Andere aanpak en 85 miljard per jaar nodig
PARKEERGARAGES
MOETEN STEDEN
REDDEN VAN
VERSTIKKINGSDOOD
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Mr. Toxopeus
commissaris
der koningin
in Groningen
Verdeling
inkomens
nog flink
ongelijk
DE STEM
Plan 2000+
is niet
haalbaar
McNamara:
opdracht
Pearson:
frustratie
^ndaag
STICHTING WEG EN ANWB:
ADVIES STAATSCOMMISSIE
CALS-DONNER (GRONDWET):
moet in grondwet
Schippersknecht
verdronken
Foliebehang
stond onder
stroom:
kind dood
Leefruimte
voor de fiets
JAMIN
Wie zei er ook weer
dat alle verpakte brood
hetzelfde whs?
editie voor
zeeland
donderdag 2 oktober 1969
Kans op nachtvorst
55
Mr.Geertsema leidt
VVD-Kamerfractie
Hamburg wil
tliepzeehaven
ft eer doden door
kolendamp
Uitdaging
Minimum
Socialisten in
Zweden
vóór monarchie
Betere verdeling
moeilijke zaak
Vrouwen
Na uitspraak
P.v.d.A. Rotterdam
Inzet
Kroon
Bergenaar komt
om met auto
Groene Baretten
Nixon gaf CIA
zelf opdracht
niet te getuigen
krokantjes
200 gram van 114 voor 99
niet te geloven voor die prijs!
]09e jaargang - no. 26239
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
WEERBERICHT
Toenemende bewolking, maar op
de meeste plaatsen droog. Var»
west tot zuidwest krimpend®
wind. Kans op nachtvorst.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37(50 BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850 OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957 GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
CRISIS
IN ONTWIKKELINGSHULP
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON De hulpverlening aan de onderontwik
kelde landen door de ontwikkelde landen heeft een crisispunt
bereikt.
Dit heeft een speciale commissie van de Wereldbank onder
voorzitterschap van de gewezen Canadese premier en Nobel
prijswinnaar voor de vrede, Lester Pearson, gisteren gerap
porteerd. De studie werd ingesteld in opdracht van de pre
sident van de Wereldbank, Robert McNamara-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Mr. E. H. Toxopeus,
fractievoorzitter van de VVD in de
Tweede Kamer, wordt met ingang
van 16 februari 1970 commissaris van
6e koningin in Groningen.
Vooruitlopend op zijn vertrek naar
Groningen heeft mr. Toxopeus nu
reeds bedankt als fractievoorzitter
van zijn partij. Gisteren werd als zijn
opvolger gekozen mr. W. L. Geertse-
aa, burgemeester van Wassenaar en
evenals mr. Toxopeus kandidaat voor
6e functie in Groningen.
Mr. E. Toxopeus, geboren in 1918
Amersfoort en bijna 20 jaar ad-
aat in Breda, waar hij tevens lid
van de gemeenteraad was, is van 1959
lot 1965 (de kabinetten De Quay en
Marijnen), minister van Binnenland
se Zaken geweest.
Na zijn aftreden in 1965 werd hij
opnieuw lid van de Tweede Kamer
wj was dit al geweest van 1956 tot
1959) en volgde mr. W. Geertsema
«jrt daarna op als voorzitter van de
liberale fractie.
Enige maanden geleden werd reeds
bekend, dat zowel hij als mr. Geert
sema kandidaat waren voor de functie
jw commissaris van de koningin in
Groningen.
HAMBURG (DPA) De West-
jwtse stad-staat Hamburg is in het
van een negenduizend hectaren
Waddengebied voor de Noord-
ist, waar zij een diepzeehaven
*n aanleggen.
namburg kreeg het gebied met de
banden Neuwkerk en Scharhoern
an de deelstaat Nedersaksen in ruil
"s* een stuk grond in Cuxhaven.
(Van onze correspondent)
middelburg De 72-jarige
«vrouw Veenhuizen en haar 72-ja-
R Kostganger uit Middelburg zijn
et leven gekomen als gevolg
kolendampvergiftiging,
onfl W0,nnS vond men ook twee
j. waarvan er een dood was.
[.Jrjore hond werd naar het asyl
acht waar de dierenarts probeert
#et <ker te redden.
