Bezorgdheid om prins Constantijn neemt toe
Veel kritiek op woningbouwbeleid van Schut
Suenens kraakt
in felle rede
synode-schema
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
BESTEM
Drie van Breda niet vóór '71 vrij
GOUDSCHAT
IN HOLLE
BALK VAN
OUD KASTJE
ITALIANEN EN SPANJAARDEN VóóR SCHEMA
andaag
in
EAAI KIEZEN TUSSEN
MILITAIRE DIENST EN
ONTWIKKELINGSHULP
Scliijfse: Hoeveel
sieraden verloren
in mijn kachel
nieuwe speciale
aanbiedingen op
Shell-Stations
Krachtiger aanpak
voor zuidwest-
Nederland gewenst
SCHMELZER:
Trouw
DRIE DODEN
DOOR
KOLENDAMP
Amerikanen in
Saigon gaan
ook protesteren
ALS MOTIE-VAN SCHAIK AANGENOMEN WORDT:
HUIVERIG
DRS. WESTERTERP:
100 MILJ0E
ONDERSCHEIDING
VOOR GREY
]09e jaargang no. 26250
editie voor
ZEELAND
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
woensdag 15 oktober 1969
WEERBERICHT
Vrij warm
Zonnige perioden en op de mees
te plaatsen droog. Over het alge
meen vrij warm. Zwakke tot ma
tige zuidwestelijke wind.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSFRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De bezorgdheid
om de gezondheid van prins Con
stantijn neemt thans alom in den
lande ernstige vormen aan sinds de
artsen hebben moeten constateren
dat het herstel van de ademhalings
moeilijkheden plotseling is opge
houden en de toestand van het kind
sindsdien stationair is. Uit alle de
len van het land komen op Drake-
steyn, op Soestdijk en ook hij de
regering blijken van medeleven
binnen.
Het medisch team, dat maandag
avond nog zeer optimistisch was
omdat het prinsje in zijn couveuse
duidelijke tekenen van herstel
toonde, moest dinsdagochtend mel
den, dat de baby een onrustige
nacht had gehad en dat de opgaan
de lijn was omgebogen. De bezorgd
heid van de bevolking nam nog toe
door de verklaring die minister-pre
sident De Jong gistermiddag op
sombere toon in het parlement af
legde temidden van de staande,
strak voor zich uitkijkende kamer
leden. Met name de zinsnede: „We
moeten de feiten onder ogen zien"
heeft bij velen het ergste doen ver
onderstellen. Een goed ingewijde zei
ons ter verklaring: „Ik geloof dat
voor de somberheid die zich in de
Tweede Kamer manifesteerde op dit
moment geen aanleiding is. Niette
min heeft de premier niet willen
verhelen dat hij de toestand van het
prinsje ernstig vindt en dat de
ouders de situatie eveneens zo be
oordelen. Het is duidelijk, dat het
geen gunstige ontwikkeling is dat
het herstel zich niet doorzet nadat
het kindje aan de beterende hand
was, maar dit hoeft nog niet te be
tekenen dat er sprake is van ach
teruitgang. Alle grote specialisten
die ons land kent zijn thans inge
schakeld en omdat het prinsje een
flink gezond kindje is, kan het veel
doorstaan".
Dit laatste neemt niet weg dat ook
volgens onze zegsman de toestand
zorgen baart. Een indicatie voor de
ongunstige ontwikkeling is ook dat
de medici tot en met gisteren vol
stonden met een ochtendcommuni
qué doch gisteren ook des avonds
een bulletin uitgaven waarin de toe
stand van prins Constantijn onver
anderd werd genoemd.
Het herstel van prinses Beatrix
vordert gelukkig goed, zo deelde dc
minister-president de Kamer mee.
De derde zoon van prinses Beatrix
en prins Claus heeft de namen Con
stantijn, Christof, Frederik, Aschwin
gekregen.
Prins Claus heeft gistermorgen in
het academisch ziekenhuis te
Utrecht aangifte gedaan van de ge
boorte van zijn derde zoon. Burge
meester De Ranitz van Utrecht fun
geerde als ambtenaar van de bur
gerlijke stand. Als getuigen traden
op minister-president De Jong en
dr. Beel, president van de Raad van
State. Het was een eenvoudige
plechtigheid, zonder toespraken. De
burgemeester bood prins Claus na
mens gemeentebestuur van
Utreck n zilveren baby-kapstel
aan.
