesproken moet kunnen worden.
Nog even en Nederland wordt het luilekkerland voor adver
teerders en Ate de Jong begint met een zwaar gesponsorde,
Nederlandse Miami Vice. We worden Amerikaanser dan de
Amerikanen.
Door Jan Koesen
ONGEVEER veertig minuten is gehaald uit de pop-mu
sical 'Publiek', die Veronica vanavond brengt. Negentig
minuten zijn er over gebleven van dit vrolijke werk van
tekstschrijver Seth Gaaikema en componist Bob Zim
merman.
'Publiek' ging eind oktober 1986
in premiere en werd, ondanks
Gaaikema's aparte vormge
ving, geen geweldig succes. De
choreografie van Lindsay Do-
lan is in de televisie-registratie
niet overeind gebleven. Het tv-
scherm is daar te klein voor.
Seth Gaaikema en Bob Zim
merman kwamen op de ge
dachte een nieuwe generatie
talenten een kans te geven. Na
audities hield Willem Nijholt
acht acteurs over. De keuze viel
o.a. op Simone Kleinsma, Mar
jolein SEgte en Erna Sassen
(verpleegster in 'Medisch Cen
trum Wést').
Gaaikema kwam tijdens het
pijven tot de conclusies dat
voor een goed lopend ver-
il nog twee krachten nodig
lad, en wel oudere rotten. Dat
werden AHard van der Scheer
als zure toneelcriticus en Serge
Henri Valcke (te zien in de film
'Amsterdamned') als een soort
van spreekstalmeester die de
zaal vertelt dat er vanavond
niets, maar dan ook niets te
zien is.
Het 'publiek' protesteert en
uiteindelijk stappen alle deel
nemers vanujt de theaterstoe-
len het podium op, steUen zich
voor als schouwburggangers,
vertellen iets van hun leven en
daarna gaat 'Publiek' echt van
start. Het verhaaltje heeft na
tuurlijk niet veel te beduiden.
Wat relaties worden aange
gaan, illusies worden opge
bouwd, er gaat wat mis, het
komt weer goed.
Enkele citaten: 'Overdag zo
vroom als een zendeling - Maar
met zijn condoom een eUende-
Eng'; 'Weinig karakter welbe
schouwd - Volgende oorlog ze
ker fout'; 'Ik doe vrouw'lijk,
vrouw'lijk, vrouw'lijk - 'k heb
een vrouw'lijk temperament -
maar ik zeg je hierbij ver-
trouw'lijk: - diep van binnen
ben 'k een vent.'
Hoe staan de acteurs zelf te
genover de tv-registratie van
hun musical? Tevreden, dat
mag gezegd, maar met kritiek.
Van der Scheer: „Ik vond de
tweede helft abrupter dan de
eerste". Valcke: „Het is moei
lijk naar mezelf te kijken. Ik
kijk steeds van: hoe kom ik
over? Of, o God, is dat eruit, en
dat eruit?"
(ADVERTENTIE)
Met/éen originele
ANDALUX-terrasoverkapping
woont u 12 maanden per jaar
behaaglijk in uw tuin. En geniet u
het hele jaar door van uw
tuinmeubelen.
waterdichte garanties
betaling bij aanvang werk I
en nó oplevering
in hout en/ot aluminium
één zonnestraaltje maakt
uw veranda behaaglijk
maatwerk vakwerk I
Vertel mij alles over terrasoverkappingen.
I In gefrankeerde envelop versturen naar
VERANDALUX BV., Postbus 324, 5680 AH Best
7.17
Hallenweg 5-6, Best (Rijksweg Den Bosch-Eindhoven)04998-99099.
Dagelijks geopend van 9.00 tot 17.00 uur, zaterdags van 10.00 tot 15.00 uur.
