„Wij zijn nog niet verslagen"
Vrees en woede verlammen Tsjechoslowakije
SUIKERPRIJS
STABILISEERT
ZICH WEER
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND,
Aanvallen
op Dubcek
naderen
hoogtepunt
DE STEM
Leegstaand
huis in
Vlissingen
herbergde
vermisten
Nederlandse troepen
in Suriname blijven
buiten grensconflict
Bert Boom:
wereldtitel
Praagse journalisten
toen beroep op
ton „vrije collega's"
andaag
in
Geen hoop
NEDERLAND „VOL FRISDRANK EN
SHERRY" DOOR SUIKEROORLOG
Vakbondsman
president
van India
advocaatbowls
JAM IN
de
I plrecteur: ^r- W. A. J. M. Harkx
I jijofdredacteur: L. Leijendekker
I Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
I ftlefoon 22341, Postgiro 1114111
Commentaar
Sovjet-Unie verwerpt
Chinese protestnota
Enorm
Sherry
lo
Vijf
]Q9e jaargang no. 26203
jpiTIE VOOR
ZEELAND
donderdag 21 aug. 1969
WEERBERICHT
Buien
Wisselend bewolkt met hier en
daar een bui. Kans op hagel en
onweer. Harde zuidwestelijke
wind. Koel weer.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
Ir
(Van onze speciale correspondent)
PRAAG Er staat een oude
vrouw bij het standbeeld op Wences-
lasplein bij de plaats, waar Jan Pa
lach zich verbrandde. Op deze plaats
begint de menigte te fluiten te
schreeuwen; de politie, razend door
de hitte en de provocaties, doet een
aanval op de menigte met hun knup
pels.
Twee politie-agenten stoppen, ra
pen de oude vrouw op en dragen haar
voorzichtig een winkel in. De overige
agenten slaan woest op diegenen in,
die niet snel genoeg weg konden ko
men.
Westduitse en Amerikaanse toeris
ten, zitten op het balkon van het dure
Jalta-hotel. Vijf studenten, die door
de politie achtervolgd worden, sprin
gen het balkon over en rennen het
hotel in. De politie volgt: een toerist
uit München krijgt een grote dosis
traangas in zijn gezicht - een Tsjechi
sche uit de menigte wil de man hel
pen en verontschuldigingen maken.
Zij wordt ook met gas bewerkt.
Een jonge student zegt, terwijl het
bloed van zijn gezicht druipt: „We
kwamen hier omdat we moesten. We
wilden niet. De regering dreigde ons:
we haten de regering: We moesten
haar tarten. We wilden de wereld ook
tonen, dat het volk van Tsjechoslo-
wakije nog niet verslagen is.
We wilden laten zien, dat we ons
nog steeds verzetten tegen de Rus
sische dictatuur. We zijn nog niet ge
broken. Ik weet, dat deze demonstra
ties onze politieke situatie zullen ver
slechteren: maar in hemelsnaam, wat
kunnen we doen?
Als we thuisbleven, zouden de Rus
sen zeggen: zie je wel, ze zijn tevre
den met hun regering. Of de wereld
zou denken, dat we de strijd hadden
opgegeven en een nederlaag hadden
aanvaard. We kunnen niet veel doen:
maar we zullen het leven van de Rus
sen zo moeilijk mogelijk maken. Mis
schien wordt het eens beter. Mis
schien zullen we op zekere dag in
staat zijn onze gevoelens op normale
wijze te uiten. Niemand van ons heeft
dit afgesproken. Er is niets georga
niseerd. We zijn hier, omdat ieder
voor zich dat wilde.
(Copyright/The Guardian/De Stem)
PRAAGVAT VOL KRUIT
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG Zowel de bevolking van Tsjechoslowakije als
de regering-Husak leven onder hoge druk. Vechtpartijen op
het Praagse Wenceslas-plein, geruchten over op handen zijn
de provocaties van pro-Russische zijde en een verscherping
van de openbare aanvallen op mannen als Dubcek en Smrkov-
ski hebben een explosieve sfeer van angst en woede geschapen.