Burgemeester De Ranitz vertelde
na afloop van de aangifte dat het
jonge prinsje niet naar koning van
Constantijn van Griekenland is ver
noemd. Prinses Beatrix en prins
Claus hebben de namen Constantijn
en Christof gekozen omdat ze het
mooie namen vonden, aldus de bur
gemeester van Utrecht.
DE JONG
KAMER: HOGERE BTW LaTER
(Van onze speciale verslaggever)
ROME Kardinaal Suenens van België heeft gisteren in een felle j
rede tot de bisschoppen synode vierkant gezegd dat het onjuist is de
bisschoppen als „assistenten" van de paus te beschouwen, zoals het
ontwerpschema doet. Hij deed evenals zijn progressieve collega's Al-
frink en Döpfner gisteren, een felle aanval op dat schema, waarin, zo
zei hij, precies hetzelfde staat als in de Osservatore Romano.
Collegialiteit hoort tot de formele juridische structuur van de kerk. Op
iit feit wees kardinaal Suenens uitdrukkelijk. Toen de Belgische kardinaal
zijn uiteenzetting begon, werd het in de synodezaal doodstil. De 143 bis
schoppen en de paus, die ook gisteren weer de zitting bijwoonde, hadden op
kardinaal Suenens zitten wachten.
Hij immers heeft zich sinds het
befaamde interview in „Informations
Cathoiiques Internationales" in mei
j.l. tot de woordvoerder bij uitstek
van de progressieve richting in het
wereldepiscopaat gemaakt.
Pro en contra luisterde ademloos,
toen de Brusselse aartsbisschop er
op wees, dat het in de discussie over
het gezag in de kerk absoluut niet
gaat om een aantasting van het pau
selijk primaat. „Collegialiteit", zo
zei hij, „staat niet tegenover en be
concurreert het pauselijk gezag niet.
Onder de bisschoppen bestaat in fei
te geen enkel verschil van mening
noch over de waarde van 't pauselijk
primaatschap, noch over de nood
zaak van collegiaal bestuur. Het gaat
echter om de vraag naar het hoe.
Die vraag moet nu gesteld worden.
Ook de conservatieve bisschoppen
hebben zich geroerd. De Italiaanse
bisschoppen hebben zich gisteren bij
monde van de nieuwe voorzitter van
<ie Italiaanse bisschoppenconferentie,
kardinaal Poma, achter de theologi
sche opvattingen van het ontwerp-
(Van onze parlementaire redactie)
bEN HAAG De fractieleider
van de KVP heeft tijdens de alge
mene beschouwingen gezegd dat de
regering op het gebied van de ruim-
mhjke ordening een krachtiger be-
'eicl moet voeren. Een krachtiger aan
hak is z.i noodzakelijk „op straffe
,;i!' 'liet in de toekomst niet meer
eetbaar zijn van grote delen van
«et land".
Volgens drs. Schmelzer is met na
me voor zuidwest-Nederland een
machtiger aanpak gewenst. De KVP-
oordvoerder is van oordeel dat de
^nenmakerij regionaal en lokaal
tin fe s^ar en 'e eenzijdig is. „Na-
wiaal moet krachtiger leiding wor-
aan ®e®even- Duidelijk moet worden
gegeven wat de grenzen zijn, die
D moSen worden overschreden."
- overheid zal verder zo nodig sti-
wtrenc' m°eten optreden bij de
rstracturering van industriële be
stakken, aldus drs. Schmelzer.
Vn J hierbij o.a. aan de centra
Lailgsti ^t ebndustrie en aain de
schema gesteld. Weliswaar zijn zij
gedwongen de uitspraken van het
tweede Vaticaanse Concilie over de
collegialiteit te aanvaarden, maar zij
houden zich liever aan het primaat
van de paus, zoals dat op het eerste
Vaticaanse Concilie gedefinieerd is.
Dit mag, aldus Poma, op geen enke
le manier ingeperkt worden.
