Nieuwe actie voor
vrijlating
„drie van Breda
jMeer Britse troepen naar Ulster
[instens 10 en
[oogstens 50
liile per jaar
Ltie voor
zeeland
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
OPSTAND
ZET ULSTER
VUUR
Blaiberg
[ernstig ziek
Schrijver
Streuvels
overleden
ZIELZORGERS IN GEVANGENISWEZEN
WILLEN „LEVENSLANG" AFGESCHAFT ZIEN
PLEIDOOI IN KVP-BLAD
tz. INKOMENSVERDELING
Man gedood
met
auto-kriek
Kinderen dood
in koelkast
BIJ HANSWEERT
Devaluatie frank moet
worden doorberekend
'andaag
in
Leger moet uitingen
„nationale emoties"
onderdrukken
JAMiN
no. 26199
zaterdag 16 augustus 1969
weerbericht
Bewolking
Spanning
Branden
Onrecht
Tsjechoslowakije
Moeilijk
„Wie wenst
het woord?"
chocolade
ananaspuntjes
LEER l& "IN"
I]09e jaargang
Inirecfeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Lfdredacteur: L. Leijendekker
Lfdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Lfoon 22341, Postgiro 1114111
Over het algemeen veel bewol
king met plaatselijk een regenbui.
Hier en daar kans op onweer. Wei
nig wind en matige temperaturen.
LUTQREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENStRAAT 14, TEL. 3751
Hoe denken de kerken
lover de „godsdiensttwis-
I (en" in Noord-Ierland?
Enkele stemmen hierover
j op pagina 7.
j In geen vijftig jaar hoef
den Britse troepen in Ul-
Lter in te grijpen, ondanks
veelvuldige moeilijkheden.
I Heer nieuws en foto's daar
over op pagina 5.
Een straattafereel in Belfast in de bloedige nacht van donderdag op vrijdag.
IBLOEDBAD IN BELFAST
(Van een onzer redacteuren)
I DEN HAAG Geen lager iko-
len dan tien mille en geen hoger
Jan vijftigduizend gulden met een
Icrmogensstop bij een half miljoen:
pt zijn de hoofdlijnen. Dat is een
[«lachte die het hoofd van de afde-
Economische Zaken van het mi-
[isterie van Volkshuisvesting en
'mtelijke Ordening, dr. L. G.
ff, heeft ontwikkeld in het KVP-
I „Politiek".
[De schrijver betoogt dat in een
over het inkomens- en ver-
jtogensbeleid, waarbij hij een lans
jreekt voor een rechtvaardiger ver-
ig, welke een concreet program
mapunt van de KVP zou moeten
lorden.
1 Al twintig jaar krijgt de groep Ne-
Tfflanders met de laagste inkomens
r ongeveer dertig procent van de
[viking rond tien percent van
f totale inkomens. De tien percent
kï de hoogste salarissen en andere
[komsten toucheert tussen de dertig
(Van onze correspondent)
[KANSWEERT Op de kruising
["de Provincialeweg-Geersdijk Wis-
pkerke en de nieuwe weg Kortge-
F-Xamperland heeft zich een auto
ping voorgedaan waarbij een dode
pSevallen twee zwaargewonden en
Pt gewonde kinderen. Het ongeluk
fitstond doordat een vrachtwagen op
|®oemde kruising geen voorrang gaf
i de personenauto. De gewonden
1 allen overgebracht naar het
pSzichtziekenhuis te Goes. De
C toffere, Limburgers, waren op
oantie in Zeeland. Daar de familie
ffl kennis gesteld moest warden
Jroen n<>g geen verdere gegevens
P™n verstrekt.
ita^S!AD <Rtr-' Dr. Philip
Paib
P«
de langst levende patiënt
oen ruilhart, is ernstig ziek. Hij
gemeld, al eergisteren op
ia,,- 1 'let Groote Schuur Zie-
ls 111 Kaapstad.
'tat'0'?1 van dit ziekenhuis zeg-
i 3Sstl§ verontrust te zijn over
'sidst^o s'ec^1'er wordende gezond-
"istand van de 60-jarige tand-
n reden voor de plotseling op-
en verslechtering wordt niet
wJ!' ePel bet in medische
verluidt dat het ruilhart niet
■naar wens functioneert, zodat
andere organen niet normaal
n werken.
en vijfendertig percent.