Ook Husak is onder zware druk gezet, gisteren nog door het Rus
sische communistische partij-orgaan Pravda. De krant bevatte be
dekte bedreigingen aan het adres van Husak voor het geval deze
de toestand in zijn land niet in de hand weet te houden.
Üe woorden die de Tsjechische
partijleider Husak heeft gespro
ken aan de vooravond van een voor
zijn land allesbehalve feestelijke
verjaardag, laten aan duidelijkheid
niets te wensen over. De vrijheid
van Tsjechoslowakije kan alleen
maar in het rood gekleed gaan en
de Russen zullen wel uitmaken of
het scharlakenrood dan wel een
pasteltintje moet zijn.
Het is interessant de rede van
Husak te vergelijken met die van
enkele Hongaarse leiders, nadat in
1956 de opstand in Boedapest was
neergeslagen. Ook toen verkette
ring van degenen die zich door
«anti-socialistische krachten" hadden
laten misleiden. Ook toen het drei
gement van liquidatie van alle reac
tionairen en een typische vereenzel
viging van het „Volksempfinden"
met de harde en intolerante lijn van
de partij. Kortom: de terugkeer tot
een jargon dat al onder Stalin bin
nen de muren van het Kremlin werd
uitgedokterd en waarvan de logica
even armoedig is als de woorden
schat.
„Dubcek heeft door zijn tolerantie
de belangen van het Tsjechische
volk geschaad. Hetzelfde volk dat in
eugustus 1968 als één blok achter
hem stond. Het heeft zich argeloos
'eten misleiden door de verlokkin-
9en van een rose vrijheidsideaal'
e'dus Husak.
Maar geen nood. De nachtmerrie
van het anti-socialisme is nu geluk-
"9 voorbij. Husak en de zijnen
staan pal voor het geluk van Tsje-
chen en Slowaken. En als die eens
een keer mogen twijfelen aan wat
goed voor hen is. de deuren
van het door Moskou bewaakte par
tbureau staan wagenwijd open.
Alles ten dienste van de rode recht
zinnigheid.
Met andere woorden en zonder
'mnie: er is geen hoop meer voor
Praag.
(„^"RICH (A.F.P./Reuter) Het
««nationaal Persinstituut (I.P.I.)
ini, '1 heeft de Tsjechoslowaakse
"rnalistenvereniging al zijn steun
tiefSeZesd '"l het vo,,edig en objec-
verslaan van de gebeurtenissen
"Jechoslowakije.
v' I.P.I. gaf deze verzekering in
aai °P een oproep van voor-
nal' "uIe Tsjechoslowaakse jour-
fe si dic naar het gezaghebben-
„Toornal de Genève" was ge
smokkeld.
w'a he oproep van de journalisten
o-m- gezegd: „Onze pers is ge-
Serruiilkorfd. De collega's in de
1' ke'iik vrije wereld" kunnen be-
grijlt helpen door objectief te
"Jjven over wat er in Tsjechoslo-
alllJe gebeurt".
In Praag hebben waterkanonnen
en met traangas en knuppels bewa
pende politiemannen gisteren her
haaldelijk charges uitgevoerd tegen
zich op het plein verzamelende men
senmassa's
Gisteravond toen de kantoren uit
gingen, werd de situatie zeer ge
vaarlijk toen chargerende politieman
nen de mensen najoegen tot in de
zijstraten. Rond het beeld van de
heilige koning Wenceslas had de po
litie een cordon gelegd, maar talloze
mensen wierpen bloemen over de
hoofden van de agenten heen naar de
voet van het standbeeld.
Toen gepantserde voertuigen van
het leger het plein opreden hieven de
mensen spreekkoren aan en riepen
„schande" of „gestapo! gestapol".