Bij dit standpunt heeft Spanje zich
aangesloten. De aartsbisschop van
Madrid, mgr. Morcillo, heeft met
veel woorden over de mystiek van
de kerkgemeenschap zich tegen ac
cent op de collegialiteit gekeerd.
Kardinaal Suenens stelde in zijn
toespraak dat sommige bisschoppen,
ook al propageren zij een collegiale
kerk, in feite het primaat van de
paus nog steeds zien als een soort
absolute monarchie zoals men die
van voor de Franse revolutie ken
de. Zij kennen zichzelf graag het mo
nopolie toe van trouw aan de paus.
„Trouw aan de paus, daarover be
staat toch geen twijfel? Allen zijn
wij hem trouw, maar wij moeten ons
duidelijk uitspreken over de relatie
tussen paus en bisschoppen".
Evenals kardinaal Alfrink vond de
Belgische aartsbisschop het rapport
van kardinaal Seper beter, omdat het
de werkelijkheid van de lokale ker
ken naar voren schuift. De collegia
le medewerking van de bisschoppen,
die Seper noemt, gaat, meende Sue
nens, echter verloren achter de vele
woorden over de plaats van de paus.
Kardinaal Suenens eindigde zijn
betoog met het voorstel, het collegia-
liteitsbeginsel ter nadere bestudering
door te geven aan de internationale
theologencommissie. Nog twee keer
werd dit voorstel gedaan, in navol
ging van kardinaal Döpfner, die er
maandag als eerste mee voor de dag
kwam.
De ministers Witteveen (rechts)
en Luns kregen er gisteren tij
dens de algemene politieke en fi
nanciële beschouwingen in de
Tweede Kamer van verschillende
kanten weer geducht van langs.
Een steuntje bleek nodig.
(Van een onzer verslaggevers)
ZEIST Drie bejaarden zijn te
Zeist omgekomen door kolendamp
vergiftiging. Het zijn de 83-jarige J.
S. Schrikenberg, zijn 86-jarige echt
genote en een buurvrouw van het
echtpaar, de 78-jarige weduwe S.
van Ochem-Roeterdink.
De drie bejaarden werden gister
morgen in de woning aan de Con
stantijn Huygenslaan aangetroffen
door een familielid van het omge
komen echtpaar.
SAIGON (AFP) Een vijftigtal
Amerikaanse burgers, die in Zuid-
Vietnam werkzaam zijn, maar niet bij
de Amerikaanse overheid, zijn van
plan vandaag voor de Amerikaanse
ambassade in Saigon een demonstra
tie te houden ter gelegenheid van de
algemene protestdag (moratorium)
in de Verenigde Staten tegen de oor
log in Vietnam.
Drommen Zeeuwen en Braban
ders boeken voor de one-man-
show van Toon Hermans in Ant
werpen en Gent. Pagina 3.
Ridder Van Rappard reageert
laconiek op het ontslag van elf
raadsleden. Pagina 5.
Het drama van de Duitse Star-
fighters. Pagina 7.
Ze hebben een zwarte God no
dig. Derde aflevering in de se
rie „Gastarbeiders in Ghana".
Pagina 7.
„Het peil van het onderwijs,
verbeteren? Met de huidige
middelen kan het niet eens ge
handhaafd blijven", aldus ver
ontruste onderwijsorganisaties.
Pagina 9.
De Kleine Stem op pagina 11.
Harm Ottenbros gaat een boe
tiek beginnen in Hoogerheide.
Sportpagina.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De drie
politieke gevangenen van
Breda zullen in ieder ge
val niet voor 1971 worden
vrijgelaten. Ook al zou de
motie-Van Schaik volgen
de week bij de behande
ling van de begroting van
Justitie in de Tweede Ka
mer worden aangenomen.
Na de verklaring vai
minister Polak (Justitie)
dat hij niet van plan is een
wetsontwerp in te dienen
waardoor de drie oorlogs
misdadigers voorwaarde
lijk vrij zouden komen
heeft de KVP'er dr. Van
Schaik uit de Tweede Ka
mer aangekondigd met
een motie te komen om de
regering toch te vragen
het wetsontwerp in te die
ren.