Volgens dr. Slooff zal het minimum
loon van acht- naar tienduizend gul
den per jaar moeten stijgen, terwijl
het hogere kader uitgaande van
een gezin van vier personen als
hoogste inkomen vijftigduizend gul
den zou mogen verdienen. Wat bo
ven de ton wordt verdiend moet
worden wegbelast.
Deze inkomensnivellering wil de
schrijver tevens bereiken door een
overdracht van de helft van de over
winst der bedrijven naar de loon
trekkers, wat, bij duizend gulden per
hoofd, op drie miljard neerkomt.
Daarentegen zou de kinderbijslag
moeten worden vervangen door een
kinderaftrek die hoger is naarmate
de kinderen ouder zijn en de ouders
minder verdienen.
Dr. Slooff ziet een en ander tevens
in het licht van het behoefte-ele
ment. Een eigen woning voor elke
werknemer en de uitrusting van zijn
arbeidsplaats acht hij redelijke maat
staven.
(Van onze redactie buitenland)
BELFAST/LONDONDERRY/LONDEN - Britse troe
pen die gisteravond de Noordierse hoofdstad binnen
trokken konden direct aan de slag om te proberen een
herhaling te voorkomen van het verbijsterende bloed
bad dat de nacht tevoren in Belfast werd aangericht.
Het was de tweede keer in 24 uur dat Britse soldaten in acticit
kwamen. Eergisteren trokken zij Londonderry binnen waar hun
komst de opstandige wijk Bogside kalmeerde. Gisteren was het erf
rustig hoewel er een grote spanning heerste.
Sinds gisteren is ook de katholieke
wijk van Belfast gebarricadeerd. Zes
mensen kwamen om tijdens de bloe
dige gevechten in de nacht van don
derdag op vrijdag. Honderden mensen
werden gewond, waarvan vele tien
tallen door kogels. Vooral de dood
van een achtjarige jongen, die thuis
in zijn slaapkamer door een ver
dwaalde kogel werd getroffen, heeft
de katholieke gemeenschap laaiend
van woede gemaakt.
Toen de Britten gisteravond Bel
fast binnentrokken vielen weer de
eerste schoten.
Bij deze gevechten werden minstens
vijf mensen door kogels gewond.
Verslaggevers hadden de hele dag
al met eigen ogen gezien dat de ka
tholieke en protestantse groepen zich
voorbereidden op een nieuwe avond
van geweld. Kinderen werden naar
veiliger oorden gebracht, barricaden
werden versterkt en benzinebom
men en andere wapens verzameld.
Intussen arriveerden vanuit Enge
land nog meer troepen. In Engeland
zelf werden ook troepen in paraatheid
gehouden.
De onlusten in Noord-Ierland, de
ergste sinds vijftig jaar, leiden ook
tot spanningen tussen Engeland en de
republiek Ierland. De Ierse regering
heeft gisteren reservisten opgeroepen
Van onze correspondent)
BRUSSEL Gistermiddag om
4 uur is de Vlaamse schrijver Stijn
Streuvels (schuilnaam van Frank
Lateur) gestorven. Hij was 98 jaar
oud en behaalde behalve de No
belprijs zo ongeveer iedere on
derscheiding die een Nederlandsta
lige auteur kan behalen.
Streuvels werd geboren op 3 ok
tober 1871 in het Westvlaamse Heu-
le, bij Kortrijk. Zijn moeder was een
zuster van de priester-dichter Guido
Gezelle.
Streuvels begon zijn carrière als
bakker in het dorpje Avelgen: door
zelfstudie leerde hij Duits, Deens,
Engels en Russisch.
Zijn eerste novelle werd gepubli
ceerd in 1895, zijn eerste boek „Len
televen" verscheen in 1899. Hij
maakte toen deel uit van de redactie
van het literaire tijdschrift van Nu
en straks.
Streuvels publiceerde in zijn leven
meer dan 60 werken in het Neder
lands, terwijl werk van hem werd
vertaald in het Russisch, Frans.