TlPTVan l??ze correspondient)
GitAanW 16"iari®e c. Clarisse
"vier j. ïurE *s gisteren in
VenWi water geraakt
koord J*"; De Jongeman was
^oort" O"1 duwschip „Olivier Va»,
het aan niZOU een sloep strijken voor
baelsledo'Wdl brengen van perso-
lost u- ore zouden worden afge-
lieden en bierbÖ te z«n
en overboord geslagen,
uit-
De commissie heeft een reeks aan
bevelingen gedaan. Ze dringt aan op:
vergroting van de hulp aan de on
derontwikkelde landen tot ruim 85
miljard gulden per jaar.
meer aandacht voor de overbevol
king van de arme landen en de in
stelling van een „Bevolkingscom
missariaat" voor de coördinatie
van activiteiten op het gebied van
de geboortenbeperking.
Het bedrag van 85 miljard gulden zal
vóór 1975 moeten worden bereikt. Dat
betekent een stijging van ruim 41
miljard gulden boven de officiële en
particuliere hulpverlening in 1968.
Het zal dan in totaal één procent van
het bruto nationaal produkt van de
Europese geïndustrialiseerde landen,
de V.S. en Japan te zamen zijn.
De commissie zegt in haar rapport,
dat er in de hulpverschaffende lan
den een sfeer van ontgoocheling
heerst. Dit door desillusies rond de
ontwikkelingsprogramma's. Ook de
ontwikkelingslanden vertonen teke
nen van frustraties en ongeduld. In
het rapport wordt verder gesteld, dat
de internationale ontwikkeling de
„grote uitdaging is van ons tijdsbe
stel", ofschoon de commissie erkent,
dat de afgelopen twintig jaar de in
ternationale samenwerking er in ge
slaagd is een belangrijke economische
ontwikkeling op gang te brengen. Nu
de behoefte aan krediet en investerin
gen in de onderontwikkelde gebieden
het grootst is, dreigt de hulpverlening
te verzwakken door onverschilligheid
van de schenkende landen, aldus
Pearson.
De behoefte aan nieuwe richtlijnen
bij ontwikkelingshulp doet zich daar
om steeds meer gelden, volgens de
commissie. De kloof tussen geïndu
strialiseerde landen en arme landen
wordt steeds groter en maakt een
nieuwe aanpak van zaken noodzake
lijk. De commissie wijst er in haar
rapport op, dat de ontberingen en
armoede van de arme ontwikkelings
landen niet genegeerd kunnen wor
den, zonder dat dit nadelige gevolgen
heeft. Daarom beveelt men de geïndu
strialiseerde naties aan om vóór 1975
de minimum-hulp op te voeren tot
één procent van het bruto-nationaaï
inkomen.
Zoals bekend heeft Nederland al in
principe besloten 1 procent van het
nationaal inkomen te besteden aan
ontwikkelingshulp. Dat wordt nog
niet helemaal gehaald, maar de rege
ring streeft ernaar nog voor het einde
van de regeringsperiode dit percenta
ge te halen.
STOCKHOLM (D.P.A.) Het
congres van de Zweedse sociaal-de
mocratische regeringspartij heeft
zich met grote meerderheid uitge
sproken tegen afschaffing van de
monarchie bij de komende troonwis-
seling.
In 1971 volgt de dan 25-jarige
kroonprins Carl Gustaaf zijn 86-jari-
ge grootvader koning Gustaaf Adolf
op.
De aftredende Zweedse premier
Tage Erlander stelde als compromis
een verdere beperking van de macht
van de koning voor. Voortaan zou
niet meer het staatshoofd de minis
ter-president moeten aanwijzen,
maar de pariementsvoorzitter. Er
lander noemde als grond voor af
wijzing van de republikeinse staats
vorm, dat een te groot deel van het
Zweedse volk voor de monarchie is.
De sociaal-democraten zouden, wan
neer ze zich voor afschaffing uit
spraken, bij de eerstkomende ver
kiezingen in het najaar van 1970
veel stemmen verliezen, zei hij.
(Van onze pari. redactie)
DEN HAAG De inkomens
verdeling in Nederland is nog in
hoge mate ongelijk en onbillijk.
Niettemin blijkt op dit terrein
vooruitgang te zijn gehoekt, als
men de huidige inkomensverde
ling vergelijkt met die van voor
de oorlog.
Een ambtelij k|e studiegroep, die
over deze materie een nota heeft
geproduceerd, stelt dat een verder
gaande opheffing van de inkomens
ongelijkheid op ernstige problemen
zal stuiten, nog afgezien van de moei
lijkheid de doelstellingen van zo'n
nivelleringsbeleid te formuleren.