Later werd het weer rustig maar
de hele avond door bleef er een
menigte op en rond het plein alsof
men op „iets" wachtte.
In de loop van de dag werden ver
schillende mereendeels jongeren
gearresteerd.
De huisvrouwen van Praag bleken
ook te zijn aangestoken door de cri
sissfeer en begonnen op grote schaal
te hamsteren. Vooral voor de le
vensmiddelenwinkels stonden gister
morgen al lange rij en mensen. In de
stad werden vlugschriften verspreid,
waarin het publiek opgeroepen wordt
vandaag de winkels te mijden en ook
geen gebruik te maken van open
bare vervoermiddelen en geen bio
scopen, theaters of restaurants te be
zoeken.
De Tsjechoslowaakse gelijkgescha
kelde pers verscherpte gisteren zijn
aanvallen op de anti-communistische
krachten en vooral op de toenmalige
leider Alexander Dubcek en diens
medestanders.
Men verwacht dat de al dagen du
rende campagne vandaag zal uitmon
den in een officiële rechtvaardiging
van de invasie van vandaag een jaar
geleden.
Men vreest tegelijkertijd dat dit
ook het absolute einde van Alexan
der Dubcek zal betekenen. In Praag
deden gisteren reeds geruchten de
ronde dat Dubcek en zijn meest po
pulaire medestanders ai onder huis
arrest zijn geplaatst in afwachting
van spoedig beginnende zuiverings
processen.
Andere geruchten, die door som
mige diplomatieke kringen schijnen
te worden bevestigd, spreken van 'n
complot dat de codenaam „Milaan'
draagt en dat beoogt vandaag overal
in het land massale rellen te provo
ceren. Een groep orthodoxe en pro-
Russische communisten wil hiervan
gebruik maken om Husak opzij te
schuiven en het heft in handen te ne
men of het over te dragen aan de
Sovjet-lieveling Lobomir Strougal,
die zelf bij het complot betrokken
zou zijn. Ook de in de wilde dagen
van augustus 1968 als verrader ge
brandmerkte maar met hulp van de
Russen „teruggekomen" Vasil Bilak
zou tot het complot behoren. Bilak
arriveerde eergisteren in Praag na
een conferentie in het Kremlin.
Tsjechoslowaakse grenswachten hiel
den gisteren talloze journalisten en
studenten tegen bij sommige grens
posten. Elders kon men normaal door
reizen.
MOSKOU (Reuter) Zestien le
den van de dissidente gemeenschap
van intellectuelen in Moskou hebben
de invasie van Tsjechoslowakije door
de landen van het Warschaupact
veroordeeld. Deze invasie wordt een
bedreiging van de toekomst van het
socialisme goenemd.
In een schriftelijke verklaring, die
aan de vooravond van de eerste
„verjaardag" van deze invasie aan de
westelijke pers ter hand is gesteld,
herhalen de 16 intellectuelen hun
verzet tegen deze „tragische gebeur
tenis".
MOSKOU Een Russische soldaat
wandelt hier in Moskou langs een
bioscoop waar reclame wordt ge
maakt voor de film „Tsjechoslowakije
jaar van proef". De film vertoont
de Russische versie van de gebeurte
nissen in 1968 in Tsjechoslowakije.
„Maanlanders" op de Wester-
schelde deden nuttige onder
zoekingen. Pagina 3.
Poolse oud-strijders zijn uitge
nodigd de bevrijding van St.-
Niklaas te komen meevieren,
maar dat kost hun wel 350 Bel
gische franken de man.
Pagina 5.
De leraren zijn een adverten
tiecampagne begonnen om hun
ongerustheid over de uitvoering
van de Mammoetwet kenbaar
te maken. Pagina 7.
Heeft de Rijswijkse politie ge
knoeid? Pagina 9.
Omstreden Zweedse film einde
lijk in Nederland. RTV-pagina.