Deens, Engels, Duits en Italiaans.
Alhoewel al zijn romans, gedichten
en auto-biografisch werk een sterk
„Heimat-karakter" hebben, waren de
critici, die hem ervan durfden be
schuldigen een streekschrijver te zijn
uiterst zeldzaam.
Streuvels overleed totaal onver
wacht: bezoekers die hem gistermor
gen nog zagen, vertelden, dat hij er
„bijzonder goed" uitzag. Rond vier
uur in namiddag overleed hij in de
armen van zijn zoon Paul, een dok
ter.
STIJN STREUVELS
naar het heet om klaar te staan de
vrede te verdedigen. Een andere uit
leg is dat de Ierse regering deze troe
pen (ongeveer 2000 man) opriep om
doel uit te maken van een eventuele
Iers-Britse vredesmacht die in Noord-
Ierland de rust moet herstellen. Een
desbetreffend voorstel van Ierse zijde
is echter gisteren door Londen van
de hand gewezen. Noord-Ierland is
een louter Britse aangelegenheid, al
dus de regering in Londen.
Ook van een eventuele VN-troe-
penmacht wil Londen niets weten.
Niettemin overweegt de Ierse repu
blikeinse regering haar voorstelsen
over een vredesmacht bij de V.N.
voor te dragen.
Woordvoerder voor de Ierse rege
ring in Londen was de minister van
buitenlandse zaken Patrick Hillary.
Hij sprak met de Britse onderminis
ter van buitenlandse zaken Lord
Chalfont. Beiden zeiden na afloop van
het gesprek „dat het geen enkel po
sitief resultaat had gehad."
In Belfast begon donderdagnacht
het geweld met gevechten tussen
protestanten en katholieken' in de
Falls Road wijk, een halve kilometer
buiten het stadscentrum. In minder
dan geen tijd woedden een aantal
branden langs Falls Road.
Sluipschutters op de daken veroor
zaakten grote moeilijkheden voor
brandweer en politie. De doodsbe
nauwde gezagsgetrouwe burgerij
bleef binnen achter vergrendelde
deuren.
De politie beantwoordde het vudr
met salvo's uit stenguns. Paddy Dev
lin, Labourafgevaardigde voor het
Falls-district beklaagde zich bij de
hoofdcommissaris van politie te Bel
fast telefonisch over het in het wil
de weg schieten van de politie.
De politie zei er niet aan te twij
felen dat het geheime en verboden
Ierse Republikeinse Leger (IRA) ach
ter de schietpartij zat. De sluipschut
ters gebruikten moderne automati
sche wapens, zo werd verklaard.
Van het begin af aan is rekening
gehouden met de mogelijkheid, dat
de opstand tot in details is georga
niseerd door personen of organisaties
buiten Noord-Ierland.
Er zijn wapens in beslag genomen,
die zelfs de banden van gevechtswa
gens kunnen doorboren. Verder is er
een nieuw type benzinebom ontdekt,
aan deze bom is suiker en zeep toe
gevoegd, waardoor de brandende in
houd als napalm aan het doel blijft
kleven.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. De door devaluatie
van vreemde valuta verlaagde in
voerprijzen dienen in de Nederlandse
detailhandelsprijzen te worden door
berekend.
In verband met de devaluatie van
de Franse frank heeft de regering de
prijzenbeschikking goederen en dien
sten 1969 zo gewijzigd dat het door
berekenen van lagere invoerprijzen
verplicht wordt gesteld. Ook enkele
prijzenbeschikkingen voor afzonder
lijke produkten zijn zo aangepast dat
met devaluatie van vreemde valuta
rekening wordt gehouden.
De PZEM-tarieven houden de
gemoederen bezig. Midden
standers sluiten zich aaneen. DE
STEM stelt kritische vragen aan
de directeur van het Zeeuwse
elektriciteitsbedrijf. Pagina 3.
Zingende en kriekende pias
poppetjes met ingebouwde
pick-upjes veroveren de markt.
Pagina 5.
Belgische priester bekocht zijn
medeleven met Braziliaanse
paupers met martelingen.
Pagina 7.