Meer gelijkmatig op dit moment is
de inkomensverdeling per gezin en
daaruit afgeleid het gemiddelde in
komen per gezinslid. De inkomens
verschillen houden overigens in be
langrijke mate verband met leef
tijdsverschillen e.d.
Dergelijke inkomensverschillen val
len weg als men de „life-time-inko-
mens" vergelijkt, dus de inkomens
gedurende het hele leven.
Gesteld kan voorts worden, dat het
beschikbaar life-time-inkomen per
gezinslid zich thans voor een groot
deel van de bevolking binnen „niet
zeer ruime" grenzen beweegt.
Deze opvattingen zijn te vinden in
een „nota over de inkomensverde
ling", die de regering de Tweede Ka
mer heeft aangeboden. De nota is
opgesteld door een ambtelijke werk
groep en draagt hoofdzakelijk een be.
schrijvend en analytisch karakter.
Geconstateerd wordt, dat de opinies
over de aanvaardbaarheid van in
komensverschillen uiteen lopen.
Vrüwel algemeen worden verschil
len, die samenhangen met inspanning,
aanvaardbaar geacht. Minder gelijk
heid van opvatting bestaat evenwel
als het gaat om inkomensverschillen,
die verband houden met aanleg, ver
erfde vermogen e.d.
(zie verder pagine 9)
Dow lerneuzen heeft plannen
in studie voor pijpleidingen met
Rotterdam en het olieschakel-
station bij Brussel. Pagina 3.
Drs. Westerterp: „Het Europese
parlement heeft helemaal niets
te vertellen". Pagina 7.
De herwaardering van de D-
mark kan zeer ernstige gevol
gen hebben voor de land- en
tuinbouw in Nederland.
Pagina 9.
Uit een onderzoek blijkt dat de
cafetaria's behoorlijk rendabel
z'in. Pagina 17.
PSV kwam een ronde verder
door een ruime zege op het
gerenommeerde Rapid Wien.
Sportpagina.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De centra van
de grote steden in ons land wor
den met de ondergang bedreigd.
Oorzaak is het gebrek aan par
keerplaatsen. Want daardoor wor
den verkeersopstoppingen in de
hand gewerkt en zijn de stadscen
tra minder bereikbaar. Alleen een
doeltreffend parkeerbeleid met
parkeergarages kan de stadscentra
redden
Dit was de hoofdgedachte van
het congres „parkeergarages in en
bij de stadscentra", dat de Stich
ting Weg en de ANWB gisteren in
Den Haag hielden. Oude stadscen
tra hebben niet alleen een functie
als monument dat geconserveerd
moet worden.
De belangrijkste functies zijn:
zakencentrum en cultureel cen
trum. Deze funktles worden nu
bedreigd door de onbereikbaarheid
van de stadscentra, vooral over
dag voor de zakenman met de ei
gen auto en het goederenvervoer.
Om het stadscentrum functio
neel in stand te houden is een
goede bereikbaarheid voorwaar
de. „Tegenover de verkeersbeper
kende maatregelen moeten daar
om maatregelen gesteld worden
die een goede bereikbaarheid van
de stadscentra per particuliere au
to waarborgen", stelde ANWB-
voorzitter ir. van der Linde van
Sprankhuizen in zijn openings
woord. Parkeergarages in de bui
tenste schil van de stadscentra zag
hij als oplossing.
In onze buurlanden is het feno
meen parkeergarage al lang inge
burgerd in de grote steden. De
achterstand van Nederland op dit
gebied is volgens de ANWB-voor-
zitter niet alleen de schuld van
overheden, maar ook van het be
drijfsleven dat het nut van par
keergarages voor het voortbestaan
van de stadscentra te weinig in
ziet.
Het parkeerprobleem in de bin
nensteden ontstaat vooral door de
zg. langparkeerders. Dit zijn de
genen die in het stadscentrum
werken maar in de buitenwijken
wonen.
Het woon-werkverkeer zou daar
om uit de binnensteden geweerd
moeten worden. Behalve aan open
baar vervoer valt vooral te den
ken aan parkeergarages aan de
rand van het centrum, op loopaf
stand van de plaats van bestem
ming.