Zeven renners van de Willem
ll-ploeg hebben ontslag gekre
gen. Sportpagina.
DE SEISMOGRAFEN op de maan,
die uitgeschakeld waren voor de twee
weken durende maannacht, werken
thans weer normaal. Zij zenden op
nieuw gegevens naar de aarde, waar
onder enkele kleine bevingen.
PEKING (AFP) De Russische
ambasade in Peking heeft geweigerd
de Chinese protestnota over de Chi
nees-Russische grensincidenten in
ontvangst te nemen.
De Russische ambassade die de no
ta dinsdag ontving, heeft deze onmid
dellijk aan de Chinese minister van
buitenlandse zaken teruggezonden.
De nota werd „onaanvaardbaar" ge
noemd.
55
55
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN Een leegstaand
hoekhuis in Vlissingen blijkt deze
week onverwacht een andere bestem
ming te hebben gekregen. De Vlis-
singse gemeente-politie haalde er n.l.
negen jongelui uit, van wie er ten
minste een paar de betrekkelijke ge
neugten van het stuff roken hadden
leren waarderen.
Na proces-verhaal te hebben opge
maakt heeft de politie de jongeren
naar diverse windstreken laten ver
trekken. Reden voor arrestatie was
er niet omdat de jongelui, waaronder
drie meisjes - geen verdovende mid
delen in bun bezit hadden. Ook in het
hoekhuis bleek bij grondige doorzoe
king geen stuff te vinden te zijn. Dat
er niettemin in het hoekhuis werd
gerookt, kon de politie tijdens de ver
horen constateren. Een van de gasten
de twintigjarige Middelburger J. O
was overigens juist een dag tevoren
uit het Huis van Bewaring te Middel,
burg vrijgelaten waar hij had ver
toefd wegens het voor handen heb
ben van verdovende middelen.
Twee van de drie meisjes in het
gezelschap, de 17-jarige C. M. van de
W. en de 19-jarige P. J. A. N. waren
afkomstig uit Roosendaal.
Hun ouders hadden de meisjes als
vermist aan de politie opgegeven. De
meisjes zijn aan de Roosendaalse po
litie overgedragen die ze inmiddels
heeft thuisgebracht. Het derde meis
je, de 21-jarige J. J. kwam uit Eind
hoven. De mannelijke leden van het
gezelschap waren de 18-jarige G. H.
A. uit Breda, de Vlissingers K. M.
(19) H. K. (17) en K. L. K. (16) en
J. J. G. K. (18) uit Heer.
De politie kwam de klanidestie<ne
bewoners van het hoekhuis toevallig
op het spoor.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Nederland
se militairen van het Suriname-
detachement hebben van Den
Haag nadrukkelijk opdracht ge
kregen buiten het conflict tussen
Suriname en Guyana te blijven.
Kolonel Van Vooren, comman
dant van het detachement, dat
uit ongeveer duizend dienstplich
tigen en vrijwilligers bestaat,
moet zijn superieuren in Den
Haag alleen rapporteren wat er
gaande is.
Dit heeft de regering gisiteren laten
weten. Gelijktijdig heeft de komiink-
rijksregering het incident aanhangig
gemaakt bij de vertegenwoordiger
van Guyana in Londen.
In haar verklaring wijst de ko
ninkrijksregering erop, dat een ge
wapend optreden in diiit betwist ge
bied geen enkele oplossing brengt.
Het al honderd jaar oude conflict
tussen Suriname en Guyana over het
gebied rond de Boven-Corantijn, dat
zoals gemeld na een jaar van rust
weer door schietpartijen opgelaaid is,
heeft de koninkrijksregerimg gisteren
langdurig beziggehouden.
De Surinaamse regering zal de
kwestie zo voorzichtig mogelijk be
handelen, ook al gaan in Suriname
stemmen op, om de zaak hardhandig
aan te pakken.