Naar verluidt zal de mo
tie-Van Schaik minister
Polak verzoeken de drie
van Breda „te eniger tijd"
vrij te laten. Het zou in
elk geval niet de bedoeling
zijn dat de drie volgend
jaar, het jubileumjaar van
de bevrijding, vrij komen.
Het wetsontwerp zou niet
meer door het huidige ka
binet, dus niet voor de
verkiezingen van 1971
worden ingediend.
De heer Van Schaik heeft
talloze reacties ontvangen
op zjjn aankondiging van
de motie, waaronder vele
dreigbrieven en dreigtele
foontjes. Tweederde van
de reacties is, naar wij
vernemen, positief tegen
over de motie.
(Zie ook pag. 9)
(Van onze parlentaire redactie)
DEN HAAG KVP, CHU VVD voelen niets voor het
plan van minister Witteveen (ancien) om de omzetbelas
ting volgend jaar per 1 juli te vogen
Bij de algemene politieke en finele beschouwingen in de twee
de kamer drongen Schmelzer (F), Mellema (CHU) en Geert-
sema (VVD) gisteravond aan op tel van de BTW-verhoging tot
in ieder geval 1 januari 1971.
De socialist Den Uyl had al een ningediend, waarin wordt gevraagd
het plan tot verhoging van de BTW te stellen, maar tevens af te zien
van het plan tot verlaging van de mstenbelasting per 1 januari 1971
De verwachting is dat de regering een deel tegemoet zal komen aan
de wens van de regeringspartijen enproberen de steun van de kamer te
krijgen voor een verhoging van de per 1 oktober.
I
De verlaging van de inkomstenbe Geertsema liet zijn liberale kiezers
lasting per 1 januari en de BTWeten, met kracht aan iPsJk*1- -
verhoging per 1 juli vormden gierlaging vast te nouoen. Zijn geest-
meenschappelijke punten in de bcerwant Witteveen mocht zelfs een
schouwingen over het regeringsbendertoon van kritiek beluisteren*,
leid. De oppositie scherpte juist Want, zei Geertsema, de regering
deze zaken de speerpunten om dtelt „maar" een „bijstelling van 600
liberale beheerder van de rijkskqniljoen voor, terwijl we aanvanke-
minister Witteveen, fel te kunnëük zijn uitgegaan van een belasting-
attaqueren. Den Uyl, de communiverlaging van 900 miljoen per 1 ja-
Bakker en de pacifist Wiebenga hahuari 1970. „We betreuren die min
den voor de belastingverlaging w<dere belastingverlaging, te meer om-
nig goede woorden over, omdat i^at argumentatie van de regering
financiering van noodzakelijke voc W®1 beel erg beperkt is
zieningen in de knel dreigt te k
men.
Nog minder wiaren zij te sprek
over het plan tot verhoging vam
omzetbelasting, wamt daarmee dre
de regering zelf de prijzen op te j
ten. Mikpunt in het kabinet was
minister Schut (volkshuisvesting
ruimtelijke ordening). En het
opmerkelijk dait ook de regerdn
partijen hem niet spaarden. Met
me vroeg KVP-aan,voerder Schn
zer om studie van de wenselijk!
die woningproduktie op te voeren
om een krachtiger beleid op het
bied van de ruimtelijke orden
speciaal in zuidwestelijk NederT
Vain de oppositie kreeg mimi
Luns (buitenlandse zaken) te h<
dat hij alilamg had moeten verd
nen. Minister Beernink (bininenl
se zaken) bleek door ziekte ver
derd de bespreking van het r
rimgstoeleid bij te wonen. Dat ki
hem goed uit, na enkele ongeluk
uitspraken over een „hardere -
tiek" vain het kabinet tegenovtf
Tweede Kamer, welke uitspah
zaterdag in een ochtendblad vn
verschenen. Den Uyl en Schnsr
wilden hierover vam minister-ji-
dent De Jong een nadere verkAg
horen.