Ing. F. Braun, verbonden aan
de gemeente Keulen, stelt dat
men de realiteit onder ogen moet
zien dat er steeds meer auto's ko
men. Met name het aandeel van
werknemers, vrouwen en jonge
ren in het autopark groeit snel.
Wanneer er geen maatregelen ko
men, zullen de verkeerscongesties
in de steden steeds groter worden.
Met parkeergarages en onder
grondse parkeerkelders zal de
binnenstad zich volgens ing. Braun
kunnen handhaven tegenover de
winkelcentra in de buitenwijken.
TILBURG Gistermiddag is de
tweej arige Ronald van Helvert in een
slaapkamer in zijn ouderlijke woning
in de Hayndstraat geëlektrokuteerd
omdat het foliebehang waartegen hij
aanleunde onder stroom bleek te
staan. Het kind overleed vrijwel on
middellijk. De slaapkamer was be
plakt met aluminiumfolie, een me
talen stof, dde allerminst geschikt is
als behangselpapier.
Via een defecte lichtschakelaar
bleek het aluminium in contact te
zijn gekomen met de elektrische
stroom waardoor de gehele kamer
wand onder stroom was komen te
staan.
AMSTERDAM (ANP) Gezien
het grote aantal verkeersdeelnemers
dat van de fiets gebruik maakt is het
nodig dat voor fietsers de nodige
voorzieningen worden getroffen. Tot
de belangrijkste voorzieningen be
hoort het scheppen van parkeer- en
stallingsgelegenheden.
De overheid heeft tot taak al het
mogelijke en het nodige te dioen om
te voorzien in de behoefte aan par
keer- en stallingsmogelijkheden voor
fietsers. Tot deze conclusies komt de
Stichting Fiets in een door haar uit
gegeven brochure getiteld „Leef
ruimte voor de fiets". Hierin worden
een aantal principiële zaken met be
trekking tot het stallen en parkeren
van fietsen aan de orde gesteld.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De Partij van de
Arbeid in Rotterdam meent dat het
havenbeleid van het gemeentebestuur
ondergeschikt gemaakt dient te wor
den aan het welzijn. Eerder hebben
o.a. de regering, het provinciaal be
stuur van ?uid-Holland en het lan
delijk bestuur van de P.v.d.A. zich
in dezelfde geest uitgesproken. Tegen
de achtergrond van de positie, die de
PvdA in Rotterdam inneemt betekent
de officiële standpuntbepaling van
het gewest Rotterdam van de PvdA,
dat een aantal hoofdpunten uit het
huidige havenbeleid van Rotterdam
(waaronder het spectaculaire plan
2000 eenvoudig niet haalbaar zijn.
Dit is een ernstige tegenvaller voor
burgemeester Thomassen (PvdA) die
de havenportefeuille beheert en die
zijn visie op de ontwikkeling van 's
werelds grootste havenstad nu ook in
eigen kamp fundamenteel ziet aan
gevallen.
De PvdA in Rotterdam is verder
van oordeel dat gegadigden in het
Waterweggebied een sociaal statuut
dienen te aanvaarden, waarin bepa
lingen over het personeelsbeleid zijn
opgenomen.
De PvdA meent tenslotte dat, zo
lang er geen nationaal havenbeleid is,
Rotterdam geen technische dienstver
lening moet leveren aan andere ge
meenten, zoals bijvoorbeeld in het ge
val van het industrieschap Moerdijk
ia gebeurd.
Kiezer moet
formateur
aanwijzen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De staatscommissie Cales-Donner heeft enkele in
grijpende voorstellen aan de regering voorgelegd, om de kiezer veel
meer invloed op parlement en politiek te geven. In haar tweede rap
port over wijziging van de grondwet en de kieswet adviseert de
meerderheid van de 17 leden tellende commissie:
Het actief en passief kiesrecht en tegelijk de meerderjarige leeftijd te ver
lagen tot minimaal 18 jaar,
Nederland te verdelen in 12 kiesdistricten, die ieder afzonderlijk kamer
leden moeten kiezen met mogelijkheden tot lijstverbindingen,
De kabinetsformateur in de eerste ronde te laten aanwijzen door de kiezer
zelf tegelijk bij de kamerverkiezingen.
De voorstellen hebben In de com
missie een wisselende meerderheid
kunnen bereiken.
De aanwijzing in eerste ronde van
de kabinetsformateur door de kiezer
kreeg 9 van de 17 commissieleden
mee, het districtenstelsel wordt ge
steund door twaalf leden, terwijl de
commissie als geheel achter de ver
laging van de kiesgerechtigde leeftijd
staat.