,,De kleine Parade" van Hen-
riëtte van Eyk wordt een mu
sical van Seth Gaaikema.
Pagina 9.
Klaas Balk komt met brons uit
Brno. Pagina 11.
Liefde is een dwaasheid die
men getweeën begaat, ver
zuchtte Napoleon eens.
Pagina 15.
Twee ingenieurs hangen de Ne
derlandse vuile was buiten.
Pagina 17.
Een spook waart rond Europa.
Pagina 19.
GELEEN De 24-jarige G. D. uit
Munstergeleen heeft gistermiddag
bekend dat hij donderdagavond laat
de 24-jarige Hans Hendriks uit Ge
leen voor een café in Munstergeleen
met een autokrik te lijf is gegaan.
De heer Hendriks werd hierbij ern
stig gewond en bleek na aankomst in
het ziekenhuis in Sittard te zijn over
leden.
Als motief voor zijn daad gaf D„
die een voegersbedrijf heeft, op, dat
er tussen hem en het slachtoffer een
geschil bestond over loonuitbetaling.
Hans Hendriks had namelijk enige
bij hem gewerkt.
SMEDEREVO (AP). Twee Zuid-
slavische meisjes van 9 en 11 jaar,
zijn gisteren gestikt in een koelkast
van 190 liter waarin zij speelden.
Het ongeluk gebeurde in een dorp
nabij de plaats Smederevo.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/DEN HAAG Geestelijke verzorgers van alle gezind
ten, die werkzaam zijn in de Nederlandse gevangenissen willen van
de levenslange gevangenisstraf af. Hoofdaalmoezenier mgr. H. A. J.
A. Verheggen, hoofdpredikant ds. Briisewitz en centraal geestelijk
raadsman Pols (hoofden van de onderscheiden instellingen voor de
geestelijke verzorging bij het gevangeniswezen) herben een actie
voor, waarmee zij een wetswijziging op het punt van de Voorlopige
Invrijheidstelling (V.I.) willen bereiken.
Achtergrond van dit eensgezind
optreden is de door de geestelijke
verzorgers gewenste vrijlating van
de drie Duitse oorlogsmisdadigers
die nog in de koepel-gevangenis te
Breda zitten. Het zijn: F. Fischer
(66), SD-topman, gevangen gezet
voor moord op 13.000 joden; J. J.
Kotalla (60), de beul van Amers
foort, en F. aus der Fünten, leider
van de „Zentralstelle für jüdische
Auswanderung" in Amsterdam; hij
besliste welke joden moesten wor
den gedeporteerd. Zij hebben mét
Willi Lages (67), die in 1966 wegens
ernstige ziekte naar Duitsland mocht
terugkeren kort na hun veroorde
ling tot de doodstraf gratie gekregen
in de vorm van een levenslange ge
vangenisstraf.
„Iedereen die deze mensen van
dichtbij meemaakt, voelt hun nog
steeds voortdurende aanwezigheid in
de gevangenis als een onrecht. De
aalmoezeniers moeten een onduide
lijk handwerk dienen. Een enorme
opgave; zij zullen de minister niet
afvallen, maar als geestelijke verzor
gers mogen en willen zij niet zwij
gen", aldus vertelde ons gisteren
mgr. Verheggen.
„De aalmoezeniers gaan er vanuit
dat wanneer het Nederlandse recht
wordt toegepast, dat dan ook getoetst
moet worden aan de huidige inzich
ten. Twintig jaar gevangenisstraf is
gerekend naar huidige maatstaven
een leven lang. Alle aalmoezeniers
bij het gevangeniswezen hebben we
opgedragen te wijzen op het uit
zichtloze van levenslang. Niet alleen
voor de Duitsers; voor iedereen".
„De zielszorgers zijn er diep van
overtuigd dat er onrecht wordt ge
daan, ten gevolge van een politiek
spel. Wij hebben willen voorkomen,
hieraan medeschuldig te zijn door te
zwijgen", aldus mgr. Verheggen.
De hoofdaalmoezenier, hoofdpredi
kant en centraal geestelijk raadsman
hebben inmiddels een gesprek gehad
met de minister van Justitie, mr.