Dit standpunt neemt ook de strijd
bare Surinaamse vereniging in Ne
derland in, maar de konihkrijksrege-
ring voelt hiervoor niets. Het incident
van begin vorig jaar, kon worden be
dwangen nadat minister Luns over
leg gepleegd had met de Guyanese
vertegenwoordiger in Londen. Men
wil het jongste incident op dezelfde
manier proberen op te lossen.
Het incident van deze week ont
stond voor Suriname totaal onver
wachts en onvoorbereid. Suriname
zelf heeft al via verschillende verte
genwoordigers bij Guyana geprotes-
teedr tegen de schending van de sta
tus quo, die vorig jaar opnieuw over
eengekomen was.
(VERVOLG OP PAGINA 7)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er is reden om
aan te nemen, dat vanaf vandaag
de weg wordt ingeslagen naar rust
op de suikermarkt. Iedereen in de
kruideniersbranche heeft behoefte
aan die rust, omdat de stuntprijzen
van de afgelopen periode de mees
te winkeliers alleen maar grof
geld hebben gekost. Het probleem
blijft echter, dat men elkaar niet
vertrouwt zolang er geen water
dichte afspraken zijn. Mogelijk
worden die morgen gemaakt. In
afwachting daarvan gaan grote
„prijsbrekers" als Co-op-Nederland
en Albert Heijn vandaag hun sui
kerprijzen weer verhogen.
Nadat de detailhandel, vertegen
woordigd in het centraal bureau
voor het levensmiddelenbedrijf
vorige week naar staatssecretaris
Van StD was getogen om diens
hulp in de suikerrel in te roepen
en vervolgens toch nog een poging
wilde wagen in eigen kring orde
op zaken te stellen, is er voortdu
rend overleg geweest over een
voor iedereen aanvaardbare rege
ling, die zou moeten leiden tot een
algemene suikerprijs van f 1.17
per kg.
Dat overleg zal, naar men hoopt
vrijdag worden afgerond. De tot
dusver gedane suggesties hadden
volgens sommige het nadeel, dat
ze niet waterdicht waren.
Vooral het grootwinkelbedrijf
tilde hier zwaar aan, omdat men
niet het risico wilde lopen, dat een
concurrent lage prijzen zou aan
houden terwijl men zelf de alge
mene prijs zou herstellen. Met na
me vreest men prijsstunten van
discountbedrijven.
De groothandel in kruideniers
waren vindt echter, dat men de
boot van f 1.17 best te water kan
laten. Dat men vervolgens de lek
ken kan opsporen en tenslotte kan
trachten die lekken te dichten.
De berichten van eind vorige
week, dat de vrede getekend was,
waren derhalve wat voorbarig.
Toch ziet het ernaar uit, dat het al
wel in deze richting gaat, dat wil
zeggen: velen gaan al omhoog met
de prijs tot f 1.17, niet aldus een
van de grote prijsstunters Albert
Heijn. „Zolang er geen algemene
stabilisatie is, is er voor ons geen
aanleiding om op f 1.17 te gaan
zitten. Wij gaan vanaf vandaag
wel wat omhoog.
Toen de vaste prijs wegviel He
ten wij onze prijs zakken tot f 1.05.
Als gevolg van de algemene prij-
zenactie gingen we voor de tijd
van een week tot 99 cent omlaag,
die campagne hebben we vervol
gens een week geprolongeerd. Die
periode loopt vandaag af, zodat
we morgen terugkeren naar f 1.05
zo zei men ons in Zaandam.
Co-op-Nederland, wier actie
eveneens eindigt, gaat vandaag
het algemene niveau van f 1.17
herstellen voor haar suiker „ten
zij anderen ons dit onmogelijk
maken".
Kennelijk herstelt men de prijs
in het vertrouwen, dat vrijdag
een sluitende regeling wordt be
reikt. Overigens ligt men bij de
Co-op niet meer wakker van welke
prijs dan ook en waar dan ook.