Zij het dan dat deze eenstemmig
heid door een compromis bereikt is.
De commissie spreekt zich niet uit
voor een verlaging tot 18 jaar, maar
tot minimaal 18 jaar. Wel is zij het
erover eens, dat de leeftijd voor het
actief en passief kiesrecht gelijk moet
zijn. Het actief kiesrecht geldt nu
voor 2i-jarigen, het passief kiesrecht
voor 25-jarigen (kandidaat-kamerle
den) en 23-jarigen (kandidaat-ge
meenteraadsleden)
Het aanwijzen door de kiezer van
de kabinetsformateur moet gelijk
met de kamerverkiezingen alleen
in eerste ronde gebeuren. Krijgt een
kandidaat niet de absolute meerder
heid van de kiezers, dan wordt de
kabinetsformateur aangewezen door
de koningin, zoals nu nog steeds ge
bruikelijk is.
Drie commissieleden, behorende tot
D'66, de KVP en de PvdA, zijn voor
standers van een gekozen kabinets
formateur-premier. De kabinetsfor
matie zelf wordt dan aldus deze drie
leden inzet van de verkiezingen. Zij
hebben zich echter om zoveel moge
lijk van hun opvattingen te kunnen
verwezenlijken nu aangesloten bij de
meerderheid voor de aanwijzing van
deze formateur-premier.
Acht commissieleden (AR, CHU,
GPV) kunnen zich met dit voorstel
niet verenigen omdat het onder meer
de positie van de kroon aantast
De voorstellen zoals door de meer
derheid van de staatscommissie in
haar tweede rapport zijn samenge
vat, zijn ook al bij verschillende po
litieke partijen in studie.
De regering zal over de adviezen
van de commissie op korte termijn
overleg plegen met de bijzondere
Tweede-Kamercommissie voor grond-
wets- en kieswetswijziging. Voor juli
1970 hoopt het kabinet dan met wijzi
gingsvoorstellen bij het parlement te
kunnen komen.
VOLKEL (ANP) In Volkel is
gisteren een personenauto met vier
dienstplichtige militairen van de
vliegbasis in die plaats tegen een met
knipperlichten beveiligde aanhang
wagen gereden.
De 23-jarige W. J. G. Withagen uit
Bergen op Zoom is daarbij om het
leven gekomen. Twee andere inzit
tenden werden niet levensgevaarlijk
gewond.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De staatscommissie
Cals-Donner stelt in grote meerder
heid voor (14 tegen 3) om het de-
monstratierecht in de grondwet op
te nemen. „De betoging is voor men
sen die geen toegang hebben tot da
drukpers of andere communicatie
media veelal de enige mogelijkheid
om zich politiek te uiten", aldus deze
14 leden.
De vrijheid van meningsuiting, zo
als die in de bestaande grondwet al
leen nog vastgelegd is voor het ge
drukte woord, moet ook gelden voor
radio en televisie. Bovendien wil de
commissie de z.g. preventieve cen
suur op geschrift, radio en televisie
laten verbieden.
WASHINGTON (RTR) Presi
dent Nixon heeft het besluit van de
Amerikaanse inlichtingendienst, het
„CIA", niet te getuigen in een proces
wegens moord tegen zes leden van de
speciale troepen - beter bekend als
„Groene Baretten" - persoonlijk
goedgekeurd.
Dit heeft een woordvoerder van
het Witte Huis meegedeeld.
In Washington deden steeds meer
geruchten de ronde dat het besluiit
om de moordzaak in te trekken, op
het hoogste niveau was genomen.
De zes leden van de „Groene Ba
retten" tegen wie tenlaste leggingen
waren ingediend, kwamen gisteren
uit Zuid-Vietnam op de luchtmacht
basis Travis bij San Francisco aan.
Na hun verlof van 30 dagen zullen
zij elders te werk worden gesteld,
(ZIE OOK PAGINA 9)
(ADVERTENTIES)
0LGA
vandaag
melk en puur
Waarschijnlijk niet die meneer die laatst z'n
lunchpakketje aan de eendjes voerde, omdat z'n vrouw
hem voor de verandering eens géén Kong Com bad
King Com wordt ovaal in Nederland elke nacht
versgebakken.
KillS Gbm „A enige dat u weggooit, is Ut verpakking