PRAAG (AFP) Het Tsjechoslo-
waakse persbureau CTK publiceerde
gisteren een dagorder van de minis
ter van defensie, waarin de taak
wordt omschreven die het leger in de
komende, naar verwachting woeüge,
dagen zal moeten uitvoeren.
In de order wordt de nadruk ge
legd op het bestrijden van „vijande
lijke binnenlandse krachten". Gene
raal Martin Dzur, die de order heeft
ondertekend, zegt daarin o.m. „Ons
leger moet de komende augustusda
gen gebruiken om uitingen van na
tionale emoties en hartstochten te on
derdrukken zodat ze geen gevaar
kunnen opleveren voor onze betrek
kingen met Rusland en de overige so
cialistische landen".
Het uitvaardigen van de order is
een duidelijke uiting van angst die
bij de partijleiding heerst met het oog
op de komende „herdenking" van de
Russische inval in Tsjechoslowakije
op 21 augustus van het vorig jaar. Zo
als bekend is met name van de kant
van de studenten al enige tijd lang
aangedrongen op passieve demonstra
ties door het boycotten van het open
baar vervoer e.d.
BONN (Rtr.). De chirurg, die de
eerste levertransplantatie in West-
Duitsland heeft uitgevoerd, professor
A. Guetgemann, is door de weduwe
en de moeder van de gever, R. Rae-
ther, aangeklaagd.
Zij eisen een schadevergoeding van
32.000 mark wegens schending van
persoonlijke rechten omdat de chi
rurg geen toestemming voor de over
planting had gevraagd.
Polak. „De minister tilt zeer zwaar
aan deze zaak. Hij heeft echter ge
zegd dat het niet de taak van de mi
nister of van de regering was om
zich over de vrijlating van de drie
Duitsers uit te spreken, maar een
taak van het volk. Naar mijn me
ning", aldus mgr. Verheggen, „is het
nu tijd dat de politieke partijen zich
rekenschap gaan geven van hun ver
antwoording".
,Ik
Mgr. Verheggen vervolgde.
kan de persoon van de minister res
pecteren. Hij verkeert in een bijzon
der moeilijke positie. Juist zijn
volksgenoten hebben het meest de
gevolgen gevoeld van de Duitse
overheersing. De barmhartigheid bij
zijn volk zal zeker minder zijn. Maar
het Christelijke volk is geroepen
barmhartigheid te schenken".
„Er staat hier een groot Neder
lands belang op het spel", aldus mgr.
Verheggen. Naar verluidt hebben de
geestelijke verzorgers de kwestie-
Defregger mede aangegrepen om
hun argumenten kracht bij te zet
ten. Ze redeneren, dat hij wel altijd
vrij heeft rondgelopen en bovendien
nog bisschop kon worden. Waarom
zitten die drie nu nog hier?, vragen
zij zich daarbij af. Een van de ande
re overwegingen zou de „zaak-oor
logsmisdaden in Indië" zijn. „Wij
zijn ook niet zo heilig geweest".
(ZIE VERDER PAGINA 3)
(ADVERTENTIES)
OVERTUIGEN
OVERREDEN
BEZIELEN
In gesprekken, beraadsla
gingen, besprekingen en
vergaderingen.
U KUNT HET
Volg de cursus: „SPREKEN IN
HET OPENBAAR" bij het Ne
derlands Instituut voor Spreek
vaardigheid (N.I.S.).
Voor Zeeland in de plaatsen:
Axel, Terneuzen, Oostburg, Goes,
Middelburg en Vlissingen. (Les
sen vanaf eind augustus).
Nadere inlichtingen
N.I.S.
Postbus 67 Hulst.
vandaag
200 gram van 88 voor 78
niet te geloven voor die prijs!
Lederen Spencerpakjes
In alle maten en vele kleuren
-f-»8r- tAWT,- _t-4*sr-
NU f49,- f69,- f79,-
Ruime sortering Suede- en
Nappamantels
NU f 149,-
TILBURG BREDA
Heuvelstraat 44 Bindstraat 14
Tel. 04250-31620 Tel. 01600-31086"
DEN BOS'CH
SCHAPENmarkt 17
Tel. 04100-39125