„Wij zijn ervan overtuigd, dat er
in Nederland wekenlang geen sui
kerverkoop van enige betekenis
zal plaatsvinden", aldus een zegs
man bij Co-op, waar men tot gis
teren suiker voor een cent per
kilo kon kopen in combinatie met
de aankoop van sherry of vruch
tensappen.
„Wij hebben zo enorm veel ver
kocht, dat ieder gezin wel hele
maal vol moet zitten. Er waren
er, die 20, zelfs 100 kg tegelijk
kochten. Vorige week alleen al
hebben we zeker een half miljoen
kilo verkocht. De suikerfabrieken
konden de produktle voor ons nau
welijks aan.
Een juist inzicht hebben we
uiteraard nog niet, want we had
den alle energie nodig voor be
voorrading, import (sherry) en
verkoop. Om echter een indruk te
geven van het effect van onze
campagne: vorige week donderdag
(de tweede dag) hadden onze win
kels een 60 a 180 procent hogere
omzet dan op normale donderda
gen.
Vorige week zetten wij tijdens
twee dagen actie 20 procent meer
sherry om dan in het hele derde
kwartaal van 1968, Aan sherry zal
voorlopig ook wel geen behoefte
meer zijn in Nederlanden vo
rige week gingen tot en met don
derdag (dus ook weer met twee
campagnedagen) 400.000 flessen
vruchtensap méér de denr uit dan
in een vergelijkbare periode met
even warm weer.
Zo'n effect van onze compagne
hadden we zelf niet verwacht.
Het heeft ons een massa geld ge
kost, maar we hebben wel de aan
dacht getrokken en mensen naar
onze winkels gehaald, die er voor
heen niet kwamen", aldus Co-op-
Nederland.
New DELHI (AFP/Rtr.) De 75-
jarige onafhankelijke kandidaat V. V.
Giri is gisteren tot president van In
dia gekozen. Hij werd dit na een
tweede telling van de stemmen. Giri
had de steun van premier Indira
Gandhi.
Bij de eerste telling kreeg Giri er
401.345 stemmen of 47 procent. De
officiële kandidaat van de congres-
partij, Samjiva Reddy, kreeg er
312.548 (36 procent).
Daar geen van beiden de vereiste
meerderheid van 51 procent had we
ten te verkrijgen, wa® een tweede
telling nodig. Giri verwierf daarbij
14.650 stemmen meer dan zijn tegen
stander.
Hij heeft zijn overwinning te dan
ken aan de linkse leden van de con-
grespartij, die met de communisten
en de linkse partijen samenwerken.
De verkiezing van Giri betekent
ook een overwinning voor premier
Gandhi in haar strijd om de macht
tegen de rechtervleugel van de aan
het bewind zijnde congrespartij.
(ADVERTENTIE)
(Van onze speciale verslaggever)
BRNO De Nederlander Bert
Boom heeft gisteren achter gangma
ker Bruno Walrave de wereldtitel bij
de amateurstayers veroverd. Hij leg
de in een uur 66.8 km af. Met 45 m
achterstand legde Cees Stam, die ge-
gangmaakt werd door Joop Staken
burg, beslag op de zilveren medaille.
Het brons was voor de Zwitser Joerg
Peter, die een achterstand van 300
m had. Stam heeft het vorig jaar in
Rome ook de zilveren medaille ge
wonnen.
KARDINAAL Franjo Seper (63)
het hoofd van de Vaticaanse congre
gatie voor de geloofsleer, heeft van
de paus toestemming gekregen zijn
ambt van bischop van Zagreb neer
te leggen.
(ADVERTENTIES)
vandaag
150 gram van 99 voor 89
niet te geloven voor die prijs!
TILBURG BREDA
Heuvelstraat 44 Elndstraa» 1 4
Tel 04250-31620 Tel. 01600-31086
DE.N BOSCH
SCHAPENmark» 17
Tel. 04100-39125