(Vervolg op pag. 9)
De regeringspartijen bleken ide
BTW-verhoginig per 1 juli daim
hun maag te zitten. „Mijn :tie
heeft overwegende bezwarenzei
Schmelzer. „We sitaain er zeer ve-
rig tegenover", verklaarde Gse-
ma. „Hoogst ongelukkig", aidilel-
leiraa. De grote vrees was daoor
verhoging van de omzetbelaig er
volgend jaar nauwelijks iets 1 be
strijding der inflatie zou kuini ko
men, omdat de prijzen weer (den
gaam steigeren.
Schmelzer ctromg erop aaot de
zittingsperiode vam het huië ka
binet de BTW-tarieven nog n: één
keer aam te passen, bijv. opiamu-
ari 1971. Hij deed „een drimji be
roep op de regering" om plan
uit te stellen. Mellema w! het
liefst de datum voor de rdere
BTW-veihogimig helemaal «hou
den.
De oppositionele geluideim de
verlaging van de inkomstenasting
per 1 januari op de langeian te
schuiven, vonden bij de Prings-
partijen weinig weerklankjhmel-
zer noemde de belastinrrectie
„een te belangrijke bijdragot een
werkelijke inkomensverbetng van
zeer grote groepen der bilking".
Maar uitstel van de BTW-'hoging
kost het rijk 100 miljoen. I dit te
kort moet worden gedekt, ie grote
vraag. Denkbaar noemde imelzer
het een groter deel dan 30niljoen
gulden van de belastingcorr.ie naar
1971 te verschuiven. Als degering
op minder urgente uitgaveian be
zuinigen, is dat overigens it nodig.
BRUSSEL (ANP) Drs. Th. E.
Westerterp, KVP-lid van de Tweede
Kamer, zal in de komende z,itting van
het NAVO-parlement in Brussel met
een aanbeveling komen om jonge
mensen keus te bieden tussen het
vervullen van militaire dienst of een
tijdlang dienst doen in ontwikkelings
landen.
De aanbeveling behelst voorts het
in het leven roepen van een vredes-
korps va nde Europese lid-staten van
de NAVO, naar Amerikaans voor
beeld, en het organiseren van samen
werking tussen de bestaande omtwik-
kelingshulpprogramma's.
De door de Nederlander ontworpen
aanbeveling komt morgen in bespre
king in de economische commissie
van het NAVO-parlement en daarna
in de assemblee z.elf
MEVROUW KONINGS
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIJF Mevrouw M. Konings
van de Achtmaalsebaan in Schijf
vraagt zich in gemoede af, hoeveel
gouden sieraden zij de laatste dagen
wellicht in haar kachel heeft ver
stookt. Zij was in het bezit van een
oud, gammel linnenkastje, dat zij in
stukken heeft laten slaan omdat het
nergens meer goed voor was:
Gisteren maakte zij aanstalten het
laatste stuk van het kasje een der
bodembalken in de kachel e stop
pen, toen er plotseling vier gouden
horloges, een gouden hanger, een
gouden horlogeketting, drie gouden
broches en een gouden munt uitrol
den. Bij nader onderzoek bleek de
balk hol te zijn. Mevrouw Konings is
zich, na haar verrassing te boven te
zijn, nu gaan afvragen, of er mis
schien nog meer waardevolle sieraden
in het kastje verborgen hebben ge
zeten.
Ruim 35 jaar geleden heeft me
vrouw Konings het linnenkast] e voor
vijf gulden bij een venduhuis in Roo
sendaal gekocht. In een van de hor
loges staat een in het Duits ge
stelde inscriptie „Voor je verlo
ving 1907".
Mevrouw Konings is met haar
vondst naar de politie gegaan. Daar
durfde men niet te zeggen hoe oud de
gouden voorwerpen zouden kunnen
zijn. Hoe ze in de balk zijn geraakt, is
ook niet duidelijk. Heel misschien als
gevolg van de oorlogsdreiging in 1914.
De vindster mag ze in ieder geval
houden, omdat zij ze onbewust
overigens langer dan dertig
jaar in haar bezit heeft gehad.
(ADVERTENTIES)
LONDEN (AFP) Koningin Eli
zabeth heeft de Britse journalist
Anthony Grey, die enige dagen gele
den door Peking werd vrijgelaten,
benoemd tot officier in de orde van
het Britse Imperium. (O.B.E.)
Zie elders in dit blad
